D E U T E R O N O M I O 1 5
1. Istos es le parolas que Moses adressava a tote Israel al
altere latere del Jordan, 1in le deserto, in le plana presso
Suph, inter Paran e Tophel, Laban, Hazeroth, e Di-zahab. 2. Il
ha dece-un dies ab Horeb usque Kadesh-barnea via le monte
Seir1. 3. In le quarantesime anno, le prime die del dece-prime
mense, Moses parlava al israelitas conforme a toto que le
Senior le habeva comnandate de dicer les, 4. post haber
battite Sihon rege del amoritas qui habitava in Heshbon, e Og
rege de Bashan qui habitava in Asheroth a Edrei2. 5. Al altere
latere del Jordan, in le pais de Moab, Moses se cargava de
exponer iste inseniamento3. Ille diceva:
6. Le Senior nostre Deo parlava a nos a Horeb, dicente: Vos ha
demorate bastante tempore in iste montania. 7. Mitte vos in
cammino e va al campania montan del amoritas e a tote lor
proximos in le plana, super le campania montan, in le valles,
in le Negeb, super le costa del mar, al pais del canaanitas, e
al Libano, usque le fluvio grande, le Euphrate. 8. Ecce, Io ha
ponite le pais ante vos; va, prende possession del pais que le
Senior jurava a vostre patres, Abraham, Isaac, e Jacob, de dar
a illes e a lor descendentes post illes. 9. Igitur io vos
diceva, 'Io non pote, per me sol, supportar vos. 10 Le Senior,
vostre Deo, vos ha multiplicate e ecce vos es hodie tanto
numerose como le stellas del celo. - 11. Que le Senior, le Deo
de vostre patres, vos augmenta mille vices de plus e que Ille
vos benedice como Ille vos promitteva. - 12. Como pote io, per
me sol, supportar le carga de vos, e le fardello, e le
querelas! 13. Selige de vostre tribos homines sage,
intelligente, e sapiente, e io les constituera como vostre
capites.' 14. Vos me respondeva e diceva, 'Le cosa que tu te
propone de facer es bon.' 15. Alora io prendeva le chefes de
vostre tribos, homines sage e sapiente, e io les constitueva
como vostre capites: chefes de milles, chefes de centos,
chefes de cinquantas, e chefes de decenas, e officiales pro
vostre tribos. 16. Al mesme tempore, io mandava vostre judices
assi, 'Ascolta vostre fratres, e judica secundo le justitia le
contestationes de cata uno con su fratre o con le estraniero.
17. Vos non essera partial in vostre judicamentos: vos ascolta
le parve como le grande. Time nulle homine, nam de Deo es le
justitia. E qunndo alicun causa es troppo difficile pro vos,
vos lo portara a me e io lo audira.' 18. Assi io vos
instrueva, a ille tempore, super toto que vos ha a facer. 19.
Nos partiva de Horeb e nos transversava le grande e terribile
deserto que vos videva, super le cammino al campania montan
del amoritas, como le Senior nostre Deo nos habeva comnandate.
Quando nos attingeva Kadesh-barnea, 20. io vos diceva, 'Vos ha
arrivate al campania montan del annoritas que le Senior nostre
Deo nos da. 21. Ecce, le Senior tu Deo ha ponite ante te le
pais. Monta, prende possession, como le Senior, le Deo de tu
patres, te promitteva. Non time e non espaventa.' 22. Alora
totos de vos me approchava e diceva, 'Que nos invia homines
avante pro explorar le pais e pro facer nos un reporto super
le cammino per le qual nos debe montar e super le urbes ubi
nos venira.' 23. Le plano me placeva e io seligeva dece-duo
homines inter vos, un honine per tribo. 24. Illes partiva e,
montante al campania montan, illes veniva al wadi de Eshcol,
que illes explorava. 25. Illes prendeva qualque fructos del
pais e illes nos los apportava. Illes nos faceva un reporto, e
diceva, 'Illo es un bon pais que le Senior nos da.' 26.
Totevia vos non voleva montar, e vos esseva rebelle al ordines
del Senior vostre Deo.
1. Non es clar; cf. v. 19 e Num. 33:16-36. 2. Cf. Josue 12:4;
13:12,31. 3. H {Torah}. Alt. 'lege'.
D E U T E R O N O M I O 1 6
27. Vos murmurava in vostre tentas e diceva, 'Es proque le
Senior nos odia que Ille nos faceva sortir de Egypto, a fin de
livrar nos in le manos del amoritas, pro destruer nos. 28. A
ubi monta nos. Nostre parentes nos ha facite perder corage per
dicer, "Es un gente plus forte e de statura major que nos; le
urbes es grande con muros que se leva al celo; nos ha vidite
ibi mesmo le anaqitas."'
29. Io vos diceva, 'Non vos espaventa, e non ha timor de
illes. 30. Il essera le Senior, vostre Deo, marchante ante
vos, qui combattera pro vos como Ille faceva pro vos in Egypto
ante vostre oculos, 31. e in le deserto, ubi tu videva que le
Senior, tu Deo, te portava, como un homine porta su filio,
durante tote le via que nos viagiava usque vos veniva a iste
loco.
32. Malgre isto vos non confide in le Senior, vostre Deo, 33.
qui va ante vos per le viage pro cercar le loco de campamento,
in foco durante le nocte e in nube durante le die, a fin de
monstrar vos le cammino que vos ha a sequer.'
34. Quando le Senior audiva le ruito de vostre parolas, Ille
esseva in cholera. Ille votava: 35. Nemo de iste homines, iste
mal generation, videra le bon pais que Io jurava de dar a
vostre patres - 36. nemo salvo Caleb filio de Jephunneh; ille
lo videra, e Io dara a ille e a su descendentes le pais super
le qual ille ha camminate, proque ille esseva loyal1 al
Senior.
37. A causa de vos le Senior se irritava etiam contra me, e
Ille diceva: Etiam tu non entrara in illo. 38. Josue filio de
Nun, qui te servi, ille entrara in illo; conforta le, proque
ille ha a poner Israel in possession.
39. De plus, vostre parve infantes de qui vos diceva que illes
devenirea un preda, e vostre infantes qui non pote totevia
distinguer inter le bono e le mal, illes entrara in illo; es a
illes que Io lo dara, e illes lo possedera. 40. Quanto a vos,
torna vos e marcha in le deserto in le direction del Mar de
Cannas.
41. Vos me respondeva, dicente, 'Nos ha peccate contra le
Senior. Nos montara e nos combattera, como le Senior, nostre
Deo, nos commandava!' E tote homine se cingeva de su armas e
faceva pauc del caso de montar al campania montan. 42. Ma le
Senior me diceva: Avisa les, 'Non monta e non combatte, pois
que Io non es in vostre medio; alteremente vos essera battite
per vostre inimicos.' 43. Io vos parlava ma vos non ascoltava;
vos defiava le commandamentos del Senior, e vos presumeva de
montar al campania montan.
44. Alora le amoritas, qui habitava ille nontanias, sortiva
como tante apes contra vos, e illes vos chassava, e illes vos
batteva in Seir apud Hormah.
45. De nove vos plorava ante le Senior; ma le Senior non
ascoltava vostre clamor e non vos prestava le aure.
46. Vos restava a Kadesh 2ubi le tempore que vos passava
esseva de duration longe2.
2
Nos retornava al deserto in le direction del Mar de Cannas,
como le Senior me habeva parlate, e nos contornava longemente
le pais montan de Seir. 2. Alora le Senior me diceva: 3. Vos
ha contornate bastante iste pais montan; torna ora verso le
nord. 4. E ordina le gente assi: Vos va passar per le
territorio de vostre parentes, le descendentes de Esau, qui
habita in
1. O 'ille sequeva in toto le Senior'. 2. Lit. 'multe dies
como le dies que vos restava'.
D E U T E R O N O M I O 2 7
Seir. Quanquam illes vos timera, guarda vos ben 5. de
contender con illes. Naun Io non vos dara de lor pais tanto
como le planta del pede coperi; Io ha date a Esau le pais
montan de Seir como un possession. 6. Vos comprara de illes
pro pecunia le alimento pro mangiar, e etiam vos comprara de
illes pro pecunia le aqua pro biber. 7. Vero, le Senior tu Deo
te ha benedicite in tote tu interprisas1. Ille ha observate tu
errar in iste grande deserto; desde quaranta annos le Senior
tu Deo ha essite con te: nihil te mancava.
8. Nos passava, pois, a distantia de nostre parentes, le
descendentes de Esau, qui habita in Seir, a distantia del
camnino del plana, a distantia de Elath e Ezlon-geber; pois,
tornante, nos passava in le direction del deserto de Moab.
9. Le Senior me diceva: Non assali le moabitas, ni contende
con illes in guerra, nam Io non te dara alique a posseder in
lor pais; al descendentes de Lot Io ha date Ar como un
possession. -
10. Pridem le emimitas2 habitava ibi; illes esseva un gente
grande, numerose e de alte statura como le anaqitas. 11. Como
le anaqitas, on les considerava como gigantes, ma le moabitas
les appella emimitas2.
12. E pridem Seir esseva habitate per le horitas, ma le
descendentes de Esau les dispossedeva e, exterminante les, se
establiva in lor loco, como Israel faceva in le pais que illes
possederea, e que le Senior les habeva date. -
13. Ora leva vos e passa le wadi Zered.
E nos passava le wadi Zered. 14. Le tempore que dura nostre
canminar ab Kadesh-barnea usque nostre passar le wadi Zered
esseva trenta-octo annos, usque tote ille generation de
guerreros habeva disparite del medio del campo, como le Senior
les habeva jurate. 15. Vero le mano del Senior esseva contra
illes pro extirpar les del medio del campo usque illes habeva
disparite.
16. Quando tote le guerreros inter le gente habeva disparite
per le morte, 17. le Senior me parlava, dicente: 18. Tu
passara hodie le frontiera de Moab, per Ar, 19. e tu
approchara le ammonitas. Non assali les ni contende con illes
in guerra, nam Io non te dara alique a posseder in le pais del
ammonitas; al descendentes de Lot Io lo ha date como un
possession. -
20. Illo, etiam, es considerate como un pais de gigantes.
Pridem illo esseva habitate per gigantes, quem le ammonitas
appella zamzummim3, 21. un gente grande e numerose e de tanto
alte statura como le anaqitas.
Le Senior les destrueva, e (le ammonitas) les dispossedeva e
se establiva in lor loco, 22. como Ille faceva pro le
descendentes de Esau, qui habita in Seir, quando Ille
destrueva le horitas, quo illes les dispossedeva e se
establiva in lor loco, usque iste die. 23. Etiam le avvim, qui
habita in le villages usque Gaza, esseva destruite per le
caphtorim, qui veniva de Creta4, e se establiva in lor loco. -
24. Leva vos! Parti e passa le wadi Arnon! Ecce Io livra in tu
manos Sihon le amorita, rege de Heshbon, e su pais. Comencia
le conquesta, face le le guerra. 25. Hodie mesmo Io comencia a
extender le pavor e le timor de te super tote le gentes que es
infra le celo, quo illes tremulara e essera in angustia
quandocunque illes audi parlar de te.
26. Igitur io inviava, del deserto de Qedemoth, messageros a
Sihon rege de Heshbon, con parolas amical, dicente: 27. 'Lassa
me passar per tu pais. Io sequera le grande route sin tornar
me al derecta o al leva. 28. Tu me ven-
1. Lit. 'le travalio de lor manos'. 2. Sgf. incerte. 3. Sgf.
incerte. 4. H {Caphtor}.
D E U T E R O N O M I O 2 8
dera pro pecunia le alimento que io mangiara, e tu me dara pro
pecunia le aqua que io bibera; solo lassa me passar a pede -
29. como le descendentes de Esau, qui habita in Seir, me
faceva, e le moabitas qui habita in Ar - que io passa le
Jordan pro entrar in le pais que le Senior, nostre Deo, nos
da.
30. Ma Sihon rege de Heshbon non voleva lassar nos passar,
proque le Senior habeva indurate su spirito e le habeva facite
obstinate a fin le livrar le in tu manos, como il es hodie.
31. E le Senior me diceva: Ecce Io comencia a livrar te Sihon
e su pais. Comencia le conquesta; possede su pais.'
32. Sihon e tote su gente sortiva contra nos a Jahaz, 33. e le
Senior, nostre Deo, nos le livrava e nos le batteva con su
filios e tote su gente.
34. A ille tempore nos capturava tote su urbes e nos
annihilava tote urbe - homines, feminas, e infantes, - sin
lassar con vita un sol. 35. Nos plendeva como butino le
bestial e le spolias del urbes que nos capturava.
36. Ab Aroer al bordo del vallea de Arnon e ab le urbes que es
in le vallea, usque Gilead, nulle urbe esseva troppo forte pro
nos; le Senior, nostre Deo, nos livrava toto. 37. Ma tu non
approchava le pais del ammonitas, ni al bordo del wadi Jabboq
e le urbes del pais montan, e ubique le Senior, nostre Deo,
habeva prohibite.
3
Tornante nos, nos montava per le cammino de Bashan; e Og rege
de Bashan con tote su gente sortiva pro combatter contra nos a
Edrei. 2. Ma le Senior me diceva, 'Non time le, nam Io le
livra con tote su gente e su pais in tu mano, e tu le facera
como tu faceva a Sihon rege del amoritas qui habitava in
Heshbon.'
3. Dunque le Senior, nostre Deo, livrava etiam in nostre manos
Og rege de Bashan con tote su gente; nos le habeva sin lassar
escappar alicuno de su gente. 4. Nos capturava alora tote su
urbes; il non habeva un urbe que nos non prendeva ab illes:
sexanta urbes, tote le region le Argob, le regno de Og in
Bashan. 5. Tote iste urbes esseva fortificate con alte muros,
portas, e barras; il habeva etiam un multo grande numero de
urbes sin muros.
6. Nos los annihilava como nos habeva facite a Sihon rege de
Heshbon; nos annihilava tote urbe - homines, feminas, e
infantes - 7. ma nos reteneva como butino tote le bestial e le
spolia del urbes.
8. Assi nos capturava a ille tempore, ab le duo reges amorita,
le pais del altere latere del Jordan, ab le wadi Arno usque le
monte Hermon - 9. le sidonias appella Hermon Sirion, e le
amoritas lo appella Senir - 10. tote le urbes del plana, e le
toto de Gilead e Bashan usque Salcah e Edrei, le urbes del
regno de Og in Bashan. - 11. Solo Og rege le Bashan restava
del racia de gigantes. Su lecto, un lecto de ferro, es ora in
Rabbah del ammonitas; le longitude de illo es de nove cubitos
e le largor es de quatro cubitos, secundo le cubito ordinari.
- 12. De iste pais alora nos prendeva possession. Io dava al
reubenitas e al gaditas le territorio a partir de Arnon apud
le wadi de Arnon, e le medietate del pais montan de Gilead con
su urbes. 13. Io dava al medietate del tribo de Manasseh le
resto de Gilead e le toto del regno de Og in Bashan, e tote le
region de Algob, toto de ille parte de Bashan que se appella
le pais del gigantes. 14. Jair, filio
D E U T E R O N O M I O 3 9
de Manasseh, prendeva tote le region de Argob usque le
frontiera del geshuritas e del maacathitas, e ille dava al
villages de Bashan su nomine; illo se appella, usque hodie,
Hawoth-jair1. 15. A Machir io dava Gilead. 16. E al reubenitas
e al gaditas io dava le parte ab Gilead usque le wadi de
Arnon, le medio del wadi essente le frontiera, e usque le wadi
de Jabboq, le frontiera del ammonitas; 17. etiam le plana, le
Mar Morte, al pede de Pisgah verso le oriente.
18. A ille tempore io vos2 ordinava, dicente, 'Le Senior,
vostre Deo, vos ha date iste pais quo vos lo possede. Vos
tote, guerreros, vos marchara armate ante vostre parentes
israelita. 19. Solmente vostre feminas, vostre infantes, e
vostre bestial - io sape que vos ha multe bestial - restara in
le urbes que io vos ha date, 20. usque le Senior ha accordate
le reposo a vostre parentes como a vos, e illes possede, illes
etiam, le pais que le Senior, vostre Deo, les da, al altere
latere del Jordan. Igitur vos pote retornar cata uno a su
hereditage que io vos ha date.'
21. A ille tempore io ordinava etiam Josue, dicente, 'Con tu
oculos proprie tu ha vidite toto que le Senior, vostre Deo, ha
facite a iste duo reges; assi le Senior facera a tote le
regnos contra le quales tu va marchar.
22. Non time les, nam il es le Senior, vostre Deo, qui
combattera pro vos. 23. Io implorava le Senior a ille tempore,
dicente, 24. 'O Senior Deo, 3Tu qui lassava Tu servo vider le
prime obra de Tu grandor3 e Tu mano potente, Tu cuje actos
potente nulle deo in le celo o super le terra pote equalar,
25. lassa me passar, io Te preca, lassa me vider le bon pais
al altere latere del Jordan, ille bon campania montan, e le
Libano.' 26. Ma le Senior se irritava contra me a causa de
vos e non me ascoltava. Le Senior me diceva, 'Basta, non parla
me plus de illo. 27. Monta al summitate de Pisgah, e dirige
tu oculos verso le west, le nord, le sud, e le est, e
contempla con tu oculos; nam tu non passara iste Jordan. 28.
Da le mandato a Josue, infunde le de fortia e de corage, nam
ille passara ante iste gente, e ille lo ponera in possession
del pais que tu pote solo vider.'
29. Intertanto nos demorava in le valle apud Beth-peor.
4
E ora, Israel, ascolta le leges e le ordines que io vos
instrue a observar, a fin que vos vive, e que vos entra e vos
possede le pais que le Senior, le Deo de vostre patres, vos
da. 2. Vos non addera alique a lo que io vos commanda, e vos
non subtrahera alique de illo, ma observa le commandamentos
del Senior, vostre Deo, que io vos prescribe. 3. Con vostre
oculos proprie vos videva lo que le Senior faceva in le caso
de Baal-peor; que le Senior, tu Deo, destrueva de inter te
omnes qui sequeva Baal-peor; 4. dum vos, qui vos attaccava al
Senior, vostre Deo, es omnes vive hodie.
5. Ecce io ha inseniate vos leges e ordines, como le Senior,
mi Deo, me ha commandate, que vos observarea in le pais que
vos va entrar pro posseder lo. 6. Observa los fidelmente4,
nam in isto essera le proba de vostre sapientia e de vostre
intelligentia al oculos del gentes, qui al apprender de tote
iste leges dicera, 'Vero, iste grande nation es un gente
sapiente e intelligente.' 7. Nam qual es le grande nation que
ha un deo tanto proxime a illo como es le Senior, nostre Deo,
quando nos Le invoca? 8. E qual es
1. {Havvoth} = villages. 2. I.e. le duo e medie tribos. 3.
Lit. 'Tu ha comenciate a monstrar a Tu servo Tu grandor'. 4.
Exemplo de hendiadys, lit. 'observa e face los'.
D E U T E R O N O M I O 4 10
le grande nation que ha leges e ordines tanto juste como tote
iste inseniamento1 que io vos presenta hodie?
9. Ma attende con grande meticulositate, a fin que tu non
oblida le cosas que tu oculos ha vidite, e que illos non
escappa de tu mente dum tote le dies de tu vita; e insenia los
a tu infantes e al infantes de tu infantes: 10. le die ubi tu
stava ante le Senior, tu Deo, apud Horeb, quando le Senior me
diceva, 'Assembla Me le gente que Io les face audir Mi
parolas, quo illes apprende de reverer Me dum illes vive super
le terra, e a fin que illes los insenia a lor infantes.' 11.
Vos approchava e stava al pede del monte. Le monte ardeva e le
flammas se elevava usque le medio del celos.
Il habeva tenebras, nubes, e bruma dense. 12. Le Senior vos
parlava del medio del foco; vos audiva le sono de parolas ma
vos non videva un figura - nihil salvo un voce. 13. Ille vos
proclamava le alliantia que Ille vos mandava de observar, le
dece commandamentos; e Ille los scribeva super duo tabulas de
petra. 14. Simul le Senior me comnandava de inseniar vos le
leges e le ordines que vos observarea in le pais ubi vos va
passar pro posseder lo.
15. Pois que vos non videva alicun figura le die ubi le Senior
vos parlava del medio del foco apud Horeb, 16. guarda vos de
corrumper vos faciente pro vos un imagine taliate, un
representation de alicun idolo: le figura de un homine o de un
femina, 17. le figura de alicun animal que vive super le
terra, le figura de alicun ave que vola in le celo, 18. le
figura de alique que repe super le solo, le figura de alicun
pisce que vive in le aquas sub le terra. 19. E quando tu altia
le oculos verso le celo, e tu vide le sol e le luna e le
stellas, tote le hoste celeste, non sia trainate a prosternar
te a illos o a servir los. Le Senior, tu Deo, los assignava al
altere gentes ubique sub le celo. 20. Ma vos, le Senior vos
prendeva, e Ille vos faceva sortir del furno de ferro, de
Egypto, pro esser a Ille Su gente proprie, como vos es hodie.
21. Le Senior se irritava contra me a causa de vos e jurava
que io non passarea le Jordan pro entrar in le bon pais que le
Senior, tu Deo, te da pro un hereditage. 22. Nam io debe morir
in iste pais; io non passara le Jordan. Ma vos lo passara e
possedera ille bon pais. 23. Guarda vos de oblidar vos del
alliantia que le Senior, vostre Deo, faceva con vos, e guarda
vos de facer vos un imagine sculpte de qualcunque
representation que le Senior, tu Deo, te ha prohibite. 24. Nam
le Senior, tu Deo, es un foco devorante, un Deo zelose.
25. Quando tu habera infantes, e infantes de tu infantes, e
vos habera essite longemente in le pais, si vos vos corrumpeva
e vos faceva un imagine sculpte de qualcunque representation,
faciente le mal al oculos del Senior, tu Deo, provocante Le,
26. io invoca hodie le celo e le terra como testes contra vos,
que vos evanescera tosto del pais pro le qual vos passa le
Jordan a fin de posseder lo; vos non prolongara vostre dies in
illo, nam vos essera destruite in toto. 27. Le Senior vos
dispersara inter le gentes, e solo un parve numero de vos
restara inter le gentes ubi le Senior vos chassara. 28. Ibi
vos servira deos, obra del manos del homine, de ligno e de
petra, que non pote vider, ni audir, ni mangiar, ni olfacer.
29. Ma si vos cerca ibi le Senior, tu Deo, tu Le trovara, ma
solo si tu Le cerca con tote tu corde e con tote tu anima -
30. quando tu es in pena a causa del evenir de tote iste cosas
e, al fin, tu retorna al Senior, tu
1. H {Torah}; alt 'lege'.
D E U T E R O N O M I O 4 11
Deo, e tu Le ascolta. 3l. Nam le Senior, tu Deo, es un Deo de
misericordia; Ille non te abandonara e Ille non te lassara
perir; Ille non oblidara le alliantia que Ille jurava a tu
patres.
32. Inquire super le tempores ancian que te ha precedite, ab
le die que Deo creava le homine super le terra, ab un
extremitate del celo al altere, si un cosa tanto grande ha
evenite jammais, o si qualque simile se ha audite jammais. 33
. Esseva il jammais un gente que audiva le voce de un deo
parlante del medio del foco, como tu lo audiva, e que
superviveva? 34. Esseva il jammais un deo qui essayava de
venir a prender pro se un nation del medio de un altere
nation, per probas, per signos e portentos, per guerra, per
mano forte e bracio extendite, e per grande terrores, como le
Senior, vostre Deo, faceva pro vos in Egypto ante tu oculos?
35. Il esseva demonstrate a te a fin que tu poteva cognoscer
que le Senior sol es Deo, que il non ha altero ultra Ille.
36. Del celo Ille te faceva audir Su voce pro instruer te; e
super le terra Ille te faceva vider Su grande foco; e del
medio del foco tu audiva Su parolas. 37. Proque Ille amava tu
patres, Ille seligeva lor descendentes post illes; Ille
Mesme1, per Su grande potentia, te faceva sortir de Egypto,
38. Ille chassava de tu curso nationes plus grande e plus
numerose que tu, pro facer te entrar in lor pais, pro dar te
lo como un possession, como illo es hodie. 39. Recognosce
dunque hodie, e retene in tu mente, que le Senior sol es Deo
in le celo supra, e super le terra in basso; il non ha un
altere. 40. Observa Su leges e commandamentos que io te
prescribe hodie, a fin que tu pote esser felice, tu e tu
infantes post te, e que tu pote prolongar le dies super le
pais que le Senior te da pro semper.
41. Alora Moses poneva a parte tres urbes al est del Jordan,
42. ubi un homicida poteva escapar - uno qui involuntarimente
occideva su proximo sin haber essite previemente su inimico;
ille poteva fugir a uno de iste urbes e salvar su vita: 43.
Bezer, in le deserto, in le plana, pertinente al reubenitas;
Ramoth, in Gilead, pertinente al gaditas; e Golan, in Bashan,
pertinente al manassitas.
44. Isto es le inseniamento que Moses poneva ante le
israelitas: 45. istos es le testimonios, le leges, e le
ordines que Moses adressava al israelitas, post lor partita de
Egypto, 46. ultra le Jordan, in le valle apud Beth-peor, in
le pais de Sihon rege del amoritas, qui habitava in Heshbon,
quem Moses e le israelitas batteva post lor partita de
Egypto. 47. Illes se appropriava su pais e le pais de Og rege
de Bashan - le duo reges del amoritas qui esseva ultra le
Jordan, al oriente, 48. ab Aroer, que es al bordo del wadi
Arnon, usque le monte Sion, que es Hermon; 49. etiam tote le
plana ultra le Jordan al oriente, usque le Mar del plana, al
pede de Pisgah.
5
Moses convocava tote Israel e les diceva: Audi, Israel, le
leges e ordines que io vos proclama hodie. Apprende los e
observa los meticulosemente.
2. Le Senior, nostre Deo, faceva un alliantia con nos a Horeb.
3. Il non esseva con nostre patres que le Senior faceva iste
alliantia, il esseva con nos, le viventes, toto de nos qui es
hic hodie. 4. Facie a facie le Senior vos parlava super le
monte del medio del foco - 5. io stava a ille tempore
1. Lit. 'con Su facie'; alt. 'con Su presentia'.
D E U T E R O N O M I O 5 12
inter le Senior e vos pro transmitter le parolas del Senior a
vos, nam vos timeva le foco e non montava le monte - dicente:
6. Io le Senior es tu Deo qui te faceva sortir del pais de
Egypto, del domo de servitude: 7. Tu non habera altere deos
ultra Me.
8. Tu non te facera un imagine sculpte, qualque representation
de lo que es in le celo supra, o super le terra in basso, o in
le aquas sub le terra.
9. Tu non te prosternara ante illos e tu non los servira. Nam
Io le Senior, vostre Deo, es un Deo zelose, qui castiga le
infantes pro le iniquitates del patres usque le tertie e usque
le quarte generation de illes qui Me rejecta, 10. ma qui face
benignitate usque le millesime generation de illes qui Me ama
e qui observa Mi commandamentos.
11. Tu non prendera le nomine del Senior, tu Deo, in van; nam
le Senior non lassara impunite quemcunque prende Su nomine in
van.
12. Observa le die de sabbato pro sanctificar lo, como le
Senior te commandava. 13. Tu travaliara sex dies e tu facera
tote tu obra, 14. ma le septime die es un sabbato del Senior,
tu Deo: tu non facera alicun obra, ni tu, ni tu filio, ni tu
filia, ni tu servo, ni tu serva, ni tu bove, ni tu asino, ni
alicun de tu bestial, ni le estraniero qui es intra tu portas,
a fin que tu servo e tu serva pote reposar se como tu. 15. Tu
memorara que tu esseva servo in le pais de Egypto e que le
Senior, tu Deo, te faceva sortir de ibi per mano forte e
bracio extendite; pro esso le Senior, tu Deo, te ha commandate
de observar le die de sabbato.
16. Honora tu patre e tu matre, como le Senior, tu Deo, te ha
commandate, a fin que tu dies se prolonga e que tu sia felice
in le pais que le Senior, tu Deo, te da.
17. Tu non occidera.
Tu non committera adulterio.
Tu non furara.
Tu non portara false testimonio contra tu proximo.
18. Tu non concupiscera le femina de tu proximo. Tu non
appetera le domo de tu proximo, ni su campo, ni su servo, ni
su serva, ni su bove, ni su asino, ni alique que pertine a tu
proximo.
19. Le Senior parlava ille parolas a tote vostre assemblea al
monte, con voce forte, del foco e del nubes dense, e Ille non
addeva plus. Ille los scribeva super duo tabulas de petra, que
Ille me dava. 20 Quando vos audiva le voce del medio del
tenebras, dum le monte ardeva con foco, vos me approchava,
tote vostre capites tribal e vostre seniores, 21. e vos diceva
'Ecce le Senior, nostre Deo, nos ha monstrate Su 1Presentia
majestatic1, e nos ha audite Su voce del medio del foco; hodie
nos ha vidite que le homine pote viver ben que Deo le ha
parlate. 22. Que nos non mori, alora, nam iste grande foco nos
devorara; si nos continua a audir le voce del Senior, nostre
Deo, nos morira. 23. Qui, de tote mortales, ha jammais audite,
como nos, le voce del Deo vivente parlante del medio del foco,
e ha restate vivente? 24. Approcha, tu, e audi toto que le
Senior, nostre Deo dice, e alora tu nos reportara toto que le
Senior, nostre Deo, te dice, 2e nos lo facera de bon
voluntate2'.
25. Le Senior audiva le parolas que vos me adressava, e le
Senior me diceva, 'Io ha audite le parolas que iste gente te
adressava; toto que illes ha dicite es bon. 26. Que illes ha
semper tal mente, pro reverer Me e pro observar tote Mi
commandamentos, a fin que illes pote esser felice pro sem-
1. Alt. 'gloria'; lit. 'Su Presentia e Su majestate'. 2. Lit.
'e nos lo audira e lo facera'.
D E U T E R O N O M I O 5 13
per, illes e lor infantes. 27. Va, dice les, "Retorna a vostre
tentas." 28. Ma tu, resta hic con Me, e Io te dara tote le
codice1 - le leges e le ordines - que tu les inseniara, a fin
que illes los observa in le pais de que Io les da le
possession.'
29. Vos facera con reguardo lo que le Senior, vostre Deo, vos
ha commandate. Vos non deviara dextero o levorso: 30. Seque in
toto le cammino que le Senior, vostre Deo, vos ha commandate,
a fin que vos vive e que vos sia felice, e que vos prolonga
vostre dies in le pais que vos va posseder.
6
Isto es le codice - le leges e le ordines - que le Senior,
vostre Deo, ha commandate (me) de inseniar vos, que vos
observa in le pais que vos va entrar e posseder, 2. a fin que
tu, tu filio, e le filio de tu filio revere le Senior, tu
Deo, e observa, tote le dies de tu vita, tote Su leges e Su
commandamentos que io te prescribe, e a fin que tu dies se
prolonga.
3. Ascolta, lsrael, e observa con reguardo, a fin que tu sia
felice e que vos multiplica multo, como le Senior, le Deo de
tu patres te diceva, 2in un pais ubi lacte e melle flue2.
4. Audi, Israel! Le Senior es nostre Deo, le Senior es unic.
5. Tu amara le Senior, tu Deo, con tote tu corde, e con tote
tu anima e con tote tu poter. 6. E iste commandamentos que io
te da hodie essera in tu corde. 7. Tu los inculcara a tu
infantes. Recita los quando tu resta in tu domo e quando tu
face un viage, quando tu te jace e quando tu te leva. 8. Tu
non ligara como un signo super tu mano, e que illos servi de
un symbolo super tu fronte3; 9. scribe los super le postos
portal de tu domo e super tu portas.
10. Quando le Senior, tu Deo te introduce in le pais que Ille
jurava a tu patres, a Abraham, a Isaac, e a Jacob, de dar te -
urbes grande e bon que tu non edificava, 11. domos plen de
tote sortas de benes que tu non plenava, cisternas fossate que
tu non fossava, vinias e olivetos que tu non plantava, e tu
mangiara e te satiara - 12. guarda te de oblidar le Senior qui
te faceva sortir del pais de Egypto, del domo de servitude.
13. Tu reverera le Senior tu Deo, e tu Le servira, e tu jurara
per Su nomine.
14. Vos non sequera altere deos, de inter le deos del gentes
que es circa vos. 15. Nam le Senior, tu Deo, in le medio de
te, es un Deo zelose, e le cholera del Senior, tu Deo, se
inflammarea contra te e Ille te exterminarea del facie del
terra.
16. Vos non tentara le Senior, vostre Deo, como vos Le tentava
in Massah.
17. Vos guardara ben le commandamentos del Senior, vostre Deo,
e Su preceptos e Su leges que Ille te ha commandate. 18. Tu
facera lo que es recte e bon in le vista del Senior, a fin que
tu es felice e que tu pote entrar in e posseder le bon pais
que le Senior jurava a tu patres, 19. e que tu chassa tote tu
inimicos ante te como le Senior ha parlate.
20. Quando, in le futuro, tu filio te demanda, 'Que significa
le testimonios, le leges, e le ordines que le Senior, nostre
Deo, vos4 ha prescribite?' 21. tu dicera a tu filio, 'Nos
esseva servos de Pharaon in Egypto e le Senior nos faceva
sortir per un mano potente. 22. Le Senior operava ante nostre
oculos signos e prodigios grande e destructive in Egypto,
contra Pharaon e tote su domo; 23. e ille nos faceva sortir de
ibi pro conducer
1. Lit. 'commandamento'. 2. Iste phrase esserea al fin de v. 1
(Ibn Ezra). 3. Lit. 'inter tu oculos. 4. Sept. 'nos'.
D E U T E R O N O M I O 6 14
nos in le pais que Ille habeva jurate a nostre patres de dar
nos. 24. Alora le Senior nos commandava de observar tote iste
leges, de reverer le Senior, nostre Deo, pro nostre ben-esser
permanente e pro nostre superviventia como il es hodie. 25. Il
essera a nostre credito1 ante le Senior, nostre Deo, si nos
observa con reguardo tote iste codice, como Ille nos ha
ordinate.
7
Quando le Senior, tu Deo, te introduce in le pais ubi tu va
pro posseder lo, e Ille chassa ante te multe nationes - le
hittitas, le girgashitas, le amoritas, le canaanitas, le
perizzitas, le hivitas, e le jebusitas, septe nationes plus
grande e plus nunerose que tu - 2. quando le Senior, tu Deo,
te les livra, e tu les batte, tu les proscribera in toto; tu
non facera ulle alliantia con illes, tu non les facera gratia.
3. Tu non te apparentara con illes: tu non dara tu filias a
lor filios, e tu non prendera lor filias pro vostre filios. 4.
Nam illes disviara de Me tu prole a servir altere deos, e le
cholera del Senior se inflammara contra vos e Ille vos
destruera tosto. 5. Al contrario, assi vos les facera: vos
disfacera lor altares, vos runpera lor pilares, vos abattera
lor Asherim2, e vos ardera con foco lor imagines sculpte. 6.
Nam tu es un gente consecrate al Senior, tu Deo; de tote le
gentes super le terra le Senior, tu Deo, te seligeva pro esser
Su gente peculiar. 7. Il non es proque vos es le plus numerose
del gentes que le Senior se attaccava a vos e vos seligeva -
vero, vos es le minor del gentes - 8. ma il esseva proque le
Senior vos amava e velle guardar le juramento que Ille habeva
facite a vostre patres que le Senior vos faceva sortir per un
mano potente e vos delivrava del domo de servitude, del mano
de Pharaon rege de Egypto.
9. Sape dunque que il es le Senior, tu Deo, qui es Deo, le Deo
fidel qui guarda Su alliantia gratiose3 usque le millesime
generation de illes que Le ana e qui observa Su
commandamentos, 10. ma qui recompensa instantemente con
destruction les qui Le rejecta; Ille non tarda con illes qui
Le rejecta - Ille les recompensa instantemente. 11. Dunque, tu
observara le codice - le leges e le ordines - con que io te
incarga hodie.
12. Il evenira, in consequentia de vostre obedir a iste
ordines, e de vostre observar los fidelmente, que le Senior,
tu Deo, mantenera pro vos le alliantia gratiose que Ille
jurava a tu patres; 13. Ille te amara, e Ille te benedicera e
te multiplicara; Ille benedicera le fructo de tu sino e le
fructo de tu solo, tu grano, tu musto, e tu oleo, le portata
de tu bestial e le portata de tu oves in le pais que Ille
jurava a tu patres de dar te.
14. Tu essera benedicte plus que tote le gentes: il non habera
masculo o femina sterile inter vos o inter tu bestial. 15. Le
Senior disviara de te tote maladia; Ille non te apportara
alique del maladias maligne de Egypto, que es cognite a te, ma
Ille los infligera super tote tu inimicos.
16. Tu consumera tote le gentes que le Senior, tu Deo, te
livra; tu non habera pietate de illes. E tu non servira lor
deos, nam illo esserea un trappa pro te. 17. Si tu dicera a te
mesme, 'Iste nationes es plus numerose que io; como pote io
disposseder les?' 18. Tu non les timera. Tu te rememorara lo
que le Senior, tu Deo, faceva a Pharaon e a tote le
egyptianos:
1. Lit. 'rectitude'. 2. Arbores que le pagano adorava. 3. Lit.
'le alliantia e le gratia'.
D E U T E R O N O M I O 7 15
19. le grande probas que tu oculos videva, le signos e le
portentos, e le mano potente e le bracio extendite per le
quales le Senior, tu Deo, te faceva sortir. Assi le Senior, tu
Deo, facera a tote le gentes que tu time. 20. De plus, le
Senior inviara le crabrones1 contra illes usque le
superviventes, o illes qui se ha celate, peri ante te. 21. Non
espaventa te a causa de illes, nam le Senior, tu Deo es in tu
medio, un Deo grande e terribile.
22. Le Senior, tu Deo, removera ille nationes ante te pauc a
pauc; tu non potera facer un fin tosto a illes, alteremente le
bestias salvage multiplicarea contra te. 23. Le Senior, tu
Deo, te les livrara; llle les confundera completemente usque
illes se destrue. 24. Ille livrara lor reges in tu mano, e tu
facera disparer lor nomines de sub le celos; nemo potera
resister te, usque tu les ha destruite.
25. Tu ardera per foco le imagines sculpte de lor deos; tu non
concupiscera e tu non prendera pro te mesme le argento o le
auro que es super illos, a fin que tu non te trappara per
illo, nam illo es abhorrente al Senior, tu Deo. 26. Tu non
introducera un cosa abominabile in tu domo, a fin que tu non
es proscribite como es illo; tu lo detestara in toto, tu lo
abhorrera in toto, nam illo es proscribite.
8
Vos observara con reguardo tote le codice que io prescribe
hodie, a fin que vos vive e multiplica, e que vos entra e
possede le pais que le Senior jurava de dar a vostre patres.
2. Memora tote le cammino que le Senior, tu Deo, te ha facite
viagiar durante iste quaranta annos in le deserto, a fin de
probar te per suffrentias, pro saper que esseva in tu corde,
si tu guardarea o non Su commandamentos.
3. Ille te faceva suffrer le pena de fame. Ille te nutriva de
manna, que tu non cognosceva, a fin de inseniar te que le
homine non vive de pan solo, ma que le homine vive de quanto
procede del bucca del Senior. 4. Tu vestimento non se
deteriorava super te, e tu pedes non se inflava durante iste
quaranta annos. 5. Memora que le Senior, tu Deo, te disciplina
como un homine disciplina su filio. 6. Dunque guarda le
commandamentos del Senior, tu Deo, marchante in Su vias e
reverente Le.
7. Nam le Senior, tu Deo, te face entrar in un bon pais, pais
de cursos de aqua, fontanas, e aquas subterranee, sortiente de
valleas e montes; 8. pais de frumento e hordeo, de vinias,
fichieros, e granatas, pais de olivas e melle; 9. pais ubi tu
pote mangiar pan sin limite, ubi nihil te mancara; pais cuje
roccas es ferro, e de cuje montes tu pote minar le cupro.
10. Quando tu ha mangiate e te ha satiate, tu benedicera le
Senior, tu Deo, pro le bon pais que Ille te ha date.
11. Guarda te de oblidar le Senior, tu Deo, per non observar
Su commandamentos, Su ordines, e Su leges, que io te prescribe
hodie. 12. Quando tu ha mangiate e tu ha satiate, quando tu ha
construite belle domos pro habitar los, 13. e quando tu grosse
e tu minute bestial se ha multiplicate, e tu argento e auro ha
crescite, e toto que te pertine se ha prosperate, 14. guarda
te que tu corde non se infla e que tu non oblida le Senior, tu
1. Sgf. de H {tsir'ah} incerte; alt. 'plaga'. Sept. 'sphekias'
(typo de vespa). A 'hornets'; F 'frelons'; I 'calabroni'; E
'crabrones'; L 'crabrones' (Vulg. Verg. Ov.).
D E U T E R O N O M I O 8 16
Deo, qui te faceva sortir del pais de Egypto, le domo de
servitude; 15. qui te conduceva per le grande e terribile
deserto ubi il ha serpentes venenose1 e scorpiones, e solo
aride ubi il non habeva aqua, qui faceva sortir pro vos aqua
del rocca silice; 16. qui te faceva mangiar in le deserto le
manna, que tu patres non cognosceva, a fin de probar te per
sufrrentias pro facer te le ben al fin - 17. guarda te de
dicer te, 'Mi fortia proprie e le potentia de mi mano proprie
me ha ganiate iste ricchessa.'
18. Memora le Senior, tu Deo, nam il es Ille qui te da le
fortia pro ganiar le ricchessa, executante, como hodie, le
alliantia que Ille jurava a tu patres. 19. Ma si tu oblida le
Senior, tu Deo, e seque altere deos e les servi e te prosterna
a illes, io vos preveni hodie que certo vos perira; 20. como
le nationes que le Senior facera perir ante vos, assi vos
perira, - proque vos non ascoltava le voce del Senior vostre
Deo.
9
Ascolta Israel! Ora tu va passar le Jordan pro invader e
disposseder nationes plus grande e plus numerose que vos:
urbes grande cuje muros se eleva usque le celo; 2. un gente
grande e de alte talia, le anaqitas, que tu cognosce e de
quales tu ha audite parlar: 'Qui pote resister contra le
infantes de Anaq?' 3. Sape dunque hodie que le Senior, tu
Deo, Ille mesme passa avante, como foco devorante; Ille les
destruera. Ille les subjugara ante te, e vos les dispossedera,
e vos les facera perir tosto, como le Senior te promitteva.
4. E quando le Senior, tu Deo, les ha pulsate ante te, non
dice a te mesme: 'Le Senior me faceva entrar iste pais a causa
de mi virtutes;' il es potius a causa del maleficentia de ille
nationes que Le Senior les dispossede ante te. 5. Il non es a
causa de vostre virtutes e vostre rectitude que vos entrara a
posseder lor pais, ma il es a causa del maleficentia de ille
nationes que le Senior, tu Deo, les dispossede ante te, e pro
confirmar le parola que le Senior jurava a tu patres, a
Abraham, a Isaac, e a Jacob.
6. Sape, dunque, que il non es a causa de tu virtutes que le
Senior, tu Deo, te da iste bon pais pro posseder lo; nam tu es
un gente de collo dur.
7. Memora, nunquam oblida, como tu provocava le cholera del
Senior, tu Deo, in le deserto: ab le die que tu sortiva del
pais de Egypto usque vostre arrivata in iste loco, vos ha
essite rebelle contra le Senior.
8. A Horeb vos provocava le Senior quo le Senior se irritava
tanto que Ille velle destruer vos. 9. Io habeva ascendite le
monte pro reciper le tabulas de petra, le tabulas de alliantia
que le Senior habeva facite con vos, e io demorava super le
monte quaranta dies e quaranta noctes, sin mangiar pan ni
biber aqua. 10. E le Senior me dava le duo tabulas de petra
scribite per le digito de Deo, e continente tote le parolas
que le Senior vos habeva adressate super le monte, del medio
del foco, le die del assemblea.
11. Al fin de ille quaranta dies e quaranta noctes, le Senior
me dava le duo tabulas de petra, le tabulas del alliantia.
12. E le Senior me diceva, 'Hasta, descende presto de hic, nam
le gente que tu ha facite sortir de Egypto se ha corrumpite;
illes se ha disviate presto del cammino que Io les
prescribeva; illes se ha facite un imagine fundite.' 13. In
plus, le Senior me diceva, 'Io vide que iste gente es un gente
de collo dur. 14. Iassa
1. Vide nota a Num. 21:6.
D E U T E R O N O M I O 9 17
Me que Io lo destrue e que Io rade lor nomine de infra le
celo, e de te Io facera un nation plus potente e plus nunerose
que illo.'
15. Io me tornava e descendeva del monte, un monte ardente con
foco, le duo tabulas del alliantia in mi duo manos. 16. Io
videva como vos habeva peccate contra le Senior, vostre Deo:
vos vos habeva facite un vitello fundite; vos vos habeva
disviate presto del cammino que le Senior vos habeva
prescribite. 17. Igitur io sasiva le duo tabulas e io los
jectava de mi duo manos rumpente los ante vostre oculos. 18.
Io me jectava ante le Senior - sin mangiar pan e sin biber
aqua durante quaranta dies e quaranta noctes, como previemente
- a causa de tote le peccatos que vos habeva committite per
facer lo que es mal al oculos del Senior pro provocar Le. 19.
Nam io esseva espaventate del cholera furiose del Senior
contra vos que Le impelleva a destruer vos. Ma le Senior me
ascoltava ancora iste vice. 20. Le Senior esseva etiam multo
irritate contra Aharon que Ille voleva destruer le, e io
intercedeva pro Aharon a ille tempore. 21. Quanto al peccato
que vos habeva facite, le vitello, io lo prendeva e io lo
ardeva per foco; io lo tundeva ben usque illo se reduceva a
pulvere, e io jectava iste pulvere in le torrente que descende
del montania.
22. De nove vos provocava le Senior a Taberah, e a Massah, e a
Qibroth-hattaavah.
23. E quando le Senior vos inviava ab Qadesh-barnea dicente,
'Monta e possede le pais que Io vos da,' vos esseva rebelle
contra le ordine del Senior, vostre Deo; vos non vos fideva a
Ille, e vos non obediva a Ille.
24. Ab le die que io vos cognosceva, vos ha essite rebelle
contra le Senior. 25. Quando io jaceva prostrate ante le
Senior, ille quaranta dies e quaranta noctes, proque le Senior
diceva que ille velle destruer vos, 26. io precava le Senior e
io diceva: 'Senior Deo, non destrue Tu gente, Tu hereditage,
que Tu redimeva per Tu grandor e que Tu faceva sortir de
Egypto per Tu mano potente. 27. Memora Tu servos Abraham,
Isaac, e Jacob, e non reguarda le obstination de iste gente,
lor malfacer e lor peccar. 28. Alteremente le pais de ubi Tu
nos liberava dicera, "Il essera proque le Senior non habeva le
poter de menar les in le pais que Ille les habeva promittite,
e proque Ille les odiava, que Ille les faceva sortir pro facer
les morir in le deserto." 29. Totevia illes es Tu gente e Tu
hereditage, que Tu liberava per Tu grande potentia e per Tu
bracio extendite.'
10
Igitur le Senior me diceva, 'Talia duo tabulas de petra como
le primos, e ascende a Me super le monte; e face te un arca de
ligno. 2. Io scribera super le tabulas le parolas que esseva
super le prime tabulas que tu rumpeva, e tu los ponera in le
arca.'
3. Io faceva un arca de ligno de acacia, io taliava duo
tabulas de petra como le primos, e io ascendeva le monte
tenente le duo tabulas in mi mano.
4. Le Senior scribeva super le tabulas le mesme texto como
esseva super le primos, le dece commandamentos que Ille vos
adressava super le monte del medio del foco le die del
assemblea; e le Senior me los dava. 5. Alora io me tornava e
descendeva del monte, e io poneva le tabulas in le arca que io
habeva facite, e illos resta ibi, como le Senior me
commandava.
D E U T E R O N O M I O 10 18
6. Le israelitas viagiava de Beeroth-bene-jaaqan a Moserah.
Ibi Aharon moriva e ibi ille esseva interrate; e su filio
Eleazar le succedcva. 7. De ibi illes viagiava a Gudgod, e de
Gudgod a Jotbath, un region de cursos de aqua.
8. In ille tempore le Senior separava le tribo de Levi pro
portar le arca del alliantia del Senior, pro star attendente
al Senior, e pro benedicer in Su nomine - usque iste die. 9.
Pro esso Levi non ha recipite un portion hereditari con su
fratres: le Senior es su hereditage, como le Senior, tu Deo,
parlava super illes. 10. Io restava super le monte, como
previemente, quaranta dies e quaranta noctes. Le Senior me
ascoltava altere vice: le Senior non voleva destruer te. 11.
Le Senior me diceva, 'Leva te, resume le viage al capite del
gente. Que illes invade e prende possession del pais que Io
jurava a lor patres de dar les.
12. E ora, Israel, que demanda de te le Senior, tu Deo, si non
que tu revere le Senior, tu Deo, que tu va per tote Su
camminos, que tu Le ama, e que tu servi le Senior, tu Deo, con
tote tu corde e con tote tu anima, 13. guardante le
commandamentos del Senior e Su leges que io te prescribe
hodie, pro tu ben-esser? 14. Ecce, le celos, e le celo del
celos, le terra e tote su contento, pertine al Senior, tu Deo!
15. Totevia a tu patres le Senior se attaccava pro amar les, e
Ille seligeva lor descendentes post illes, vos, de inter tote
le gentes, como es hodie. 16. 1Trencha, dunque, le spissitate
circun vostre cordes1 e non indura plus vostre collos.
17. Nam le Senior, vostre Deo es le Deo de deos e le Senior de
seniores, le Deo grande, potente e terribile, qui non ha
favoritos2 e qui non accepta subornos, 18. qui face justitia
al orphano e al vidua, e adjuva le estraniero dante le
alimento e vestitura. - l9. Etiam vos debe adjuvar le
estraniero, nam vos esseva estranieros in le pais de Egypto.
20. Tu reverera le Senior, tu Deo; tu Le servira, a Ille tu te
attaccara, e per Su nomine tu jurara. 21. Ille es tu gloria, e
Ille es tu Deo, qui faceva pro te ille cosas grande e
terribile que vostre proprie oculos videva.
22. Tu ancestres descendeva a Egypto al numero de septanta
personas, e ora le Senior, tu Deo, ha facite de te un
multitude simile al stellas del celo.
11
Tu amara le Senior, tu Deo, e tu guardara senper Su carga, Su
leges, Su ordines, e Su commandamentos. 2.3 Recognosce hodie
que il non esseva vostre infantes, qui non ha cognoscite ni ha
vidite le disciplina del Senior vostre Deo - Su grandor, Su
mano potente, Su bracio extendite; 3. Su signos, e Su actos
que ille faceva in Egypto contra Pharaon le rege de Egypto e
tote su pais; 4. lo que Ille faceva al armea de Egypto, a lor
cavallos e a lor carros; como le Senior faceva fluer super
illes le aquas del Mar de Cannas quando illes vos persequeva,
e le Senior les destrueva pro semper; 5. lo que Ille faceva
pro vos in le deserto usque vostre arrivata in iste loco; 6. e
lo que Ille faceva a Dathan e a Abiram, filios de Eliab filio
de Reuben, quando le terra aperiva su bucca e les inglutiva,
con lor domos e lor tentas, e tote lor adherentes in le medio
de tote Israel -
1. Lit. 'Vos circuncidera dunque le prepucio circun vostre
cordes'. 2. Varie trads. 3. Syntaxe del H incerte.
D E U T E R O N O M I O 11 19
7. ma que il esseva vos qui videva con vostre oculos proprie
tote le grande obra del Senior que Ille faceva.
8 Pro esso, vos guardara tote le codice que io te prescribe
hodie, a fin que vos ha le fortia de invader e posseder le
pais ubi vos va passar pro posseder lo, 9. e que vos prolonga
vostre dies super le solo que le Senior jurava a vostre patres
de dar les e lor descendentes, pais ubi lacte e melle flue.
10. Nam le pais que vos va invader e posseder non es como le
pais de Egypto de ubi vos sortiva. Ibi le semine que tu
seminava habeva a esser rigate per tu 1travalio proprie1 como
un jardin vegetal; 11. ma le pais ubi vos va entrar e
posseder, un pais de montanias e valleas, bibe le aqua del
pluvia del celo. 12. Es un pais de que le Senior, tu Deo,
prende reguardo e super le qual le Senior, tu Deo, dirige
semper Su oculos, ab le comenciamento del anno usque le fin
del anno. 13. Si vos obedi al commandamentos que io vos
prescribe hodie, si vos ama le Senior, vostre Deo, e Le servi
con tote vostre corde e con tote vostre anima. 14. Io2 dara a
vostre terra le pluvia a su tempore, le prime pluvias e le
tardive pluvias. Tu recolligera tu frumento, tu vino, e tu
oleo. 15. Io2 mittera etiam herba in tu campos pro tu bestial,
e tu mangiara e tu te satiara. 16. Guarda vos de lassar
seducer se vostre corde, de disviar vos, de servir altere
deos, e de prosternar vos ante illos. 17. Nam le cholera del
Senior se inflammara, e Ille claudera le celos quo il non
habera pluvia e le solo non dara su productos; e vos perira
presto in le bon pais que le Senior vos da.
18. Dunque pone in vostre corde e in vostre anima istos mi
parolas: liga los como un signo super vostre manos, e que
illos servi de un symbolo 3super vostre fronte3, 19. e
insenia los a vostre infantes, recitante los quando tu resta
in tu domo e quando tu face un viage, quando tu te jace e
quando tu te leva; 20. e scribe los super le postos portal de
tu domo e super tu portas. 2l. Alora vostre dies e le dies de
vostre infantes in le pais que le Senior jurava a vostre
patres de dar les, essera tanto numerose como le dies del
celos essera super le terra.
22. Nam si vos guarda fidelmente tote iste codice que io vos
prescribe, de amar le Senior, vostre Deo, de vader in tote de
su vias, de attaccar vos a Ille, 23. alora le Senior chassara
ante vos tote iste nationes: vos dispossedera nationes plus
grande e plus numerose que vos. 24. Tote loco, que le planta
de vostre pede fullara, essera le vostre; vostre territorio
extendera del deserto al Libano, e del fluvio - le Euphrate -
usque le Mar Okcidental. 25. Nemo potera resister vos: le
Senior, vostre Deo, ponera le pavor e le timor de vos super
tote le pais ubi vos pone le pede, como Ille vos promitteva.
26. Ecce, io pone hodie ante vos le benediction e le
malediction: 27. le benediction, si vos obedi al
commandamentos del Senior, vostre Deo, que io vos prescribe
hodie; 28. le malediction, si vos non obedi al commandamentos
del Senior, vostre Deo, e si vos disvia del cammino que io vos
prescribe hodie pro sequer altere deos quem vos non ha
probate. 29. Quando le Senior, tu Deo, te face entrar in le
pais que vos va invader e posseder, tu pronunciara le
benediction super le monte de Gerizim, e le malediction super
le monte de Ebal. 30. Ambes es del altere latere del Jordan
ultra le cammino occidental que es in le pais del canaanitas
qui habita in le plana - juxta Gilgal, presso le terebinthos
de Moreh.
1- Lit. 'con tu pede'. 2. Samaritan lege 'Ille'. 3. Llt.
'inter vostre oculos'.
D E U T E R O N O M I O 11 20
31. Nam vos va passar le Jordan pro invader e posseder le pais
que le Senior, vostre Deo, vos da. Quando vos lo possedera e
habitara in illo, 32. prende reguardo de observar tote le
leges e le ordines que io vos ha prescribite hodie.
12
Istos es le leges e le ordines que vos observara con reguardo
in le pais que le Senior, Deo de vostre patres, vos da a
posseder, tote le tempore que vos vive super le terra. 2. Vos
destruera integremente tote le locos ubi le nationes, que vos
va disposseder, adorava lor deos, sia super montanias alte e
super montes sia infra alicun arbore frondose. 3. Demoli lor
altares, rumpe lor pilares, arde con foco lor idolos, abatte
le imagines taliate de lor deos obliterante lor nomine de ille
sito.
4. Vos non facera assi in respecto del Senior, vostre Deo, 5.
ma cerca solo le sito que le Senior, vostre Deo, seligera
inter tote vostre tribos como Su demora, pro establir Su
nomine ibi. Ibi tu vadera, 6. e ibi vos presentara vostre
holocaustos e altere sacrificios, vostre decimas e
contributiones1, vostre offertas votive e voluntari, e le
primogenitos de vostre grosse e de vostre minute bestial. 7. E
ibi vos mangiara ante le Senior, vostre Deo, e vos gaudera de
toto que vostre manos acquire, vos e vostre familias, con que
le Senior, tu Deo, te ha benedicite.
8. Vos agera nullemente como nos age ora hic, ubi cata uno
face lo que le appare ben, 9. proque vos no ha arrivate ancora
in le loco de reposo e in le hereditage, que le Senior, tu
Deo, te da. 10. Quando vos passa le Jordan e habita in le pais
que le Senior, vostre Deo, vos da como un possession, e Ille
vos da reposo de tote vostre inimicos e vos habita securmente,
11. alora vos apportara toto que io vos commanda al sito ubi
le Senior, vostre Deo, seligera a establir Su nomine: vostre
holocaustos e altere sacrificios, vostre decimas e le
contributiones1, e tote le offertas votive seligite que vos
vota al Senior. 12. E vos gaudera ante le Senior, vostre Deo,
vos e vostre filios e vostre filias, vostre servos e vostre
servas, e le levita qui es intra vostre portas, nam ille non
ha recipite un portion e hereditage inter vos.
13. Cuarda te de offerer tu holocaustos in tote loco que tu
vide; 14. ma tu offerera tu holocaustos solo in le loco que le
Senior seligera in un de vostre territorios tribal, e ibi tu
facera toto que io te prescribe.
15. Nonobstante quando tu desira tu pote jugular e mangiar
carne in tote tu habitationes2 secundo le benediction que le
Senior, tu Deo, te ha date; le impur e le pur pote mangiar lo
como se face con le gazella3 e le cervo3.
16. Solmente vos non mangiara le sanguine; tu lo effundera
super le terra como le aqua.
17. Vos non potera mangiar in tu habitationes le decimas de tu
frumento o de tu vino o de tu oleo, ni le primogenitos de tu
grosse e de tu minute bestial, ni alicun offertas votive que
tu vota, ni tu offertas voluntari, ni le contributiones. 18.
Tu debe mangiar istos ante le Senior, tu Deo, in le loco que
le Senior, tu Deo, seligera - tu e tu filio e tu filia, tu
servos e tu servas, e le levita qui es intra tu habitationes -
e tu gaudera ante le Senior, tu Deo, de toto que tu manos
acquire. l9. Guarda te de
1. Lit. 'le contributiones de vostre manos'. 2. Lit. 'in tu
portas'. 3. I.e. animales que on pote mangiar ma non
sacrificar.
D E U T E R O N O M I O 12 21
negliger le levita tanto longe como tu vive super tu terra.
20. Quando le Senior, tu Deo, habera extendite tu territorio,
como Ille te ha promittite, e tu dicera, 'Io velle mangiar
carne,' nam tu ha le desiro de mangiar carne, tu potera
mangiar carne secundo tu desiro. 21. Si le loco ubi le Senior
ha seligite pro establir Su nomine es troppo longe de te, tu
pote jugular del grosse o del minute bestial que le Senior te
da como io te ha prescribite; e tu potera mangiar lo intra tu
habitationes secundo tu desiro. 22. Tamen, mangia lo como on
mangia le gazella e le cervo: le impur e le pur pote mangiar
lo insimul. 23. Solo semper guarda te de mangiar del sanguine;
nam le sanguine es le vita, e tu non debe mangiar le vita con
le carne. 24. Tu non lo mangiara; tu debe effunder lo super le
terra como aqua: 25. tu non debe mangiar lo, a fin que tu sia
felice, tu e tu descendentes post te, nam tu facera lo que es
recte in le vista del Senior. 26. Ma tal offertas sancte e
votive que tu ha se apportara per te al loco que le Senior
seligera. 27. Tu offerera tu holocaustos, e le carne e le
sanguine, super le altar del Senior, tu Deo; e del altere
sacrificios, le sanguine se effundera super le altar del
Senior, tu Deo, e tu mangiara le carne.
28. Cuarda e ascolta tote iste commandamentos que io te
prescribe; a fin que tu sia felice, tu e tu descendentes post
te, nam tu facera lo que es recte in le vista del Senior.
29. Quando le Senior, tu Deo, habera exterminate ante te le
nationes que tu va invader e disposseder, e tu les ha
dispossedite e tu te ha establite in lor pais, 30. guarda te
de esser attrahite a lor vias post que illes ha essite
exterminate ante te! Non inquire super lor deos, dicente,
'Como accostumava iste nationes servir lor deos? Io etiam, io
facera como illes faceva.' 31. Tu non agera assi in respecto
del Senior, tu Deo, nam illes face pro lor deos tote acto
abhorribile que le Senior detesta; e mesmo illes ardeva per
foco lor filios e lor filias a lor deos.
13
Observa con reguardo solo lo que io vos commanda; non adde a
illo ni subtrahe de illo.
2. Si se eleva in le medio de te un propheta o un soniator qui
te da un signo o un portento, 3. dicente, 'que nos seque e
servi altere deos' - quem vos non ha probate - mesmo si le
signo o portento, de que ille parlava, se compli, 4. non
ascolta le parolas de ille propheta o de ille soniator. Nam le
Senior, nostre Deo, vos proba pro saper si vos ama le Senior,
vostre Deo, con tote vostre corde e con tote vostre anima. 5.
Seque solo le Senior, vostre Deo, e revere Le sol; observa Su
commandamentos, e obedi a Su voce; adora Le sol, e attacca vos
a Ille. 6. Ille propheta o ille soniator essera ponite a
morte; nam ille parlava de revolta contra le Senior, vostre
Deo - qui vos faceva sortir del pais de Egypto e qui vos
redimeva del domo de servitude - pro facer vos disviar del via
que le Senior, tu Deo, te commandava de sequer. Assi tu levara
le mal del medio de te.
7. Si tu fratre, filio de tu matre, o tu filio o tu filia, o
le sposa qui reposa super tu sino, o tu amico quem tu ama como
te mesme, te incita secretemente, dicente, 'Que nos va a
servir altere deos' - quem ni tu ni tu
D E U T E R O N O M I O 13 22
patres ha cognoscite - 8. de inter le deos del gentes circa
vos, presso te o longe de te, de un extremitate del terra al
altere; 9. non consenti e non le ascolta. Non jecta super
ille un reguardo de pietate, non sparnia le e non cela le;
10. ma tu le occidera. Que tu mano sia le prime super ille pro
poner le a morte, e le mano de tote le gente postea. 11. Tu
le lapidara, que ille mori, proque ille cercava a facer te
disviar del Senior, tu Deo, qui te faceva sortir del pais de
Egypto, del domo de servitude.
12. Assi tote Israel audira e timera, e illes non facera plus
tal mal in le medio de te.
13. Si tu audi dicer, concernente un del urbes quem le Senior
te da pro habitar ibi, 14. que alicun sceleratos1 ha sortite
del medio de te, e ha seducite le habitantes de lor urbe,
dicente, 'Que nos va a servir altere deos' - quem tu non ha
cognoscite - 15. tu inquirera, tu recercara, e tu interrogara
ben. Si il es ver, le facto es establite - ille abomination
esseva committite in le medio de te - 16. tu battera le
habitantes de ille urbe al filo del spada, destruente lo in
toto con toto que es intra, includente lor bestial, al filo
del spada. 17. Tu recolligera tote su butino in le medio de
su placia, e tu ardera per foco le urbe e tote su butino como
un holocausto al Senior, tu Deo; illo essera pro semper un
cumulo e illo non essera reedificate jammais. 18. Nihil que
es interdicte se attaccara a tu mano, a fin que le Senior
torna de Su cholera ardente e que Ille te face misericordia, e
in Su misericordia que Ille te multiplica como Ille jurava a
tu patres - 19. quo tu obedira al Senior, tu Deo, observante
tote Su commandamentos que io te prescribe hodie, faciente lo
que es recte in le vista del Senior, tu Deo.
14
Vos es le infantes del Senior, vostre Deo. Vos non vos
incisera, e vos non vos rasara le fronte de vostre capites pro
un morto. 2. Nam tu es un gente sancte al Senior, tu Deo: le
Senior te seligeva de inter tote le gentes que es super le
terra a esser Su gente peculiar.
3. Non mangia alicun cosa abominabile. 4. Istos es le
animales que vos pote mangiar: le bove, le ove, e le capro;
5.2 le cervo, le gazella, le capriolo, le capra salvage, le
ibice, le antilope, le camoce. 6. Vos pote mangiar tote
animal que ha le ungula partite, que es fissipede e que
rumina.
7. Ma vos non pote mangiar le sequentes que rumina solmente, o
que ha le ungula partite solmente: le camelo, le lepore, e le
taxon rocca3, que rumina ma que non ha le ungula partite;
illos es immunde pro vos. 8. E le porco, que ha le ungula
partite ma non runina, es inmunde pro vos. Vos non mangiara
lor carne e vos non toccara lor cadaveres.
9. Ecce le animales que vos pote mangiar inter toto que es in
le aquas. Vos pote mangiar toto que ha pinnas e scalias. 10.
Ma vos non pote mangiar alique que non ha pinnas e scalias:
illo es inmunde pro vos.
11. Vos pote mangiar tote ave munde. 12. Vos non pote mangiar
le sequentes:4 le aquila, le ossifrage, e le vulture; 13. le
milano5, le falcones de tote varietate; 14. tote varietate de
corvo; 15. le avestruthio, le uluco, le laro, sparvas6 de
tote varietate; 16. le ulucetto, le ulula, e le cygno; 17.
le pelicano, le vulture caronia, e le cormoran; 18. le ci-
1. H {beliyaal} sgf. 'sin jugo' ({beli ol}) i.e. 'sin moral'.
2. On non pote identificar tote iste creaturas con certitude.
3. Vide Lev. 11:5. 4. On non pote identificar tote iste
creaturas con certitude. 5. Pro {haraah} in MT leger
{haddaah}; e deler {haddayyah}; vide BDB 178 sub {daah}. 6
Vide nota a Lev. 11:16.
D E U T E R O N O M I O 14 23
conin, hairones de tote varietate; le upupa, e le
vespertilion.
19. Tote essamantes volatile es imunde pro vos; on non los
mangiara. 20. Vos pote mangiar solo volatiles munde.
21. Vos non mangiara alique que moriva un morte natural; tu
pote dar lo al estraniero qui es intra tu portas, a fin que
ille lo mangia; o tu pote vender lo al gentil; nam tu es un
gente sancte pro le Senior, tu Deo. Tu non facera bullir un
capretto in le lacte de su matre.
22. Tu decimara sin falta toto que tu semine produce, de que
sorti del campo cata anno. 23. E tu mangiara ante le Senior,
tu Deo, in le loco que Ille seligera pro establir Su nomine,
le decima de tu frumento, de tu vino, e de tu oleo, e le
primogenitos de tu grosse e de tu minute bestial, a fin que tu
apprende a reverer semper le Senior, tu Deo. 24. E si le
cammino essera troppo longe pro te, si tu non poterea
transportar los proque le loco que le Senior, tu Deo, ha
seligite pro establir Su nomine es troppo longe ab te, e
proque le Senior, tu Deo, te ha benedicite1, 25. tu pote
excambiar los pro pecunia. Inveloppa le pecunia e va con illo
al loco que le Senior, tu Deo, ha seligite, 26. e expende le
pecunia pro toto que tu desira - pro boves, o oves, o vino, o
intoxicantes, o pro qualcunque cosa que te facera placer. E tu
mangiara ibi ante le Senior, tu Deo, e tu allegrara, tu e tu
familia.
27. Ma tu non negligera le levita qui es intra tu portas; nam
ille non ha un portion hereditari como tu ha. 28. Cata tertie
anno tu facera sortir tote le decima de tu productos de ille
anno e tu lo deponera intra tu portas. 29. Igitur le levita,
qui non ha un portion hereditari como tu ha, e le estraniero e
le orphano e le vidua qui es intra tu portas, venira e
mangiara e se satiara, a fin que le Senior, tu Deo, te
benedice in tote le travalio de tu manos que tu interprende.
15
Cata septime anno tu facera le remission de debitas. 2. Le
modo del remission essera assi: tote creditor remittera le
debito que ille reclama de su proximo; ille non lo exige de su
proximo o de su parente, nam le remission proclamate es del
Senior. 3. Tu pote exiger del estraniero; ma tu remittera lo
que te es debite de tu parente.
4. Totevia il non habera indigentes inter te, nam le Senior te
benedicera in le pais que le Senior, tu Deo, te da pro un
portion hereditari, 5. proviste solo que tu obedi al Senior,
tu Deo, e que tu guarda de observar tote iste codice que io te
prescribe hodie. 6. Nam le Senior, tu Deo, te benedicera como
Ille te promitteva; tu prestara a multe nationes, ma tu non
prendera prestos; tu dominara multe nationes, ma illes non te
dominara.
7. Si, tamen, il ha un indigente inter te, uno de tu parentes,
intra qualque de tu portas in le pais que le Senior, tu Deo,
te da, tu non indurara tu corde e tu non claudera tu mano
contra tu parente indigente.
8. Potius, tu aperira tu mano e tu le prestara sufficiente pro
relevar su besonio. 9. Guarda te de haber in tu mente le
pensata basse, 'Le septime anno, le anno de remission,
approcha,' e de reguardar con mal oculos tu parente indigente,
e de dar le nihil. Ille clamara al Senior contra te, e tu te
cargara de un peccato. 10. Da le prestemente, e non regretta
quando tu
1. I.e. con abundante productos.
D E U T E R O N O M I O 15 24
le da, nam a causa de illo le Senior, tu Deo, te benedicera in
tote tu effortios e in tote tu interprisas. 11. Nam le
indigentes non cessara jammais intra le pais; pro esso io te
commanda, dicente: aperi tu mano a tu parente povre e
indigente in tu pais.
12. Si uno de tu fratres, un hebreo o un hebrea, se vende a
te, ille te servira sex annos, e in le septime anno tu le
lassara partir libere de tu domo. 13. Quando tu le lassa
partir libere de tu domo, non lassa le partir vacue. 14. Tu le
fornira liberalmente de tu grege, de tu aira, e de tu pressa;
alique de lo que le Senior, tu Deo, te ha benedicite, tu le
dara.
15. Memora que tu esseva sclavo in le pais de Egypto e le
Senior, tu Deo, te redimeva; pro esso io te prescribe iste
commandamento hodie. 16. Ma si ille te dice, 'Io non vole
partir de te' nam ille te ama e tu domo, e ille se trova
felice con te - 17. tu prendera un subula e tu lo pulsara in
su aure e in le porta, e ille devenira tu sclavo in
perpetuitate. Face mesmo a tu sclava. 18. Non sia penate
quando tu le lassa partir libere de tu domo; nam durante le
sex annos ille te ha date duple del servicio de un mercenario;
e le Senior, tu Deo, te benedicera in toto que tu face.
19. Tu consecrara al Senior, tu Deo, tote primogenitos mascule
que nasce in tu grosse e in tu minute bestial: tu non
travaliara con le primogenito de tu bove, e tu non tonsurara
le primogenito de tu oves. 20. Tu e tu familia lo mangiara
cata anno ante le Senior, tu Deo, in le loco que le Senior
seligera. 21. Ma si illo ha un defecto - clauditate o
cecitate, alicun grave defecto - tu non lo sacrificara al
Senior, tu Deo. 22. Mangia lo intra tu portas, le immunde
tanto como le munde, como on mangia le gazella e le cervo. 23.
Ma tu non mangiara le sanguine; tu lo effundera super le solo
como aqua.
16
Observa le mense de Abib e celebra le pascha del Senior, tu
Deo; nam in le mense de Abib, de nocte, le Senior, tu Deo, te
faceva sortir de Egypto.
2. Tu offerera le sacrificio de pascha al Senior, tu Deo, del
oves e boves, in le loco que le Senior seligera pro establir
Su nomine. 3. Tu non mangiara con illo alique fermentate;
durante septe dies tu mangiara pan azyme, le pan de affliction
- nam tu partiva con haste del pais de Egypto - a fin que tu
pote memorar le die de tu partita del pais de Egypto tote le
tempore de tu vita. 4. Durante septe dies nulle levatura se
trovara con te in tote tu territorio, e nulle carne, de lo que
tu immola le vespere del prime die restara usque le matino.
5. Tu non potera offerer le sacrificio paschal in alicun
demora que le Senior te ha date; 6. ma al loco que le Senior,
tu Deo, seligera a establir Su nomine, ibi tu offerera le
sacrificio paschal, le vespere, a poner del sol, le tempore
del die que tu partiva de Egypto. 7. Tu lo cocera e tu lo
mangiara in le loco que le Senior, tu Deo, seligera; e le
matino tu pote mitter te in cammino verso tu tentas. 8.
Durante sex dies tu mangiara pan azyme, e le septime die il
habera un assemblea special pro le Senior, tu Deo: tu non
facera alicun obra.
9. Tu contara septe septimanas; ab le die que on comencia
poner le falce al frumento stante tu comenciara contar septe
septimanas. 10. Igitur tu cele-
D E U T E R O N O M I O 16 25
brara le festa del septimanas pro le Senior, tu Deo, offerente
tu contribution voluntari secundo que le Senior, tu Deo, te ha
benedicite. 11. Tu gaudera ante le Senior, tu Deo, tu, tu
filio e tu filia, tu servo e tu serva, le levita qui es intra
tu portas, le estraniero, le orphano e le vidua, qui es in tu
medio, in le loco que le Senior, tu Deo, seligera pro establir
Su nomine. 12. Memora que tu esseva sclavo in Egypto, e
observa con reguardo iste leges.
13. Tu celebrara le festa de tabernaculos durante septe dies,
post que tu ha recolligite le producto de tu aira e de tu
pressa. 14. Tu gaudera in tu festa, tu, tu filio e tu filia,
tu servo e tu serva, le levita, le estraniero, le orphano e le
vidua qui es intra tu portas. 15. Tu celebrara le festa pro le
Senior, tu Deo, durante septe dies, in le loco que le Senior
seligera; nam le Senior, tu Deo, te benedicera in tote tu
recoltas e in tote le travalio de tu manos, e tu essera
allegre in toto.
16. Tres vices per anno tote tu masculos se presentara ante le
Senior, tu Deo, in le loco que Ille seligera: in le festa del
azymos, in le festa de septimanas, e in le festa de
tabernaculos. Illes non se presentara ante le Senior con manos
vacue, 17. ma cata uno offerera lo que illes pote dar, secundo
le benediction que le Senior, tu Deo, te ha accordate.
18. Tu constituera judices e officiales pro tu tribos in tote
le citates que le Senior, tu Deo, te da; e illes judicara le
gente con justitia.
19. Tu non torquera le judicio; tu non facera exceptiones
inter personas; tu non prendera presentes, nam presentes ceca
le oculos del sapientes e perverte le causa del justes. 20. Le
justitia, le justitia es lo que tu persequera, a fin que tu
vive e que tu possede le pais que le Senior, tu Deo, te da.
21. Tu non plantara un Asherah1 de alicun arbore al latere del
altar del Senior, tu Deo, que tu pote facer te. 22. Tu non
erigera un statua que le Senior, tu Deo, detesta.
17
Tu non sacrificara al Senior, tu Deo, un bove o un ove que ha
alicun defecto serie, nam illo es un abomination al Senior, tu
Deo.
2. Si tu trova inter te, in alicun de tu citates que le
Senior, tu Deo, te da, un homine o un femina faciente lo que
es mal in le vista del Senior, tu Deo, e transgressante Su
alliantia - 3. vadente post altere deos pro servir los e
prosternar se ante illos, o ante le sol o le luna o ante
alique del hoste celeste, un cosa que io non commandava
jammais - 4. e on te ha relatate lo, o tu ha apprendite lo,
alora tu investigara scrupulosemente. Si le rumor es ver e il
es establite que tal abonination se committeva in Israel, 5.
tu facera venir a tu portas le homine o le femina qui faceva
ille mal cosa, e tu les lapidara, homine o femina, a morte. 6.
Un persona essera ponite a morte solo super le testimonio de
duo o plus2 testes; ille non essera ponite a morte super le
testimonio de un sol teste. 7. Que le manos del testes sia le
primos contra ille pro poner le a morte, e le manos de tote le
gente postea. Assi tu nullificara le mal del medio de te.
8. Si un causa es troppo difficile pro te a resolver, sia
relative a homicidio, o a un contestation legal, o a un
assalto, - subjectos de litigio in
1. Cf. Exodo 34:13. 2. Lit. 'tres'.
D E U T E R O N O M I O 17 26
tu cortes - tu montara promptemente al loco que le Senior, tu
Deo, habera seligite, 9. e tu vadera al sacerdotes levitic, o
al judice incargate a ille tempore, e tu le consultara, e
illes te annunciara le decision in le causa. 10. Alora tu
agera secundo le decision que illes te annunciava in le loco
que le Senior seligeva, observante scrupulosemente toto que
illes te instrue. 11. Tu agera secundo le instruction que
illes te ha date; tu non deviara del decision que illes te
annuncia ni al dextera ni al leva.
12. Le homine qui age con insolentia e non ascolta le
sacerdote incargate del servir ibi le Senior, tu Deo, o qui
non ascolta le judice, essera ponite a morte. Assi tu levara
le mal ab Israel: 13. tote le gente, al apprender lo, timera
e illes non agera plus con insolentia.
14. Quando tu ha entrate in le pais que le Senior, tu Deo, te
ha date, e quando tu lo ha possedite e habita in illo, tu pote
dicer, 'Io vole poner un rege super me, como tote le nationes
que me ambi,' 15. tu ponera super te un rege quem le Senior,
tu Deo, seligera. Tu ponera super te uno de tu proprie gente;
tu non debe poner super te un estraniero - uno qui non es de
tu proprie gente. 16. De plus, ille non retenera multe
cavallos, e ille non reinviara le gente a Egypto pro accrescer
su numero de cavallos, pois que le Senior ha dicite, 'Vos non
retornara plus per ille cammino.'
17. Ille non habera multe uxores, a fin que su corde non se
disvia; e ille non se amassara un excesso de argento e auro.
18. Quando ille se sede super su throno royal, ille scribera
pro ille mesme in un libro un copia de iste lege 1del copia
que es ante1 le sacerdotes levitic. 19. Illo restara con ille
e ille lo legera tote le dies de su vita, a fin que ille
apprende a reverer le Senior, tu Deo, a observar con reguardo
tote parola de iste lege e tote le ordines. 20. Que ille non
age con arrogantia verso su fratres, e que ille non devia del
codice ni al dextera, ni al leva; a fin que ille prolonga le
dies de su regno, ille e su infantes, in le medio de Israel.
18
Le sacerdotes levitic, tote le tribo de Levi, non habera parte
ni hereditage con Israel. Illes se mantenera del offertas per
foco al Senior e de Su hereditage. 2. Illes non habera
hereditage in le medio de lor fratres: le Senior es lor
hereditage, como Ille les promitteva.
3. Isto essera le derecto del sacerdotes super le gente:
alicuno qui offere un sacrificio, sia bove sia ove, debe dar
al sacerdote le spatula, le maxillas, e le stomacho. 4. Tu le
dara le primitias del tonsion de tu oves; 5. nam le Senior, tu
Deo, le ha seligite con su descendentes, de inter tote tu
tribos, a attender pro ministrar in le nomine del Senior pro
semper.
6. Si un levita velle vader de alicun de tu citates de tote
lsrael ubi ille ha demorate al loco que le Senior ha seligite,
ille pote facer lo quandocunque ille lo desira. 7. Ille pote
ministrar in le nonine del Senior, tu Deo, como tote su
fratres, le levitas, qui attende al Senior. 8. Ille recipera
un portion equal a illo del alteros, 2ultra lo que es su
debito per su patrimonio2.
9. Quando tu entra in le pais que le Senior, tu Deo, te da, tu
non apprendera a imitar le abominationes de ille nationes.
10. Que on non trova in-
1. Sgf. de H incerte. 2. H obscur.
D E U T E R O N O M I O 18 27
ter te alicuno qui face passar su filio o su filia per le
foco, o qui es augure, o divino, o incantator, o mago, o
magico, 11. o qui consulta spectros o le spiritos familiar, o
qui es necromante. 12. Nam alicuno qui face tal cosas es un
abomination al Senior, e il es a causa de iste abominationes
que le Senior, tu Deo, les dispossede ante te. 13. Tu debe
esser sincer con le Senior, tu Deo. 14. Nam ille nationes que
tu dispossedera ascolta le divinos e le augures; ma a te, le
Senior, tu Deo, non ha date tal cosa.
15. Le Senior, tu Deo, te suscitara del medio de te, de inter
tu fratres, un propheta como io; vos le ascoltara. 16. Isto
es lo que tu demandava del Senior, tu Deo, in Horeb, le die
del assemblea, dicente, 'Que io non audi plus le voce del
Senior, mi Deo, e que io non vide plus iste grande foco, a fin
que io non mori.' 17. Quo le Senior me diceva, 'Illes ha
facite ben per parlar assi. 18. Io les suscitara del medio de
lor fratres un propheta como tu; Io ponera Mi parolas in su
bucca e ille les parlara toto que Io te commandava; 19. e si
alicuno non ascolta Mi parolas que ille parla in Mi nomine, Io
mesme le demandara conto. 20. Ma le propheta qui presume de
parlar in Mi nomine alique que Io non le ha commandate de
dicer, o qui parla in nomine de altere deos - ille propheta
morira.' 21. E si tu te dice, 'Como pote nos cognoscer le
parola que le Senior non ha parlate?' - si le propheta parla
in nomine del Senior, e le cosa non seque, ni eveni, illo es
le parola que le Senior non ha parlate; le propheta lo ha
parlate per presumption; non le time.
19
Quando le Senior, tu Deo, ha extirpate le nationes cuje pais
le Senior, tu Deo, te da, e tu les ha dispossedite e tu hahita
in lor urbes e in lor domos, 2. tu ponera a parte tres citates
in le pais que le Senior, tu Deo, te da a posseder. 3. 1Tu
examinara le distantias1 e tu dividera in tres partes le
territorio del pais que le Senior, tu Deo, te da pro
hereditage, a fin que alicun homicida pote fugir ibi. 4. Ecce
le causa del homicida qui pote fugir ibi e salvar su vita: uno
qui ha occidite involuntarimente su proximo sin haber essite
antea su inimico. 5. Per exemplo, un homine va con su proximo
in un bosco pro secar ligno, e dum su mano lancea le hacha pro
secar un arbore, le ferro salta del manico e batte su
companion, quo ille mori. Ille homine fugira a un de iste
citates pro salvar su vita.
6. Alteremente, quando le distantia es grande, le vengiator
del sanguine, persequente le homicida, in le calor de su
furor, pote attinger le e occider le; totevia ille non
meritava le pena de morte, pois que ille non habeva essite
janmais le inimico de su proximo. 7. Pro esso io te commanda:
tu ponera a parte tres citates.
8. E quando le Senior, tu Deo, allarga tu territorio, como
Ille jurava a tu patres, e quando llle te da tote le terra que
Ille promitteva de dar a tu patres - 9. si tu observa con
reguardo tote iste codice que io te prescribe hodie, de amar
le Senior, tu Deo, e de vader in Su vias semper - alora tu
addera ancora tres citates a ille tres, 10. a fin que le
sanguine innocente non es effundite in le medio del pais que
le Senior, tu Deo, te da pro hereditage, e que le culpa de
sanguine non cade super te. 11. Ma si homine qui es inimico de
su proximo se imbosca a ille e se leva e le batte
1. Alt. 'tu preparara le cammino'; varie Alt. trads.
D E U T E R O N O M I O 19 28
mortalmente, e igitur fugi a un de iste citates, 12. le
seniores de su citate mandara e le trahera de ibi, e le
livrara in le manos del vengiator deI sanguine, a fin que ille
mori; 13. tu non le reguardara con pietate. Assi tu eliminara
de Israel le effusion de sanguine innocente e tu prosperara.
14. Tu non reculara le limites de tu proximo que le ancestres
poneva in le hereditage que tu habera in le pais que le
Senior, tu Deo, te da a posseder.
15. Un sol teste non sufficera contra alicuno pro constatar un
crimine o un peccato que pote esser committite; un facto
potera establir se solo super le testintonio de duo o plus1
testes. 16. Si un teste maligne appare contra alicuno pro
accusar le con falsitate, 17. le duo interessatos in le
contestation apparera ante le Senior, ante le sacerdotes o le
judices functionante a ille tempore, 18. e le judices
investigara con reguardo. Si le homine qui testificava es
teste false, si ille ha testificate falsemente contla su
fratre, 19. vos le facera como ille habeva le designo de facer
a su fratre. Assi tu te disfacera del mal del medio de te. 20.
Le alteres audira e timera, e on non facera plus tal mal acto
in le medio de te.
21. E tu non reguardara con pietate: vita pro vita, oculo pro
oculo, dente pro dente, mano pro mano, pede pro pede.
20
Quando tu ira a facer guerra contra tu inimicos, al vider le
cavallos e le carros - fortias plus grande que le tues - non
les time, nam le Senior, Tu Deo, qui te faceva montar del pais
de Egypto es con te. 2. Al approche del battalia, le sacerdote
avantiara e parlara al truppas. 3. Ille les dicera: 'Ascolta
Israel! Vos va battaliar hodie contra vostre inimicos. Que
vostre corage non vos falle; non time, non vos espaventa, non
vos terre ante illes; nam il es le Senior, tu Deo, qui marcha
con vos pro combatter pro vos contra vostre inimicos, pro
apportar vos le victoria.'
5. Igitur le officiales parlara al truppas dicente, 'Que ille
qui ha construite un domo nove, Ma qui non lo ha dedicate,
retorna a su domo, a fin que ille non mori in le battalia e
que un altero lo dedica. 6. Que ille qui ha plantate un vinia,
ma qui non lo ha recoltate, retorna a su domo, a fin que ille
non mori in le battalia e que un altero lo recolta. 7. Que
ille qui ha fidantiate un femina, ma qui non la ha prendite,
retorna a su domo, a fin que ille non mori in le battalia e
que un altero la prende.'
8. Le officiales continuara a parlar al truppas e illes
dicera: 'Que ille qui ha pavor e manca corage retorna a su
domo, a fin que le corage de su cameradas non diminue como le
sue.' 9. Quando le officiales ha finite de parlar al truppas,
le commandantes del armea se placiara al capite del truppas.
10. Quando tu approcha un urbe pro attaccar lo, tu lo offerera
le pace.
11. Si illo accepta le pace e se aperi a te, tote le gente qui
se trova intra te 2servira con labor fortiate2. 12. Si illo
non face le pace con te, e velle facer le guerra contra te, tu
lo assediara; 13. e quando le Senior, tu Deo, lo livra in tu
mano, tu ponera a filo del spada tote le masculos. 14. Tu pote
prender, tamen, le feminas, le infantes, le bestial, toto
1. Lit. 'tres'. 2. Alt. 'essera tributari e te servira'.
D E U T E R O N O M I O 20 29
que es in le urbe, tote le spolias, e tu pote gauder le uso
del spolias de tu inimicos que le Senior, tu Deo, te dara.
15. Assi tu agera in respecto a tote le urbes que es multo
distante de te, urbes que non pertine a nationes presso de
hic. 16. Ma in le urbes de iste gentes, que le Senior, tu Deo,
te da pro hereditage, tu non lassara alicuno superviver. 17.
Tu les exterminara in toto - le hittitas e le amoritas, le
canaanitas e le perizzitas, le hivitas e le jebusitas, como le
Senior, tu Deo, te ha commandate, 18. a fin que illes non te
insenia a facer tote le abominationes que illes ha facite pro
lor deos, e que vos non pecca contra le Senior, vostre Deo.
19. Si in guerra tu ha a assediar un urbe longemente a fin de
capturar lo, tu non destruera le arbores, maneante le hacha
contra illos. Tu pote mangiar de illos, ma tu non los
abattera. Es le arbores del campo homines qui pote retirar se
ante te al urbe assediate1? 20. Tu pote destruer le arbores
que, tu sape, non es arbores de fructo, o abatter los pro
construer ingenios contra le urbe que te combatte, usque illo
cade.
21
Si in le pais que le Senior, tu Deo, te da a posseder, on
trova jaciente in le campo un cadavere, e on non sape qui le
ha occidite, 2. tu seniores e tu judices sortira a mesurar le
distantias ab le cadavere usque le urbes vicinal. 3. Le
seniores del urbe plus vicin al cadavere prendera un vitella,
con le qual on non ha travaliate, que non ha trahite in un
jugo; 4. e le seniores de ille urbe facera descender te
vitella in un wadi que non es arate ni seminate. Ibi, in le
wadi, illes rumpera le collo del vitella. 5. Alora le
sacerdotes, filios de Levi, approchara; nam le Senior, tu Deo,
les ha seligite a ministrar Le e a benedicer in le nomine del
Senior, e illes debe decider de tote contestation e de tote
assalto. 6. Alora tote le seniores del urbe plus vicin al
cadavere se levara le manos super le vitella cuje collo se
rumpeva in le wadi. 7. Illes declarara e dicera: 'Nostre
manos non effundeva iste sanguine e nostre oculos non lo
videva.
8. Pardona, Senior, Tu gente Israel quem Tu redimeva, e non
imputa le sanguine innocente a Tu gente Israel.' E illes
essera absolvite del culpa de sanguine. 9. Assi tu levara de
tu medio le effusion de sanguine innocente, nam tu facera lo
que es recte in le vista del Senior. 10. Quando tu ira a
facer guerra contra tu inimicos, e le Senior, tu Deo, les
livra in tu manos e tu les face captive, 11. si tu vide inter
le captivos un femina belle de figura e ha la desira e velle
prender la pro sposa, 12. ha la menara in tu domo, e illa se
rasara le capite, e se secara le ungues, 13. e illa se
disvestira del vestimentos de su captivitate. Illa demorara in
tu domo lamentante su patre e su matre durante un mense;
postea tu pote venir a illa e posseder la, e illa essera tu
sposa. 14. Postea si tu non la desira plus, tu la dara le
libertate. Tu non debe vender la pro pecunia; tu non la
maltractara, pois que tu la habera humiliate.
15. Si un homine ha duo sposas, le una amate e le altere
non-amate, e le amate e le non-amate le da filios, e le
primogenito es del non-amate - 16. quando ille distribue su
benes inter su filios, ille non potera tractar como
primogenito le filio de illa quem ille ama sin reguardar le
filio del
1. Leger H {ets} 'arbore' como subjecto de {labho} 'retirar',
e {matzor} como le loco assediate (analoge a {maqon, malon}
etc.)
D E U T E R O N O M I O 21 30
non-amate qui es le primogenito. 17. In loco de illo, ille
debe acceptar le primogenito, le filio del non-amate, e ille
debe dar le un portion duple de tote su benes; pois que ille
es le primitia de su vigor, e a ille pertine le derecto del
primogenito.
18. Si un homine ha un filio indocile e rebelle, qui non
ascolta su patre ni su matre, e qui non les obeli mesmo post
que illes le castiga, 19. su patre e su matre le sasira e le
menara al seniores de su urbe al assemblea de su communitate.
20. Illes dicera al seniores de su urbe, 'Iste filio nostre es
indocile e rebelle; ille non nos ascolta. Ille es un glutton e
bibitor.' 21. Igitur tote le homines de su urbe le lapidara.
Assi tu te disfacera del mal de tu medio, e tote Israel audira
e timera.
22. Si un homine es culpabile de un crimine capital e on le
pone a morte, e tu le pende de un arbore, 23. su cadavere non
passara le nocte super le arbore, ma tu le interrara le die
mesme. Nam ille qui es pendite es un affronto a Deo. Tu non
maculara le terra que le Senior, tu Deo, te da a posseder.
22
Si tu vide que le bove de tu fratre o su ove se disvia, tu non
lo ignorara; tu lo remenara a tu fratre. 2. Si tu fratre non
habita presso te, o tu non le cognosce, tu lo menara a tu domo
e illo restara con te usque tu fratre lo demanda; alora tu le
lo rendera. 3. Tu facera mesmo con su asino, tu facera mesmo
con su vestimento, tu facera mesmo con tote objecto que tu
fratre perde e que tu trova: tu non debe esser indifferente.
4. Si tu vide le asino de tu fratre o su bove cadite super le
cammino, tu non lo ignorara; tu debe adjuvar le e levar lo.
5. Un femina non debe vestir se del vestimentos de un homine,
e un homine non se vestira del vestimentos de un femina; nam
quicunque face iste cosas es un abomination al Senior, tu Deo.
6. Si tu incontra in tu cammino un nido de ave super un arbore
o super le terra, con pullos o ovos, e le matre sedite super
le pullos o super le ovos, non prende le matre con le pullos;
7. lassa vader le matre, e prende solo le pullos, a fin que tu
prospera e que tu prolonga tu dies.
8. Quando tu construe un domo nove, tu facera un parapetto pro
tu tecto, a fin que tu non apporta le culpa de sanguine super
tu domo si alicuno cade de illo.
9. Tu non seminara in tu vinia duo sortas de semine, proque tu
non potera usar le recolta del semine que tu ha seminite, ni
le producto del vinia.
10. Tu non arara con un bove e un asino accopulate. 11. Tu non
te vestira de stoffa mixte de lana e lino.
12. lu facera frangias al quatro angulos del vestimento con
que tu te coperi.
13. Si un homine, post haber maritate se a un femina e haber
cohabitate con illa, ha un aversion a illa, 14. e la imputa
delictos, e la diffama, dicente, 'Io me maritava a iste
femina, ma quando io la approchava io trovava que illa non
esseva virgine.' 15. Alora le patre del juvene e le matre de
illa prendera le probas del virginitate del juvene al seniores
del urbe al porta. l6. E le patre del juvene decera al
seniores, 'Io dava mi filia pro
D E U T E R O N O M I O 22 31
sposa a iste homine, ma ille ha un aversion a illa, 17. e ille
la ha imputate delictos, dicente, "Io non ha trovate tu filia
virgine," ma ecce le probas del virginitate de mi filia.' E
illes displicara le drappo ante le seniores del urbe. 18. Le
seniores del urbe sasira alora le homine e le flagellara, l9.
e illes le mulctara cento {shekel} de argento e lo dara al
patre del juvene, nam le homine ha diffamate un virgine de
Israel. De plus illa restara su sposa; ille non potera jammais
divorciar la.
20. Ma si le accusation es ver, si on trova que le juvene non
esseva virgine, 21. alora on facera sortir le juvene al
entrata del domo de su patre, e le homines de su urbe la
lapidara usque illa nori; nam illa ha apportate disgratia a
Israel, per fornicar dum sub le autoritate de su patre. Assi
tu te disfacera del mal de tu medio.
22. Si on trova un homine jaciente con le sposa de un altere
homine, tote le duo - le homine e le femina con qui ille se
jaceva - morira. Assi tu te disfacera del mal de Israel.
23. Si un juvene virgine es fidantiate a un homine, e un
homine la incontra in le urbe e jace con illa, 24. vos menara
tote le duo al porta del urbe e vos les lapidara usque illes
mori, le juvene pro non haber critate in le urbe, e le homine
pro haber violate le sposa de un altero. Assi tu te disfacera
del mal de tu medio. 25. Ma si le homine incontra le juvene
fidantiate in le campo, e le homine la sasi con violentia e
jace con illa, solo le homine qui jaceva con illa morira, 26.
tu facera nihil al juvene. Le juvene non meritava le pena de
morte, nam iste caso es como quando un homine attacca un
altero e le occide. 27. Ille la incontrava in le campo, le
juvene fidantiate critava ma il non habeva alicuno a salvar
la.
28. Si un homine incontra un juvene virgine qui non es
fidantiate, e ille la sasi e jace con illa, e illes es
discoperite, 29. le honine qui jaceva con illa pagara al patre
del juvene cinquanta {shekel} de argento, e illa essera su
sposa. Post que ille la ha violate ille non potera jammais
divorciar la.
23
Nemo prendera le sposa de su patre, e ille non sublevara le
copertura de su patre.
2. Ille cuje testiculos es contundite o cuje membro es
trenchate non entrara in le congregation del Senior.
3. Un bastardo1 non entrara in le congregation del Senior;
mesmo le decime generation de ille non entrara in le
congregation del Senior.
4. Ammonitas e moabitas non entrara in le congregation del
Senior, mesmo al decime generation illes non entrara jammais;
proque illes non vos incontrava con pan e aqua super le
cammino quando vos sortiva de Egypto, e proque illes ingagiava
contra te Balaam filio de Beor, de Pethor in Aram-naharaim,
que ille te maldicera. - 6. Ma le Senior, tu Deo, non voleva
ascoltar Balaam; e le Senior, tu Deo, cambiava pro te le
malediction in benediction, nam le Senior, tu Deo, te ama. -
7. Tu non cercara jammais lor ben-esser o lor prosperitate
tote tu dies.
8. Tu non abhorrera un edomita, nam ille es tu parente. Tu non
abhorrera un egyptiano, nam tu esseva estraniero in su pais.
9. Le infantes qui les
1- Sgf. exacte de H 'mamzer' incerte; prob. sgf. le prole de
un junctlon prohiblte tal como le de incesto o le de
adulterio.
D E U T E R O N O M I O 23 32
nasce pote entrar in le congregation del Senior in le tertie
generation.
10. Quando tu es campate contra tu inimicos, guarda te de
alique indecente.
11. Si alicuno inter te se ha facite immunde per un emission
nocturne, ille debe sortir del campo e ille non debe entrar in
le campo. 12. Al approche de vespere ille se lavara in aqua, e
al poner del sol ille pote entrar in le campo. 13. Tu habera
un loco foras le campo a ubi tu pote sortir pro tu besonios.
14. Inter tu instrumentos tu habera un pala, e quando tu ha
quattate tu facera un cavo con illo e tu coperira tu
excremento. 15. Pois que le Senior, tu Deo, passa in le medio
de tu campo pro proteger te e pro livrar te tu inimicos,
dunque tu campo debera esser sancte, quo Ille non trova alique
indecente inter te e que llle non se devia de te.
16. Tu non livrara a su maestro un sclavo qui se refugiava con
te post escappar de su maestro. 17. Ille demorara con te in le
loco que ille seligera in uno de tu urbes que le place: tu non
le maltractara.
18. Il non habera un prostituta del culto inter le feminas
israelita, e il non habera un prostituto del culto inter le
homines israelita.
19. Tu non apportara in le domo del Senior, tu Deo, le gage de
un prostituta ni le precio de un can1 pro complir alicun voto,
nam ambes es un abomination al Senior, tu Deo.
20. Tu non deducera interesse de prestos a tu fratre, sia pro
pecunia, sia pro viveres, sia pro alicun cosa que se pote
prestar a interesse. 21. Tu pote deducer interesse de prestos
a estranieros; ma non deduce alique de prestos a tu fratre - a
fin que le Senior, tu Deo, te benedice in tuto que tu
interprente in le pais que tu va entrar pro posseder lo.
22. Quando tu face un voto al Senior, tu Deo, tu non tardara a
complir lo, nam le Senior, tu Deo, lo requirera de te, e tu
habera cargate te de culpa; 23. ma si tu te abstine de facer
voto tu non te cargara de culpa. 24. Tu debe complir lo que ha
sortite de tu labios e facer lo que tu ha votate
voluntarimente al Senior, tu Deo, e que tu ha promittite per
tu bucca.
25. Quando tu entra in le vinia de tu proximo, tu pote mangiar
uvas usque satiar tu appetito; ma tu non debe poner alique in
tu vaso. 26. Quando tu entra inter le frumento stante de tu
proximo, tu pote colliger spicas con le mano, ma tu non debe
poner un falce al frumento stante de tu proximo.
24
Si un homine prende un sposa e la possede, e alora illa non le
agrada proque ille trova alique vergoniose in illa, e ille la
scribe un littera de divorcio que ille la da in le mano, e
ille la congeda de su domo, 2. illa parti de su domo e deveni
le sposa de un altero; 3. si alora iste la rejecta, ille la
scribe un littera de divorcio que ille la da in le mano e ille
la congeda de su domo; o le ultime homine, qui se maritava a
illa, mori. 4. Alora le prime sposo qui la divorciava non
potera prender la de nove pro sposa, pois que illa ha devenite
pollute - nam illo esserea un abomination ante le Senior. Tu
non debe apportar le peccato super le pais que le Senior, tu
Deo, te da pro un hereditage.
5. Quando un homine se ha maritate recentemente, ille non
sortira con le armea, e on non le cargara de alicun deber;
ille essera exempte pro su domo durante un anno, e ille
allegrara le sposa quem ille ha prendite.
1. I.e. prostituto.
D E U T E R O N O M I O 24 33
6. Tu non prendera pro piguore un molino o un mola, nam illo
esserea prender pro pignore le vita mesme.
7. Si on trova un homine qui ha rapite uno de su fratres, un
israelita, quem ille ha facite su sclavo o le ha vendite, ille
raptor morira. Assi tu te disfacera del mal del medio de te.
8. Prende reguardo al plaga de lepro a fin de facer
exactemente toto que le sacerdotes levitic vos instrue. Ecce
scrupulosemente como io les commandava. 9. Memora lo que le
Senior, tu Deo, faceva a Miriam durante le viage quando vos
sortiva de Egypto.
10. Quando tu face a tu proximo un presto qualcunque, tu non
entrara in su domo pro sasir su pignore. 11. Tu restara
foras, dum le homine a qui tu faceva le presto te apporta le
pignore foras. 12. Si ille es homine povre, tu non dormira
con su pignore; 13. tu le rendera le pignore al poner del
sol, que ille pote dormir in su vestimento e que ille te
benedice; e illo essera a tu merito ante le Senior, tu Deo.
14. Tu non opprimera le mercenario povre e indigente, sia uno
de tu fratres sia un estraniero qui demora in tu pais intra tu
portas. 15. Tu le pagara su gage le die mesme, ante le poner
del sol, nam ille es povre e ille ha besonio urgente de illo;
si non, ille clamara al Senior contra te e tu te cargara de un
peccato.
16. Tu non ponera a morte le parentes pro le infantes, e on
non ponera a morte le infantes pro le parentes: uno essera
ponite a morte solo pro su peccato proprie.
17. Tu non subvertera le derectos del estraniero o del
orphano; tu non prendera in pignore le vestimento de un vidua.
18. Memora que tu esseva sclavo in Egypto e que le Senior, tu
Deo, te redimeva de ibi; pro esso io te commanda de facer iste
cosa.
19. Quando tu recolta tu messe e oblida un fasce in le campo,
tu non retornara pro prender lo; illo essera pro le
estraniero, pro le orphano, e pro le vidua, a fin que le
Senior, tu Deo, te benedice in tote le travalio de tu manos.
20. Quando tu succute tu olivas, non recula a colliger los
altere vice; illos essera pro le estraniero, pro le orphano, e
pro le vidua.
21. Quando tu vindemia tu vinia, non collige le uvas altere
vice; illos essera pro le estraniero, pro le orphano, e pro le
vidua. 22. Memora que tu esseva sclavo in le pais de Egypto;
pro esso io te commanda de facer iste cosa.
25
Quando il ha un querela inter homines e illes se presenta pro
judicamento e un decision es rendite absolvente le justo e
condemnante le culpabile, 2. alora, si le culpabile merita le
flagellation, le judice le facera jacer se e esser flagellate
in su presentia de un numero de colpos conforme al gravitate
de su culpa. 3. Tu non le dara plus que quaranta colpos, a
fin que tu fratre non es degradate ante tu oculos si on le
flagella plus, a excesso.
4. Tu non musellara le bove dum illo fulla le grano.
5. Quando fratres demora insimul e un de illes mori sin lassar
un filio, le sposa del defuncto non se maritara con un
estraniero, foras le familia. Le fratre de su sposo ira a illa
e ille la prendera pro su sposa, faciente le officio de un
fratre affin. 6. Le primogenito que illa pare stara super le
nomine del fratre morte, a fin que su nomine non es radite de
Israel.
D E U T E R O N O M I O 2 5 34
7. Ma si le homine non vole maritar se con su soror affin, le
soror affin montara al porta, al seniores, e illa les dicera,
'Mi fratre affin refusa de establir un nomine in Israel pro su
fratre; ille non vole facer le officio de un fratre affin.' 8.
Le seniores de su urbe le vocara e illes le parlara. Si ille
persiste, dicente, 'Io non vole maritar me con illa,' 9. su
soror affin le approchara in le presentia del seniores, illa
discalceara le sandalia de su pede, illa le spuera in le
facie, e illa declarara: 'Assi essera facite al homine qui non
sustene le domo de su fratre.' 10. E le nomine de ille in
Israel essera: 'Le domo del discalceate.'
11. Si duo homines se combatte, le un con le altere, e le
sposa del un, interveniente pro salvar su sppso de su
antagonista, extende su mano a iste per le partes private, 12.
tu trenchara le mano de illa; monstra nulle pietate.
13. Tu non habera in tu sacco pesos alternate, un grande e un
parve.
14. Tu non habera in tu domo mesuras alternate, un grande e un
parve.
15. Tu habera pesos completenente correcte e mesuras
completemente correcte, a fin que tu dies se prolonga super le
solo que le Senior, tu Deo, te da. 16. Nam quicunque face ille
cosas, quicunque age dishonestemente, es un abomination al
Senior, tu Deo.
17. Memora lo que Amaleq te faceva durante tu viage, post
vostre partita de Egypto - 18. como ille te surprendiva in le
cammino, e sin alicun timor de Deo, ille attaccava toto que
restava detra te quando tu esseva fatigate e exhauste. 19. Pro
esso, quando le Senior, tu Deo, te accorda le reposo de tote
tu inimicos circa te, in le pais que le Senior, tu Deo, te da
como un portion hereditari, tu radera le memoria de Amaleq de
infra le celo: non lo oblida.
26
Quando tu entra in le pais que le Senior, tu Deo, te da pro un
hereditage, e tu lo possede e te establi in illo, 2. tu
prendera del primitias del solo, que tu recollige in le pais
que le Senior, tu Deo, te da, tu lo mittera in un corbe, e tu
ira al loco ubi le Senior, tu Deo, seligera pro establir Su
nomine. 3. Tu ira al sacerdote incargate a ille tempore e tu
le dicera, 'Io recognosce hodie ante le Senior, tu Deo, que io
ha entrate in le pais que le Senior jurava a nostre patres de
dar nos.'
4. Le sacerdote prendera le corbe de tu mano e ille lo ponera
ante le altar del Senior, tu Deo.
5. Igitur tu recitara le parolas sequente ante le Senior, tu
Deo: 'Mi patre esseva un arameo fugitive. Ille descendeva a
Egypto con un pauc de gente e sojornava ibi; e ibi ille
deveniva un nation grande e multo populose.
6. Le egyptianos nos maltractava e illes nos opprimeva; e
illes poneva super nos dur travalio. 7. Nos clamava al Senior,
le Deo de nostre patres, e le Senior audiva nostre
supplication e videva nostre affliction, nostre travalio, e
nostre oppression. 8. Le Senior nos liberava de Egypto con
mano potente e bracio tendite, in le medio de grande terror, e
per signos e portentos.
9. Ille nos conduceva a iste loco e nos dava iste pais, pais
ubi lacte e melle flue. 10. Pro esso io offere ora le
primitias del solo que Tu, Senior me ha date.'
D E U T E R O N O M I O 26 35
Tu lo1 ponera ante le Senior, tu Deo, e tu te prosternara ante
le Senior, tu Deo. 11. E tu gaudera, tu e le levita e le
estraniero qui es in le medio de te, de tote le benes que le
Senior, tu Deo, te ha date e a tu domo.
12. Quando tu ha complite in toto le decimar de tu production
- in le tertie anno, que es le anno del decimar - e tu lo ha
date al levita, al estraniero, al orphano, e al vidua, quo
illes pote mangiar e satiar se in tu urbes, 13. tu dicera ante
le Senior, tu Deo: 'Io ha levate de mi domo le portion
consecrate; e io lo ha date al levita, al estraniero, al
orphano, e al vidua, conforme a toto que Tu me ha commandate;
io non ha transgredite ni oblidate alique de Tu
commandamentos: 14. io non ha mangiate alique de illo durante
mi lucto; io non ha levate alique de illo dum esser immunde,
io non ha date alique de illo pro le morte. Io ha obedite al
Senior, mi Deo; io ha agite conforme a toto que Tu me
commandava. 15. Reguarda ab Tu demora sancte, del celo, e
benedice Tu populo Israel e le solo que Tu nos ha date, un
pais ubi lacte e melle flue, como Tu jurava a nostre patres.'
16. Le Senior, tu Deo, te commanda hodie de observar iste
leges e ordines; observa e practica los con tote tu corde e
tote tu anima. 17. Tu ha affirmate hodie que le Senior es tu
Deo, que tu marchara in Su vias, que tu observara Su leges e
commandamentos e ordines, e que tu obedira a Ille.
18. E le Senior ha affirmate hodie que tu es, como Ille te
promitteva, Su gente peculiar que observara tote Su
commandamentos. 19. e que Ille te dara, super tote le
nationes que Ille ha facite, le superioritate in laude,
renonine e gloria; e que tu essera, como Ille promitteva, un
gente sancte al Senior tu Deo.
27
Moses e le seniores de Israel commandava le gente, dicente:
'Observa tote le codice que io vos prescribe hodie. 2.2
Quando vos ha passate le Jordan pro entrar in le pais que le
Senior, tu Deo, te da, tu erigera grande petras, e tu los
linira de calce. 3. Tu scribera super illos tote le parolas
de iste inseniamento, quando tu ha passate, a fin que tu pote
entrar in le pais que le Senior, tu Deo, te da, un pais ubi
lacte e melle flue, como le Senior, le Deo de tu patres, te
promitteva. 4. Quando vos ha passate le Jordan, vos erigera
iste petras, que io vos commanda hodie, super le monte Ebal, e
tu los linira de calce.
5. Ibi, etiam, tu construera un altar al Senior, tu Deo, un
altar de petras; tu non maneara un utensile de ferro super
illos. 6. Tu construera le altar del Senior, tu Deo, de
petras integral3. Tu offerera super illo holocaustos al
Senior, tu Deo, 7. e tu sacrificara offertas de ben-esser e
tu mangiara ibi, e tu gaudera ante le Senior, tu Deo. 8. E
super ille petras tu scribera multo distinctemente tote le
parolas de iste inseniamento.
9. Moses e le sacerdotes levitic parlava a tote Israel,
dicente: 'Guarda silentio e ascolta, Israel! Hodie tu ha
devenite le gente del Senior, tu Deo. 10. Obedi al Senior, tu
Deo, e observa Su commandamentos e Su leges que io te
prescribe hodie.'
11. Le mesme die Moses commandava le gente, dicente: 12.4
Quando vos ha passate le Jordan, istes stara super le monte
Gerizim pro le benedicer del gente: Simeon, Levi, Juda,
Issachar, Joseph, e Benjamin; 13. e istes stara super le monte
Ebal pro le maledicer: Reuben, Gad, Asher, Zebulun, Dan, e
Naphtali.
14. Alora le levitas proclamara in alte voce a tote le homines
de Israel:
1. I.e le corbe de v. 4. 2. Le construction de vs. 2-4
incerte. 3. I.e. non taliate. 4. Le construction de vs. 12-13
incerte.
D E U T E R O N O M I O 27 36
15. Maledicte sia ille qui face un imagine sculpte o fundite,
abhorrite del Senior, obra del manos de un artefice, e qui lo
erige in secreto. E tote le gente respondera, Amen.
16. Maledicte sia ille qui disdigna su patre o su matre. E
tote le gente dicera, Amen.
17. Maledicte sia ille qui displacia le limite de su proximo.
E tote le gente dicera, Amen.
18. Maledicte sia ille qui face disviar un ceco in su cammino.
E tote le gente dicera, Anen.
19. Maledicte sia ille qui subverte le derectos del
estraniero, del orphano, e del vidua. E tote le gente dicera,
Amen.
20. Maledicte sia ille qui jace con le sposa de su patre, nam
ille ha sublevate le copertura de su patre. E tote le gente
dicera, Amen.
21. Maledicte sia ille qui jace con ulle bestia. E tote le
gente dicera, Amen.
22. Maledicte sia ille qui jace con su soror, sia le filia de
su patre sia le de su matre. E tote le gente dicera, Amen.
23. Maledicte sia ille qui jace con su matre affin. E tote le
gente dicera, Amen.
24. Maledicte sia ille qui colpa su proximo in secreto. E tote
le gente dicera, Amen.
25. Maledicte sia ille qui prende un suborno pro effunder le
sanguine de innocente. E tote le gente dicera, Amen.
26. Maledicte sia ille qui non sustene le parolas de iste
inseniamento e qui non los observa. E le gente dicera, Amen.
28
Si tu obedi al Senior, tu Deo, observante attentemente tote Su
commandamentos que io te prescribe hodie, le Senior, tu Deo,
te ponera in alto super tote le nationes del terra. 2. Tote
iste benedictiones venira super te e se effectuara, si tu
ascoltara al parola del Senior tu Deo: 3. Tu essera benedicte
in le urbe e tu essera benedicte in le campo.
4. Benedicte essera le fructo de tu corpore, le fructo de tu
solo, e le fructo de tu bestial, le portata de tu boves e le
portata de tu oves.
5. Benedicte essera tu corbe e tu alveo de panetero.
6. Benedicte essera tu entrar e benedicte essera tu sortir.
7. Le Senior te dara le victoria super tu inimicos qui se
eleva contra te; illes sortira contra te per un sol cammino e
illes fugira ante te per septe camminos. 8. Le Senior
ordinara que le benedictiones essera con te in tu granarios e
in tote tu interprisas. Ille te benedicera in le pais que le
Senior, tu Deo, te da. 9. Le Senior te establira pro Su gente
sancte, como Ille te jurava, si tu guarda le commandamentos
del Senior, tu Deo, e marcha in Su vias. 10. E tote le gente
del terra videra que le nomine del Senior es proclamate super
te, e illes te timera. 11. Le Senior te facera abundar in
benes, in le fructo de tu corpore, in le fructo de tu bestial,
e in le fructo de tu solo, in le pais que le Senior jurava a
tu patres de dar te.
12. Le Senior te aperira su bon tresor, le celo, pro dar a tu
pais le pluvia in su tempore e pro benedicer tote le travalio
de tu manos. Tu prestara
D E U T E R O N O M I O 28 37
a multe nationes, ma tu prendera prestos de nemo.
13. Le Senior te facera le capite e non le cauda; tu essera
semper in alto, e tu non essera in basso, si tu obedira al
commandamentos del Senior, tu Deo, que io te prescribe hodie,
e si tu los observara attentemente, 14. e si tu non deviara
al dextero o al levorso de alicun commandamentos, que io vos
prescribe hodie, per vader post altere deos pro servir les.
15. Ma si tu non obedi al Senior, tu Deo, si tu non observa
attentemente tote Su commandamentos e leges que io te
prescribe hodie, tote iste maledictiones venira super te e se
effectuara:
16. Tu essera maledicte in le urbe e tu essera maledicte in le
campo.
17. Maledicte essera tu corbe e tu alveo de panetero.
18. Maledicte essera le fructo de tu corpore e le fructo de tu
solo, le portata de tu boves e le portata de tu oves.
19. Maledicte essera tu entrar e maledicte essera tu sortir.
20. Le Senior inviara contra te le calamitate, le panico, e le
frustration in toto que tu interprende, usque tu es destruite
e usque tu peri promptemente a causa de tu maleficientia per
abandonar Me. 21. Le Senior facera attaccar se a te le
pestilentia, usque Ille ha ponite fin a te in le pais que tu
entra pro posseder lo. 22. Le Senior te battera de
consumption, de febre, e de inflammation, de calor ardente e
de siccitate, de maculamento e mildew; illos te persequera
usque tu peri. 23. Le celo super tu capite essera de cupro e
le terra sub te essera de ferro. 24. Le Senior inviara super
tu pais, in vice de pluvia, pulvere e arena; illo descendera
del celo super te usque tu es destruite.
25. Le Senior facera que tu es battite per tu inimicos; tu
sortira contra illes per un sol cammino, e tu fugira ante
illes per septe camminos; e tu devenira un terror a tote le
regnos del terra. 26. Tu cadaveres essera le alimento de tote
le aves del celo e del bestias del terra, sin alicuno a
espaventar los.
27. Le Senior te battera del pustulas1 egyptian, de
hemorrhoides, de scabie, e de tinea, de lo que tu non potera
recovrar.
28. Le Senior te battera de follia, de cecitate, e de delirio.
29. Tu ira palpante a meridie como un ceco va palpante in
tenebras; tu non prosperara in tu interprisas, ma tu essera
semper opprimite e despoliate, sin alicuno a salvar te. 30. Tu
fidantiara un femina e un altero jacera con illa; tu
construera un domo e tu non lo habitara; tu plantara un vinia,
e tu non lo recoltara. 31. Tu bove essera jugulate ante tu
oculos, e tu non lo mangiara; tu asino essera sasite ante te,
e on non te lo rendera; tu greges essera date a tu inimicos, e
nemo te salvara. 32. Tu filios essera date a un altere gente,
tu oculos lo videra e suspirara tote le die post illes, ma tu
essera sin poter. 33. Un gente quem tu non cognosce mangiara
le fructo de tu solo e tote le productos de tu travalio; tu
essera opprimite e contundite semper, 34. usque tu deveni
folle per le spectaculo que tu oculos vide. 35. Le Senior te
affligera al genus e al femores de un inflammation maligne del
qual tu non potera recovrar - ab le planta de tu pede usque le
corona de tu capite.
36. Le Senior te facera marchar, te e tu rege quem tu
establira super te, a un nation que ni tu ni tu patres ha
cognoscite, ubi tu servira altere deos, de ligno e de petra.
37. Tu essera un occasion de horror, un proverbio, e un dicto
inter tote le gentes ubi le Senior te menara.
1. Vide Exodo 9:9-10.
D E U T E R O N O M I O 28 38
38. Tu portara multe semine al campo, ma tu recolligera pauc;
nam le locustas lo devorara. 39. Tu plantara vinias e tu los
colera, ma tu non bibera le vino e tu non vindemiara, nam le
vermes los mangiara. 40. Tu habera olivos in tote tu
territorio, ma tu non te unguera del oleo, nam le olivas se
cadera. 41. Tu ingenerara filios e filias ma illes non restara
con te, nam illes ira in captivitate. 42. Le grillo1 prendera
possession de tote tu arbores e del fructo de tu solo. 43. Le
estraniero qui es in tu medio se elevara super te de plus in
plus alte, durante que tu descendera de plus in plus basse;
44. ille te prestara e tu non le prestara; ille essera le
capite, e tu essera le cauda.
45. Tote iste maledictiones venira super te; illos te
persequera e te attingera, usque tu es destruite; proque tu
non obediva al Senior, tu Deo, e tu non observava le
commandamentos e le leges que Ille te prescribeva.
46. Illos essera como signos e portentos pro te e pro tu
descendentes pro semper. 47. Proque in le medio del abundantia
de toto, tu non serviva le Senior, tu Deo, con gaudio e
allegressa, 48. tu habera a servir - in le medio de fame, de
sete, de nuditate, e del manco de toto - tu inimicos que le
Senior inviara contra te. Ille ponera un jugo de ferro super
tu collo usque Ille te ha destruite.
49. Le Senior facera venir contra te, de longe, ab le
extremitates del terra, un nation que se abattera super te
como le aquila, un nation cuje lingua tu non comprende, 50. un
nation impietose2, que non ha respecto pro le vetulo ni
pietate pro le juvene. 51. Illo mangiara le fructo de tu
bestial e le fructo de tu solo, usgue tu es destruite; illo
non te lassara frumento, vino o oleo, ni le portatas de tu
grosse e de tu minute bestial, usqe illo te ha facite perir.
52. Illo te assediara intra tote tu urbes de tote tu pais
usque le muralias alte e forte, in le quales tu habera ponite
tu confidentia, ha cadite. E quando tu es includite in tote le
urbes de tote tu pais, que le Senior, tu Deo, te ha date, 53.
tu mangiara le fructo de tu corpore proprie, le carne de tu
filios e de tu filias que le Senior, tu Deo, te ha date, in le
angustia e le affliction que tu inimicos te infligera. 54. Le
homine de inter vos le plus sensitive e le plus delicate
essera troppo avar3 verso su fratre e verso le femina de su
sino e verso le infantes que ille ha sparniate, 55. pro dar a
alicuno de istes le carne de su infantes que ille mangia,
proque il non le restara alique in le angustia e in le
affliction que tu inimicos te infligera in tote tu urbes. 56.
E le femina de inter vos le plus sensitive e le plus delicate
qui non essaya de poner a terra le planta de su pede per su
sensibilitate e su delicatessa, refusara3 al marito de su
sino, e a su filio e a su filia, 57. le secundinas que sorti
de inter su pedes e del infantes que illa pare; nam mancante
toto illa los mangiara in secreto, in le angustia e in le
affliction que tu inimicos infligera in tu urbes.
58. Si tu non observa attentemente tote le parolas de iste
inseniamento scribite in iste libro, reverente iste Nomine
gloriose e terribile, le Senior, tu Deo, 59. le Senior
infligera plagas extraordinari super te e super tu prole,
plagas grande e durabile, morbos acute e chronic. 60. Ille
facera retornar super te tote le maladias de Egypto que tu
timeva, e illos se attaccara a te. 61. De plus le Senior
facera venir super te, usque tu es destruite, tote altere
morbo e plaga que non es mentionate in iste libro de
inseniamento. 62. Pauc restara, post esser tanto numerose cmo
le stel-
1. Le sgf. de H {tslatsal} incerte. 2. Lit. 'de visage
feroce'. 3. Lit. 'su oculo essera mal'.
D E U T E R O N O M I O 28 39
las in le celo, proque tu non ascoltava le voce del Senior, tu
Deo. 63. E como le Senior gaudeva de facer vos prospere e
numerose, assi le Senior gaudera de facer vos perir e de
destruer vos; vos essera avellite del pais ubi tu va entrar a
posseder lo.
64. Le Senior te dispersara inter tote le gentes de un
extremitate del terra al altere, e ibi tu servira altere deos,
de ligno e de petra, quem ni tu ni tu patres ha probate. 65.
Ma mesmo inter ille nationes tu non essera tranquille, e tu
non trovara un loco pro reposar le planta de tu pede. Le
Senior te dara ibi le corde agitate, le deperimento del
oculos, e le languor del spirito. 66. Tu vita ante te essera
precari; de die e de nocte tu espaventara sin le assecurantia
de tu superviventia. 67. De matino tu dicera, 'Que il esserea
vespere!' e de vespere tu dicera, 'Que il esserea matino!' - a
causa de lo que tu corde timera e de lo que tu oculos videra.
68. Le Senior te remenara super naves a Egypto, per un cammino
que io te diceva, 'Tu non lo videra plus,' e ibi vos vos
offerera in vendita a tu inimicos como sclavos e sclavas, ma
nemo vos emera.
69. Istos es le parolas del alliantia que le Senior commandava
Moses de facer con le israelitas in le pais de Moab, ultra le
alliantia que Ille habeva facite con illes in Horeb.
29
Moses vocava tote Israel e diceva a illes:
Vos ha vidite toto que le Senior faceva ante vostre oculos, in
le pais de Egypto, a Aharon e a tote su servitores e a tote su
pais, 2. le grande probas que vostre oculos videva, le signos
e ille grande prodigios. 3. Ma usque iste die le Senior non
vos ha date un mente pro comprender, oculos pro vider, e aures
pro audir.
4. Io vos conduceva durante quaranta annos per le deserto,
vostre vestimentos non se usava super vos, e tu sandalia non
se usava super tu pede.
5. Vos non mangiava pan e vos non bibeva vino o liquor forte,
a fin que vos saperea que Io le Senior es vostre Deo.
6. Quando vos arrivava in iste loco, Sihon rege de Heshbon e
Og rege de Bashan sortiva pro combatter nos, e nos les
batteva. 7. Nos prendeva lor pais e nos lo dava al reubenitas,
al gaditas, e al medie tribo del manassitas como lor
hereditage. 8. Dunque observa attentivemente tote le parolas
de iste alliantia a fin que vos succede in toto que vos face.
9. Vos sta hodie, totos de vos, ante le Senior, vostre Deo -
vostre chefes de tribos, vostre seniores, e vostre officiales,
tote le homines de Israel, 10. vostre infantes, vostre
feminas, e le estraniero qui es in le medio de tu campo, ab le
hachator de tu ligno usque le hauritor de tu aqua - 11. pro
entrar in le alliantia del Senior, tu Deo, con su
maledictiones, que le Senior, tu Deo, face con te hodie, 12. a
fin de establir te como Su gente e de esser tu Deo, como Ille
te promitteva e como Ille jurava a tu patres, Abraham, Isaac,
e Jacob. 13. Io face iste alliantia, con su maledictiones, non
solmente con vos, 14. con illes qui sta hic inter nos hodie
ante le Senior, nostre Deo, ma etiam con illes qui non es hic
inter nos hodie.
15. Ben vos sape como nos habitava in le pais de Egypto, e
como nos passava
D E U T E R O N O M I O 29 40
per le medio del nationes que vos transversava; 16. vos ha
vidite lor cosas detestabile, e lor idolos, ligno e petra,
argento e auro, que illes guarda. 17. Forsan il ha inter vos
un homine o un femina o un familia, o un tribo, cuje corde
diverge ora ab le Senior, nostre Deo, pro vader a servir le
deos de ille nationes - forsan il ha inter vos un stirpe que
produce veneno e absinthio. 18. Que nemo al audir le parolas
de iste malediction se benedice in su corde, dicente, 'Io
essera salve ben que io seque mi corde obstinate' - quo le
rigate con le sic se ruinara1. 19. Le Senior non le pardonara
jammais; potius le cholera e le ardor del Senior se inflamnara
contra ille homine, usque cata malediction scribite in iste
libro cadera super ille, e le Senior radera su nomine de infra
le celo. 20. Le Senior le separara pro infortuna de tote le
tribos de Israel, secundo tote le maledictiones del alliantia
que es scribite in iste libro de inseniamento.
21. Le generationes del futuro demandara - vostre infantes qui
nascera post vos, e estranieros qui venira ab terras lontan e
qui videra le plagas e le maladias con que le Senior ha
infligite ille pais, 22. tote su solo devastate per sulfure e
sal, ultra seminar e producer, nulle herba crescente ibi, como
le catastrophe de Sodom e Gomorrah, Admah e Zeboiim, que le
Senior destrueva in Su cholera furiose - 23. tote le nationes
demandara, 'Proque ha facite le Senior assi a iste pais?
Proque ille cholera ardente?'
24. On les respondera, 'Quia illes abandonava le alliantia que
le Senior, Deo de lor patres, faceva con illes quando Ille les
faceva sortir del pais de Egypto; 25. illes vadeva a servir
altere deos e illes los adorava, deos quem illes non
cognosceva e quem Ille non les habeva apportionate.
26. Dunque le cholera del Senior se inflammava contra ille
pais e Ille faceva venir super illo tote le maledictiones
scribite in iste libro. 27. Le Senior les evelleva de lor
solo con cholera, con furor, e con grande indignation, e Ille
les jectava in un altere pais, como il es hodie.'
28. Le cosas occulte pertine al Senior, nostre Deo; le cosas
revelate pertine a nos e a nostre infantes pro semper, a fin
que nos applica tote le parolas de iste inseniamento.
30
Quando tote iste cosas te superveni - le benediction e le
malediction que io ha ponite ante te - e tu los prende a corde
in le medio de tote le nationes al quales le Senior, tu Deo,
te ha bannite, 2. e tu retorna al Senior, tu Deo, e tu e tu
infantes Le ascolta con tote tu corde e con tote tu anima,
secundo toto que io te prescribe hodie, 3. alora le Senior,
tu Deo, te reconducera del captivitate e habera compassion de
te. Ille te reunira de nove de tote le gente inter le quales
le Senior, tu Deo, te ha dispersate. 4. Mesmo si tu exiliatos
se trova al altere extremitate del mundo2, le Senior tu Deo,
te reunira de ibi, e de ibi Ille te reprendera. 5. E le
Senior tu Deo te menara al pais que tu patres possedeva, e tu
lo possedera, e Ille te facera plus prospere e plus mumerose
que tu patres.
6. Alora le Senior, tu Deo, aperira3 tu corde e le cordes de
tu prole pro amar le Senior, tu Deo, con tote tu corde e con
tote tu anima, a fin que tu vive. 7. Le Senior, tu Deo,
infligera tote ille maledictiones super le inimicos e super le
adversarios qui te persequeva. 8. E tu, tu revenira e tu
1. I.e. 'toto'. 2. Lit. 'celo'. 3. Alt. 'circuncidera'.
D E U T E R O N O M I O 30 41
obedira al Senior, e tu observara tote le commandamentos que
io te prescribe hodie. 9. Le Senior te faceva productive in
tote tu interprisas, in le fructo de tu corpore, in le fructo
de tu bestial, e in le fructo de tu solo. Nam le Senior Se
complacera de nove in tu ben-esser, como Ille Se complaceva in
le de tu patres, 10. pois que tu obedira al Senior, tu Deo,
per observar Su commandamentos e leges que es scribite in iste
libro del inseniamento, quando tu reveni al Senior, tu Deo,
con tote tu corde e con tote tu anima.
11. Vero, iste directiva que io te prescribe hodie non es
troppo difficile pro te, ni ultra le attingimento. 12. Illo
non es in le celo, que tu dicerea, 'Qui inter nos pote
ascender al celo pro obtener lo pro nos e facer nos audir lo,
quo nos lo observa?' 13. Illo non es al altere latere del mar
que tu dicerea, 'Qui inter nos pote passar al altere latere
del mar pro obtener lo pro nos e facer nos audir lo, quo nos
lo observa?' 14. Al contrario, le cosa es toto presso a te,
in tu bucca e in tu corde, a fin que tu lo observa.
15. Ecce io pone hodie ante te le vita e le ben, le morte e le
mal. 16. 'Si tu obedi al commandamentos del Senior, tu Deo1,
que io te commanda hodie, de amar le Senior, tu Deo, de vader
in Su vias e de observar Su commandamentos, Su leges, e Su
ordines, tu vivera e tu te multiplicara, e le Senior, tu Deo,
te benedicera in le pais que tu va entrar e posseder. 17. Ma
si tu corde se cambia e tu non obedi, e tu te disvia, e tu
adora altere deos e tu los servi, 18. io vos declara hodie
que certo vos perira; vos non prolongara vostre dies super le
solo que, post passar le Jordan, vos va entrar pro posseder
lo. 19. Io invoca hodie le celo e le terra pro testes contra
vos: io ha ponite ante te le vita e le morte, le benediction e
le malediction. Selige le vita, a fin que tu vive, tu e tu
prole, 20. per amar le Senior, tu Deo, per obedir a Su voce,
e per attaccar te a Ille. Nam de isto depende tu vita e le
duration de tu dies super le solo que le Senior, tu Deo,
jurava a Abraham, Isaac, e Jacob que Ille les darea.
31
2Moses vadeva e parlava2 iste parolas a tote Israel. 2. Ille
les diceva:
Io ha ora cento vinti annos, io non pote plus sortir e entrar.
De plus, le Senior me ha dicite, 'Tu non passara le Jordan.'
3. Le Senior, tu Deo, Ille Mesme, passara ante te, e Ille
destruera ille nationes ante te e tu les dispossedera. Josue
essera ille qui passara ante te como le Senior ha parlate. 4.
Le Senior les facera como Ille faceva a Sihon e Og, le reges
del amoritas, e a lor paises, quando Ille les destrueva. 5.
Le Senior vos les livrara, e vos les tractara secundo tote le
ordine que io vos prescribeva.
6. Sia forte e ha le corage, non time, e non espaventa vos
ante illes, nam le Senior, tu Deo Mesme, marcha con te; Ille
non te derelinquera, Ille non te abandonara.
7. Alora Moses vocava Josue e le diceva in le presentia de
tote Israel: Sia forte e ha le corage, nam il es tu qui
entrara con iste gente in le pais que le Senior jurava a lor
patres de dar les, e il es tu qui les lo apportionara. 8. E
le Senior Mesme marchara ante te. Ille essera con te; Ille non
te derelinquera, Ille non te abandonara. Non time e non
discoragia te!
1. Seq. Ie Sept. Manca in MT. 2. In le Sept. e in le fragmento
deuteronomic del Rolo del Mar Morte se lege 'E Moses terminava
parlar...'.
D E U T E R O N O M I O 31 42
9. Moses scribeva iste inseniamento e lo dava al sacerdotes,
filios de Levi, qui portava le arca del alliantia del Senior,
e a tote le seniores de Israel.
10. Moses les commandava assi: Al fin de tote septe annos, al
tempore del anno de remission, al festa de tabernaculos, 11.
quando Israel veni a presentar se ante le Senior, tu Deo, in
le loco que Ille seligera, tu legera iste inseniamento in le
presentia de tote Israel. 12. Assembla le gente - homines,
feminas, infantes, e le estranieros intra tu communitates - a
fin que illes apprende a reverer le Senior, vostre Deo, e a
observar attentemente tote le parolas de iste inseniamento.
13. E lor infantes, qui non sape de illo, audira e apprendera
a reverer le Senior, vostre Deo, tote le tempore que vos vive
in le pais que vos va posseder post passar le Jordan.
14. Le Senior diceva a Moses: Ecce, le die de tu morte
approcha. Voca Josue, e presenta vos in le tenta de assemblea,
que Io le incarga. Moses e Josue vadeva e se presentava in le
tenta de assemblea. 15. Le Senior appareva in le tenta, in un
columna de nube; e le columna de nube se arrestava al entrata
del tenta.
16. Le Senior diceva a Moses: Ecce tu va jacer con tu patres.
Igitur iste gente se disviara sequente le deos estranie in lor
medio, in le pais que illes va entrar; illes Me abandonara e
illes rumpera Mi alliantia que Io faceva con illes. 17. Alora
Mi cholera se inflanmara contra illes, e Io les abandonara e
Io celara de illes Mi facie. Illes essera un preda facile; e
multe males e afflictiones les supervenira. E alora illes
dicera, 'Certo il es proque nostre Deo non es in nostre medio
que iste males nos ha supervenite.' 18. Io, jam, celara Mi
facie ille die, a causa de tote le mal que illes faceva per
disviar se verso altere deos. 19. Ora, scribe iste cantico e
insenia lo al gente israelita; pone lo in lor buccas a fin que
iste cantico Me servi de teste contra le gente israelita. 20.
Quando Io les introduce in le pais, ubi lacte e melle flue,
que Io jurava de dar a lor patres, e illes mangia, e se satia,
e se ingrassia, e se disvia verso altere deos, e los servi, e
illes Me minusprecia e rumpe Mi alliantia, 21. e multe males e
afflictiones les superveni - alora iste cantico les
confrontara como teste, pois que illo non se perdera1 del
buccas de lor prole. Nam Io cognosce lo que illes plana ora
mesmo, ante que Io les introduce in le pais que Io jurava de
dar les.
22. Ille die, Moses scribeva iste cantico e lo inseniava al
israelitas.
23. E ille incargava Josue, filio de Nun, e diceva: Sia forte
e ha le corage, nam tu introducera le israelitas in le pais
que Io jurava de dar les, e Io essera con te.
24. Quando Moses habeva complite le scriber in un libro le
palolas de iste inseniamento, 25. Moses incargava le levitas
qui portava le arca de alliantia del Senior, dicente: 26.
Prende iste libro de inseniamento, e pone lo al latere del
arca del alliantia del Senior, vostre Deo, que illo resta ibi
como teste contra te. 27. Ben io cognosce tu rebellion e tu
dur collo: mesmo ora, dum io es totevia vive in vostre medio,
vos ha essite rebelle contra le Senior; quanto plus, alora,
post mi morte! 28. Assembla a me tote le seniores de vostre
tribos e vostre officiales quo io pote parlar a illes tote
iste parolas e quo io pote invocar le celo e le terra a
testificar contra illes. 29. Nam io sape que, quando io es
morte, vos vos pervertera e vos vos disviara del cammino que
io vos prescribeva, e que in le di-
1. Lit. 'oblidara'.
D E U T E R O N O M I O 31 43
es futur le infortuna vos supervenira proque vos facera le mal
in le vista del Senior e vos Le vexara per vostre actos. 30.
Igitur Moses recitava le parolas de iste cantico usque le fin
in le presentia de tote le assemblea de Israel.
32
Celos! Presta le aure, e io parlara; Terra! Ascolta le parolas
de mi bucca.
2. Que mi predica cade como le pluvia,
Que mi parola distina como le ros,
Como le duchas super le verdura,
Como guttas de aqua super le herba.
3. Nam io proclama le nomine del Senior;
Da gloria a nostre Deo!
4. Le Rocca! Su obras es perfecte,
Si, tote Su vias es juste;
Un Deo fidel, nunquam inique,
Juste e recte es Ille.
5. 1Su infantes se ha comportate mal1,
Un generation torte e perverse.
6. Assi paga vos le Senior,
Gente insensate e nescie?
Non es Ille tu patre, tu creator,
Qui ha formate e firmate te?
7. Memora le dies ancian,
Pensa al annos de etates passate;
Demanda tu patre, ille te relatara,
Tu seniores, illes te dicera:
8. Quando le Altissimo dava al nationes lor hereditage,
Quando Ille divideva le infantes del homines,
Ille fixava le limites del gentes
Secundo le numero del infantes de Israel.
9. Nam le portion del Senior es Su gente;
Jacob es le parte de Su hereditage.
10. Ille le trovava in un terra deserte,
In le vacuo de un deserto ululante.
Ille le ambiva, Ille le curava,
Ille le guardava como le pupilla de Su oculo.
11. Como un aquila, que evelia su nidata,
Papiliona super su pullos,
Assi Ille extendeva Su alas, le prendeva,
E super Su plumas le portava.
12. Le Senior sol le menava
Nulle deo estranie con Ille.
1. H obscur; multe trads. conjectural.
D E U T E R O N O M I O 32 44
13. Super le altos del terra Ille le faceva montar,
E ille mangiava le fructos terren;
Ille le faceva suger melle del roccas,
E le oleo del dur silice,
14. Le crema de vaccas e le lacte de oves;
Con le melior parte1 de agnos e arietes,
Tauros de Bashan, e capros;
Con le grassia renal de tritico;
E tu bibeva del uva le succo2 spunose.
15. Jeshurun3 ingrassiava e recalcitrava -
Tu deveniva grasse, e spisse, e grosse -
Ille abandonava le Deo qui le faceva,
E ille minuspreciava le Rocca de su salute.
16. Illes excitava Su zelosia per deos estranie,
Per abominationes illes Le provocava.
17. Illes sacrificava a demonios, non-deos,
A deos que illes non cognosceva,
Novos qui veniva recentemente,
Que vostre patres non timeva4.
18. Tu negligeva le Rocca que te pareva,
E tu oblidava le Deo qui te ingenerava.
19. Le Senior videva e se irritava
E contemneva Su filios e Su filias.
20. Ille diceva:
Io celara de illes Mi facie,
Io videra qual fin illes habera.
Nam illes es un racia perverse,
Infantes sin alicun loyalitate.
21. Illes Me provocava per non-deos,
Illes Me irritava per lor vanitates;
Io les provocara per un non-gente,
Io les irritara per un nation insensate.
22. Nam un foco se incende in Mi ira
E arde usque le profundo de Sheol,
E consume le terra e su fructos,
E inflamma le fundos del montes.
23. 5Io pilara super illes le males,
Io exhaurira Mi flechas contra illes:
24. Fame extenuante, plaga devastante,
Pestilentia mortifere6;
Io inviara contra illes le dentes de bestias,
E le veneno del serpentes que repta in pulvere.
25. Foras, le spada desolara,
E intra, le terror,
Juvenes e donnettas equal,
Le infante al mamma como le vetulo.
26. Io pensava que Io les dispersarea7,
Que Io facerea disparer lor memoria de inter le homines,
1. Lit. 'grassia'. 2. Lit. 'sanguine'. 3. Nomine poetic de
Israel sgf. 'integritate' designante lo sub su character ideal
(BDB). 4 Sgf. de H {sa'ar} incerte. Alt. 'cognosceva'. 5. Sgf,
de H incerte. 6. Alt. 'amar'. 7. Seq. Sept.; sgf. de H
{'aph'ehem} incerte; alt. 'annihilarea'.
D E U T E R O N O M I O 32 45
27. Si Io non timeva le reproche inimic,
Que lor adversarios misjudicarea
E dicerea, 'Nostre mano ha prevalite;
Il non esseva le Senior qui faceva tote isto!'
28. Nam illes es un nation vacue de senso,
Le intelligentia manca in illes.
29. Si illes esseva sapiente, illes comprenderea isto,
llles pensarea a lor futuro:
30. Como un sol poteva persequer un mille,
O como duo poteva poner in fuga dece mille,
Si lor Rocca non les habeva vendite,
E le Senior les habeva livrate?
31. Nam lor rocca non es como nostre Rocca,
Mesmo nostre inimicos es judices.
32. Certo, lor vinia es del vinia de Sodom,
E del campos de Gomorrah;
Lor uvas es uvas venenose,
Lor racemos es amar.
33. Lor vino es le veneno de serpentes,
Le veneno cruel de viperas.
34. Ecce, illo es guardate con Me,
Sigillate in Mi tresorerias.
35. Le vengiantia es Mie e le recompensa,
Quando lor pede vacillara.
Si, le die de lor calamitate es presso,
E le destino hasta super illes.
36. Nam le Senior facera justitia a Su gente,
E Ille habera pietate de Su servos,
Quando Ille vide que lor potentia ha disparite,
E que il non ha plus sclavo o libero.
37. Ille dicera: Ubi es lor deos,
Le rocca in qui illes cercava refugio,
38. Qui mangiava le grassia de lor sacrificios
E bibeva le vino de lor libationes?
Que illes se leva a succurrer vos,
Que illes sia asylo super vos!
39. Vide ora que Io, Io es Ille;
Que il non ha ulle deo ultra Me.
Io face morir e Io face viver;
Io ferira e Io sanara:
Nemo pote delivrar de Mi mano.
40. Ecce, Io leva al celo Mi mano
E dice: per Mi vita eterne,
41. Quando Io affila Mi spada fulgente
E Mi mano sasi le justitia,
Io Me vengiara de Mi adversarios,
E Io tractara los qui Me rejecta.
42. Io inebriara Mi flechas de sanguine -
Dum Mi spada se satia de carne -
D E U T E R O N O M I O 32 46
Del sanguine del mortos e del captivos,
Del capites del chefes inimic.
43. Nationes, acclama Su gente!
Nam Ille vengia le sanguine de Su servos,
E Ille Se vengia de Su adversarios;
1Su gente facera le expiation pro lor terra1.
44. Moses veniva, con Hoshea2 filio de Nun, e recitava tote le
parolas de iste cantico in le presentia del gente.
45. E quando Moses habeva terminate le recitar de iste parolas
a tote Israel, 46. ille les diceva: 'Prende a corde tote le
parolas que io vos conjura hodie de recommendar a vostre
infantes, a fin que illes observa scrupulosemente tote le
parolas de iste inseniamento. 47. Nam isto non es un cosa
indifferente pro vos: illo es vostre vita; per illo vos
prolongara vostre dies in le pais que vos va posseder post
haber passate le Jordan.
48. Ille mesne die le Senior parlava a Moses: 49. Ascende iste
montanias de Abarim al monte Nebo, que es in le pais de Moab,
in fronte de Jericho, e reguarda le pais de Canaan que Io da
al israelitas pro lor possession.
50. Tu morira super le monte que tu va ascender, e tu essera
reunite con tu gente, como Aharon, tu fratre, moriva super
Monte Hor e esseva reunite con su gente; 51. proque vos
transgredeva contra Me in le medio del gente israelita presso
le aquas de Meribath-qadesh in le deserto de Zin, per non
sanctificar Me in le medio del gente israelita. 52. Tu pote
vider le pais lontan, ma tu non entrara in ille pais que Io da
al gente israelita.
33
Isto es le benediction per le qual Moses, le honine de Deo,
benediceva le israelitas ante su morte. 2. Ille diceva:
Le Senior veniva de Sinai;
Ille luceva super illes de Seir,
Ille brillava de monte Paran,
E approchava de Ribeboth-qodesh3,
4A Su dextera esseva le foco de un lege pro illes4,
3.5 Si, Ille ama le gentes,
Tote lor sanctos es in Tu mano;
E illes se sede a Tu pedes,
E recipe Tu parolas,
4. Quando Moses nos incargava del inseniamento,
Pro le hereditage del congregation de Jacob.
5. Ille esseva rege in Jeshurun,
Quando le chefes del gente assemblava,
Le tribos de Israel insimul.
6. Que Reuben vive e non mori,
Benque su numeros es pauc.
7. E super Juda ille diceva isto:
Ascolta, Senior, le voce de Juda
E mena le a su gente.
1. H incerte. 2. I.e. Josue. 3. Cf. Meribath-qadesh. 4. H
obscur. 5. H e sgf. de vs. 3-5 obscur.
D E U T E R O N O M I O 33 47
Face forte pro ille su manos,
Adjuta le contra su inimicos.
8. E super Levi ille diceva:
Que Tu Thummim e Urim
Se confide a Tu homine pie,
Quem Tu provava a Massah,
E con qui Tu contestava al aquas de Meribah;
9. Qui diceva de su patre e su matre,
'Io non les cognosce.'
Ille non considerava su fratres,
Ille ignorava su infantes,
E guardava Tu alliantia.
10. Illes inseniara Tu ordines a Jacob
E Tu lege a Israel.
Illes ponera incenso in Tu nares
E holocaustos super Tu altar.
11. Benedice, Senior, su benes,
E favora le obra de su manos.
Feri le lumbos de su adversarios;
Que su inimicos non plus se leva.
12. Super Benjamin Ille diceva:
Le amato del Senior,
Ille reposa secur presso Ille;
Semper Ille le protege,
E inter Su spatulas ille demora.
13. E super Joseph ille diceva:
Su pais sia benedicte del Senior
Con le donos de celo supra1,
E del profundo que extende infra;
14. Con le donos del fructos del sol,
E le donos del recolta del lunas;
15. Del melior del montanias antique,
E le donos del collinas eternal;
16. Del donos del terra e de su abundantia,
E le favor del Habitante in le spineto.
Que istos veni super le capite de Joseph,
Super le fronte del principe de su fratres.
17. Como un tauro primogenite es su majestate,
Su cornos es le cornos del bufalo;
Con illos ille corna le gentes,
Toto usque le terminos del terra.
Istes es le myriades de Ephraim,
Illes es le milles de Manasseh.
18. E super Zebulun ille diceva:
Gaude, Zebulun, in tu viages,
E Issachar, in tu tentas.
19. Illes invita le gentes al montania,
Ubi illes offere sacrificios de justitia.
Nam illes suge le ricchessa del mares
E le tresores celate in le arena.
1. Seq. Targum Onkelos - leger {me'al} pro {mittal}; cf. Gen.
49:25. Alt. 'le dono de ros del celo'.
D E U T E R O N O M I O 33 48
20. E super Gad ille diceva:
Benedicte sia Ille qui aggrandi Gad!
Ille reposa como un leon,
E evelle le bracio e etiam le capite.
21.1 Pro ille mesme ille seligeva le melior,
Nam ibi le portion del chefes es celate2,
Ubi le capites del gente veniva.
Ille executava le justitia del Senior
E Su decisiones pro Israel.
22. Super Dan ille diceva:
Dan es un leonetto
Que se lancea de Bashan.
23. E de Naphtali ille diceva:
Naphtali, satiate de favor
E plen del benediction del Senior,
Prende possession al occidente e al sud.
24. E super Asher ille diceva:
Benedicte inter filios sia Asher;
Que ille sia le favorito de su fratres,
Que ille immerge su pede in oleo.
25.3 Que tu pessulos sia de ferro e de cupro,
E que tu vigor dura tote tu dies.
26. Nemo es cono le Deo de Jeshurun,
Ille marcha super le celos pro adjutar te,
E super le nubes in Su majestate.
27.3 Le Deo ancian es un refugio,
Un supporto es le bracios eterne.
Ante te Ille expulsava le inimico,
E Ille diceva: Destrue!
28. Israel habita in securitate,
Le demora4 de Jacob es a parte,
In un pais de tritico e vino,
De cuje celos mana le ros.
29. Felice Israel! Qui es como tu,
Un gente salvate per le Senior,
Le scuto de tu defensa,
Le spada de tu majestate!
Tu inimicos repera ante te,
E tu fullara super lor locos elevate.
34
Moses montava ab le planas de Moab al monte Nebo, al summitate
de Pisgah, que es in fronte a Jericho, e le Senior le
monstrava tote le pais: Gilead usque Dan; 2. tote Naphtali;
le pais de Ephraim e Manasseh; tote le pais de Juda usque le
Mar Occidental; 3. le Negeb; e le Plana - le valle de
Jericho, le citate de palmas - usque Zoar. 4. E le Senior le
diceva, 'Isto es le pais que Io jurava de dar a Abraham, a
lsaac, e a Jacob, dicente: "Io
1. H de v. 21 es obscur. 2. Sgf. de H {saphun} hic es incerte;
alt. 'reservate'; TN 'reverite'. 3. H obscur. 4. Alt.
'fontana'.
D E U T E R O N O M I O 34 49
lo dara a tu descendentes." Io te faceva vider lo con tu
oculos, ma tu non passara a ibi.'
5. Assi Moses le servo del Senior moriva ibi, in le pais de
Moab, conforme al ordine del Senior. 6. Ille le interrava in
le valle in le pais de Moab, presso Beth-peor; e nemo cognosce
su sepulchro usque hodie. 7. Moses habeva cento vinti annos
quando ille moriva; su oculos non se debilitava e su vigor non
diminueva. 8. Le infantes de Israel lamentava Moses in le
planas de Moab durante trenta dies. Quando le dies de lamentar
e lucto pro Moses se tenminava, 9. Josue, filio de Nun, se
plenava del spirito de sapientia, quia Moses habeva ponite su
manos super ille. Le infantes de Israel le obediva e faceva
como le Senior habeva commandate Moses.
10. Il non surgeva altere vice in Israel un propheta como
Moses, con qui le Senior tractava facie a facie, 11. in
respecto de tote le signos e portentos que le Senior le
mandava facer in le pais de Egypto, contra Pharaon, contra
tote su servos, e contra tote su pais, 12. e in respecto de
tote le grande potentia e prodigios de terror que Moses
demonstrava in le vista de tote Israel.
