Bundsdagsdebatt 29. Januar 2009: Bidrag Karin Evers-Meyer
| Zehn Jahre anerkannte Regional- und Minderheitensprachen in Deutschland. Schutz – Förderung – Perspektiven. | |
|---|---|
| Author: | Karin Evers-Meyer |
| Text type: | Reed |
| Comment: |
from: Bundsdagsdebatt 29. Januar 2009 över den Andrag: Zehn Jahre anerkannte Regional- und Minderheitensprachen in Deutschland. Schutz – Förderung – Perspektiven. (TOP 10), [1]
|
| : | |
Verehrte Fro Präsidentin! Leve Fruenslüüd! Leve Mannslüüd! Teihn Johr is de Europäische Charta för Regional- oder Minderheitenspraken nu in Düütschland Gesetz. Na so’n lange Tiet is dat nödig – un mi dücht, dat is ok uns Plicht as Düütsche Bundesdag –, dat wi nakieken doot: Wat is dor bi ruutsuert? Wat hett sik an de Laag vun de lüttjen Spraken in us Land ännert? Un: Wat mööt wi in Gang setten, dat allens dat, wat in düt Regelwark binnen steiht, ok würklich un wohrhaftig bi de Minschen ankummen deit?
Ik will vör allen vun dat Plattdüütsche snacken, denn dat is de Spraak un de Kultur, bi de ik mi utkennen do. Dat is nu goot een Johr her, dor hett dat Institut för nedderdüütsche Spraak in ganz Norddüütschland en repräsentative Ümfraag maakt. Rutkamen is, dat de Tall vun de Platt-Snackers in blots een Generatschoon op dat Halbe trüchgahn is. 23 Johr vörher geev dat noch goot 5 Millionen Platt-Snackers, un nu sünd dat noch 2,6 Millionen. Un wenn sik een de Öllers-Pyramide bekieken deit, denn kann een bang warrn. Dor gifft dat nich veel glatt to snacken: bi de Lüüd ünner 35 kummt Platt meist gor nich mehr an.
Man düt is dat anner Gesicht vun de Ümfraag: de Sympathie-Werte för Platt weern noch nienich so hooch. Vele Minschen hebbt dat begrepen: dor geiht wat verloren: an Spraak, an Kultur, an Lebensoort. De jungen Lüüd wunnert sik doröver, dat se sülbst de Spraak nich mehr köönt, de Oma un Opa noch ganz normaal Dag för Dag snackt hebbt. Un: De Lüüd möögt Platt, se höört geern den Klang, se freit sik to Plattdüütsch in’t Theater, in de Zeitung oder in’t Fernsehn. Dat is al en snaaksche Laag: all möögt se Platt – man nüms snackt de Spraak.
Mit de Spraken-Charta bekennt Düütschland sik to siene lütten Spraken. Man dat warrt ok konkret: Bund un Länner hebbt en Bült Plichten övernahmen. Wat dorbi babenan steiht, is: Strukturen schaffen un Anreize setten. Un hier sünd wi in de letzten Johren en ganz Stück wiederkamen: So hett 2006 dat Bundes-Binnenministerium en Utschuss inricht, de Raat geben schall in all spraakpolitische Fragen, de mit dat Plattdüütsche to doon hebbt. Dat is dat Gremium, wo de Platt-Snackers mit de Bundesdags-Fraktschonen an een Disch sitt un wo se all dat vördag bringen köönt, wat för jüm wichtig is. Mi dücht aber: Düsse Opgaven schullen wi doch noch een beten wat eersthaftiger bedrieven. Ik meen dormit ok uns Vertreters vun de Fraktschonen, denn vun de sünd dor nie mehr as een oder twee Lüüd hin gahn. Prioritäten hin oder her: Gode Sprakenpolitik op internatschonaal Niveau heet ok, dat wi us hier in Berlin darum kümmern mööt. Un wi köönt ok op düsse Oort de Lüüd wiesen, dat wi sülbst dat Thema wichtig nehmt.
Ji weet ok, wer keen Geld in de Knipptasch hett, kann keen Kulturarbeit leisten. Dorüm is dat för mi ok en Schritt in de richtige Richtung, dat in den Bundes-Huushollt siet 2008 en extra Posten för de Förderung vun de nedderdüütsche Spraak binnen. – Ja, dat köönt wi ruhig anerkennen. – De Beopdragte för Kultur un Medien hett düsse Opgaav annahmen, un dor schullen wi em Dank för seggen. Dat Geld is de Grundlaag för en ganze Reeg vun Projekten, de Anregungen geevt, sik mit Platt to befaten und de Spraak ok to lehren. En Deel vun dat Geld is dorför, dat sik de Plattdüütschen överhaupt politisch organiseren köönt. Düsse Arbeit hett de Bundesraat för Nedderdüütsch in de Hand nahmen.
De Spraken-Charta verlangt ok, dat de Staat mehr deit för de Regional- un Minnerheiten-Spraken. Eenmal heet dat: De Lüüd, de düsse Spraken snackt, de schüllt dor keen Nadeel vun hebben. Man wo süht dat konkret ut in us Olenheime un in de Krankenhüüs? Ok dor gifft dat en Artikel in de Spraken-Charta för, man so richtig kümmert hett sik dor nüms um. Anner Johr hett in Schleswig de eerste lütte Sozial-Konferenz stattfunnen. Dor weer to hören vun en Fro, to de seggt de Plegers in dat Heim: Dat dor is use Chinesin. Nüms kann ehr verstahn. Se is in ehr Demenz nämlich ganz trüchfullen in ehr eerste Spraak – un dat is dat Plattdüütsche. „De Chinesin“ – dat is en Tostand, den wi so nich hinnehmen köönt. Babenan aber steiht de Fraag: Wo kriegt wi vör allen de jungen Minschen dorhin, dat se Platt as Spraak lehrt. Toeerst is dat natürlich en Opgaav för de Familien. Wenn de nich mitmaakt, denn bringt dat allens nix. Man wi weet ok: De Mudder-un-Vadder-Generatschoon is meist utfullen, un Oma un Opa alleen schafft dat ok nich. Jüst in de Kinnergoorns is hier in de letzten poor Johr överall in Norddüütschland en Barg op de Been kamen. Se singt, se speelt, se snackt Platt. Hier geiht de eenfache Reken op: Twee is mehr as een. Dat heet: Wenn du twee Spraken kannst, denn is dat för dien Kopp beter, as wenn dat blots een Sprak is.
De Europaraat hett vör en poor Johr för dat Sprakenlehren dat Motto utgeven: twee plus een. Also: Lehr dien Natschonaal-Spraak – dat is ja bi uns Düütsch –, un denn lehr en anner grote Spraak – also Engelsch oder Spaansch oder Russisch –, un denn lehr ok en lütte Spraak, an besten de, de dat bi di to Huus geven deit – un dat is bi us ja Plattdüütsch. Noch aber fehlt in us Bildungslandschaft en orntlichen Platz för Platt – un ik meen dormit ok: för dat Lehren vun de Spraak. Hier bruukt wi endlich Lösungen, de över dat enkelte Bundesland rutgaht. Ik will geern dorto anregen, dat en norddüütsche Kultusministerkonferenz endlich sik mit düsse Fraag befasst.
Leve Kolleginnen un Kollegen, ik kaam to‘n Sluss. Mi dücht, de Kurs stimmt. De Bundesregerung hett al en ganzen Barg in Gang sett. Man wi sünd jüst eerst loosfohrt. Un wi mööt ok noch mehr Fohrt opnehmen. Dorüm is dat wichtig, dat wi den Andrag vun de Fraktschonen vun de CDU/CSU un de SPD annehmt un dat wi em ok wieder to Siet staht.
Velen Dank