Bazyli

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Zofia Nałkowska
Tytuł	Bazyli
Pochodzenie	Charaktery
Data wydania	1922
Wydawnictwo	Towarzystwo Wydawnicze »Ignis«
Druk	Drukarnia Narodowa w Krakowie
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Wikisource
Inne	Cały zbiór
Indeks stron

[ 68 ]

BAZYLI. Bazyli całą istotą wydany jest na uczucie, którego doświadcza o danej chwili. Zna szczęście aż do dna, ale zna też wszystkie szały cierpienia. Ponieważ umie cierpieć, wolno mu więc ważyć się na wszystko. Jeżeli pragnie, to śmierć tylko stanąć może pomiędzy nim a celem, jeżeli kocha, to jak Tristan, jeżeli nienawidzi — jest niesprawiedliwy i okrutny.

Lubi woń skóry i prochu. Uśmiecha się, słysząc huk armat i klekot karabinów. Przecież niebezpieczeństwo nie ma dlań uroku — jednak dlatego tylko, że go niedostrzega. Lubi jeszcze zapach kwitnącego żyta. Zna głosy wszystkich zwierząt w lesie i nazwy wszystkich kwiatów. Nic nie jest dla niego trudne, prócz słów, wszystko da się wykonać łatwo i bez wysiłku. Wszystko się udaje.

Bazyli nie jest wspaniałomyślny, nie [ 69 ]przebacza nic, bywa jednak, że coś zapomina. Roztargnienie sprawia, że jest łaskawy i hojny. Przez roztargnienie też, zdaje się, lub przez nadmiar siły może — jest dobry. Jeżeli nie popełnia rzeczy złych i nikczemnych, to jedynie dlatego, że nie ma ochoty. Nie zna i nawet nie rozumie innych zapór. Jest zdziwiony, gdy ktoś mówi przy nim o obowiązku.

W poniżeniu i upodleniu ludzkiem widzi tylko symptomaty, któremi brzydzi się, jak trądem. Ale nie umie wytłomaczyć, dlaczego, nie zadaje sobie trudu, aby cośkolwiek formułować. Jego stosunek do rzeczy jest zarazem jego jedynym, ostatecznym sądem.