Ambaṭṭha Sutta
1. Evaü me1 sutaü ekaü samayaü bhagavà kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi yena icchànaïgalaü2 nàma kosalànaü bràhmaõagàmo tadavasari. Tatra sudaü bhagavà icchànaïgale3 viharati icchànaïgalavanasaõóe.
2. Tena kho pana samayena bràhmaõo pokkharasàtã4 ukkaññhaü ajjhàvasati sattussadaü satiõakaññhodakaü sadha¤¤aü ràjabhoggaü ra¤¤à pasenadinà5 kosalena dinnaü ràjadàyaü brahmadeyyaü. Assosi kho bràhmaõo pokkharasàti:
"Samaõo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi icchànaïgalaü anuppatto icchànaïgale viharati icchànaïgalavanasaõóe. Taü kho pana bhagavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã6 satthà devamanussànaü buddho bhagavà. 7 So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü8 kevalaparipuõõaü parisuddhaü [PTS Page 088] [\q 88/] brahmacariyaü pakàseti. Sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotã"ti.
3. Tena kho pana samayena bràhmaõassa pokkharasàtissa ambaññho nàma màõavo9 antevàsã hoti ajjhàyako mantadharo tiõõaü vedànaü pàragå sanighaõóukeñubhànaü sàkkharappabhedànaü itihàsapa¤camànaü padako veyyàkaraõo lokàyatamahàpurisalakkhaõesu anavayo anu¤¤àtapañi¤¤àto sake àcariyake tevijjake pàvacane yamahaü jànàmi taü tvaü jànàsi, yaü tvaü jànàsi tamahaü jànàmãti.
1. Evamema, [PTS]
2. Naïkala, [PTS] Icchànaïkalantipi pàñho, a.
3. Icchànaïkalo, [PTS] Sabbattha.
4. Sàdi, sabbattha. Pokkharasàtã itipi vuccati, a.
5. Pasenadi, [PTS] Passenadinà, sãmu.
6. Sàrathã, sãmu. Syà.
7. Bhagavàti, machasaü. Syà.
8. Savya¤janaü, [PTS]
9. Ambaññho màõavo, [PTS] Mànavo, [PTS - n.]
[BJT Page 152] [\x 152/]
4. Atha kho bràhmaõo pokkharasàti ambaññhaü màõavaü àmantesi: "ayaü tàta ambaññha samaõo gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi icchànaïgalaü anuppatto icchànaïgale viharati icchànaïgalavanasaõóe.
Taü kho pana bhavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotã"ti.
Ehi tvaü tàta ambaññha yena samaõo gotamo tenupasaïkama. Upasaïkamitvà samaõaü gotamaü jànàhi yadi và taü bhavantaü gotamaü tathàsantaüyeva saddo abbhuggato, yadi và no tathà, yadi và so bhavaü gotamo tàdiso, yadivà na tàdiso, tathà mayaü taü bhavantaü gotamaü vedissàmàti.
5. "Yathà kathaü panàhaü bho taü bhavantaü gotamaü jànissàmi yadi và taü bhavantaü gotamaü tathàsantaüyeva saddo abbhuggato, yadi và no tathà, yadi và so bhavaü gotamo tàdiso yadi và na tàdiso"ti.
6. "âgatàni kho tàta ambaññha amhàkaü mantesu dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni yehi samannàgatassa mahàpurisassa dveva gatiyo bhavanti ana¤¤à: sace agàraü ajjhàvasati ràjà hoti cakkavatti dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. [PTS Page 089] [\q 89/] tassimàni sattaratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü adaõóena asatthena dhammena abhivijiya ajjhàvasati.
Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado1. Ahaü kho pana tàta ambaññha mantànaü dàtà tvaü mantànaü pañiggahetà"ti.
1. Vivittacchaddo. Bau. Sa. Sa. Vivaññacchado. Syà. Vivaññacchado. Machasaü.
[BJT Page 154] [\x 154/]
"Evaü bho'ti kho ambaññho màõavo bràhmaõassa pokkharasàtissa pañissutvà uññhàyàsanà bràhmaõaü pokkharasàtiü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà vaëavàrathamàruyha sambahulehi màõavehi1 saddhiü yena icchànaïgalavanasaõóo tena pàyàsi. Yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattiko'va àràmaü pàvisi.
7. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå abbhokàse caïkamanti. Atha kho ambaññho màõavo yena te bhikkhå tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: "kahannu kho bho etarahi so bhavaü gotamo viharati? Taü hi mayaü bhavantaü gotamaü dassanàya idhåpasaïkantà"ti.
8. Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi: "ayaü kho ambaññho màõavo abhi¤¤àtakola¤¤o ceva abhi¤¤àtassa ca bràhmaõassa pokkharasàtissa antevàsã. Agaru kho pana bhagavato evaråpehi kulaputtehi saddhiü kathàsallàpo hotã"ti. Te ambaññhaü màõavaü etadavocuü: "eso ambaññha vihàro saüvutadvàro. Tena appasaddo upasaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñehi. Vivarissati te bhagavà dvàranti. "
9. Atha kho ambaññho màõavo yena so vihàro saüvutadvàro tena appasaddo upasaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñesi. Vivari bhagavà dvàraü. Pàvisi ambaññho màõavo. Màõavakà'pi pavisitvà bhagavatà saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ambaññho pana màõavo caïkamanto'pi nisinnena bhagavatà [PTS Page 090] [\q 90/] ka¤ci ka¤ci kathaü sàràõãyaü vãtisàreti. òhito'pi nisinnena bhagavatà ka¤ci ka¤ci kathaü sàràõãyaü vãtisàreti.
10. Atha kho bhagavà ambaññhaü màõavaü etadavoca: evannu kho te2 ambaññha bràhmaõehi vuddhehi mahallakehi àcariyapàcariyehi saddhiü kathàsallàpo hoti yathayidaü caraü tiññhaü nisinnena mayà ka¤ci ka¤ci kathaü sàràõãyaü vãtisàresã?"Ti.
"Nohidaü bho gotama. Gacchanto và hi bho gotama gacchantena bràhmaõo bràhmaõena saddhiü sallapitumarahati. òhito và hi bho gotama ñhitena bràhmaõo bràhmaõena saddhiü sallapitumarahati. Nisinno và hi bho gotama nisinnena bràhmaõo buhmaõena saddhiü sallapitumarahati. Sayàno và hi bho gotama sayànena bràhmaõo bràhmaõena saddhiü sallapitumarahati. Ye ca kho te bho gotama muõóakà samaõakà ibbhà kaõhà2 bandhupàdàpaccà, tehipi me saddhiü evaü kathàsallàpo hoti yathariva bhotà gotamenà"ti.
1. Mànavakehi, katthavi.
2. Kiõahà, machasaü.
[BJT Page 156] [\x 156/]
11. "Atthikavato kho pana te ambaññha idhàgamanaü ahosi. Yàyeva kho panatthàya àgaccheyyàtho tameva atthaü sàdhukaü manasi kareyyàtho1. Avusitavà yeva kho pana bho ayaü ambaññho màõavo, vusitamànã2 kima¤¤atra avusitattà"ti.
12. Atha kho ambaññho màõavo bhagavatà avusitavàdena vuccamàno kupito anattamano bhagavantaüyeva khuüsento bhagavantaüyeva vambhento bhagavantaüyeva upavadamàno samaõo ca me bho gotamo pàpito bhavissatãti bhagavantaü etadavoca: "caõóà bho gotama sakyajàti, pharusà bho gotama sakyajàti, lahusà [PTS Page 091] [\q 91/] bho gotama sakyajàti, rabhasà bho gotama sakyàjàti. Ibbhà santà ibbhà samànà na bràhmaõe sakkaronti na bràhmaõe garukaronti na bràhmaõe mànenti na bràhmaõe påjenti na bràhmaõe apacàyanti. Tayidaü bho gotama nacchannaü tayidaü nappañiråpaü yadime sakyà ibbhà santà ibbhà samànà na bràhmaõe sakkaronti na bràhmaõe garu karonti na bràhmaõe mànenti na bràhmaõe påjenti na bràhmaõe apacàyantãti.
Itiha ambaññho màõavo idaü pañhamaü sakkesu ibbhavàdaü nipàtesi.
13. "Kimpana te ambaññha sakyà aparaddhunti?"
"Eka midàhaü bho gotama samayaü àcariyassa bràhmaõassa pokkharasàtissa kenavideva karaõãyena kapilavatthuü agamàsiü. Yena sakyànaü santhàgàraü tenupasaïkamiü. Tena kho pana samayena sambahulà sakyà ceva sakyakumàrà ca santhàgàre uccesu àsanesu nisinnà honti a¤¤ama¤¤aü aïgulipatodakehi sa¤jagghantà saükãëantà a¤¤adatthu mama¤¤eva ma¤¤e anujagghantà. Na maü koci àsanena'pi nimantesi. Tayidaü bho gotama nacchannaü, tayidaü nappañiråpaü, yadime sakyà ibbhà santà ibbhà samànà na bràhmaõe sakkaronti na bràhmaõe garukaronti na bràhmaõe mànenti na bràhmaõe påjenti na bràhmaõe apacàyantã"ti.
1. Kareyyàtha, sãmu. [II]
2. Vàsitavàmànã, sãmu. [II.]
[BJT Page 158] [\x 158/]
Itiha ambaññho màõavo idaü dutiyaü sakkesu ibbhavàdaü nipàtesi.
14. "Lañukikàpi kho ambaññha sakuõikà sake kulàvake kàmalàpinã hoti. Sakaü kho panetaü ambaññha sakyànaü yadidaü kapilavatthu. Na arahatàyasmà ambaññho imàya appamattàya abhisajjituntã. "
15. "Cattàro'me bho gotama vaõõà: khattiyà bràhmaõà vessà suddà. Imesaü hi bho gotama catunnaü vaõõànaü tayo vaõõà khattiyà ca vessà ca suddà ca a¤¤adatthu bràhmaõasseva paricàrikà sampajjanti. Tayidaü bho [PTS Page 092] [\q 92/] gotama nacchannaü tayidaü nappañiråpaü yadi me sakyà ibbhà santà ibbhà samànà na bràhmaõe sakkaronti na bràhmaõe karukaronti na bràhmaõe mànenti na bràhmaõe påjenti na bràhmaõe apacàyantã"ti.
Itiha ambaññho màõavo idaü tatiyaü sakkesu ibbhavàdaü nipàtesi.
16. Atha kho bhagavato etadahosi: atibàëhaü kho ayaü ambaññho màõavo sakkesu ibbhavàdena nimmàneti1. Yannånàhaü gottaü puccheyyenti.
Atha kho bhagavà ambaññhaü màõavaü etadavoca: 'kathaü gottosi ambaññhà?Ti' "kaõhàyano'hamasmi bho gotamà"ti.
17. "Poràõaü kho pana te ambaññha màtàpettikaü nàmagottaü anussarato ayyaputtà sakyà bhavanti, dàsiputto tvamasi sakyànaü. Sakyà kho pana ambaññha ràjànaü okkàkaü pitàmahaü dahanti.
"Bhåtapubbaü ambaññha ràjà okkàko yà sà mahesã piyà manàpà tassà puttassa rajjaü pariõàmetukàmo jeññhakumàre raññhasmà pabbàjesi ukkàmukhaü2 karakaõóaü3 hatthinikaü nipuraü4. Te raññhasmà pabbàjità himavantapasse pokkharaõiyà tãre mahàsàkasaõóo tattha vàsaü kappesuü. Te jàtisambhedabhayà sakàhi bhaganãhi saddhiü saüvàsaü kappesuü.
1. Nimmàdeti, katthaci.
2. Ekàmukhaü, katthaci.
3. Karakaõóuü, katthaci.
4. Sinipuraü bau. Sa. Sa. Sinupuraü, [PTS]
[BJT Page 160] [\x 160/]
Atha kho ambaññha ràjà okkàko amacce pàrisajje àmantesi: "kahannu kho bho etarahi kumàrà sammantãti"?
"Atthi deva himavantapasse pokkharaõiyà tãre mahàsàkasaõóo tatthetarahi kumàrà sammanti. Te jàtisambhedabhayà sakàhi bhaganãhi saddhiü saüvàsaü kappenti"ti.
Atha kho ambaññha ràjà okkàko udànaü udànesi: [PTS Page 093] [\q 93/] "sakyà vata bho kumàrà paramasakyà vata bho kumàrà"ti. Tadagge kho pana ambaññha sakyà pa¤¤àyanti. So'va1 nesaü pubbapuriso.
Ra¤¤o ca kho pana ambaññha okkàkassa disà nàma dàsã ahosi. Sà kaõhaü2 nàma janesi. Jàto kaõho pabyàhàsi: "dhovatha maü amma, nahàpetha maü amma, imasmà maü amma asucismà parimocetha, atthàya vo bhavissàmã"ti.
Yathà kho pana ambaññha etarahi manussà pisàce disvà 'pisàcà'ti sa¤jànanti. Evameva kho ambaññha tena samayena manussà pisàce 'kaõhà'ti sa¤jànanti. Te evamàhaüsu: ayaü jàto pabyàhàsi: 'kaõho jàto pisàco jàto'ti.
Tadagge kho pana ambaññha kaõhàyanà pa¤¤àyanti. So ca kaõhàyanànaü pubbapuriso. Iti kho te ambaññha poràõaü màtàpettikaü nàmagottaü anussarato ayyaputtà sakyà bhavanti. Dàsiputto tvamasi sakyànanti.
18. Evaü vutte te màõavakà bhagavantaü etadavocuü: "mà bhavaü gotamo ambaññhaü màõavaü atibàëhaü dàsiputtavàdena nimmànesi. Sujàto ca bho gotama ambaññho màõavo kulaputto ca ambaññho màõavo bahussuto ca ambaññho màõavo kalyàõavàkkaraõo ca ambaññho màõavo paõóito ca ambaññho màõavo. Pahoti ca ambaññho màõavo bhotà gotamena saddhiü asmiü vacane pañimantetu"nti.
1. Soca. Sãmu. 1.
2. Kaõaü. Sãmu. [II.]
[BJT Page 162] [\x 162/]
19. Atha kho bhagavà te màõavake etadavoca: "sace kho tumhàkaü màõavakà evaü hoti 'dujjàto ca ambaññho màõavo, akulaputto ca ambaññho màõavo, appassuto [PTS Page 094] [\q 94/] ca ambaññho màõavo, akalyàõavàkkaraõo ca ambaññho màõavo, duppa¤¤o ca ambaññho màõavo, na ca pahoti ambaññho màõavo samaõena gotamena saddhiü asmiü vacane pañimantetunti, tiññhatu ambaññho màõavo, tumhe mayà saddiü mantayavho1 asmiü vacane. Sace pana tumhàkaü màõavakà evaü hoti: sujàto ca ambaññho màõavo, kulaputto ca ambaññho màõavo, bahussuto ca ambaññho màõavo, kalyàõavàkkaraõo va ambaññho màõavo, paõóito ca ambaññho màõavo, pahoti ca ambaññho màõavo samaõena gotamena saddhiü asmiü vacane pañimantetunti, tiññhatha tumhe, ambaññho màõavo mayà saddhiü pañimantetu"ti.
20. "Sujàto ca bho gotama ambaññho màõavo, kulaputto ca ambaññho màõavo, bahussuto ca ambaññho màõavo, kalyàõavàkkaraõo va ambaññho màõavo, paõóito ca ambaññho màõavo, pahoti ca ambaññho màõavo bhotà gotamena saddhiü asmiü vacane pañimantetuü. Tuõhã mayaü bhavissàma. Ambaññho màõavo bhotà gotamena saddhiü asmiü vacane pañimantetå"ti.
21. Atha kho bhagavà ambaññhaü màõavaü etadavoca: ayaü kho pana te ambaññha sahadhammiko pa¤ho àgacchati. Akàmàpi vyàkàtabbo. Sace tvaü na vyàkarissasi a¤¤ena và a¤¤aü pañicarissasi, tuõhã và bhavissasi, pakkamissasi và, ettheva te sattadhà muddhà phalissati. Taü kiü ma¤¤asi ambaññha? Kinti te sutaü bràhmaõànaü vuddhànaü mahallakànaü àcariyapàcariyànaü kutopabhåtikà kaõhàyanà? Ko ca kaõhàyanànaü pubbapuriso?Ti.
Evaü vutte ambaññho màõavo tuõhã ahosi. Dutiyampi kho bhagavà ambaññhaü màõavaü etadavoca: taü kimma¤¤asi ambaññha? Kinti te sutaü bràhmaõànaü vuddhànaü mahallakànaü àcariyapàcariyànaü kukopabhåtikà kaõhàyanà? Ko ca kaõhàyanànaü [PTS Page 095] [\q 95/] pubbapuriso?Ti dutiyampi kho ambaññho màõavo tuõhã ahosi.
Atha kho bhagavà ambaññhaü màõavaü etadavoca: vyàkarohi 'dàni ambaññha, na 'dàni te tuõhãbhàvassa kàlo. Yo kho ambaññha tathàgatena yàvatatiyakaü sahadhammikaü pa¤haü puññho na vyàkaroti etthevassa sattadhà muddhà phalissati.
1. Mantaveha. Machasaü.
[BJT Page 164] [\x 164/]
22. Tena kho pana samayena vajirapàõi yakkho mahantaü ayokåñaü àdàya àdittaü sampajjalitaü sajotibhåtaü ambaññhassa màõavassa uparivehàsaü ñhito hoti: sacàyaü ambaññho màõavo bhagavatà yàvatatiyakaü sahadhammikaü pa¤haü puññho na vyàkarissati etthevassa sattadhà muddhaü phàlessàmãti. Taü kho pana vajirapàõiü yakkhaü bhagavà ceva passati ambaññho ca màõavo.
23. Atha kho ambaññho màõavo bhãto saüviggo lomahaññhajàto bhagavantaüyeva tàõagavesã bhagavantaüyeva leõagavesã bhagavantaüyeva saraõagavesi upanisãditvà bhagavantaü etadavoca: "kiü me taü bhavaü gotamo àha? Puna bhavaü gotamo bravãtå"ti.
"Taü kimma¤¤asã ambaññha? Kinti te sutaü bràhmaõànaü vuddhànaü mahallàkànaü àcariyapàcariyànaü bhàsamànànaü, kutoppabhåtikà kaõhàyanà? Ko ca kaõhàyanànaü pubbapuriso?Ti. "
"Evameva me bho gotama sutaü, yatheva bhavaü gotamo àha. Tatoppabhåtikà kaõhàyanà. So ca kaõhàyanànaü pubbapuriso"ti.
24. Evaü vutte te màõavakà unnàdino uccàsaddamahàsaddà ahesuü: "dujjàto kira bho ambaññho màõavo, akulaputto kira bho ambaññho màõavo, dàsiputto kira bho ambaññho màõavo sakyànaü, ayyaputtà kira bho ambaññhassa màõavassa sakyà bhavanti. Dhammavàdiü yeva kira mayaü samaõaü gotamaü apasàdetabbaü ama¤¤imhà"ti.
25. Atha kho bhagavato etadahosi: "atibàëhaü kho [PTS Page 096] [\q 96/] ime màõavakà ambaññhaü màõavaü dàsiputtavàdena nimmànenti. Yannånàhaü parimoceyyanti. " Atha kho bhagavà te màõavake etadavoca: "mà kho tumhe màõavakà ambaññhaü màõavaü atibàëhaü dàsiputtavàdena nimmànetha. Uëàro so kaõho isi ahosi. So dakkhiõaü janapadaü gantvà brahme mante adhãyitvà ràjànaü okkànaü upasaïkamitvà maññharåpiü1 dhãtaraü yàci. Tassa ràjà okkàko 'ko neva re ayaü mayhaü dàsiputto samàno maññharåpiü dhãtaraü yàcatã'ti kupito anattamano khurappaü sannayhi. So taü khurappaü neva asakkhi mu¤cituü, no pañisaüharituü.
1. Maddaråpiü, machasaü.
[BJT Page 166] [\x 166/]
Atha kho màõavakà amaccà pàrisajjà kaõhaü isiü upasaïkamitvà etadavocuü: "sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi bhadante hotu ra¤¤o"ti.
"Sotthi bhavissati ra¤¤o, api ca ràjà yadi adho khurappaü mu¤cissati yàvatà ra¤¤o vijitaü ettàvatà pañhavã udrãyissatã"ti.
"Sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi janapadassà"ti.
"Sotthi bhavissati ra¤¤o, sotthi janapadassa. Api ca ràjà yadi uddhaü khurappaü mu¤cissati yàvatà ra¤¤o vijitaü ettàvatà sattavassàni devo na vassissatã"ti.
"Sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi janapadassa, devo ca vassatå"ti.
"Sotthi bhavissati ra¤¤o, sotthi janapadassa, devo ca vassissati. Api ca ràjà jeññhakumàre khurappaü patiññhàpetu, sotthi kumàro, pallomo bhavissatã"ti.
Atha kho màõavakà, amaccà okkàkassa àrocesuü: "devo jeññhakumàre khurappaü patiññhàpetu, sotthi kumàro pallomo bhavissatã"ti. Atha kho ràjà okkàko jeññhakumàre khurappaü patiññhàpesi. Sotthi kumàro pallomo bhavi.
Atha kho tassa ràjà okkàko bhãto saüviggo lomahaññhajàto brahmadaõóena [PTS Page 097] [\q 97/] tajjito maññharåpiü dhãtaraü adàsi. Mà kho tumhe màõavakà ambaññhaü màõavaü atibàëhaü dàsiputtavàdena nimmànetha. Uëàro so kaõho isi ahosi.
26. Atha kho bhagavà ambaññhaü màõavaü àmantesi: "taü kimma¤¤asi ambaññha? Idha khattiyakumàro bràhmaõaka¤¤àya saddhiü saüvàsaü kappeyya, tesaü saüvàsamanvàya putto jàyetha, yo so khattiyakumàrena bràhmaõaka¤¤àya putto uppanno, api nu so labhetha bràhmaõesu àsanaü và udakaü và?'Ti,
"Labhetha bho gotama".
"Api nu naü bràhmaõà bhojeyyuü saddhe và thàlipàke và ya¤¤e và pàhune và?"Ti.
[BJT Page 168] [\x 168/]
"Bhojeyyuü bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà mante vàceyyuü và no và?"Ti
"Vàceyyuü bho gotama. "
"Apinu'ssa itthisu àvañaü và assa anàvañaü và?"Ti
"Anàvañaü hi'ssa bho gotama".
"Api nu naü khattiyà khattiyàbhisekena abhisi¤ceyyunti?"
"No hidaü bho gotama. "
"Taü kissa hetu?"
"Màtito hi bho gotama anuppanno"ti.
27. "Taü kimma¤¤asi ambaññha? Idha bràhmaõakumàro khattiyaka¤¤àya saddhiü saüvàsaü kappeyya, tesaü saüvàsamanvàya putto jàyetha, yo so bràhmaõakumàrena khattiyaka¤¤àya putto uppanno, api nu so labhetha bràhmaõesu àsanaü và udakaü và?"Ti
"Labhetha bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà bhojeyyuü saddhe và thàlipàke và ya¤¤e và pàhune và?"Ti
"Bhojeyyuü bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà mante vàceyyuü và no và?"Ti
"Vàceyyuü bho gotama. "
[PTS Page 098] [\q 98/] "apinu'ssa itthisu àvañaü và assa anàvañaü và?"Ti
"Anàvañaü hi'ssa bho gotama. "
"Api nu naü khattiyà khattiyàbhisekena abhisi¤ceyyunti?"
"No hidaü bho gotama. "
"Taü kissa hetu?"
"Pitito hi bho gotama anuppanno"ti.
28. "Iti kho ambaññha itthiyà và itthiü karitvà purisena và purisaü karitvà khattiyà 'va seññhà, hãnà bràhmaõà. Taü kimma¤¤asi ambaññha? Idha bràhmaõà bràhmaõaü kismicideva pakaraõe khuramuõóaü karitvà assapuñena vadhitvà raññhà và nagarà và pabbàjeyyuü, api nu so labhetha bràhmaõesu àsanaü và udakaü và?"Ti
[BJT Page 170] [\x 170/]
"No hidaü bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà bhojeyyuü saddhe và thàlipàke và ya¤¤e và pàhune và?"Ti
"No hidaü bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà mante vàceyyuü và no và?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
"Api nu'ssa itthãsu àvañaü và assa anàvañaü và?Ti"
"âvañaü hi'ssa bho gotama. "
29. "Taü kimma¤¤asi ambaññha? Idha khattiyà khattiyaü kismicideva pakaraõe khuramuõóaü karitvà assapuñena vadhitvà raññhà và nagarà và pabbàjeyyuü, api nu so labhetha bràhmaõesu àsanaü và udakaü và?Ti"
"Labhetha bho gotama"
"Api nu naü bràhmaõà bhojeyyuü saddhe và thàlipàke và ya¤¤e và pàhune và?Ti"
"Bhojeyyuü bho gotama. "
"Api nu naü bràhmaõà mante vàceyyuü và no và?"Ti
"Vàceyyuü bho gotama. "
"Api nu'ssa ithãsu àvañaü và assa anàvañaü và?"Ti
"Anàvañaü hi'ssa bho gotama. "
"Ettàvatà kho ambaññha khattiyo paramanihãnataü [PTS Page 099] [\q 99/] patto hoti, yadeva naü khattiyà khuramuõóaü karitvà assapuñena vadhitvà raññhà và nagarà và pabbàjenti. Iti kho ambaññha yadà khattiyo paramanihãnataü patto hoti, tadàpi khattiyà'va seññhà hãnà bràhmaõà.
30. Brahmunà'pi ambaññha sanaïkumàrena gàthà bhàsità:
'Khattiyo seññho janetasmiü
Ye gottapañisàrino,
Vijjàcaraõasampanno
So seññho devamànuse'ti
Sà kho panesà ambaññha brahmunà sanaïkumàrena gàthà sugãtà no duggãtà, subhàsità no dubbhàsità, atthasaühità no anatthasaühità, anumatà mayà. Ahampi1 ambaññha evaü vadàmi:
'Khattiyo seññho janetasmiü
Ye gottapañisàrino,
Vijjàcaraõasampanno
So seññho devamànuse'ti.
Bhàõàvàro pañhamo.
1. Ahampibhi, machasaü.
[BJT Page 172] [\x 172/]
31. "Katamaü pana taü bho gotama caraõaü, katamà ca pana sà vijjà?"Ti. "Na kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya jàtivàdo và vuccati gottavàdo và vuccati mànavàdo và vuccati: 'arahasi và maü tvaü na và maü tvaü arahasã'ti. Yattha kho ambaññha àvàho và hoti, vivàho và hoti, àvàhavivàho và hoti, etthetaü vuccati jàtivàdo và itipi, gottavàdo và itipi, mànavàdo và itipi:'arahasi và maü tvaü na và maü tvaü arahasã'ti. Ye hi keci ambaññha jàtivàdavinibaddhà và gottavàdavinibaddhà và mànavàdavinibaddhà và àvàhavivàhavinibaddhà và, àrakà te anuttaràya vijjàcaraõasampadàya. Pahàya kho ambaññha jàtivàdavinibaddha¤ca gottavàdavinibaddha¤ca mànavàdavinibaddha¤ca àvàhavivàhavinibaddha¤ca [PTS Page 100] [\q 100/] anuttaràya vijjàcaraõasampadàya sacchikiriyà hotã"ti.
32. "Katamaü pana taü bho gotama caraõaü? Katamà ca sà vijjà?"Ti "idha ambaññha tathàgato loke uppajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti.
33. Taü dhammaü suõàti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiü và kule paccàjàto. So taü dhammaü sutvà tathàgate saddhaü pañilabhati. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisaücikkhati: "sambàdho gharàvàso rajopatho abbhokàso pabbajjà. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saükhalikhitaü brahmacariyaü carituü, yannånàhaü kesamassuü ohàretthà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti.
So aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajati. So evaü pabbajito samàno pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã. Samàdàya sikkhati sikkhàpadesu kàyakammavacãkammena samannàgato kusalena, parisuddhàjãvo sãlasampanno indriyesu guttadvàro bhojane matta¤¤å satisampaja¤¤ena samannàgato santuññho.
[BJT Page 174] [\x 174/]
34. Katha¤ca ambaññha bhikkhu sãlasampanno hoti?
Idha ambaññha bhikkhu pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti. Dinnàdàyã dinnapàñikaïkhã athenena sucibhåtena attanà viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Abrahmacariyaü pahàya brahmacàrã hoti àràcàrã virato methunà gàmadhammà. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti saccavàdã saccasandho theto paccayiko avisaüvàdako lokassa. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pisuõaü vàcaü pahàya pisuõàya vàcàya pañivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya. Amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya. Iti bhinnànaü và sandhàtà saühitànaü và anuppadàtà samaggàràmo samaggarato samagganandã samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pharusaü vàcaü pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà nelà kaõõasukhà pemanãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasa¤hitaü idampi'ssa hoti sãlasmiü.
35. Bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà pañivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattåparato pañivirato vikàlabhojanà. Naccagãtavàditavisåkadassanà pañivirato hoti. Màlàgandhavilepanadhàraõamaõóanavibhåsanaññhànà pañivirato hoti. Uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Jàtaråparajatapañiggahaõà pañivirato hoti. âmakadha¤¤apañiggahaõà pañivirato hoti. âmakamaüsapañiggahaõà pañivirato hoti. Itthikumàrikapañiggahaõà pañivirato hoti. Dàsidàsapañiggahaõà pañivirato hoti. Ajeëakapañiggahaõà pañivirato hoti. Kukkuñasåkarapañiggahaõà pañivirato hoti. Hatthigavàssavaëavapañiggahaõà pañivirato hoti. Khettavatthupañiggahaõà pañivirato hoti. Dåteyyapahiõagamanànuyogà pañivirato hoti. Kayavikkayà pañivirato hoti. Tulàkåñakaüsakåñamànakåñà pañivirato hoti. Ukkoñanava¤cananikatisàciyogà pañivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparàmosaàlopasahasàkàrà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
[BJT Page 176] [\x 176/]
36. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà bãjagàmabhåtagàmasamàrambhaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: målabãjaü khandhabãjaü phaëubãjaü aggabãjaü bãjabãjameva pa¤camaü. Iti evaråpà bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà pañivirato hoti idampi'ssa hoti sãlasmiü.
37. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü sannidhikàraparibhogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: annasannidhiü pànasannidhiü vatthasannidhiü yànasannidhiü sayanasannidhiü gandhasannidhiü àmisasannidhiü. Iti và iti evaråpà sannidhikàraparibhogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
38. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà visåkadassanaü anuyuttà viharanti seyyathãdaü: naccaü gãtaü vàditaü pekkhaü akkhànaü pàõissaraü vetàlaü kumbhathånaü sobhanagarakaü caõóàlaü vaüsaü dhovanaü hatthiyuddhaü assayuddhaü mahisayuddhaü usabhayuddhaü ajayuddhaü meõóayuddhaü kukkuñayuddhaü vaññakayuddhaü daõóayuddhaü muññhiyuddhaü nibbuddhaü uyyodhikaü balaggaü senàbyuhaü aõãkadassanaü. Iti và iti evaråpà visåkadassanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
39. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà jåtappamàdaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti. Seyyathãdaü: aññhapadaü dasapadaü àkàsaü parihàrapathaü santikaü khalikaü ghañikaü salàkahatthaü akkhaü païgacãraü vaïkakaü mokkhacikaü ciïgulakaü pattàëhakaü rathakaü dhanukaü akkharikaü manesikaü yathàvajjaü. Iti và iti evaråpà jåtappamàdaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
40. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü uccàsayanamahàsayanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: àsandiü pallaïkaü gonakaü cittakaü pañikaü pañalikaü tulikaü vikatikaü uddalomiü ekantalomiü kaññhissaü koseyyaü kuttakaü hatthattharaü assattharaü rathattharaü ajinappaveõiü kàdalimigapavarapaccattharaõaü sauttaracchadaü ubhatolohitakupadhànaü - iti và iti evaråpà uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
[BJT Page 178] [\x 178/]
41. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü maõóanavibhusanaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: uccàdanaü parimaddanaü nahàpanaü sambàhanaü àdàsaü a¤janaü màlàvilepanaü mukhacuõõakaü mukhàlepanaü hatthabandhaü sikhàbandhaü daõóakaü nàëikaü khaggaü chattaü citråpàhanaü uõhãsaü maõiü vàëavãjaniü odàtàni vatthàni dãghadasàni. Iti và itievaråpà maõóanavibhåsanaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
42. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü purisakathaü kumàrakathaü kumàrãkathaü sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü. Iti và itievaråpàya tiracchànakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
43. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü viggàhikakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi. Ahaü imaü dhammavinayaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi, ahamasmi sammàpañinno. Sahitamme1 asahitanne. Pure vacanãyaü pacchà avaca, pacchàvacanãyaü pure avaca. âciõõaü te viparàvattaü. âropito te vàdo niggahito'si. Cara vàdappamokkhàya. Nibbeñhehi và sace pahosãti. Iti và itievaråpàya viggàhikakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
44. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü dåteyyapahiõagamanànuyogamanuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ra¤¤aü ràjamahàmattànaü khattiyànaü bràhmaõànaü gahapatikànaü kumàrànaü: idha gaccha, amutràgaccha, idaü hara, amutra idaü àharàti. Iti và evaråpà dåteyyapahiõagamanànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Saühitamme asaühitaü te. Kesuci.
[BJT Page 180] [\x 180/]
45. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca làbhena làbhaü nijigiüsitàro ca. Iti và itievaråpà kuhanalapanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
46. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: aïgaü nimittaü uppàdaü supinaü lakkhaõaü måsikacchinnaü aggihomaü dabbihomaü thusahomaü kaõahomaü taõóulahomaü sappihomaü telahomaü mukhahomaü lohitahomaü aïgavijjà vatthuvijjà khattavijjà sivavijjà bhåtavijjà bhårivijjà ahivijjà visavijjà vicchikavijjà måsikavijjà sakuõavijjà vàyasavijjà pakkajjhànaü saraparittànaü migacakkaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
47. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: maõilakkhaõaü vatthalakkhaõaü daõóalakkhaõaü asilakkhaõaü usulakkhaõaü dhanulakkhaõaü àvudhalakkhaõaü itthilakkhaõaü purisalakkhaõaü kumàralakkhaõaü kumàrilakkhaõaü dàsalakkhaõaü dàsilakkhaõaü hatthilakkhaõaü assalakkhaõaü mahisalakkhaõaü usabhalakkhaõaü golakkhaõaü ajalakkhaõaü meõóalakkhaõaü kukkuñalakkhaõaü vaññakalakkhaõaü godhàlakkhaõaü kaõõikàlakkhaõaü kacchapalakkhaõaü migalakkhaõaü. Iti và iti evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
48. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: ra¤¤aü niyyànaü bhavissati, ra¤¤aü aniyyànaü bhavissati. Abbhantarànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati. Bàhirànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati. Abbhantarànaü ra¤¤aü jayo bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü paràjayo bhavissati. Bàhirànaü ra¤¤aü jayo bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü paràjayo bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati, imassa paràjayo bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
[BJT Page 182] [\x 182/]
49. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: candaggàho bhavissati suriyaggàho bhavissati nakkhattaggàho bhavissati. Candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Ukkàpàto bhavissati. Disàóàho bhavissati. Bhåmicàlo bhavissati. Evaü vipàko devadundubhi bhavissati. Evaüvipàko candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü saükilesaü vodànaü bhavissati. Evaüvipàko candaggàho bhavissati. Evaüvipàko suriyaggàho bhavissati. Evaüvipàko nakkhattaggàho bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàko ukkàpàto bhavissati. Evaüvipàko disàóàho bhavissati. Evaüvipàko bhåmicàlo bhavissati. Evaüvipàko devadundåbhi bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü saïkileso vodànaü bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
50. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: subbuññhikà bhavissati dubbuññhikà bhavissati. Subhikkhaü bhavissati dubbhikkhaü bhavissati. Khemaü bhavissati bhayaü bhavissati. Rogo bhavissati àrogyaü bhavissati. Muddà gaõanà saükhànaü kàveyyaü lokàyataü. Iti và iti evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
51. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: àvàhanaü vivàhanaü saüvadanaü vivadanaü saükiraõaü vikiraõaü subhagakaraõaü dubbhagakaraõaü viruddhagabbhakaraõaü jivhànitthambhanaü hanusaühananaü hatthàbhijappanaü hanujappanaü kaõõajappanaü àdàsapa¤haü kumàripa¤haü devapa¤haü àdiccupaññhànaü mahatupaññhànaü abbhujjalanaü sirivhàyanaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
[BJT Page 184] [\x 184/]
52. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti - seyyathãdaü: santikammaü paõidhikammaü bhårikammaü vassakammaü vossakammaü vatthukammaü vatthuparikiraõaü àcamanaü nahàpanaü juhanaü vamanaü virecanaü uddhavirecanaü adhovirecanaü sãsavirecanaü kaõõatelaü nettapatappanaü natthukammaü a¤janaü pacca¤janaü sàlàkiyaü sallakattiyaü dàrakatikicchà målabhesajjànaü anuppadànaü osadhãnaü pañimokkho. Iti và iti evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
53. Atha kho so ambaññha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. Seyyathàpi ambaññha khattiyo muddhàvasitto nihatapaccàmitto na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü paccatthikato, evameva kho ambaññha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. So iminà ariyena sãlakkhandhena samannàgato ajjhattaü anavajjasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho ambaññha bhikkhu sãlasampanno hoti.
54. Katha¤ca ambaññha bhikkhu indirayesu gutatadvàro hoti? Idha ambaññha bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriya saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü sotendriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati sotendriyaü, sotendriye saüvaraü àpajjati. Ghàõena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati ghàõindriyaü, ghàõindriye saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati jivhindriyaü, jivhindriye saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõametaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati. So iminà ariyena indriyasaüvarena samannàgato ajjhattaü abyàsekasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho ambaññha bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.
[BJT Page 186] [\x 186/]
55. Katha¤ca ambaññha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti? Idha ambaññha bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti, àlokite vilokite sampajànakàrã hoti, sami¤jite pasàrite sampajànakàrã hoti, saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti, asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã hoti, uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti, gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hoti. Evaü kho ambaññha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti.
56. Katha¤ca ambaññha bhikkhu santuññho hoti?
Idha ambaññha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàrikena cãvarena kucchiparihàrikena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Seyyathàpã ambaññha pakkhi sakuõo yena yeneva óeti sapattabhàro'va óeti, evameva kho ambaññha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàrikena cãvarena kucchiparihàrikena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Evaü kho ambaññha bhikkhu santuññho hoti.
57. So iminà ca ariyena sãlakkhandhena samannàgato iminà ca ariyena indriyasaüvarena samannàgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannàgato imàya ca ariyàya santuññhiyà samannàgato vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà.
58. So abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati abhijjhàya cittaü parisodheti. Byàpàdapadosaü pahàya abyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampi, byàpàdapadosà cittaü parisodheti. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno, thãnamiddhà cittaü parisodheti. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü våpasantacitto, uddhaccakukkuccaü cittaü parisodheti. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho viharati akathaükathã kusalesu dhammesu, vicikicchàya cittaü parisodheti.
[BJT Page 188] [\x 188/]
59. Seyyathàpi ambaññha puriso iõaü àdàya kammante payojeyya tassa te kammantà samijjheyyuü, so yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantãkareyya, siyà cassa uttariü avasiññhaü dàrabharaõàya, tassa evamassa: 'ahaü kho pubbe iõaü àdàya kammante payojesiü tassa me te kammantà samijjhiüsu so'haü yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantãakàsiü. Atthi ca me uttariü avasiññhaü dàrabharaõàyà'ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü.
60. Seyyathàpi ambaññha puriso àbàdhiko assa dukkhito bàëhagilàno, bhattaü cassa nacchàdeyya, na cassa kàye balamattà. So aparena samayena tambhà àbàdhà mucceyya bhatta¤cassa chàdeyya siyà cassa kàye balamattà. Tassa evamassa: 'ahaü bo pubbe àbàdhiko ahosiü dukkhito bàëhagilàno bhattaü me nacchàdesi na cassa me àsi kàye balamattà. So'mhi etarahi tamhà àbàdhà mutto bhatta¤ca me chàdeti atthi ca me kàye balamattà'ti, so tatonidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü.
61. Seyyathàpi ambaññha puriso bandhanàgàre baddho assa, so aparena samayena tambhà bandhanàgàrà mucceyya sotthinà abbayena, na cassa ki¤ci bhogànaü vayo. Tassa evamassa: 'ahaü kho pubbe bandhanàgàre baddho ahosiü. So'mhi etarahi tamhà bandhanàgàrà mutto sotthinà abbayena. Natthi ca me ki¤ci bhogànaü vayo'ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü.
62. Seyyathàpi ambaññha puriso dàso assa anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo. So aparena samayena tamhà dàsabyà mucceyya attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo. Tassa evamassa: 'ahaü kho pubbe dàso ahosiü anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo. So'mhi etarahi tamhà dàsabyà mutto attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo'ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü.
[BJT Page 190] [\x 190/]
63. Seyyathàpi ambaññha puriso sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjeyya dubbhikkhaü sappañibhayaü. So aparena samayena taü kantàraü nitthareyya sotthinà gàmantaü anupàpuõeyya khemaü appañibhayaü. Tassa evamassa: 'ahaü kho pubbe sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjiü dubbhikkhaü sappañibhayaü. So'mhi etarahi taü kantàraü tiõõo sotthinà gàmantaü anuppatto khemaü appañibhaya'nti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü.
Evameva kho ambaññha bhikkhu yathà iõaü yathà rogaü yathà bandhanàgàraü yathà dàsabyaü yathà kantàraddhànamaggaü evaü ime pa¤canãvaraõe appahãne attani samanupassati. Seyyathàpi ambaññha ànaõyaü yathà àrogyaü yathà bandhanà mokkhaü yathà bhujissaü yathà khemantabhåmiü evameva kho ambaññha bhikkhu ime pa¤canãvaraõe pahãne attani samanupassati.
64. Tassime pa¤canãvaraõe pahãõe attani samanupassato pàmojjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati.
65. So vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti.
66. Seyyathàpi ambaññha dakkho nahàpako và nahàpakantevàsã và kaüsathàle nahànãyacuõõàni àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü sanneyya, sàyaü nahànãyapiõóã snehànugatà snehaparetà sàntarabàhirà phuñà snehena, na ca pagghariõã,
Evameva kho ambaññha bhikkhu imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti caraõasmiü.
67. Puna ca paraü ambaññha bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti.
[BJT Page 192] [\x 192/]
68. Seyyathàpi ambaññha udakarahado gambhãro ubbhidodako, tassa nevassa puratthimàya disàya udakassa àyamukhaü, na dakkhiõàya disàya udakassa àyamukhaü, na pacchimàya disàya udakassa àyamukhaü, na uttaràya disàya udakassa àyamukhaü, devo ca na kàlena kàlaü sammà dhàraü anuppaveccheyya, atha kho tamhà ca udakarahadà sãtà vàridhàrà ubbhijjitvà tameva udakarahadaü sãtena vàrinà abhisanneyya1 parisanneyya2 paripåreyya paripphareyya, nàssa ki¤ci sabbàvato udakarahadassa sãtena vàrinà apphuñaü assa,
Evameva kho ambaññha bhikkhu imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti caraõasmiü.
69. Puna ca paraü ambaññha bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yantaü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati.
So imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti.
Seyyathàpi ambaññha uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarãkiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakànuggatàni antonimuggaposãni tàni yàva caggà yàva ca målà sãtena càrinà abhisannàni parisannàni3 paripåràni paripphuñàni nàssa ki¤ci sabbàvataü uppalànaü và padumànaü và puõóarãkànaü và sãtena vàrinà apphuñaü assa,
Evameva kho ambaññha bhikkhu imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti caraõasmiü.
70. Puna ca paraü ambaññha bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti.
Seyyathàpi ambaññha puriso odàtena vatthena sasãsaü pàrupitvà nisinno assa, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa odàtena vatthena apphuñaü assa, evameva kho ambaññha bhikkhu imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti caraõasmiü.
Idaü kho taü ambaññha caraõaü.
1. Abhisandeyya, machasaü.
2. Parisandeyya, machasaü.
3. Abhisandàni parisandàni, machasaü. Abhisaniddhàni parisaniddhàni?
[BJT Page 194] [\x 194/]
71. (Puna ca paraü ambaññha) so evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So evaü pajànàti: ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddhanti.
Seyyathàpi ambaññha maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno, tatrassa suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và. Tamenaü cakkhumà puriso hatthe karitvà paccavekkheyya: ayaü kho maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno. Tatiradaü suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và'ti.
Evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So evaü pajànàti: ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddhanti. Idampi'ssa hoti vijjàya.
72. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imambhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü.
[BJT Page 196] [\x 196/]
Seyyathàpi ambaññha puriso mu¤jamhà ãsikaü pabbàheyya. Tassa evamassa: ayaü mu¤jo, ayaü ãsikà, a¤¤o mu¤jo, a¤¤à ãsikà, mu¤jamhàtveva ãsikà pabbàëhà'ti. Seyyathà và pana ambaññha puriso asiü kosiyà pabbàheyya, tassa evamassa: ayaü asi, ayaü kosi, a¤¤o asi, a¤¤à kosi, kosiyà tveva asi pabbàëho'ti. Seyyathà và pana ambaññha puriso ahiü karaõóà uddhareyya, tassa evamassa: ayaü ahi, ayaü karaõóo, a¤¤o ahi, a¤¤o karaõóo, karaõóàtveva ahi ubbhato'ti. Evameva kho ambaññha bhikkhu evaüsamàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü. Idampi'ssa hoti vijjàya.
73. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati, abhininnàmeti. So anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti, bahudhàpi hutvà eko hoti, àcãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pathaviyà pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pathaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhi sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati parimajjati, yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti.
Seyyathàpi ambaññha dakkho kumbhakàro và kumbhakàrantevàsã và suparikammakatàya mattikàya yaü yadeva bhàjanavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya. Seyyathà và pana ambaññha dakkho dantakàrovà dantakàrantevàsã và suparikammakatasmiü dantasmiü yaü yadeva dantavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya. Seyyathà và pana ambaññha dakkho suvaõõakàro và suvaõõakàrantevàsã và suparikammakatasmiü suvaõõasmiü yaü yadeva suvaõõavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya, evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vãgatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
[BJT Page 198] [\x 198/]
So anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti eko'pi hutvà bahudhà hoti bahudhàpi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pathaviyàpi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhi sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati. Parimajjati. Yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti. Idampi'ssa hoti vijjàya.
74. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte1 dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre sannike ca.
Seyyathàpi ambaññha puriso addhànamaggapañipanno so suõeyya bherisaddampi mudiïgasaddampi saïkhapaõavadeõóimasaddampi. Tassa evamassa: bherisaddo itipi mudiïgasaddo itipi saïkhapaõavadeõóisaddo itipi. Evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca. Idampi'ssa hoti vijjàya.
75. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhininnàmeti. So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti:
Saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti,
Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti,
Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti,
Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti,
Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti,
Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti,
Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti,
Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti,
Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti,
Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti,
Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti,
Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti,
Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti,
Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti,
Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti,
Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti,
1. ânejjappatte (kesuci potthakesu)
[BJT Page 200] [\x 200/]
Seyyathàpi ambaññha itthi và puriso và daharo và yuvà maõóanajàtiko àdàse và parisuddhe pariyodàte acche và udakapatte sakaü mukhanimittaü paccavekkhamàno sakaõikaü và sakaõikanti jàneyya, akaõikaü và akaõikanti jàneyya, evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti:
"Saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti,
Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti,
Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti,
Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti,
Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti,
Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti,
Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti,
Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti,
Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti,
Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti,
Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti,
Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti,
Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti,
Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti,
Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti,
Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti,
Idampissa hoti vijjàya.
76. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àna¤jeppatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe "amutràsiü evannàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü. Tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno"ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.
[BJT Page 202] [\x 202/]
Seyyathàpi ambaññha puriso sakambhà gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya, tamhàpi gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya, so tamhà gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgaccheyya, tassa evamassa: ahaü kho sakamhà gàmà amuü gàmaü agacchiü. Tatra evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõhã ahosiü. Tamhàpi gàmà amuü gàmaü agacchiü. Tatràpi evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõhã ahosiü. So'mhi tamhà gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgato'ti,
Evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudrabhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati: seyyathãdaü ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasapi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampã jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe: amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü. Tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Idampi'ssa hoti vijjàya.
77. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà vãsuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.
[BJT Page 204] [\x 204/]
Seyyathàpi ambaññha majjhe siüghàñake pasàdo, tattha cakkhumà puriso ñhito passeyya manusse gehaü pavisante'pi nikkhamante'pi rathiyà vãtisa¤carante'pi majjhe siüghàñake nisinne'pi. Tassa evamassa: ete manussà gehaü pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete rathiyà vãtisa¤caranti. Ete majjhe siüghàñake nisinnà'ti.
Evameva kho ambaññha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubabaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhãkammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhãkà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkapammåpage satte pajànàti. Idampi'ssa hoti vijjàya.
78. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
So idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü dukkhasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü dukkhanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü dukkhanirodhagàminipañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ime àsavà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü àsavasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü àsavanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Ayaü àsavanirodhagàminã pañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavà'pi cittaü vimuccati, bhavàsavà'pi cittaü vimuccati, avijjàsavà'pi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti.
'Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàti.
[BJT Page 206] [\x 206/]
Seyyathàpi ambaññha pabbatasaïkhepe udakarahado accho vippasanno anàvilo, tattha cakkhumà puriso tãre ñhito passeyya sippisambukampi sakkharakañhalampi macchagumbampi carantampi tiññhantampi. Tassa evamassa: ayaü kho udakarahado accho vippasanno anàvilo. Tatirame sippisambukà'pi sakkharakañhalà'pi macchagumbà'pi caranti'pi tiññhanti'pãti. Evameva kho ambaññha bhikkhu samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
So 'idaü dukkhanti' yathàbhåtaü pajànàti. 'Ayaü dukkhasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti.
'Ayaü dukkhanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. 'Ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
'Ime àsavà'ti yathàbhåtaü pajànàti. 'Ayaü àsavasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti.
'Ayaü àsavanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. 'Ayaü àsavanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavà'pi cittaü vimuccati, bhavàsavà'pi cittaü vimuccati, avijjàsavà'pi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti.
'Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàti. Ayaü kho sà ambaññha vijjà.
79. Ayaü vuccati ambaññha bhikkhu vijjàsampanno itipi, caraõa sampanno itipi, vijjàcaraõasampanno itipi. Imàya ca ambaññha vijjàcaraõasampadàya caraõasampadàya ca a¤¤à vijjàsampadà ca caraõasampadà ca uttaritarà và paõãtatarà và natthi.
80. Imàya kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya [PTS Page 101] [\q 101/] cattàri apàyamukhàni bhavanti. Katamàni cattàri? Idha ambaññha ekacco samaõo và bràhmaõo và ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno khàrivivadhamàdàya ara¤¤àyatanaü ajjhogàhati pavattaphalabhojano bhavissàmãti. So a¤¤adatthu vijjàcaraõasampannasseva paricàrako sampajjati. Imàya kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya idaü pañhamaü apàyamukhaü bhavati.
81. Puna ca paraü ambaññha idhekacco samaõo và bràhmaõo và ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno kuddàlapiñakaü àdàya ara¤¤àyatanamajjhogàhati kandamålaphalabhojano bhavissàmãti. So a¤¤adatthu vijjàcaraõasampannasseva paricàrako sampajjati. Imàya ca kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya idaü dutiyaü apàyamukhaü bhavati.
[BJT Page 208] [\x 208/]
82. Puna ca paraü ambaññha idhekacco samaõo và bràhmaõo và ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno kandamålaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno gàmasàmantaü và nigamasàmantaü và agyàgàraü karitvà aggiü paricaranto acchati. So a¤¤adatthu vijjàcaraõasampannasseva paricàriko sampajjati. Imàya kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya idaü tatiyaü apàyamukhaü bhavati.
83. Puna ca paraü ambaññha idhekacco samaõo và bràhmaõo và ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojana¤ca anabhisambhuõamàno kandamålaphalabhojanana¤ca anabhisambhuõamàno aggiparicariya¤ca anabhisambhuõamàno [PTS Page 102] [\q 102/] càtummahàpathe catudvàraü agàraü karitvà acchati: yo imàhi catåhi disàhi àgamissati samaõo và bràhmaõo và tamahaü yathàsatti yathàbalaü pañipåjessàmãti. So a¤¤adatthu vijjàcaraõasampannasseva paricàrako sampajjati. Imàya kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya idaü catutthaü apàyamukhaü bhavati.
Imàya kho ambaññha anuttaràya vijjàcaraõasampadàya imàni cattàri apàyamukhàni bhavanti.
84. Taü kimma¤¤asi ambaññha? Api nu tvaü imàya anuttaràya vijjàcaraõasampadàya sandissasi sàcariyako?"Ti.
"No hidaü bho gotama. Ko càhaü bho gotama sàcariyako? Kà ca anuttarà vijjàcaraõasampadà? ârakà'haü bho gotama anuttaràya vijjàcaraõasampadàya sàcariyako"ti.
"Taü kimma¤¤asi ambaññha? Api nu tvaü ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno khàrivivadhamàdàya ara¤¤avanamajjhogàhasi sàcariyako pavattaphalabhojano bhavissàmiti?"
"No hidaü bho gotama. "
"Taü kimma¤¤asi ambaññha? Api nu tvaü ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno kuddàlapiñakaü àdàya ara¤¤avanamajjhogàhasi sàcariyako kandamålaphalabhojano bhavissàmãti?"
"No hidaü bho gotama. "
"Taü kimma¤¤asi ambaññha? Api nu tvaü ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojanana¤ca anabhisambhuõamàno kandamålaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno gàmasàmantaü và nigamasàmantaü và agyàgàraü karitvà aggiü paricaranto acchasi sàcariyako? "Ti
[PTS Page 103] [\q 103/] "no hidaü bho gotama. "
[BJT Page 210] [\x 210/]
"Taü kimma¤¤asi ambaññha api nu tvaü ima¤ceva anuttaraü vijjàcaraõasampadaü anabhisambhuõamàno pavattaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno kandamålaphalabhojanata¤ca anabhisambhuõamàno aggiparicariya¤ca anabhisambhuõamàno càtummahàpathe catudvàraü agàraü karitvà acchasi sàcariyako, yo imàhi catåhi disàhi àgamissati samaõo và bràhmaõo và taü mayaü yathàsatti yathàbalaü pañipåjessàmàti?"
"No hidaü bho gotama. "
85. Iti kho ambaññha imàya ceva tvaü anuttaràya vijjàcaraõasampadàya parihãno sàcariyako. Ye cime anuttaràya vijjàcaraõasampadàya cattàri apàyamukhàni bhavanti, tato ca tvaü parihãno sàcariyako. Bhàsità kho pana te esà ambaññha àcariyena bràhmaõena pokkharasàdinà vàcà "ke ca muõóakà samaõakà ibbhà kaõhà bandhupàdapaccà, kà ca tevijjànaü bràhmaõànaü sàkacchà"ti, attanà àpàyiko'pi aparipårayamàno. Passa ambaññha yàva aparaddha¤ca te idaü àcariyassa bràhmaõassa pokkharasàdissa.
86. Bràhmaõo kho pana ambaññha pokkharasàdã ra¤¤o pasenadissa kosalassa dattikaü bhu¤jati. Tassa ràjà pasenadi kosalo sammukhãbhàvampi na dadàti. Yadàpi tena manteti tirodussena manteti. Yassa kho pana ambaññha dhammikaü payataü bhikkhaü patigaõheyya, kathaü tassa ràjà pasenadã kosalo sammukhãbhàvampi na dadeyya? Passa ambaññha yàvaaparaddha¤ca te idaü àcariyassa bràhmaõassa pokkharasàdissa.
Taü kimma¤¤asi ambaññha? Ràjà pasenadi kosalo hatthigãvàya và nisinno assapiññhe và nisinno rathåpatthare và ñhito uggehi và ràja¤¤ehi và ki¤cideva [PTS Page 104] [\q 104/] mantaõaü manteyya, so tamhà padesà apakkamma ekamantaü tiññheyya. Atha àgaccheyya suddo và suddadàso và, so tasmiü padese ñhito tadeva mantaõaü manteyya: evampi ràjà pasenadi kosalo àha evampi ràjà pasenadã kosalo àhàti. Api nu so ràjabhaõitaü và bhaõati ràjamantaü và manteti, ettàvatà so assa ràjà và ràjamahàmatto vàti?"
"No hidaü bho gotama. "
87. Evameva kho tvaü ambaññha, ye te ahesuü bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro, yesamidaü etarahi bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanuggàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü: aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggã aïgiraso bhàradvàjo vàseññho kassapo bhagu, tyàhaü mante adhiyàmi sàcariyako'ti tàvatà tvaü bhavissasi isi và isittàya và pañinno'ti netaü ñhànaü vijjati.
[BJT Page 212] [\x 212/]
88. Taü kimma¤¤asi ambaññha kinti te sutaü bràhmaõànaü vuddhànaü mahallakànaü àcariyapàcariyànaü bhàsamànànaü: "ye te ahesuü bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro, yesamidaü etarahi bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti seyyathãdaü: aññako, vàmako, vàmadevo, vessàmitto, yamataggi, aïgiraso, bhàradvàjo, vàseññho, kassapo, bhagu - evaü su te sunhàtà suvilittà kappitakesamasså àmuttamaõikuõóalàbharaõà odàtavatthavasanà pa¤cahi kàmaguõehi samappità samaïgibhåtà paricàrenti, seyyathàpi tvaü etarahi sàcariyako?"Ti.
[PTS Page 105] [\q 105/] "no hidaü bho gotama. "
89. "Evaü su te sàlãnaü odanaü sucimaüsåpasecanaü vicitakàlakaü anekasåpaü anekabya¤janaü paribhu¤janti, seyyathàpi tvaü etarahi sàcariyako?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
"Evaü su te veñhanakapassàhi nàrãhi paricàrenti seyyathàpi tvaü etarahi sàcariyako?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
"Evaü su te kuttavàlehi vaëavàrathehi dãghàhi patodalaññhihi vàhane vitudentà vipariyàyanti seyyathàpi tvaü etarahi sàcariyako?"Ti.
" No hidaü bho gotama. "
"Evaü su te ukkiõõaparikhàsu okkhittapalighàsu nagaråpakàrikàsu dãghàsibaddhehi purisehi rakkhàpeti seyyathàpi tvaü etarahi sàcariyako?"Ti.
" No hidaü bho gotama. "
Iti kho ambaññha neva tvaü isi, na isittàya pañipanno sàcariyako. Yassa kho pana ambaññha mayi kaïkhà và vimati và, so maü pa¤hena, ahaü veyyakaraõena sodhissàmã"ti.
90. Atha kho bhagavà vihàrà nikkhamma caïkamaü abbhuññhàsi. Ambaññho'pi màõavo vihàrà nikkhamma caïkamaü abbhuññhàsi. Atha kho ambaññho màõavo bhagavantaü caïkamantaü anucaïkamamàno kàye dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni samannesi. Addasa kho ambaññho màõavo bhagavato kàye dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni yebhuyyena ñhapetvà [PTS Page 106] [\q 106/] dve. Dvãsu mahàpurisalakkhaõesu kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati kosohite ca vatthaguyhe1 pahåtajivhatàya ca.
1. Ko÷àvahita vasatuguhya. (Mahàyànikàdãnaü ganthesu)
[BJT Page 214] [\x 214/]
91. Atha kho bhagavato etadahosi: passati kho me ayaü ambaññho màõavo dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni yebhuyyena ñhapetvà dve. Dvãsu mahàpurisalakkhaõesu kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati kosohite ca vatthaguyhe pahåtajivhatàya càti.
Atha kho bhagavà tathàråpaü iddhàbhisaïkhàraü abhisaïkàsi yathà addasa ambaññho màõavo bhagavato kosohitaü vatthaguyhaü. Atha kho bhagavà jivhaü ninnàmetvà ubho'pi kaõõasotàni anumasi parimasi. Ubho'pi nàsikàsotàni anumasi parimasi. Kevalampi naëàñamaõóalaü jivhàya chàdesi.
Atha kho ambaññhassa màõavassa etadahosi: samannàgato kho samaõo gotavo dvattiüsamahàpurisalakkhaõehi paripuõõehi no aparipuõõehãti bhagavantaü etadavoca: "handa ca'dàni mayaü bho gotama gacchàma. Bahukiccà mayaü bahukaraõãyà"ti.
"Yassa'dàni tvaü ambaññha kàlaü ma¤¤asãti".
Atha kho ambaññho màõavo vaëavàrathamàruyha pakkàmi.
92. Tena kho pana samayena brahmaõo pokkharasàdi ukkaññhàya nikkhamitvà mahatà bràhmaõagaõena saddhiü sake àràme nisinno hoti ambaññhaü yeva màõavaü patimànento. Atha kho ambaññho màõavo yena sako àràmo tena pàyàsi. Yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattiko'va yena bràhmaõo pokkharasàdã tenupasaïkami, upasaïkamitvà bràhmaõaü pokkharasàdiü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi.
93. Ekamantaü nisinnaü kho ambaññhaü màõavaü bràhmaõo pokkharasàdã etadavoca: kacci tàta ambaññha addasa taü bhavantaü gotamanti?.
"Addasàma kho bho taü bhavantaü gotamanti. "
"Kacci tàta ambaññha taü bhavantaü gotamaü tathà [PTS Page 107] [\q 107/] santo yeva saddo abbhuggato no a¤¤athà? Kacci pana bho so bhavaü gotamo tàdiso no a¤¤àdiso?"Ti.
"Tathà santo yeva bho taü bhavantaü gotamaü saddo abbhuggato no a¤¤athà. Tàdiso'va bho so bhavaü gotamo no a¤¤àdiso. Samannàgato ca bho so bhavaü gotamo dvattiüsamahàpurisalakkhaõehi paripuõõehi no aparipuõõehã"ti.
[BJT Page 216] [\x 216/]
"Ahu pana te tàta ambaññha samaõena gotamena saddhiü kocideva kathàsallàpo?"Ti.
"Ahu kho yeva bho samaõena gotamena saddhiü kocideva kathàsallàpo?"Ti.
"Yathàkathaü pana te tàta ambaññha ahu samaõena gotamena saddhiü kocideva kathàsallàpo?"Ti.
Atha kho ambaññho màõavo yàvatako ahosi bhagavatà saddhiü kathàsallàpo taü sabbaü bràhmaõassa pokkharasàdissa àrocesi.
94. Evaü vutte bràhmaõo pokkharasàdã ambaññhaü màõavaü etadavoca: "aho vata re, amhàkaü paõóitaka! Aho vata re amhàkaü bahussutaka! Aho vata re, amhàkaü tevijjaka! Evaråpena kira bho puriso atthacarakena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjeyya. Yadeva kho tvaü ambaññha taü bhavantaü gotamaü evaü àsajja àsajja avacàsi. Atha kho bhavaü gotamo amhe'pi evaü upaneyya upaneyya avaca. Abho vata re, amhàkaü paõóitaka! Aho vata re, amhàkaü bahussutaka! Aho vata re, amhàkaü tevijjaka! Evaråpena kira bho puriso atthacarakena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjeyyà"ti kupito anattamano ambaññhaü màõavaü padasà yeva pavattesi. Icchati ca tàvadeva bhagavantaü dassanàya upasaïkamituü.
95. [PTS Page 108] [\q 108/] atha kho te bràhmaõà bràhmaõaü pokkharasàdiü etadavocuü: ativikàlo kho bho ajja samaõaü gotamaü dassanàya upasaïkamituü. Svedàni bhavaü pokkharasàtã samaõaü gotamaü dassanàya upasaïkamissatã"ti.
Atha kho bràhmaõo sake nivesane paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà yànesu àropetvà ukkàsu dhàriyamànàsu ukkaññhàya niyyàsi. Yena icchànaïgalavanasaõóo tena pàyàsi. Yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattiko'va yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho bràhmaõo pokkharasàdã bhagavantaü etadavoca: "àgamànukhavidha bho gotama amhàkaü antevàsã ambaññho màõavo?"Ti.
[BJT Page 218] [\x 218/]
"âgamà kho te antevàsã ambaññho màõavo"ti.
"Ahu pana te bho gotama ambaññhena màõavena saddhiü kocideva kathàsallàpo?"Ti.
"Ahu kho me bràhmaõa ambaññhena màõavena saddhiü kocideva kathàsallàpo"ti.
"Yathàkathaü pana te bho gotama ahu ambaññhena màõavena saddhiü kocideva kathàsallàpo?"Ti.
Atha kho bhagavà yàvatiko ahosi ambaññhena màõavena saddhiü kathàsallàpo, taü sabbaü bràhmaõassa pokkharasàdissa àrocesi.
"Evaü vutte bràhmaõo pokkharasàdi bhagavantaü etadavoca: bàlo bho gotama ambaññho màõavo. Khamatu bhavaü gotamo ambaññhassa màõavassà"ti.
"Sukhã hotu bràhmaõa ambaññho màõavo"ti.
96. [PTS Page 109] [\q 109/] atha kho bràhmaõo pokkharasàdi bhagavato kàye dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni samannesi. Addasà kho bràhmaõo pokkharasàdã bhagavato kàye dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni yebhuyyena ñhapetvà dve. Dvãsu mahàpurisalakkhaõesu kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati kosohite ca vatthaguyhe pahåtajivhatàya ca.
97. Atha kho bhagavato etadahosi: passati kho me ayaü bràhmaõo pokkharasàdã dvattiüsamahàpurisalakkhaõàni yebhuyyena ñhapetvà dve. Dvãsu mahàpurisalakkhaõesu kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati kosohite ca vatthaguyhe pahåtajivhatàya càti.
Atha kho bhagavà tathàråpaü iddhàbhisaïkhàraü abhisaïkhàsã yathà addasa bràhmaõo pokkharasàdã bhagavato kosohitaü vatthaguyhaü. Atha kho bhagavà jivhaü ninnàmetvà ubho'pi kaõõasotàni anumasi, pañimasi, ubho'pi nàsikàsotàni anumasi, pañimasi. Kevalampi naëàñamaõóalaü jivhàya chàdesi.
98. Atha kho bràhmaõassa pokkharasàdissa etadahosi: "samannàgato kho samaõo gotamo dvattiüsamahàpurisalakkhaõehi paripuõõehi no aparipuõõehã"ti bhagavantaü etadavoca: adhivàsetu me bhavaü gotamo ajjatanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.
99. Atha kho bràhmaõo pokkharasàdã bhagavato, adhivàsanaü viditvà bhagavato kàlaü àrocesi: kàlo bho gotama, niññhitaü bhattanti. '
[BJT Page 220] [\x 220/]
Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena buhmaõassa pokkharasàdissa parivesanà tenupasaïkhami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho bràhmaõo pokkharasàtã bhagavantaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesi sampavàresi. Màõavakà'pi bhikkhusaïghaü. Atha kho bràhmaõo pokkharasàtã bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi.
100. Ekamantaü nisinnassa kho bràhmaõassa pokkharasàdissa [PTS Page 110] [\q 110/] bhagavà ànupubbãkathaü kathesi, seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ca ànisaüsaü pakàsesi. Yadà bhagavà a¤¤àsi bràhmaõaü pokkharasàtiü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà taü pakàsesi: dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü.
Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü pañiggaõheyya, evameva bràhmaõassa pokkharasàdissa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhammanti.
101. Atha kho bràhmaõo pokkharasàdã diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaükatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane bhagavantaü etadavoca: "abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama. Seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya pañicchannaü và vivareyya måëhassa và maggaü àcikkheyya andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bho gotama saputto sabhariyo sapariso sàmacco bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gataü. Yathà ca bhavaü gotamo ukkaññhàya a¤¤àni upàsakakulàni upasaïkamati evameva bhavaü gotamo pokkharasàdikulaü upasaïkamatu. Tattha ye te màõavakà và màõavikà và bhavantaü gotamaü abhivàdessanti và paccuññhissanti và àsanaü và udakaü và dassanti cittaü và pasàdessanti, tesaü taü bhavissanti dãgharattaü hitàya sukhàyà"ti. "Kalyàõaü vuccati bràhmaõà"ti.
Ambaññhasuttaü tatiyaü.