267.ხატავეთის მაფა რამაზქ ქემოვჭარუ თე ჭარილი:
„დიდო მიკვენს, მოწყინუ, დო ვორექ გურიშ გომბარილი.
მუსჷ მეგუ თექ ქემევრთა დო დოგიჭყა მა თაკილი,
მეტი დება ვაგმაგონა, ვამოძირა შხვა ჭარილი.“
268.გევგი დო ვკათე ლაშქარი, ნაქები, დუდი სხუნილი
იკათეს, მორთეს ურიცხვიქ ლჲანდითჷ ცა რდუ მუნილი
გევდივრთი არდგილს მაღალჷ დო ორდუ ცხოდი ხუნილი.
ჰაერს ლჲაჸაფენდ ბერაღი ჭითა - ჩე სახეთ ქუნილი.
269.ხატავეთიშა - ორდოსი - ვთქვილი - ურკებო ვიდათი.
მივბადათ ვიღათ ერაღი ხატაველეფი ვღიფათი.“
ვთქვილი დო ვიდი, ვახოლე, ბინასი ვძირა კიდათ!
უძირაფუო ვიდათ, ვთქუანდი შხირას რიდათი.
270.ვთქვილი დო მონაქ მიმელჲუ, ქომილჲჸაფუ სახექჷ.
ასმათიშ წიგნი ვუძირი დო მიდამირთუ მა ხექჷ.
ჭარუდუ: გიგორუანსი, ფერქ მიდამირთუ წვეხექჷ.
„თექიან ნგარას ისხუნე თაქ იდგას სქანქჷ მახექჷ.“
271.გევგი თენა, გეევხარი, ვაგავჩენდი, ხათეხ ვიდი.
მევახოლჲე ბაღჩაშა დო მინივლი ედემიშ ხიდი.
ასმათჷქ მიწუ: „მახიოლჲუ, რძირი მუმაველი სიდი.
ლჲომსჷ გელჲუ ევშა თუთა იხიოლე ხანი დიდი.“
272.ქემევრთი დო ვძირი ბინა ასმათიქ გომინჯუ კარი.
გაგმორჩქინდუ ევშა თუთაქ, პიჯიჩხორით ხედუ წყნარი,
გურიშ ბინდიქ გემენათუ ბჟაქით მუჩუ სინთე დღარი,
ჯინა ჩქიმი ოონჯღორუ თუმც მიჯინე ჩქარი - ჩქარი.
273.უწუ მუქჷ ასმათის დო მა დომიდგეს ოხუნალი.
დოვხოდი დო გურქ იხარუ, დოვშქირიტი დუდიშ ალი.
ასმათიქჷ გალე იდუ ვორდით მა დო თინა ხვალი.
შურო მუსენ ვავღურუქი გუმაშინუნ მუშ ნინა ლი...
274.მიწუ: „წოხოლე გეწყინუ, ვეგეგონი ჩქიმდე დება.
ბჟაქ გოჟღირე დო გოხომე ვარდის დარი ახალება.
შხირს და ბუნდი ჩხე ჩილჲამურს ვართ გაღვენუდ ჩქიმი ნდვება.
მარა. - ძღაბიქ იონჟღორას, ბოშის ოკო მორიდება.
275.თუმცა ოკო ოსურ - კოსი ქომოლჲკოჩიშ მორიდება.
მარა უმოს ვარესი რე ვა თქუე დო ჭირიშ დება.
მა მორწყექი ძიცებულჲო, გურით მირაგადუ ვება
სქანი ჭირი ვიუ ვარი მერჩი აწი წართ, მა ნება.“
276.ხოლო უწუ ტარიელსი: „ჩქიმჷ ნაჭარა ქეგიშინი -
ქორშუნო სი, მა ასმათი ართი დღასჷ მეგიჩქვინი?
გაღორენდადა ღორონთქი მუცას უკვალეთი დინი.
აწი რთხულე, ხატავეთის სი გელჲუღე გურიშჷ ჯინი.
277.მეუ ხატავეთიშა დო ქეეჩხუპი მონა - ჯარით.
გურით სითჷ გაგმიჭორე რამაზ მაფაშ ზისხირ-ღვარით,
გუმორძგვალჲა მომიჩინით, მომიჯღონით, ვჭარით, ჭარით.
გუმორძგვებულჷ აშო მიშა ცხენჷშე მეტი კუჩხი ჩქარით.
278.სი თეთ მუჩა თი ღირსებას - ხორციელი ვარენ ღირსი.
სქანი ვორდა თი დროშასჷ მილჸუანდას თოლენს ნირსი.
სქანი შუქი მანათენდას, ვანათენდა კოსით ირსი.
მეუ, დუდი გომიშინი, თეთ ქიმინი გასაკვირ სი.“
279.ბრელი მუშა გავაგიძა ალჲალჲება მევჩით ფუჩი.
ჩქიმჷ ჸოროფა გაამტკიცუ მუჭოთ მა თეს გური ვუჩი
ვთქვილი: „ღორონთი ქემმოხვარი გუმორძგვალჲა ნტერიშ მუჩი,
ჩქიმი წკონდა, გუმორძგვალჲჲათ გამიდღარი სერი უჩი.
280.მუშ წოხოლე ჭიჭე ხანსჷ ვოხედი დო ვლჲაჸაფენდი
ჩქიმჷ ულირი გაჭირებას მა ამჷდღა ვაეფენდი.
მოძნელჲუდუ მოშორება შხირშხირათი თეთ ვჯაბენდი.
ჭირსჷ ლჲომო გინუნართუ მარა მათი დუდი ვენდი.
281.გემვეთხილი მიფუჩუანდ, შარაშ ულჲა დომიხვამუ.
აწი მიკვენს მუთჲ ვცოცხლე, მუ ვქიმინა აწი მა, მუ.“
თქუ თენა დო ნგარა დიწყუ, ჩილჲამურენქ დიხა ლჲამუ.
დიდი ხანსჲ უგუნებეთ ხედუ, ლხინი ვემეჩამუ.
282.მოლჲავრთი დო გაგმივნწყილი, არექ გენათ ბჟაში ჩხორით.
ცხოდით ვორდი ჭკორიწკუმა, ჯარი ვკათეთ ოჸე - ზირით.
ქეგვოდირთით ხატავეთიშ შარა ვიდით შორი - შორით.
ღეღუნდ მონა -ლაშქარი დო ქეგინადვეს სო დო სო რით.
283.ვიდით, მარა, ვიდით თუთა, გინივლითჷ ჩქინი სანძღვარი.
ვძირით კოჩი, რამაზიშე მოჩქუმალირ - მოსაქვარი,
მიწუ: ვორექ მოციქული, ვარ უბრალჲო კოჩი ვარი
ხატავეთის ნგერენს ოჭკუნს იდონეთიშ რინელჷ თხა, რი.
284.თქუ თენა დო - უკოროცხუ - მუჩუ ძვირფასეფი ძღვენი
რამაზიშე მოჩამირით ორქო - თოლით ხარგა ცხენი.
მიწუ: რთხულენთ, ნუვჭყვიდუნთჷ რამაზს ორწყექ სუსთი რენი
ხოლჲო მერჩანთჷ დიდი ღვენას! თეთ პიჩვანი გავარსხენი.
285.- „ვავჭყვიდიდათჷ ცხორცხალეფი, მოძინალჲეთ მუშთ გოკოდით
სახეთ ათეს რთხულჲე, მაპატილით მუთ შერცოდით.
ჯიხა- ქალჲაქისთ მერჩანთჷ - ხოლჲოთ უჩხუბურო მორთით;
ინაწილით ხატავეთი თქვათქვანოთჷ მორთით, გორით.“
286.ქედივხუნე ვეზირეფი გავაჩილით საქმე ჩქინი
ვეზირენქით მიწუესი: „მა თი კოჩი წართ ვიჩინი -
მაფა რამაზ შიშარა რე, ქემიოტე მუში ჯინი.
ზიტყვათ მევრთათ, უჩხუბურო, ლაშქარეფი შორს იჯინი.“
287.დო ოჩინეს რამაზიშა მუნეფიში დინადგინა.
„მემორჩილით იდონეთის დო ისხუნე ღურას რინა,
ვარა სი ვადაგიმანგარუ, ვართ ქვიტკირი, ჯიხა, ბინა
ულჲაშქარეთ გახოლჸუნა იდონეთიშ ნდი დო რკინა.
288.მონა- ჯარიშე სუმოში ხე მანგარეფი ვისხუნე
- ვიპონი დო ჩქიმიწკუმა იდეს, ცხენენს გევოხუნე.
-შხვა ქედივტე დო ვუწილი: „შორ-შორიშე გემაჸუნე.
მიშათ ხოლჲოს დო მიშევლით მუჟანსთ ოშველჲო ვიჸუნე.“
289.სუმი დღა ვიდი შეხხვადუ შხვა კოჩქჷ მუჭოთ წოხოლე
ურიცხვი მუჩუ სიდინდრე, მიწუ: „მაფაშა მახოლუ:
ონატრუ სქანი, ძირაფა დო დიდო, დიდო ოხოლუ
რთხულეჲენს ხოლჲოშა ქუმორთუ მუმას - სქუობა ქოღოლე.“
290.ხოლჲო მიწუ: „,ართალი რე ძღვენი ჭიჭე მოგიძღვენით,
მარა დიო ვაგორწყე , ქორძირუსინ იჸი ხვენით,
მა ტარიელქჷ ვუწი გამა: „მალჲას ვძირუნქ მეურქ ცხენით
მიცქუ მუჭოთ სქუას მუმა“ ქედოვხვადუ ვართ მოწყენით.
291.მოლჲავრთით დო ვიდით ქირქ, ლჲაშქარენქით დიდჷ იხანდეს
რამაზიშე მოჩქუმალირქ ხოლჲო შხვა კოჩქ ქამიხვადეს
ხოლჲო ნჷმუჩეს ძღვენეფი დო ჩქინი დუდი მართ უხვადეს
„სქან ძირაფასო - თქუანდეს - რამაზ ინატრუ უდადეს.“
292.რაგადანდეს: სქანჷ ძირაფას იხიოლჲანს რამაზ -მაფა.
თქუან: „ვიხიარულენქი, იხიოლჲანს ზურნა -დაფა.“
მოციქულენს პატიი ვცი, დუვხუნე, დუჭყი რძღაფა
ჩქიმი ლოგინს დუვონჯირე, დო ლჲგინო მიღუდ მა ფა.
293.თურმე ვაწურს კოჩიწკუმა ნაქიმინა მუთუნ ჯგირი.
ართი კოჩი უბუმუო მოკვირუდუ გასაკვირი.
ფურცქინით მიწუ: „გაღორენა, ჯარი ჸუნა, თოლჲოთ ვძირი.
მოლჲავრთი დო ქოგიწილი, დროთ გაგაგი სქანი ჭირი.
294.მუასქანი - ვაგაჩქვენუ მაფუ მორდუ, ვაფუქ ნარდი.
თქვანი გევგი მა ღალჲატი კუჩხი გევდგი დიხას ჩქარ, დი
რვილჲასი მივში, ასე რძირი, ვამიმანგრუდ ტყა დო ბარდი
ვქიმინჷ საქმე, მა ჯგირი დო მოვაშორი ძიგირს ვარდი.
295.ქედევჯერი ჩქიმი ზიტყვა, ვარჩქილჲუა მითინს თენა
თქვანი მაჭყვიდალჲო ჯარი, ართო ოსშახ ათასენა.
აწი საქმე გეგმინწყილი, საიდუმნოშ გიღუ რჩქენა
მალჲას, მალჲას, დუს მეხვარი, რამაზიშ მით გოკო ღვენა.
296.ჩქიმი თენათ ქეგეგონუ, მაფა ჭიჭე ჯარით რხვადუ.
ღალჲატი ნჷ შხვა თიჯგურა ღორონთქ მითინჷ ვადაბადუ.
ბრელი ჸუნსუ მონა-ჯარი, ოშის სქანი ართი ხვადუ.“
თქუ თენა დო მემეშორუ; ონჯუა დუ, ბინდი დღადუ.
297.მითინს ვევენდვი თე ამბე დო დოვფული მუჭოთ ჭორი
მუთჷ იჸინ იჸი მაქჷ, რახან ცხოდი ორდუ წორი.
ლასქარისა კოჩი ვოჩქვი, თუმცა ორდუ შარა შორი
ვოჩინი: „,მალჲას მოლჲართით, გინილითჷ გოლჲა, თხორი.“
298.რამაზს ზიტყვა მევუჩინი, მოციქული გუტე ფალჲას:
„მა მაფა იდონეთისი ტარიელი მევურქ მალჲას.“
შქა დღაშახ ქემივშით დო წარ დოვშურდი შხამიშ ღალჲას,
ვთქვილი: „დემე მორჩილუ, ქომიძირუნს მუჟანთ ძალჲას.“
299.ართი გოლჲას ქავოდირთით, მინდორს შხირი ტვერი ვძირი,
ვთქვილი: „მოურს რამაზ მაფა ჩქიმი ჸოფე თუმცა ხირი.
ჩქიმი ჭკირუნს მუში ხორცის ხატებ არი, შუბი ჭკირი
დე დროს ვედე ჩქიმი ჯარენს ვურაგადე ზიტყვა შხირი.
300.“ჯიმალეფი, რამაზ მაფა ღალჲატურო მუმობუნა;
მიჩქუ თქვანი სიმანგარე ნამუთ მიცქუ თაქ გორგუნა.
შუბი ოსურს ვადაშვენდუ, კოს ოკო დო გილმობუნა.
მაფაშოთ მითი ღურუნ- შური ზეცას ლჲაჸაფუნა.“
301.ვუწილი დო გაგმინწყუეს მიიზადეს მაჩხუბარო
რაზმი რაზმის ინწყუაფუდ, ინწყუაფუდ თური თურო.
მივახოლეთ დო ქეგეგუ, კოჩქ მიწუეს: გორწყეთ გურო
თქვანი ვავორდით მოლჷმე, ნტერო ვაგორჸუნდით შურო.“
302.დება გევგი მოციქულიშ: - მორაგადეს ვუწი გამა.
თქვა მუსით ინწყუაფუდით, ნიდმოჸოთა გვალჲო ხამა.
მორთით აშო, ქემეჩხუბით შიშარასი ვავოცქვა მა.
მათი ორე მაჩხუბარი ერაღო დო მიღუ ყამა.
303.მოციქულქი, მიდართუ დო ხოლჲო მაჩქვეს შხვა ახალი.
ფულირი ქიმითხობელეს, გურს დინირზეს, დუღა ალი.
ჩქიმი მუთა გეგეს გურიშ მიკმართინაფალი.
ათეთ ჭირი იათასეს ფუცქით თქუეს ლიბას: „ვა“ , ლი.
304.ნტერესჷ ეთეშ ქეშვახოლი ჩიტიშ გუნდის მუჭოთ ქირი
კოჩი კოსჷ ვოტაკინე დუვოხოჯი გოლჲათ შხირი.
კიჟინი დო ორდუ რშვინი ცას ღორონთით გავაკვირი
საუკუნოთ მუვოჸოთი მა რამაზის ლჲაჸაფ - ბირი.
305.რაზმი ჟირი გოვჭყვიდი დო თეთ გინივგი ლიმა დიდი,
მევჯინინ შხვა რაზმი მურს ვოუღუნა შურო რიდი,
ნტერიშ ღონე ვალჲომი დო ათაქთ ჩქიმი ღონე ვინდი,
მა ღორონთიშ მოხვარათთი გუმორძგვებუქ ბოლჲოს ვრჩქინდი.
306.რაზმი გაგილვოჸოთი, ჩქიმი დუდი გავა ჩქიმი.
ჯიხა- ქალჲაქ გევჭოფითი, მის გაბედინედუ ლიმი?
ქალჲაქ - ჯიხათ აშო დივტეთ, ხოლდარ ვიდით შარა წიმი
დინახ ქალჲაქი გოცვარცვუ - მეხარკეფი მა ვოჩქვი მი.
307.ბედნიერო გიშნაველსი ჭყოლირჷ მაფუდ ცალი კითი.
ჯარი ჩქიმი მოცქვანდუ დო ნტერით ხოლჲოს მორწყედ მითი
ხატავეთიშ მინდორეფი ზისხირითჷ გავაჭითი.
ქება დავითის უხუთეს, ქება ჩქიმი თქუეს ვითი.
308.ართ კოსჷ ბაღათ ბაღუდ მუთჲ მივღი მა დიდება.
ხოლჲოს ბრელი მოცქვანდუ დო შორსით თქუეს ჩქიმი ქება.
ურჩიში უღუდ აწი ჩქიმი პატიი დო მორდება.
მუთი ვთქვილინ სიმართე რე დასურო დო ვარ ეგება.
309.რამაზს ვუწი: „გამიგებუ ღალჲატობა ვართჷ ჯგირი
მოღალჲატეს მუთ ოკოდუნ ჩხუპი თეშჷ დავაპირი.
ღორონთითჷ ორჭოფი დო თეთ ვიდინე დარდი, ჭირი;
ჩამაბარი სიმანგარე, ქალჲაქი დო ჯიხა შხირი1
310.რამაზქ მიწუ: „ათეშ მეტი ჩქიმდეჸურე ვარე ღონე;
ხატავეთი სქანი ორე დო მათჷ ოკო დეგემონე.“
...დო მუჩუ ჩქიმი ნატხუა, ღარიბეფი გავაქონე.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
311.ხატავეთის ქალჲაქენსი დუვოხორე კათა ირი.
კილჲათ ვონჯი მაფაშ ღვენა გელევღი დო ქუდი ვძირი;
თის სისქვამე ვერაგადედ ირკოსთ უკვენდ გასაკვირი.
თუთაქ ბჟასჷ ქეუძღვენი. მიშით მონტუ გურს დაჩხირი.“
