ფილოსოფიური ლირიკა მარგალურ ხალხური პოეზიას
პირველ დუდჷ უავტორო ფოლკლორული ლერსეფიშენ მიღუდეს რაგადი. ასე თიცალი ლერსეფიშენი ქიფჩუათჷ. ნამნეფიში ავტორეფი ჩინებული რენა უმუჯინუო თიშა, ამდღა ცოცხალეფი რენა დო ვარი ღურელეფი.
ფილოსოფიური ლირიკას შედევრო შილებე მიბრჩქინათ ლერსი «ბორჯი». ლერსის ჸუნცჷ ინდივიდუალური ავტორი... დანიელ ფიფია. ლერსის რე ფინალი პოემაში.. «ჟირი ჭკადუ». სოდეთ პატჷნჭკორალაში მეხჷ უტუ მიქაში ხემანჯღვერობათ სამარგალოში არიებული ყაზაყობაში ლჷმა რე ეჭარილი. ლერსიში კითხირქ ვეშილებე ართი ქორთული მოკო ვაგმოშინანი... ბორჯეფი მაფენა დო ვართ მაფეფი.» დანიელ ფიფიაქ მუში პოემას ბორჯი თიშენი ეკუბუნუუ ნამდა ქჷმოძირესკონი მუჭომ უდიდაში ამბე შეულებუ ბორჯიქ აკეთასჷნი, ბორჯის თიში უმუხარცქჷ რსიოლც შეულებუნ. ართი ფორმაცია მაჟირათ გოთჷრუას. კლასობურ ექსპლოატაცია მოსპას. ყაზახობას დუდშულობა ქუმუღასჷ. ბორჯის შეულებუ ირდიხაშა ქიმერთას. სამართალი გარჩქინას. ბონი დო ღულა გამანგასჷ:
ბორჯი, ირფელ სი გობარჷ -
ულირ, რენ დო მუმალჷ,
სო რე, ბორჯი სი ვაჸოფექ,
სო ვემჲოხე სქანი ნალჷ?
მირსიოლუქ უმუხარცქო
ირო ართინერო მალჷ,
სი გიჩქ, სო მი ჩჷლათე,
სო მის უღუ ნაინალჷ.
სი მითინცჷ პატი(ი)ს ვაცე,
სამართალი გიღუ თინჷ,
ხვალე ართი – სქანიწკალა
მითინც ხანდა ვაუდინჷ.
კოჩჷქ შილებე ცხოვრება ბრელი ჩჷრთას. მარა ბორჯი ირფელც გამასწორენც
ირ კოჩ ფირქენც, მუ ორთუნი
შხვა კოჩიში უჯგუშისჷ,
ბორჯის ვაუჩქ მეფერაფა –
არძას არზენც მუშუშისჷ.
ათეცალი რე ათე ლერსიში ფილოსოფიური კონცეფცია. ნამუთ ქიანაში დიალექტიკურ გაგებაწკუმა მანგარ ხოლოს გერე.
არსებენც დანიელ ფიფიაში მაჟჷრა ლერსი «როკი». ნამუთ ართოიანობაში უდუბაღინაფუ ცადა-წჷმოკჷნას გჷმოხანტნცჷ. თე ლერსი ხოლო პოემა «ჟირი ჭკადუში» ნორთი რე. ავტორქ პოემაშა თიშენი მიშეღჷ, ნამდა ათე რჩჷნ ჭყონიში, როკიში ჯინცჷ მოხვამლაფე რია-რიაში ხემანჯღვერო უტუ მიქაში გიშაგორუა. ჭყონი წენდიხაში ოხვამეში ხოლოს ოფუტე ნაკიფუში დიხას გინოდგე. ლერსის ნარაგადჷ რე ნამდა თე მითაჟამიში როკი, ლადჷრი გეჩანდჷ თეში კოც ვაფუ ნაძირეფი.
ართ შვანც თე როკით
სქვამი ჭყონი რდჷ.
მარა თეში უკული
ბრელ ოშ წანაქჷ
გეგნიგერგელ ჭყონიში ოჭიშის
დო ჩქჷნ როკიში
ოქროშ ფარანიში
მითინც ვავორწყეთ
ამდღა მოჭიშის.
ჭყონი დოხუმაფე. მარა ბორჯიში რსიოლც თიშა მუთა დაურკებუ. დაფოკვება-კჷტუაში მანგიორო უმოსო გამანგარებე დო გრანიტიში ქანდაკის ქოგურაფუ.
მიშეს ბორჯეფი,
ბორჯეფს გეჸუნდეს,
ალმექოსუდეს
სოდგენი წკვარამც,
მარა ჩქინი როკი
იშენი როკირდ,
ხოლო თინარდჷ
მუთი შხვაფარანცჷ.
ორთას ონჯარ ჭყონიში როკიშა მუთუნქ ვაღოლუნ. ამდღა მარგალეფი როკის რჩჷნ კოცჷ, შარა მანგარ მეკჷნჯ კოცჷ უძახჷნა. წენდიხაში სოფელც. ჯვეში დო ახალი ღურელეფიში მოშინაფაში უკული. ასე ხოლო ხიოლით შუნა დღემუშობაში ოხვამერც: «ჩქჷნი ღურაში უკული ჩქჷნი სახელი მიქჷთ შინუას თინეფც გოუმორძგუ ღორონქჷ?
ჯგირი ნარაგადჷ რე ათეცალი არზეფი ოდიარუანდჷ დო რდჷნდ ჟი მოშინაფილი ფილოსოფიური ლერსეფიში მაჭარალეფიში არზის დო გუნება-ენწყილობას.