De miëur jënt!  (1913)  by Josef Runggaldier
Gherdeina
grafia moderna

De miëur jënt!


(Gherdëina)


Seniëur Piere Gaina, viagiadëur per la Firma Giuda Iscariot y Comp. jiva cun vares via y ca te si majon, che la breies de fonz stlefova, se dijan: "Cie fundamënt, chëi de Urtijëi ne nvia ite n tel sciche me al bal! Spitëde, a vo uei pa ie ve nsenië !" Te chëla se gëura l usc y vën ite l portier da Dëur a desturbé l dessenëus te si rujené.

"Cie es' a tu da fé tlo ncuei pra me," dij Piere riesc. "Oh ncuei iel bën mpo luna colma pra te" dij l portier. "Ciuldì", dij Piere, "mienes' a propi che son dessenà per chël che i ne me à nia nvià al bal per nsnuet; pra chësta jënt ne jissi nianca, sc' i unissa a me tò cul celëur !" "Ie me dessenësse ënghe", dij l portier; "ma te ies ben nstës n pue de gauja, te ies sënza n bon coscio, ma te chëla che te la sëntes n pue, po scumënces prësc a unì stramp."

"Cie tu nfidete a me dì de teles propi sul mus, me pera via aslune."

"Vëighes, śën tlo te desmostres nstës tan grove che te ies."

Śën assais dù audì l Gaina, mé bën che i parëies ne n' à urëdles. Mes' ëura do ti fova calà la rabia, po se dijel danter se: "Vo macarons de Gherdëina pudëis duc me avëi gën, ie me chire su de miëur jënt, ncuei el magari n bal mascherà a Tluses, n pue che me spaze la feji mo saurì a rué ora per tëmp; l train va permò te n' ëura y n guant da màscara saral bën laòra da giaté." N' ëura do fovel bele te vagon per furné a Tluses.

A Tluses pra l' aucia balovi che dut stupova, mascheres de uni sort, duc parova de bona vuëia. Ma te n iede àuden na fuera dl diaul te n piz te chëla gran sala. Cie fovel? Na màschera furnida da Nglëis che stritova cun autres. Chël che ova chësc guant ova na drëta jiessa, balestova via y ca y fova mo rie leprò. Di cumplimënc, che ti ie unì fà dal' autra màscheres ulons scuté via, ulon medré dì, che da dedò l ai cumplementà ora cun de biei gran piesc tl cul. Chël ie jit debota sun si majon a lascé l guant da Nglëis, à paià la ciulea y ti à mo dà n pue de zeche, acioche la porte l di do l guant zeruch y ie descumparì.

N cherdëura do rua Piere al' usteria dal' aucia y damanda:

"Nen iel pa tlo encuei n bal?"
"Bën n bal iel bën tlo, ne costa nia, ma n muessa vester mascherëi."
"Bel adrët, giaten śën pa forsci n guant da mpresté ?"
"Sci, sci, anzi n foss pa drë cassù te majon n drë bel da Nglëis, che n Seniëur, che se n ie jit drë tan, à lascià. L' ulëis' a ?"
"Ma debota ca limpea !"

Mes' ëura do cumpariva Piere trionfant te sala. Duc se metova sun na pert a i lascé bën lerch. Cëla ma cie jënt de crianza che l ie tlo, n vëiga bën che jënt de cità ie dut ntëur miëura, plu bën custemeda. Ncuei possi pa me devertì n iede sciche l toca. Per no se astilé da superbe val via da na màschera da tei gran stivei furnì da cavalier y ti peta sun na sciabla y ulova ti dì zeche.

"Lasceme n pesc; gran macaron."
"Cie !" dij Piere da dessenà, "Cialëde ma cie musa che l fej chësc ciorca ", dij n auter.

L Nglëis se dessëna mo deplù y dij: "Minëis' a forsci me? Mo n iede che aude velch !"

"Śën scumëncel bele inò a stritè chësc musciaton. Mo n sëul rebech y ie te n mëine via una. Cie, bater ulëssel mo chësc teson de lump? Dramël su y trajël ora, ma a na moda che l ne se pënsa a unì tlo mo n terzo iede."

Te chëla stà dit, iel nce stà fat. L puere Piere, che ie stà la vitima de n sbali, n à abù assé de chësta miëur jënt y ie cors ala stazion. Canche n damandova, co te ala pa butà a Tluses, dijovel: Oh drët bona, l ie mefun mpo de miëur jënt.