‚Pontius Pilatus‛

Fa ‚Daan Van der Zee‛. (Se el ‚De Nieuwe Courant‛.)


Balan pösodas veütikün in lügadramat de ‚Golgotha‛ el ‚Pontius Pilatus‛, se tribüt Romänik sevädik elas ‚Pontii‛, äbinom. Dub bitikam oka evedükom negöno nemi okik nedeadöfiki, ibä äblinom Kristusi leni krod, äsufükom omi slafanadeade, äsä Romänans äkösömons ad nemön krodami, ed älöpükom me atos no sevölo rabinami de ‚Nazareth‛ ad nivod martüranas, sekü kelos balionans in fäkam relöfik ölelogons mani Godik asä pioniri lü reigän süla.


O krod! In topäds Romäna milats mödik krodas pelöbumons, i nilü ‚Hierusalem‛, e pro jenavans Romänik igo krod Yesusa peperon bevü milats et. Ab krod, kel äbinon sek cödeta de ‚Pilatus‛, evedon sümbol voik komotanefas kritik valik in vol. Ed in penäds paostolik komotanefas et nem ela ‚Pontius Pilatus‛ ämoikon pro tims valik. Te dub jenöfot at pösod omik digädon i nog ün tim obsik küpäli. E to notets jenavik nebundanik saidikos dö pösod at sevädon ad kaladön omi in bepenot skätik brefik.


Län: Yudän äbinon sis yel: 6 timeda obsik pos xil de ‚Archelaus‛: son ela ‚Herodes‛ lü Galiyän, bal provinas lampörik Romäna. Monigetots se provins somik äkömons ini käd lampörik, e sekü kod at lampör äcälodom pro provin somik pladulani lönik labü titul: prokurator. Ün yel: 26 ‚Pontius Pilatus‛ se ‚Roma‛ päcälom as prokurator in Yudän, kö öfövom eli ‚Valerius Gratus‛, ed öcalom dü yels deg negönü yudans.


Prokurators somik päcälodoms kösömiko se lesiörs yunik di ‚Roma‛, kels päpatöfoms as „flens lampöra“: sot roda ma suemods obsik. Lesiörs at no äbinoms militans. E kludo ‚Pilatus‛, kel äsüikom se sogod at, mu pato no mutom palelogön as militan, ifi älabom dagebio kohortis anik in letopät okik: ‚Caesarea‛. Cäl ela ‚Pilatus‛ äjenon ün yel: 26, ün yel ot, kü lampör: ‚Tiberius‛ äsoalükom oki sui ‚Capri‛, ed ägividom reigi reigäna löliko lebüdane legarda okik: ‚Sejanus‛. Mög kludo binon gretik, das ‚Sejanus‛ ecälodom fovani ela ‚Valerius Gratus‛, das om kludo ecälom eli ‚Pilatus‛. E bi dub ‚Philo‛ esevädikos, das ‚Sejanus‛ äbinom neflen yudanas, dub atos leigüpiko bitikam tayudik ela ‚Pilatus‛ paplänon. Bitikam at päprimon ya sunädo pos lüköm ela ‚Pilatus‛ ini ‚Caesarea‛.


Büans de ‚Pilatus‛ iträitoms ai spalo yudanis dinü neklien onsik ad logön magodis. Trups Romänik äsäplifons neai in ‚Hierusalem‛ stänis labü fremül, kel äninädon magodi lampöra: ‚Tiberius‛. Ab dunot balid ela ‚Pilatus‛ äbinon ad büedön löpladön kläno ün neit sui möns ela ‚Hierusalem‛ stänis pisäpliföl, kelos klüliko ämuton süükön mimeugi valemik. Sekü löpladam neitik at mutoy kludön noe desini badöfik, abi leigüpo, das ‚Pilatus‛ äjonom me at buami pro prodäts teatik.


Depütäbef gretik se vol yudanas ätevon lü ‚Caesarea‛ ad begön moükami stänas skänik. Ab ‚Pilatus‛ ärefudom. Tü del pos del depütäbef ädajonon oki dönu, balposvotiko dü dels lul. E tü del lätik ‚Pilatus‛ äbüedom kobikön pladulanis yudik ini mätöp, e ven älaidäloms us pö flags oksik, äleadom sübunön soldatis piklänedöl ko glävs pisäveadöl. Dönu: prodät teatik. Yudans ädaloms välön, ud ad sufälön stänis, ud ad padeidön. Gespik omas äbinon jästäd kienöl, in kel älofoms särvigis oksik pro flap deidöl. E täno ‚Pilatus‛ no äkünom ad dadunön. Yudans igaenoms, e stäns pämoükons de möns di ‚Hierusalem‛.


Ya ün yel fovik konflit nulik ädabinon. ‚Pilatus‛ ävilom koedÖn meikön pro el ‚Hierusalem‛ vatatidefik kvaaduki, e dagebön pro atos temadivi, kel ma suem yudik pidedieton Gode Yisraeläna. Dönu pöp ärunädon kobio, ab nu ‚Pilatus‛ idatikom prodäti teatik votik. Bevü pöp ikoedom seaikön soldatis pimaskaröl ko klöbs ninü mäneds omsik. E sekü vineg me nam omik soldats at äflapoms ko zil lienetik detiko e nedetiko. Ab pö naed at kvaaduk pälemekon.


Konflit kilid de ‚Pilatus‛ ko yudans päblinon ome dub jenet tefü Yesus: saludipredan se ‚Nazareth‛, kel picödetom deadio fa sanhedrin yudik kodedü blasfäm. Pro ledun deadapönoda ye zep ela ‚Pilatus‛ päneodon. E nu ‚Pilatus‛ äbitikom in dunod telik, ed as cödal, ed as prokurator. As cödal ebinom verätik. Posä ililom kusadi, älibocödetom omi. Ab sekü drän ela ‚Caiphas‛ ed omikanas, kels bolitiko ökanomsöv vedön riskädiks pro om, älovegivom Yesusi neflenes oma, ed älavom namis okik in vatabasin, ad stetön oki ma ced okik nedöbiki tefü pijenölos. Prodät teatik nulik! Binälo äjonom oki alna asä fibälani, kel no äplobom ta lüäl vudik.


Ün yel bal pos lügadramat de ‚Golgotha‛, kel ejenon niludiko ün yel: 30, ‚Pilatus‛ ästeifülom ad plaädön stänajenoti piperöl, pö naed at dub löpladam stimü ‚Tiberius‛ platädas pesaludüköl nen magod, ab te ko mäniot nema lampöra. Klülos, das yudans no äleadoms cütidön okis: äflekoms okis nu pösodiko lü ‚Tiberius‛, kel äbüdom moükami platädas.


Lügadramat de ‚Tirathana‛ äbinon lätik, keli ‚Pilatus‛ ekodedom in dunod prokuratora. Su bel saludik Samaritänanas: ‚Gerazim‛ lekredans ikobikons ini vilag: ‚Tirathana‛, e bevü mens at ‚Pilatus‛ äkoedom dunön saseni vemik, niludo bi äcedom, das kobikam älabon diseinis volutik. Büdü legätan in Süriyän: ‚Vitellius‛ nu päsedom gidükamio lü ‚Roma‛, kö pas älükömom, ven lampör: ‚Tiberius‛ ideadom, e pifövom fa ‚Caligula‛.


Fät fovikum ela ‚Pilatus‛ kanon te pagetuvön in konäds. Ab mu niludo lampör: ‚Caligula‛ exilom omi lü ‚Vienna‛ in Galiyän, e ‚Pilatus‛ esasenom us oki.


Saidos ad mäniotön nog, vio se notets valik at klülädos, das prokurator: ‚Pilatus‛ ebinom komulan Romänik vemo zänedöfik, suföföl ko döfáds valik pösodas somik (demüt, dadränälam, sasen), e das äbinom tu fibälik ad koedön senälön yudanis nämäti okik. Te sekü mijenot ereafom bevü pösods jenavik, no sekü meritab oka. Ed if no ebinomöv kompenan pö lügadramat de ‚Golgotha‛, tän nenvöladan at no edigädomöv küpäli anik.



Se Volapükagased pro Nedänapükans 1950, Nüm: 3, Pads: 9-11.