1634 წ. 06.27. - მამულის სითარხნის წიგნი როსტომ მეფისა მერაბ ყორღანაშვილისადმი




ქართული სიგელ-გუჯრები






საბუთის დაცულობა

edit

დედანი:

პირები:



საბუთის ტექსტი

edit


ქ. ნებითა და შეწევნითა ღმრთისათა, ჩუენ, მეფემან პატრონმან როსტომ, ესე ამიერთ უკუნისამდე ჟამთა და ხანთა გასათავებელი, მტკიცე და შეუცვალებელი, სამკუიდრო და საბოლოოდ გასათავებელი წყალობისა და სითარხნის წიგნი და სიგელი შეგიწყალეთ და გიბოძეთ თქუენ, ჩუენთა და ყოველთა სახლისა ჩუენისა ჩამომავალთა მეფეთა ერთგულსა და მრავალფერად თავდადებით ნამსახურთა ყმათა ყორღანაშვილთა, კარისა ჩუენისა მდივანმწიგნობარსა მერაბს და ძმათა თქუენთა და შვილთა და მომავალთა სახლისა თქუენისათა ყოველთავე.

მას ჟამსა, ოდეს მოგუიდეგით კარსა და ნაოხრის ნასოფლარის ზემო შავთ თარხნობის წყალობას გუიაჯენით, და ჩუენცა ვიგულეთ და ვიგულისმოდგინეთ და ვისმინეთ აჯა და მოხსენება თქუენი და მოკითხული ვქენით და არას კაცს არც შენად ენახა და არც გაგონებოდა იმა ალაგის შენობა. ნაოხარი, გატყეებული ზემო შავნი ბარათაშვილის გოსტაშაბისაგან გეყიდა და მონასყიდობის სიგელი გქონდათ და ჩვენს ძმისწულს მეფეს პატრონს სუიმონსაც წყალობა ექნა და შავნთა, ფიცხისისა და მოქრისის წიგნი და სიგელი, რარიგადაც არდაზიანდის ჰქონებოდა, თქუენთუინაც იმრიგად მთით-ბარამდი ებოძებინათ.

და ჩუენცა სიგლები გინახეთ ნაწყალობევისა და ნასყიდობისა და სიგლითა ამითა დაგიმკუიდრეთ და დაგიმტკიცეთ ყოვლის კაცისაგან მოუდევრად და შემოუსარჩლელად, სამკუიდროდ და საბოლოოდ.

თარხნობისა წიგნი გიბოძეთ, ასრე და ამა პირსა ზედან, რომე: რამდენი ერთიცა გლეხი ზემოშავნთ მერაბ ყორღანაშვილმან დაასახლოს, არაფერისთანა საჩუენო სათხოვარი და გამოსაღები არა ეთხოებოდეს რა: არა კოდის-პური, არა საბალახე, არა საჯინიბო, არა საბაზიერო ქათამი, არა საური, არა მკა და თიბვა, არა ციხისა და ქალაქის მუსაობა და შეშის ზიდვა, თუნიერ ერთის ლაშქარ-ნადირობისა და წელიწადში ერთხელ დიდგორზე სამასპინძლოს მორთმევისაგან კიდე; რისაც შემძლებელნი იქნებოდენ, იმ წესით სამასპინძლო უნდა რომე მოგუართონ. სხუა ამის მეტი საჩუენო სათხოვარი და გამოსაღები არა ეთხოებოდეს რა ზემოშავნთ მსახლობელთ გლეხთ.

აწე, გქონდეს და გიბედნიეროს ღმერთმან ჩუენსა ერთგულად სამსახურსა შინა და არაოდეს არ მოგეშალოს არა ჩუენგან და არა შემდგომად სხუათა მეფეთა და მეპატრონეთაგან. და თუ სხუა ამისთანა წიგნი და ნიშანი, ან ნაწყალობევი და ან მონასყიდობისა გამოჩნდეს, იგი ყოველივე სიგლითა ამითა გაგუიცუდებია და მტკიცე ესე ოდენი არის.

აწე, გიბძანებთ კარისა ჩუენისა ვექილ-ვეზირო, მდივანო და სხუანო მოსაქმენო, ვინ გინდა ვინ იყუნეთ და ანუ დღეის წაღმა იქნებოდეთ, მერმე ესე ჩუენგან ნაწყალობევი მტკიცე და უცვალებელი სიგელი ასრე გაუთავეთ და ნურას მოუშლით და შეეცილებით, თუინიერ თანადგომისა და შეწევნისაგან კიდე.

დაიწერა ბრძანება და ნიშანი ესე ქორონიკონსა ტკბ (1634), თიბათუეს კზ, ხელითა კარისა ჩუენისა მდივანმწიგნობრისა თუმანიშვილის ბირთუელისათა.

როსტომ მეფის ბეჭედი ლეგენდით: ქ. ყაენის ფერჴთა მტუერი რ ო ს ტ ო მ მეფე ვამტკიცებ.

მოხელეთა დამტკიცებები:

edit
ქ. ესე ბ(რძანე)ბა ასრ{ე} უნდა | გათავდეს. ოთხკუთხა ბეჭედი ლეგენდით: სახლისუხუცესი ც ი ც ი .
ქ. ეს ბ(რძანე)ბა ასრე უნდა | გათავდეს. ოთხკუთხა ბეჭედი ლეგენდით: ქ ა ი ხ ო ს რ ო .

გვიანდელი დამტკიცება:

edit

ქ. ეს სიგელი, ნასყიდობა და თარხნობა ჩუენცა ასრე ვამტკიცეთ. ქორონიკონსა ტნივ (1678), მარტის კთ. გიორგი. ლევან. სულეიმან.



სპარსული ტექსტის ქართული თარგმანი

edit

1634 წ. 27 ივნისი - 26 ივლისი

ის (ღმერთი)

გამოვიდა მაღალი ბრძანება მასზე რომ, სოფელი ზემო შავნი, რომელიც წინათ გოსთაშაბ ბარათაშვილის იყო და მწერალს მერაბ ყორღანაშვილს ცალკე სანათის საფუძველზე ეყიდნა და ამჟამად გავერანებულია, ჩვენ დავადგინეთ, რომ ხსენებულმა [ყორღანაშვილმა ეს სოფელი] ააშენოს და გლეხები, რომლებიც იქ დასახლდებიან, თარხანი იყვნენ. არავინ არავითარ შემთხვევაში იმ ადგილის გლეხებს არანაირი სათხოვარი და გამოსაღები არ მოჰკითხოს. დადგენილია, რომ თუ ლაშქრობა იქნება და ლაშქარი შეიკრიბება, ისინიც უნდა გამოცხადდნენ [ჯარში]. და თუ დიდგორზე გავლა მოგვიხდა, უნდა გასწიონ ის სამსახური, რაც გლეხებს შეეძლებათ. ქეთხუდებმა და გლეხებმა დაწერილის თანახმად დადგენილად ცნონ, და არ შეაწუხონ [გლეხები]. და როცა ბრძანებაზე ბეჭედი დაისმება, დაემორჩილონ მას.

დაიწერა 1044 წლის მოჰარამის თვეში.

სპარსული ტექსტის ბოლოს უზის როსტომის სპარსული ბეჭედი

პუბლიკაცია და ლიტერატურა

edit