Anikos dö potiv in vönüp
In tims bäledikün nuns pesedoms al tops votik nedoto me nunels, kels pesumoms se num glegalanas regas e plinas e pegeboms kösömo, al sevokön büdis rega in zifs, pags e topils. Ya bib nunodom timü regs dö solats, kels penemoms »vifiks u spidiks« e önedü reg Saul »gonels«. Supenam balid dö potastits efe dö uts persanas patuvom in buks penädelas tel glikanas vönik Herodotus e Xenophon. Balid konom, bepenöl pugi lä nisul Salamis bevü reg persanas Xerxes e glikans: »Sosus Xerxes pivikodom lä Salamis, esedom nuneli al glezif kinäna persik Susa, al blinön usi nuni dö bevikodam oka. Nos in vol binos spidikum ka nunels at. Persans edatuvoms stitami at in mod suköl: Segun num delas, kelis nedon, al lefulön vegi lonedik, eseapladoms menis e jevalis in fag somik, äs veg demanom delatävis. Ni nif ni lömib, ni hit ni neit kanom e dalom neletön omis, lefulön tävi omsik. Nunel balid givom komitis oka telide, at kilide, so dsa palovegivoms fa balim votime, jüs enakömoms in top tefik«. So Herodotus, kel bepenom pato vifi potastita at. Xenophon bepükom in nunod oka umo, vio stits at pejafoms, efe ze sukölo: »Reg Cyrus emekom stitami pötöl seteni kinäna persik, me kel egetom spidiko nunis de lefagikün. Penunöl, vegi vio lonedik jeval kanom lefulön du delamonit, jüs mutom palunulüdön, in fags somik estitamom stajöpis, in kels jevals e kälels esibinoms; edanemom i in tops at valik sulogeli, al getön penedis peblinöl, lovegivön denu omis, labotön manis e jevalis pefenöl e mosedön flifikis. Sagon, das potam at i no etakom neito, sod das pelovegivom fa delapotans al nunel neitik«. Segun nunods at Cyrus ebinom klu balid, kel ejafom in Persän stiti potanas monitöl e ceni omas in stajöps patik.
Cyrus, fünel regäna persik, elifom za 550 bü Christus; tiemo esibinoms ya nunels u gonels pesevik popes vönik. Epoloms as demal cala okas dägi e elaboms bugitis lepatik. Also ekanoms sumön ko ok alikani, kel ekolkömom omis, as vegijoneli, gebön i monitanimis us, kelöp etuvoms somikis. Gonels at eloveblinoms nunis i me lovepolam mudik e pestümoms vemo demü seilöf omas. To lönügs gudik at Cyrus elesevom luvelato, das stit at no ebinom fovo timoik e no ekanom fovo sätön plo diesins sölamik oma. Seten veitik kinäna persik, dinads patik neta sölöl visü pops pevikodöl fa om, dled levelik demü voluts e sulevams, fied aidotik ,satrapas' (disosölelas) e plinas fienabligik, mikonfid pelenmotöl söleles silopik e pegletöl bevü zümef dünanas lobedöl slafiko, regamafom pestipöl dub atos tata pekoblinöl me mekäd e i pekokipöl ofe te töbo me mekäd ebinoms kods pat kün, kels ekodedoms omi, jafön stiti potanas monitöl e volekön spidi gletikün tefü mosedam lebüdas. Fag kuladik stajöpas bevü balvotik no kanom zelado padavestigön. Stits potik at pepaköl ovi kinän lölik edünoms te diseines sölamik. Sedam penedas tedelas, plivadanas ebinom kudadin penelas; pot persik no ejäfom osi. Ven lenlogobs potastitis kulivapopa votik vönik, glikanas, stunobs, das ats no elaboms potastitis patik, o.b. sedami nomomafik de peneds... Kod atosa mutom patuvön in dinads sogik, bolitik e taledik lafanisula glikik. Tedamelak liflik bevü lödans jola vemo popagik emekom nezesüdik potastitamis patik. Al mosedam nunas glikan egebom in zid alik dabalik slafis mödik oka. Jenabuk nunodom dö duinots anik sikik nunelas somik, a. s. Cornelius Nepos nemom goneli pesevik e mäkabik demü vif e ledul stunik, nemo Phidippus, kel egonom in del bal e in neit bal vegi lonedik leils deutik kilsebal de Athen al Sparta, al blinön spartanes nuni dö naköm persanas. Alexander, reg macedonanas, elabom gonelis nog spidikum, kelas sikikün ebinom Ladas. Pabepenom as so vifafutik, das vegeds futas oma ekanoms palogön nö in sab.
Lä romans vönik potastitams erivoms lefulöfi stunik. Romans esöloms dili gletikum vola tiemo pesevik. As net klugasükik egeboms dili gletik yufamedas kösömik okas fetanü visedäl vemik e yufü bumalekan pelefulsöl stuniko, al mekön lanedasütis in dils valik kinäna gletik. Evedos blig peloveblünöl valüdelas, aimödön sütafilädi sikik, dat milits romanas ekanoms malekön vifiko e neletübo su lanedasüts kovenik at. It süts ebinoms pemeköl, no ebliboms i vagik. Melak liflik, vo gletik, gloföl ai segun seten kinäna ebeginom, kel evedom dilo sukü ted ä dub fetan calanas romik in plovins ko lälönans, flens e löpals omas in volaglezif. Du tim lonedik jü begin limepatima kinän romik emostepöl levemo elabom deno te sedami nunas me nunels patik plo melak löpefik e plivadik. Nunels at pesumoms lepato se klad slafas e pelivölas e ebinoms begino te in dün sifas liegik, keles lieg edalom labön mödi slafas. Du regam limepas potanunels pepeloms nemedamo fa tat, äs begapenäd blöfom, me kel ebekoms limepi Vespasianus, mödön jukamoni. Binos nitedik lilön, das sek no ebinom gönik; ibo limep spälik at ebüdom sagön omes, das esötoms gonön fovo nejukik, täno no enedoms i jukamoni. Nunels at emedoms peneda- e päkemamelaki.
Melak at mutom ebinön gletobidik, if konsidon zu pöti ofenik mosedama spodas me tedels, tävels, vegotans, nafans e jepans, fovo, das glezif Roma enumom tiemo ninlödanis telbalion, Byzantium (Constantinople) jöltum mil e Alexandria lultum mil, das tatajäfs, ted e melak, famülafetanots, vobs literatik ebinoms jäfam tugedik plo lödels pekulivöl glezifas, das yunef mödik estrudom in Athen e Berytus, plins sevedik, disosölels e calans votik emutoms binön penunöl dö zids in Roma, das militadils romik fagik ebliboms in fetan nabik ko volaglezif. Nunamedami no te me gonels, sod i me nunels monitöl Caesar egebom as balid in kligs oka. Om it konom, das eseapladom monitelis in fags pelonöl, al pakön vifiküno e lepato sedön spidiküno al Roma nunodis dö vikods oka. Bizugöf potastitas romik pablöfom fovo dub potavabs gletik, pepaköl ovi kinän lölik. Tims naköma e movegama, leigo suäms plo geb dub publüg ebinoms pelonöl fümiko. Yümams gudik me vabs votik esibinoms, so das täv ekanom pafovön foviko u sunüno. Plo stit at (latinapüko »cursus publicus«) stajöps, kelöp jevals pecenoms, pibumoms ve lanedasüts, in vüspads de leils ormik 5 = hols 2 1/2 in stüks liflik, popagik, de leils 8-9 = hols 4-5 in stüks stilik, nemödo popagik. In fag de stajöps 6-8 esibinom gletikum (latino: mansio), peblinöl ko yegs valik plo koven tävelas e dünöl al duneitön.
Jenabuk konom, das sägo limeps esteboms in stajöps gletikum at e eduneitoms us. Lio gletobidik potastits penemöl mutoms ebinön, vedos klülik dub jen, das in zits vemo spidik militadils lölik pefödoms me »cursus publicus«, dü emosedon pato blimotayegis omas me vegotöms tatapota. Bi tatapotavabs romanas edaloms pagebön plä calans, spidanunels e pösods votik, tävöl in tadadün, fa te nemödiks, ebinos natik, das beginams plivadik evedoms valöpo us, kelöp ned esibinom. Natiko tävels kösömik etävoms nevifumo ka uts, kels evegoms me potavabs tatik, egeboms timi telik u kilik. Ab romans ekapäloms i tävön ko koven e lüxam stunik. Tävakopanef gletik, päkem mödik, vabs kovneik, peblimöl al slipön, pledön e.l. esibinoms ya timü püblig. Regamü limeps lüxam pemödom nog. Also pasagos, das Nero nevelo etävom votiko ka ko vabs mil. Sefalels mucukas oma ebinoms silinik, mucuks pedeköl ko guns ledik, bimonitels e gonels peliveröl jöniküno e magifiküno.
Ko koblekam volasölama romik i potiv romik edepubom.
Mod penöna lä romans vönik melidom nog panömoön: Su letabil ko siem pegeilöl, kela plen linedik pefulom ko väk, penel eninpedom me münastib tonabis. Boedil leigletik peseitom ove siem pegeilöl, al jelön atoso tonabis peninpedöl in väk müedik ta feviubön, lölikos pezitulos ko lefad kluzifik e fins lefada pebaloms me sniladeped väkik.
Se Volapük: Gased al pakam Volapüka 1894, Nüm: 1, Pads: 7-8, Nüm: 2, Pads: 6-7, Nüm: 3, Pads: 7-8, Nüm: 4, Pads: 4-5.