Dom in klerätalusüt
Jenotem at, keli nu vilob konön ole, binon somo bisarik, somo neluveratik in brul ona ed in stadäds soelik ona, das ba leno äsötob riskön ad notükön oni. Reifon oki nespaliko ti jüi dins ut, me kels obs: mens deadöfik vo neai sötobs jäfön, dat no operobs lifakuradi e fredi dö vob e jaf löniks obas. To atos vilob nu penetön oni, ed atos jenon, bi jenotem binon jenöfik nemu in tef ut, das pösod veütikün jenotas at elifom jenöfiko. Nu, ven seadob lä posbinükot pülik oma, keli egerob, e kel binädon lediniko me buks bäldik, me däsinots e kaeds, nu senälob dranäli ad libükön lani oba de kojmar jenotas dadränälik at. Dälü jidalaban doma, jikel ädunodof as jikonöman mana bäldik jüi deadam brefobüik oma, seadob tü adel in cem omik, kel äblebon nog nen votikam seimik. Is, in primöp jena e pato is in lutem ut, kel padaükon fa tik belifotas valik at, - me sag gudikum - duna neplänovik at, is spelob ad tuvön fomülis e plänis gudikünis pro ä da jenotem brulik at. If plöpoböv pö atos tü adel ad finükön kesevi soelik oba dö dins skurik at, tän daloböv spelön, das odönugetob takedäli oba.
Ya kolköm balid oba ko dokan: ‚Hartmut Hausenstein‛ ibinon vemo bisarik. Muls te nemödiks epasetikons siso. Stadob nu ün yel deglulid cala obik as cif ragiva zifik: patadiläd in bukem gretik zifik. Pos xam oba ad get dokanatiädi ilautob bukis anik dö zifaharat bäldik motedazifa nu gretika oba, e dub dun at iblöfob saidiko löfi oba kol harat bäldik e klieni oba pro jen kronigik ona. Dub klien at, kel ai plu änämikumon, äsevob kuratiko topi no gretiki harata at labü lusüts, slöms e labü piadils ona; äsevob dinis veütik valik daveda e votikama ona. Ästadob ye ya ün lifayel foldegid, ven ägetob cali at, keli plidob vemo. Dün oba no äbinon vemo töbik, sodas äkanob laijäfön fovo me vob obik as lautan bukas tefik.
Ab gekömobsös lü kolköm balid. Äbinos ün poszedel trubik, boso fogik fluküpa latik. Magäds natajöna inepuböla isüükons in ninäl oba ladälodi leigoso glumüliki. Äletikob ebo lä namapenäd bäldik dö tops, patäds e pats deadanöpas büätik zü glügs ninü e plödü zifamön ettimik, ad preparön spikädi dö ons. Loged oba idrefon ebo telpadi namapenäda, kel äninädon penadäsinotis sepülas pato küpädikas, bevü ons däsinoti sepüla patritanafamüla: ‚Hartmut‛, ven älilob noki plafik nelaodik ta yan. Äbinos din vemo nekösömik, das ek ävilon konsälidön obi ün düp latik at, ibä yufan oba e zesüdo jisekretan oba äsaidons lölöfiko ad fölön vipis tidanas studanas e nitedäbas nemödik votik.
Boso faviko äflanioseitob namapenädi ed ägespikob te me el „Si!“ laodik.
Man bäldik änükömom sus soliad, e man at àbinom somo bisarik, das ikanoyöv cedön, das om, ireaföl ini lif, isükömomöv - la se bal bukas labü magods ragiva obas. Koap äbinon mägik e maged päbiegädöl oma ämeibon obi dö hidünan siörafamüla Linglänik. Lögs omik äbinons boso blegiks ed ädremons. Pö lüköm dredöfik oma älogob osi, das äboatagolom boso. Kap küpädik labü logs dibiko äseatöls e labü cügs faalik kevöfik äjonon löpo heremi vietik mänsidik; in logod fronik ye no äkanoy tuvön herili balik bal. Ven man fino irivom püpiti oba, du ämufom namis ön mod säkusadöl u preparöl, e ven äglidon obi me el „Soari gudik! o söl oba!“, älilob osi, das äspik- om me falsät, kel too ätonon boso dumiko ä brekiko. Äjinos so pö ob, äsva vög oma ätononöv lü ob dese spad dumik u dese sep. Neai büo icedoböv osi dini mögik, das ikanoböv tuvön kobiko patädis, döfis e mistadis atis pö pösod bal. Ebligidob obi ye tefü din jenöfik at verate nestipik, ad gevön dines neluveratik nemu genidi veratiäla fatüitik at. Too äbinob boso bluvik dub bid löliko plödakösömik visitana at.
„Nem oba binon dokan: ‚Hartmut Hausenstein‛, visitan bisarik äsagom, posä ibegob ome ad seidön oki.
„Dokan: ‚Hartmut Hausenstein‛-li?“ ädönuob tiko. Täno äbluvikob süpiko dub leigaton pösodanema omik ko famülanem patritanadafamüla ut, tefü kel ebo ituvob in namapenäd däsinoti sepüla.
„Atos binon go küpädik, o söl dokan!“ äsagob, ed äprimob me vöds at kodü dranäl neplänovik spikoti ko man nesevädik et.
„Kis binon-li küpädik? o söl dokan: ‚Schlägel!‛, visitan oba äsäkom boso kazetiko.
„Ebo ijäfob lä namapenäd bäldik ko famül: ‚Hartmut‛. Eropol jäfi at oba e pö jonod ola elilob sunädo dönu nemi at - nemi, kel binon vo nekösömik. Fäd at binon go bisarik. Logolös is däsinoti balid pada telid!“ Äseitob namapenädi foi om sui püpit.
Dokan: ‚Hausenstein‛ ilülogom vifiko däsinotis sepülas; valodo famülasepüls degfol pidäsinons sui pads jölplifätik bofik.
„Leno lecedob atosi dini vemo küpädiki“, ägespikom, „e no kanoy spikön is dö fäd bisarik. Ven spikobs dö fäd somik, ven kredobs, das dasevobs oni, das jenon lo kom obas, täno ereafobs pö jenets mödikün ini pöl, ini okcüt. Äsagol, das ebo ijäfol ko sepüladäsinot patritanafamüla: ‚Hartmut‛. Benö! logob sepülis degfol su pads bofik namapenäda. Etuvob us nemis: ‚Wolf‛,‚Felsberg‛,‚Gebhard‛, ‚Huber‛,‚Morgenstern‛, ‚Rüdiger‛, ‚Ambrosius‛ e nemis votik. Ed is, o söl dokan! säkusadolös! is pöl lönik primon. Zepolös, das nu odiletob küpädi at, das odiletob nemu diliko oni. Atos ya osaidon, das no plu okanol spikön tefü fäd e leno plu tefü fäd bisarik u küpädik. Balido tuvoy is nemi: ‚Hartmut‛ as famülanem; ob ye dalabob oni as pösodanem.
„Benö!“ äsagob smililölo, „moükobsös kludo läodi! Ab igo as leigaton teik, nem seledik at davedükon nemu fädi pö kobojen at.“
„Igo no davedükon fädi balugik, o söl dokan!“ el Hausenstein ägespikom fümädiko."Dälob obe blöfami tefü din at. Esagol, das ebo ün timül ut, ven ilükömob, ijäfol ko sepül famüla: ‚Hartmut‛. Elogob padis pamaipadöl labü magods, e nu logob, das pläamü nüpenäds su stons u su sepülaplatots, vödem plänöl votik defon. Sepülaston famüla ‚Hartmut‛ komädon as magod balid pada telid, kludo pada lätik. E nu lonülob ole säki konsienöfik, o söl dokan! Loged ola no ya idrefon - li viföfiko magodis retik su pad telid, ven elükömob? No nog ilogol-li, nemu boso nemis: ‚Kaltenbronn‛, ‚Rüdiger‛ e ‚Wolf‛ e nemis votik, kels is sökons odis?“
„Mutob koefön ole jenöfi, das balido ilovelogob vemo vifiko magodapadi lölik,“ ägespikob boso bluviko.
„Obs valik: mödireidans dunobs atosi, pato pö magods, e nendas osevedobs duni at,“ visitan oba äsagom smililölo. „If nu pösodanem oba istadonöv in leigaton tefü nem seimik votik se nema- ked at, samo tefü el ‚Wolf‛ ud el ‚Gebhard‛ ud els ‚Ambrosius‛ u ‚Rüdiger'; if atos igo ijenonöv tefü famülanem oba, tän kanoböv i te sagön, das nems at leno dabinons mö num pülik. Fino ye ai nog nems votik retons“.
„Pö pläned somik olik dinäda at“, ägespikob, „zepolös obe te nog fümükami ut, das ebo ün timül köma olik ireidob kuratiko vödemi sepülastona ut, kel stadon in leigaton tefü pösodanem ola“.
„Kanoyöv igo nog döbatön dö din at“, el Hausenstein äsagom laidäliko. „Säkusadolös! Fäds leno komädons. Vödi: „fäd“ gebädobs teiko ad plänön boso jenotis ut, tefü kels obas no otuvon, u no otuvon suniküno yumedis tefik“.
„Ced at ola bo no otuvon valöpo lobüli“, ägesagob omi. „Ab kludods ola äbinons vemo nitediks. Kredob osi, das obemastikol säkädis komplitikün.“
„Tefü atos liedo leno plöpob,“ el ‚Hausenstein‛ äsagom, du süpiko äreafom ini stad fefik. „Ab ol ito odasevol atosi. Ekömob isio, ad begön ole yufi pö dinäd bisarik.“
„Sevädükolös obi ko beg at! o söl dokan!“ äsagob ön zil neplänovik. Man at ituvom nitedäli oba.
„Sukob penädis e magodis tefü bäldaharat isik...“ el ‚Hausenstein‛ ägespikom.
„Ab. o söl dokan!“ äropob omi, „yufans oba in spadäds votik ikanonsöv fasiliko ledunön atosi.“
„Somo fasiliko dinäd at no binon, o söl oba!“ el ‚Hausenstein‛ älaispikom. „Igo no sevob, va ol okanol-la yufön lölöfiko obi. Lilolös! dinäd tefon te lusüti smalik balik bali, tefon klerätalusüti.“
Nu ye iküpom fümiko bluvi oba. Ibä klerätalusüt äduton lü sot ut näilusütas smalik nabik bäldaharata, in kels, näi nilü pöf, i lesinod ädabinon. Geinapöbs sota bapikün e doms anik in lusüt at, kels ädünons lesinodi badik votik, ästadons in taäd vemikün tefü nem lusüta e tefü lifamod belödanas vönädik in lusüt at.
„Sevob ya utosi, kelosi vilol sagön obe,“ dokan: ‚Hausenstein‛ ägespikom, ed äropom tikodis oba. „Sukob ye dinis timü prim tumyela degzülid, ed ün timäd at lusüt bo nog ilabon benorepüti oka.“
„Lesi! Älabol-li kosami seimik lü klerätalusüt? Tefon-li baiko röletanis u sevädanis ola, kels elifons us?“ äsäkob.
„Nö!“ el ‚Hausenstein‛ ägesagom, „no labob yümeti seimik lü zif at; ni röletans ni sevädans oba elifons is. Lofüda-Preusiän binon lomän oba; fat oba ädalabom us nilü zif ‚Königsberg‛ glunidalaboti gretik. Äsevob zifi ola te dub gaseds e spikots, e sis vigs fol elödob nu is mö naed balid. To atos, - ba ocedol atosi dini bisarik, - neodob nünis prolidik dö dil smalik lusüta at, mu pato dö dom bal. Atos binon bo ga din boso fikulik, e kludo evisitob oli ito.“
„Klülos, das no kanob promön ole bosi fümik,“ äsagob; „if ye ovisitolöv nogna obi tü odel pos zedeladüps, tän okanobsöv steifön ad ledunön gudiküno dinädi at.“
„Benö! o söl dokan! danob oli!“ el Hausenstein äsagom älöädölo de stul. „Tefon domanümi nuik: degbal.“
Äditom de ob, ed i ob ikanoböv lüvön ragivi, ibä kevobans oba inunons obi me telefonöm, das ädevegons. Süpiko ye vil oba ad lomiovegön ädefon pö ob. In ladetabuk gretik zifa äsukob balido lusüti. Täno ye äflanioseitob oni ed äsumob se bukakeds ragiva, de bukaboeds nilü ob, buki lönik veütiküni oba dö bäldaharat bäldikün. Buk at äninädon magodis mö tumats anik. Ädupadob oni, e täno äreidob: „Loged ini Klerätalusüt“. Nö! in lusüt smalik bäldik votikam domanümas nemödik no pijenükon. Ed us, us älogob oni, domi at, domi telid keda smalik mö doms te mäls, kels ätopons bevü dugolöps nabik tels, lü cifasüt nilik harata bäldik at äzugöls. Ästanon us as dom balugik labü teads tel sa masadatead, kel ädageton delaliti dub fobumäd vidik in nuf geilik skapik. Dokan Hausenstein, kel is ni älabom kosamis, ni yümis, igo no pülikünis, lio ireafom-li ini stad nitedäla somik tefü dom balugik bäldik at? Ko lemufükam stunöl ä säköl kapa obik ägepladob buki dönu sui bukaboed ed älomiovegob.
Ven ün del balidfovik pos fided ägekömob dönu ini ragiv, ästebedob spetiko visiti dokana ‚Hausenstein‛.
Älükömom nen latikam seimik.
„Otupob-li oli? o söl dokan!“ äsagom äs glid.
„Nö! no ön mod pülikün“, ägesagob. „Tü adel igo konsälida- düps nonik pajenükons. Ma volf dinäda okanob gebidükön ole timi saidik.“ Vöds oba ätonons ladöfiko, do pö ninioköm oma e pö spik oma dönu pädrefob fa senäl neplänovik ot, äsä pö visit balid.
„O söl dokan!“ el ‚Hausenstein‛ äprimom spikoti, „neodob oli as jäfüdisevan e ba nog ön mod votik.“
„Kluö! o söl oba!“ (Äjonob ome bukis, penädis e dinis votik anikis, kels äseatons su püpit). „Is magod lusütadila tefik binon in buk, ed is jenotem neprolidik lusüta binon; is in penäd at otuvol däsinoti bäldik lusüta timü tumyel degjölid, e fino is fotografot timü yel: 1872 binon. Dub dins at odasevol, das tefü fom vönädik, votükam nonik ejenon. Doms valik lusüta stanons nog sis timäd pos zifalefil gretik tü prim tumyels degjölid. Kleud ko klerät pesästitons ya ün yels reformata relik. Logol su magods valik klerätaglügi boso flanio topöli, so, äsä nog dabinon ün atim. Sui däsinot bäldik i nog gad gretik kleuda pedäsinon, kel ye defon su magods se tim latikum.“
„Danob oli!“ el Hausenstein äsagom, posä ilülogom dü tim lunik bukis e magodis. Täno äjonom obe domi tefik in buk obik, ed äprimom nu ito pläni, äsva ob ädabinob-la as säkölan.
„Logolös!“ äprimom, „is domayan binon nilü gul lü dom nilädik, e fenäts bofik binons su flan nedetik. Binons somo doniks sus pärunaveg lusüta nabik, das kanoyöv niniologön koveniko ini spadäds, if kläpeds fo fenäts no neletonsöv duni at. Su flan visoik lusütadila at doms nonik stanons; us te mön geilik binon.“
„Mön at binon as miedamön ettimik, po kel gad gretik kleräta idabinon. Sis degyels mödik spad gada büätik pevotükon ad seatöp bumacifoda zifik.“
„Gitedol!“ dokan Hausenstein äsagom.
Timül seila äsökon.
„E din kinik neodon-li nu nog vestigi?“ äsäkob smililölo. Dokan ‚Hausenstein‛ äseilom nog dü tim ze lunik. Täno äprimom spiki: „O söl dokan! Ob as svist begob ole, sviste votik, suemi svistik ola dö dins ut, kelis fovo okonob ole. Stadol in yüm laidik ko pasetik- am, ed ol dabinol in zif at as men balik, kele okanob koefön dinädis anik; spelob, das dub atos ba okanol gevön obe konsäli u yufi. Votikans valik te besmilonsöv obi, u cedonsöv obi meni lienetik. Pö atos mutob dido koefön ole jenöfoti, das suvo padrefob fa klien bisarik, ti malädasümik pro dins epasetiköls. Sis lifayel mäldegid klien at ejonon oki mö naed balid, e pianiko enämikumon jüi dranäl vemik.“
„Atos ejenon as vobed bälda“, äsagob ästeifülölo ad läsükön plänis oma; om ye ädunom jästi taedik.
„Nö!“ ägespikom. „Binob saidiko täläktik ad dasevön atosi asä dranäl malädik. Isagob ole, das nos, das lenos yümon obi ön mod alseimik ko zif at. Atos binädon ye te as verat stipöfik, sevabo pläamü jen, das drimölo ya ekomob is mö naeds anik, e.......“
Smililölo äropob omi: „Ö! o söl dokan löfik! Drims binons somo nenvöladiks äsä sobabuls.“
El ‚Hausenstein‛ äblibom fefik ed älaispikom:
„Leno cedob drimis oba dinis veütik, ekodons ye, das nu, ün bäld vemik oba, nog ekömob ini zif at. Bü deadam oba vipob fümi tefü jenots semik, kelis pö blöf saidik onas kanoböv cedön jenis vemo bisarikis. Bü sekuns anik ecödol völadi drimas me fraseod valemik. Men süenik nonik ogevon valemiko drimes siämöfi seimik. E ga, id is in ziläk neseved omutoy jäfön me grads völada. Memolös drimiplänädans vöna! Tikolös dö drim rega, ‚ Pharao‛...! Nog ün atim, posä mil- yels anik epasetikons, sevobs jeni drima at, sevobs plänädi drima e jenöfükami ona. Tikolös - nu mäniotob räyuni nerelöfik - dö els ‚Kardims‛ Babülonänik! Balan omas iplänädom hiele ‚ Belzasar‛ flamapenäti len völ; iplänädom verätiko oni. Ked gretik visionanas nerelöfik, ked menas veütik äsökon Babülonänanis at. Is te vilob nemön hieli ‚ Nostradamus,‛ kelas plänäds valöpo sevädiks nog ün atim, kludo pos tumyels mödik, no eperons bosi veüta onas. In buk volajenavik gudik alik otuvobs kuratiko nemis menas at. Tefü din bal kobäd äreigon pö ons; valikans pedrefons fa drimamagots e fa visions, e kludo sötoy nemön onis visionanis. No ädunodons as profetans, ab ädanotükons te utosi, kelosi ilogons pö vision. Ömna fe äninükons pö atos i stelädis e stanedis onas, ad gevön plänädes stabi ön mod seimik suemoviki.“
„Dub kon nitedik ola edasevob, das no slopol sotüli lätiko pemäniotöli koultima,“ äsagob, ven ifinükom spiki.
„Ced tefik ola binon verätik, e kanol fovo nog länumön spiruti, mimalalogedi, lukredi dö jimagivans e nensiämis sümik. I dö räyun drimamagotas espikob, ed eloblinob samis se volajenotem te demü kod ut, bibi id in tef at, in dins nerelöfik stadob in dot. To at ye klien süikon ömna pö ob, ad gevön drimes plödakösömik siämi büologama, e pö naed votik gevob ones me kludod e gität leigiks siämi gelogama timik.“
„Soti lätiko pemäniotöli drimas at olobülob nestipöfiko“, ävüspikob. „Ibä dinäd binon jenöfikum ä siämaliegikum, ven obelifoy in drim nogna jenotis se paset u lifotis epasetiköl, ka dinis se fütür, ka dinis no nog pebelifölis.“
Visitan oba älülogom obi vemo fefiko, e täno äsagom: „Ven ye paset at duton-li lü timäd ut, kel ipasetikon ya lunüpo bü moted obas? E ven obs ito dabinobs-li as plösenans drimajena somik? Sevob, das nu obesmilol obi, ven säkob fefo ole: Kanoy-li gevön drimi somik siämöfi alseimik? Drims somik komädons-li as drimajens nemu boso siämiks?“
„Refudob nestipöfiko teori at,“ ävokädob boso in sidin. „Dalabob sufäli saidik, ad zepön teori ut, das brein mena magälafulik, dasenälik, suvo i brein mena malädik okanon ninükön ini drim se timäds sis lunüp epasetiköls koapi dalabana onik. Pö jenets at ye kanon i te dunön atosi tefü jenotems e jenots somiks se timäds büomotedik, kelis sevobs vemo gudiko dub reid, dub magods tefik u dub mods votik. Plödü mieds at drimamagots nerelöfik somik binons te as liuds e tikaspäks, kludo as drims komunik nenvöladik.“
„No misuemolös obi! o söl dokan!“ el ‚Hausenstein‛ ägespikom. „No dutob lü mens ut, kels lesagons, das ya naedilo ilifons-la as hiel ‚Ramses‛, ud as hiel ‚Sanherib‛. Letikob te dö utos, va drims oba mögiko kanonsöv-la ninädön siämöfi seimik pro ob. Ab to pats e bisars valiks, kelis nu ya ebelifob kodü ons in zif isik, mutob koefön ole, das no nog etuvob siämöfi at, igo no ön mod pülikün. Ai dönu säkob obe kodi ut, demü kel äreafob lü dom at in Klerätalusüt. Veal densitik tegon valikosi, e dinäd lölik binon nesuemovik; no etuvob yümis, igo no pülikünis. Kludo no dalob spelön, das nu ya osuemol obi. Dalilolös takediko lifajenotemi oba! Ekonob ole ya dinis anik tefü pösod oba, ab leno binob lienetik. Kap oba esumodon pükis vel, vü ons pükis no-Yuropikis. Sevob, das blig balid imutonöv binön me atos, ad blöfön dientifi oba. Logolös! Is dientifäds oba binons, is pöträt oba binon; saunik e lefredik ibinob ün ettim...“
Nitedäl oba äpluikon dönu. „Laikonolös!“ ävokädob, „lesiob oli, das odalilob oli ko senäl fefik.“
„Benò!“ Äprimom koni oka. „As kevoban stitoda nolavik gretik elifob vemo lunüpiko in läns fagik, in taladils fol. Pötü at ekobokömob ko mens bidädas e levalidacedas difikünas. Sevob südis e kösömotis onas, sevob relis e segis onas, dinis ömik tefü klänafeds onas e numi gretik dinas ut, kels odavedükons jäfüdinesevane, bai binäl onik, u lenaudi u smili kofa. Zepolös ye, das okonob dinädis at nen prolid bai jen timik. Sunädo pos vestigatävs tel, balido ini Lamerikän sulüdik, e täno ini jolatopäds Frikopa, pas pos yels lul ägekömobs, ed in lomän äzelob matirajani ko jiflen timü yunüp oba. Suno pos atos äplöpob ad kompenön lä täv veütik kilid, lä täv brefüpikum ini lofüdän fofik. Pos geköm, mated obas ösöton jenön. Ye pos yel lafik - älifob ettiomo ebo in Süriyän - nun dö deadam jigama obik ärivon obi. Jen at äfäkükon obi vemo; desins e spels oba pinosükons, e kodü atos äblibod dü yels mödik in läns at vöna bäldikün menefa. Pläamü rops brefüpik älifob us dü yels jöl.
Ün yels balid züölanef nulik in läns at, kels vöno äbinons as topäds klatik koultima, leno äkanon flunön obi; no ädemob oni. Ven ye poso äreafob ini kosäd nemedik ko länans usik, äküpob suno, das gerot at se vön no nog inepubon lölöfiko. Vütimo dins somik äkanons fasilikumo glepädön obi, ibä deadam jigama obik ivotükon binäli oba; icenob ad men letikik dasenälik. Äletikob nu lunüpiko dö dins glumälik ut, kelis mens votik i bo betikons, nendas ye dub jäf tu lunüpik somik operons timi pro dins jenöfik lifa. Dub atos äreafob e lü lumens cütik ut, kels komädons lä sütaguls u su maketpiads, e lü votikans, kels ävitons dredäliko jonetükami alik, kels ye pla at älofons duinotis bluvüköl.
Maläd badik mota obik äkodon fino getävi oba lü Deutän, kö ävobob in lezif, dese kel äkanob suvo visitön palis obik. Dü yels lul äblibob in cal at. Vütimo pals oba ideadons, blod oba ilovesumom glunidalaboti, ed ob piglepädob dönu fa täviäl. Ästadob ün lifayel foldegkilid, e ven pöt älofon obe ad kompenön lä vestigatäv ini Lindän, no äzogob. No vilob seilön dö jenöfot, das us ikimob pö plösens ömik fakiras. Ab to dins klänöfik valik, to käfeds hestik mödik äcedob dinis valik at magivakäfedis labü greds difik bai fäg fakiras u hestanas tefikas. Dalob-li konön ole lifotis anik, kels ädutons lü dins neskilikün jäfüda at?
In zif ‚Damaskus‛ pilüspikob fa man lä sütagul iseadöl. Pos prepars kösömik pö dins somik, älilob „büosagi“ oma: „No binolös lügik, o foginan!“ äsäyom. „sevob osi, suno odönulogol ofi; sevob osi.“ Mutob-li sagön ole jenöfoti, das i pö mens at jäfüdisev semik muton dabinön? Seiv lekläravifik lüspikäba binon leigo veütik äsä nün nefümik nenvöladik bidü nüns pö horoskop kösömik. Ven pos yels mödik in lomän, in teatöp pötü plösen ela ‚Luflad pebreiköl‛ fa hiel Kleist, älogob jiplösenani seimik, kel älabof logoti leigik äsä jigam deadik oba, ätikob nenvilädiko dö hibäldan in ‚Damaskus‛ ed äsmilob ladöfiko.
In zif ‚Kalkuta‛ äleadob slüdön obi, ad kompenön pö plösen fakira semik, tefü kel ikonoy obe dinis stunidabik. Ün prim duinots oma äbinons ye somo pöfädiks, das ob, bi ya ilogob plösenis mödo gudikumis, äsmilob laodiko mö naed bal as balikan bevü komans ästunidöl. Calablode Deutänik oba, kel äseadom nilo näi ob, änotük- ob krüti vemo badiki. Obs bofiks äseadobs go föfao fo boedaskaf donik, su kel fakir, man bäldik labü lifayels zao: 75, äjonom käfedis oka. Pos smil oba e pos spik laodik, fakir älüodükom logedi zunik äl ob, täno ye älaivobom e no fovo ädemom obi. Posä idunom foviko sperimentis brefüpik ko komans votik anik, älülogom obi ön pladam föfio päbiegädöl, e me nams ön mod bisarik pätenüköls; täno äsagom me Linglänapük badiko päspiköl: „Ol - Fransänan - Litaliyänan - Linglänan - nö! Deutänan! Kömolös löpio!“ Äbestepob boso faviko skafi, e nu äfrutidom obi as drefäb käfedas omik. Äjenükom, das flors ädavedons fo ob, ed ädesumom hestiko dinis bisarikün se herem oba, de flom e de tämeps obik. Pö atos lu- man at - kredob, das nem oma ätonon: ‚Dinkah‛ - älülogom obi somo bisariko ed äspikom nenropiko vödis pö ob nesevädikis, so das äreaf- ob ini kofud vemik, e leno äkanob tuvedön käfedis oma. Äfredob vemo, ven fino dönu äseadob dono lä flen oba. Klülos, das - äsä ya esagob - elogob in tops votik duinotis stunidabik; ikomob, ven fakirs ästepoms ve su ferabems glutik; ab ced negönik tefü dins somik no ävotikon.
Zao mö vigs tel pos lifot at, älüvobs Lindäni. Älifob balido dönu dü yel bal in lomän oba, e poso täv gretik lätik oba äjenon. Topäds nilü nolüdapov äbinons as zeil täva. Is, in Lalaskän, su Laleutuäns e nilü melasüt di ‚Bering‛ ätuvob pöti, ad seivön syamanis e deadana- kulti bisarik omas. Kludo odasevol, das migot pemik binü süds e kösömots difiküns ininükon oki ini kap oba. No ye vilob votükön modi kona obik, e nu disein jenöfik visita obik ojonon oki. E pö dinäd at dins lofons kompliti vemik. Ab lilolös koni fovik!
Ya ün dels balid steba obik in lomän, pädrefob fa drim bisarik. Drimo äbinob in dom seimik in lusüt bäldik: näilusüt in kuls filätasümik harata bäldik seimik. Elogob atosi valik kuratiko so, äsä konob osi ole. Ästanölo lä fenät älogob lusüti at bevü glügs tel in niläd. Täno älogob flumedi klilik, kel äbeiflumon no fago de lusüt. Poso älogob magedi voma keinik, kel ve lusüt änilikof äl ob, e kel äglidof obi me svön pokasärvätüla ofik. Dido no sevob, va vom at äleigof leigodü jigam deadik oba, ibä klotem ofa äbinon vönädavogädik, e stadi ot äküpob i tefü klotem lönik oba. Benö! ebo ävilob vokädön nemi jigama, ven süpiko ägalikob. Plödo munaneit klilik äbinon. Klülos, das no äcedob drimi at dini siämöfik, ibä räyun ona äbinon so Yuropik, äsä ob ito dönu pos yels mödik nekoma obik. Dins tel ädavedükons ye stuni pö ob. Balido magäd patik e dulöf patik drima at äbinons as dinäds bisarik. Pats valik drima iblebons in mem oba. E täno ätuvob nilo lä bed oba bali pokasärvätülas nämik, labü siem stripik. Jigam oba inägof ed ilegivof onis obe bü yels mödik. Bo idofalon dese kapakusen dub slip netakädik ün neit munaklilik. Fäd at - so ol änemol ga atosi, ed i ob änemob osi so ün ettim - fäd at tefü pokasärvätül bevü drim e jenöf ifomon pato magädiko drimi at. Esagob ole te stadädis ledinik drima; ba idulon te mö sekuns anik, ab log dudranon lekläravifiko ini züamöp nilik. Alo no äkanob glömön drimi at.“
„O söl löfik!“ äsagob, äropöl omi. „Ecedol-li jenöfiko drimi at dini veütik? Okanoy ga fasiliko plänön süfüli tefü pokasärvätül. Elogol oni in stad lafogalik, e so finasüfül drima olik edavedon. Vom in drim ädavedof niludiko dub jigam deadik ola, e dom binon as dom seimik in zif seimik.“
„Ettimo id ob ätikob atosi, o söl dokan!“ el ‚Hausenstein‛ ägespikom. „Jüs pos yel bal - ün tim at älifob ya in Lalaskän - drim telid äsökon, kel äleigon kuratiko leigodü drim balid; äbinob in dom ot, in lusüt ebo ot, e te pokasärvätül ädefon.“
„Ekö! o söl dokan!“ ävokädob smilölo.
Nen dem ropa obik, el ‚Hausenstein‛ äfövom fefiko koni oka: „Sis tim at ebelifob drimo magodis leigik mö naeds tel u kils ün yel alik. Klülos, das vü drims at edrimob dinis kofudik, kelis ye dönu eglömob.
Drims patik at äjonons fe pianiko cenis ömik, kelis verätiko äküpob pas pos tim ze lunik. Süfüls votik at äcenons dono lü flumed, lü maketa- plad u lü lusüts labü fuläd menas, ömna i lü runädaplads. Prim e fin drimas at äjenons ye ai in dom bäldik at. Balna älogob domi bäldik igo te dese top plödik; ästanob in fagot bosik de lusüt bäldik. Süpiko äküpob lefogi vemo gretiki; no kanob sagön, va äbinon as püfalefog u as smokalefog; ven ye inepubon, äküpob, das lusüt lölik äseaton as failotakum gianagretik lo ob.“
„Ö! atos binon vo dredabik!“ ävokädob smilölo. „Lio eplöpol-li ad seivön zifi isik as top jenotas valik at? Drimamagod eträton-li ole nemi zifa?“
„Nö!“ el ‚Hausenstein‛ ägespikom. „Atos äjenon dub mod kösömik. Bü yels anik ituvob buki labü magods mödik zifa isik, e pö dulogam ona älabob senäli, das doms patik ömik älabons sümi gretik tefü doms ut, kelis ilogob in drims. Nilud at äglofon tio ad füm, ven äxamob kuratiko buki.“
„E täno etävol-li sunädo lü zif at?“ äsäkob, du äteifob ko töb smilili.
„Nö! no nog äkanob dunön atosi,“ el ‚Hausenstein‛ ägesagom. „Pos deadam bloda obik ämutob guvön glunidalaboti, jüs son oma ägekömom ini lomän ad lovesumön oni. Nu ya irivob lifayeli veldeg- lulid, ven desir ädavedon pö ob, ad lifön dü tim brefik in zif at. Desir at änämikumon ai plu, do ai no nog äkredob dö siämöf seimik drimas obik, bi bai klotem e dinäds votik drims at ätefons timi ut, kel ipasetikon nemuiko sis yels jöldeg jüesa züldegs. Ab nu äkanob gebidükön obe timi zesüdik; no ye ädalob zögön dü tum tu lunik visiti oba ini zif drimas obik; atosi bäld vemik oba äflagon.
Kludo ädetävob me tren; äbinos ün fluküp gölik. Posä irivob zifi isik, äspatob ömna ve vegäds no tu luniks ini nined zifa. No ävilob koefön obe ito, das üfo ösukob-la drimamagotis obik, das kludo pö atos ösukob äsvo magedis späkik. Kodü atos ävitob ti ai spati ini bäldaharat, e zuo atos äjenon, bi maläd futa obik äneleton futogoli lunüpik. Ün del pato jönik - vütimo ya dönu ipreparob getävi ini Preusiän lofüdik - süpiko äreafob mö naed balid ini bäldaharat bäldikün. Süpo älogob tümis glügas tel, kels älöpikons in niläd nilik, e süpiko ädasevob stunölo - no sevob kodi jena - das züamöp lölik no äbinon nesevädik pö ob. Pato seväd at ätefon bumotis bäldik ömik in süt veütikün bäldaharata, ropis mödik domakedas dub lusütils smalik nabik, lü näilusüts fagotaleigik süta at äzugöls. Dom in drims oba itopon bevü glügs tel, e lusüt, in kel itopon, äbinon fümiko as näilusüt, ibä äzugon krugiko ve kul nabik ona. Bai tops glügas at in harat isik öneodob demön lusütis te kilis, kuratikumo igo lusütis te telis, bi lusüt kilid, detiko äzugöl, ätopon ya in topalien leigik leigodü ut glüga löpik. To atos ästepob balido ini flanalusüt lätiko pämäniotöl, ed älülogob kuratiko domis valik; äbinons neseväd- iks pö ob. Misek at no äsäspetükon obi, ibä is dom drima obik no äkanon binön. Kludo te nog näilusüts su flan nedetik äretons. Ävätälob: üf us misek ot ojononöv oki, tän füm oreigonöv pö ob, das drims oba no älabons siämöfi seimik; das drims oba igo no älabons völad könäda pülikün. Fümäliko ävegob traväriko ve süt ed ästepob da yümalusüt nabik ini lusüt plödikün näilusütas tel. Ävegob nevifiko ve kul krugik ona; ab id is lülogam domas valik onas äblebon nen sek gudik. Kanob lesagön osi, das koten semik äreigon pö ob, ibä neai ikredob, das drims oba oceinons okis ad dins jenöfik. Isio täv oba te isöton gegivön obe takedi zesüdik, isöton tuvedön säkädi balik, kel nog äreton pö ob, e kel dü tim saidiko lunik ikodon obe netakedi.
Kludo ägevegob dönu, e su vegäd lafik, nen spet seimik, e te demü kod balik, ad xamön lülogölo topi lölik ut, keli ma drims obik ömutob demön, äflaniovegob ini lusüt ut, kel äzugon fagotaleigiko in nil vemik lä haratasüt lunik.
Dub hit sola mens te nemödiks äbinons in lusüt. Cils anik labü logot pöfik ä slapik äpledons in leyanabobot dagik. Dese geinapöb lenoid sovadik ätonon. Luman mu brietik äplödiovegom tifalölo. Se fenät pämaifüköl doma in niläd pöba vom klöpöfik no plu yunik äplödiologof, e no äkanoy dotön dö febod mirepütik ofa. Nemögiko äkanoyöv fomälön osi oke, igo no pö drimam, das lusüt at ästadon- la in tef seimik lü ob u go lü vom löfidik se drims oba. Alo yüm ofa lü ob binon löliko neplänovik, binon löliko rätöfik. If jenöfiko tikod nesiämöfik seimik dö atos isüikonöv-la naedilo in brein oba, das in zif isik mögiko dom semik dabinonöv, kel äbaiädon ko dom in drims oba, tän dom at neai äkanon binön in lusüt at. So äbetikof dini. Ag! o söl dokan! Obs: mens pöfik stupik ai dönu vätälobs valikosi te dese atim, igo, ven osörönobs po späkamageds.
Älaistepob mö mets anik; lusüt äjonon nu dönu zugi krugik, po kel kul äbinon nog nabikumo. Dugolöp smalik lü haratasüt vidik ätopon nemediko fo krugazug at. Domaked mö doms kil u fols älogädikon; doms äbinons ye te su flan bal lusüta. Ed us - jenöfö! so äbinos, - is nilü dugolöp nabik, is as dom telid keda smalik - is drimadom obik ästanon.
Logs oba älogetons usio; töbo äriskob natemami. Äspetob ün timül alik, das önepubon ini non, das öceinon oki ad fom votik, pö ob nesevädik, äspetob, das siens oba icütons obi. Nö! nö! us ästanon as bumäd bäldik ze vorädik, e nu älogob i visoiko möni geilik, kel äfomon flani votik lusütazuga at. Älülogetob domi, yani, fenätis e nufi labü sömit tipik. „O God gudik!“ ävokädob, „lio atos emögikon-li?
„O söl ‚Hausenstein‛!“ äsäkob nekrediko, „vip e magäl ola no eyufons-li pö atos?“
„Nö! o söl dokan!“ el ‚Hausenstein‛ ägesagom. „Büo mö sekuns nemödik, ed in fagot mö doms kil isludob ninälo ad nedunön spatis fovik, e ad motävön. Reto, no flagob ole kredi tefü kon at. Steifolös ga nemuiko ad suemön stadi ninälik oba. In ob fäkäd gretik reigon, spetät vemik reigon. Klülos, das motäv oba no päjenükon; sis vigs tel, sis del et, ven ituvob domi at, evisitob lusüti ti ün del alik. Mens us lödöls ya no plu demons obi; niludons bo, das lödob in dom seimik lusüta, u das sukob lödöpi pötik in klerätalusüt.
„Enüstepol-li ya ini dom at?“ äsäkob spetätiko. E ven änoom säki, ävokädob nenvilädiko: „Diabö! Kikodo no edunol-li atosi?“
„Atosi ya esteifülob“, el ‚Hausenstein‛ ägesagom. „Bü dels anik enokob ta domayan. Vom ze bäldik ämaifükof fenäti ed äsäkof obe muriko: „Kisi vilol-li dunön is?“ Ven inotükob ofe begi oba, ägespikof faviko: „Lödob is te as jikonöman söla ‚Melling‛; om binom dalaban doma. Kisi üfo vilol-li sukön is? Sis menäds anik famüls: ‚Melling‛ elifons is; pals e lepals hisiöra oba ilifons is in dom. Kikodo logetol-li so bisariko ninio ini cem?“ Täno, büä dönu äfärmükof fenäti, äsagof boso sofikumo: „Söl ‚Melling‛ seatom sis vigs fol in malädanöp, suno ye dönu ogekömom. Niludob, das dinäd binon veütik pro ol, kludo säkolös obe pos dels anik nüni fümik!“
Dub atos omutob bleibön is in zif ad stebedön saunikami söla at. Dalob-li poso dönu visitön oli, ad nunön ole jenotis fovik?“
„Lesi! o söl!“, ägesagob, „nitedälob vemo tefü jens fovik dinäda at“. Pos dels lul el ‚Hausenstein‛ ädönukömom. „Dinäd progegedon[1] gudiko“, äsagom pos glid.
„Benö! konolös!“, äsagom kuradükölo. „Ädelo ivegob dönu ini klerätasüt“, el ‚Hausenstein‛ äkonom, „e pos minuts anik stebeda jikonöman söla ‚Melling‛ ägekömof de nürem viktualas. Äglidof obi flenöfiko me el „Deli gudik! o söl oba!“ e täno ägasof: „Ekonob söle ‚Melling‛ dinädi tefü visit ola; bo klülos, das ämutob dunön atosi. Benö! Ün odel söl ‚Melling‛ ogekömom se malädanöp. Esaunikom lölöfiko ed ostebedom visiti ola tü udel. Binom man jovialik bäldik.“
„Fredob ko ol demü nun gudik,“ ägespikob pos seil oma, „e spelob, das dinäd bisarik ola tuvonös us tuvedi gudik!“
„O söl dokan! oneodob pö atos nogna yufi ola“, el ‚Hausenstein‛ äsagom begölo. „Liomafädo dinäd at tefon-li nog fovo obi?“ äsäkob, du va in ninäl oba vip äsüikon, ad kompenön pö visit in dom bäldik. „Esukob kodülis ut“, el ‚Hausenstein‛ ägespikom. „dub kels söl ‚Melling‛ okanom plänön oke gudikumo visiti obas in dom omik. Vütimo eplakob osi, das egetol in zif at sevädi vemik dub buks ola dö bäldaharat isik.“
Äsmililob taedölo pos plim oma: dokan ‚Hausenstein‛ ye älaispikom: „Benö! binos lindifik, va üfo odunodob as slopan lanälik ola ud as kevoban nitedälik ola. Alo söl ‚Melling‛ ostebedom obis ün odel pos zedeladüp. Ereidol utosi, kelosi epenob dö nined doma at, keli verato no nog elogob. Ol kludo cödolös dö din at!“
Mutob nu stedäliko sagön, das äpidob vemo dokani ‚Hausenstein‛. Jenöfiko pädrefom fa haluds, jenöfiko fäds tefü pokasärvätül e tefü dönuams drimas ünü yels mödik, (kels ijenons fümiko as sek jäfas mödik ko drimamagod balid) idämükons vo vemo sauni omik. Pö ob ye dot nonik äreigon, das visit ün odel öblinon tuvedi saunüköl pro dokan. Äsevob ye i, das dom in klerätalusüt öblebon nog dü lunüp in mem oba, igo nog, ven el ‚Hausenstein‛ sis lunüp dönu ölifom in lomän oka.
Älükömobs ün tim pirajanöl nilü lusüt bäldik, e pos steps nemödik ästanobs fino fo dom söla ‚Melling‛. Ob äcedob oni i nu nog domi no patiki leigodü doms retik lusüta. Pos nok obas domayan pämaifükon. Si! dom äbinon vemo bäldik; kvisinöp dagik, rovik ä lunik äprimon äsvo nemediko po domayan, kö in flanavöl van lü lödaspadäd pänübumon. Kvisinöp äbinädon mö videt lölik doma, e te fenätil in völ äneleton, das spadäd at päreigon fa dag lölöfik. In dil föfik kvisinöpa lutridem balugik labü laedem slenik äzugon löpio. Atosi valik el ‚Hausenstein‛ inotükom penölo; atos äbinon fümiko bisarik, ab tumats anik domas bäldik no geilikas in harats bäldik äjonons bumamodi leigik. Cemayan föfik älabon väruli, so äsä el ‚Hausenstein‛ inunom osi, lök zuik ye no pimänioton fa om.
Dalaban doma ämaifükom nu yani lü lödacem, ed ästepobs ninio. Ekö! is te cem gretik bal äbinon, el ‚Hausenstein‛ ye ilogom in drims oka cemis tel; idrimom nog dö cem pödik. Fino blöf veütik pro nensiäm drimas omik äjonon oki is. Smililölo älülogob dokani. Äsuemon smilili ed älogob säspetikami in logod oma.
Äsenälob levikodi ed ävilob juitön oni ko vobed nog gudikum. „Cem at binon vemo gretik“, äsagob kazetiko, du äflekob obi lü domidalaban. „Si! o söl oba!“, el ‚Melling‛ ägespikom flenöfiko, „demü atos jikonöman oba frutidof oni i nog asä kvisinöp, bi plödo dag gretik reigon.“ Jenöfiko älogob nu pödo in cem kvisinaföni balugik labü fönarüd lunik, kel äzugon lü fobumäd cima. Vütimo söl ‚Melling‛ älaispikom plänölo: „Jikonöman oba slipof in bal cemas löpik. Bü degyels mödik cem gretik donik at pidilädon ad cems tel. Fat oba suvo ispikom dö din at. Logolsös! us pödo in völ yan telid nog binon; voto binonöv as sek duna nensiämik.“
Jenöfiko älogob nu mö naed balid yani telid, kel pinübumon visü dil pödik kvisinöpa. E nu el ‚Hausenstein‛ älülogom obi somo küpädiko, äsva iküpom-la bluvi pluiköl oba.
Täno dokan ‚Hausenstein‛ äflekom oki süpiko lü domidalaban, ed äjinos, äsva äsenälom fredi gretik, bi nu äkanom magulön rouli sevädana. Ägivom jikonömanas largentakönädis anik ed äbegom ofe, ad remön vini e zigaris anik. „Keblinolös zuo nog fladi vina gudik pro söl ‚Melling‛ kodedü saunikam oma!“, äsagom fino.
Süpo el ‚Hausenstein‛: dokan bäldik, vietaheremik, blotik ireafom ini stad liföfa. Logs oma änidons bisariko, e logod voto so faalik, iredikon vemo. Dü fabin jikonömana el ‚Hausenstein‛ ätenükom namis oka äl flans valik, e pö atos änotükom nes stopedön söle ‚Melling‛ plänis bisarik. „Logolös! o söl!“ äprimom, „is cemavöl ibinon, is tab gretik ästanon ko stuls zü on; is in gul ramar ibinon, us fön istanon.“
„Blö! o söl obsik! o söl dokan!“, fienädan bluvik äspikülom. „Liokodo kanol-li lesagön atosi valik? Ol ga neai büo ekomol is in dom, ob ye, stadöl ün bäldot leigik äs ol, elifob is dü lif lölik oba... O söl dokan!“ Äsvo suköl yufi, fienädan älülogom obi.
El ‚Hausenstein‛ no ädemom vüspiki. „Ed in cem pödik,“ älaispikom, „is bed ästanon, us stul äbinon, ed is in zänod näi nilü yan büätik“ - äjonom me doats löpio ini vag cema - „is lok ägalon. Is, sus bed magot zifa isik älagon, magod labü frem balugik blägik. Älogoy zifi bäldik ko tüms e daems oka dese flumed.“ „Sülö! Kisi esagol-li ebo?“, fienädan ävokädom fäkädiko. „Kin enunon-li ole dinädi tefü magod at? Sagolöd obe kodi ut, dub kel sevol atosi valik.“
El ‚Melling‛ äseidom oki lefeniko sui stul. „No kanob tablöfädön lesagis ola tefü möb, fön e lok, ibä no kanob labön sevi alseimik se period bäldik at. Lesag ola tefü magod binon ye veratik, binon jenöfiko veratik. Ün cilüp oba, sevabo bü yels ti: 70, mot obik ikonof suvo, das magod ebo at ilagon sus bed mota ofik, jikela famül iloveükon lefate obik domi at. Sis tim at ye yels plu: 80 epasetikons.“ Süpo el ‚Melling‛ dönu ägeyilidom päjeikölo ed alöpükom[2] lebegölo namis. „Godö!, no laikonolös dö dins at! Plänolöd obe nemuiko geti seva olik tefü dinäds bäldik at!“
„Dokan ‚Hausenstein‛ no dabinom as milanan“, äsagob vifiko, ad takedükön söli ‚Melling‛. „Esevädikob ko om; dins rätöfik at otuvons suno tuvedi okas“.
Dü vüspük[3] oba el ‚Hausenstein‛ izilogom xamölo in cem. Fo pöträt ze smalik, kel älagon sus layetatab, ästöpom goli ed ästanom nenmufiko us äsä dub jänäl. „Vom at, kif binof-li?“ äsäkom fäkädiko.
„At binon pöträt mota obik. Edavedon zao pos krig ün:</ref>Bükapök; el „:“ no pageboy is.</ref> 1870. Latikumo ibüedob menodön fotografoti primöfik at,“ el Melling äsagom plänölo, du ai nog ästadom in kofud.
El ‚Hausenstein‛ äreafom äsvo ini balspikot, e kuratiko äkanoy lilön te setadilis anik: „Si! - boso yunikum - fe -. Vö! Dinäd jenöfiko bisarik - ba mö yels deg - “.
„Gevolös obe fino pläni kredabik!“ el ‚Melling‛ äsagom skaniko.
„Ag! Fredoböv, if kanoböv dunön atosi, o söl ‚Melling‛! Tän leno stadolöv in nefüm at,“ el ‚Hausenstein‛ ägespikom. „To bit at oba, komob is as foginan, e no kanob plänön bosi in tef at“.
„Binol man -“ söl ‚Melling‛ äsvo äteifom vödi vemo neplütiki... „binol vemo bisarik e magulol is rouli mana klänöfik. Mutob sagön ole, das ya ai edeimob käfedis e magivami, e neai ekredob onis. Ai esmililob, ven mot oba ikonof ün cilüp obik dinädis somik se tim yuna ofik“.
„Kisi ikonof-li ole dö atos?“ dokan ‚Hausenstein‛ ävokädom dränölo. „Ikonof-li ole bosi dö drims u dö jenots sümik?“
„Nö! atosi no idunof“, el ‚Melling‛ ägespikom, kel jiniko nu älönedikom lölöfiko ad visitan bisarik at. Täno äflekom oki äl obs bofik.
„Sevols ya -“, äprimom koni oka, „- das binobs is in dom ut, kel iduton lü pals mota obik. In fag pülik, us lä flumed nilü leglüg ettimo maketaplad gretik ätopon, kel zuo nog pägebon as zälaplad. Ün yel alik, - so mot oba ikonof osi -, sirkud gretik sevädik ikomon dü vigs anik su zälaplad at. Limans sirkuda älifons mödadilo in lödavabs, kels ästanons plödo fo tanäd gretik. Lefat oba ye isevädikom ya sis yels anik ko limans anik sirkudatrupa. Löpo in dom omik masadacems tel äbinons nen belödans e kludo mans anik sirkudatrupa älödoms ai dü kom sirkuda in cems at. Mans tel u kils älödoms in masadacem föfik. In cem pödik ye man küpädik älödom soeliko. Äspikom vemo nemödiko, e ven naedilo äbinom nekomik, mans votik äkonoms dinis vemo bisarikis valasotikis dö om. Mot oba icedof omi ba himagivani, ed ün prim isenälof dredi lo om, pato posä ivisitof ko pals ofik mö naeds anik plösenis sirkuda. Man at ägleipom ud älülogom dü sekuns anik limanis seimik sirkudatrupa ud igo pösodis se sog lüloganas. Pos atos mens at no fovo äkanons golön, no fovo äkanons mufükön okis; ud äsmilons, ädrenoms, äbitoms äsä nims ud äsä yegs, kuratiko bai vil mana at. In dom mota ye neai ädunom dinis somik; äbinom us vemo plütik, e so, pos yels anik mot obik e man yunik at äreafons ini flenam gudik“.
„Flenam at no ädavedükon-li mati menas yunik bofik!“ el ‚Hausenstein‛ äsäkom nitedäliko.
„Nö! nö! „ el ‚Melling‛ ägespikom. „Atos leno äkanon jenön. Man yunik at äbinom Lindänan, labü nem „Sinkah“, .....Sülö! kis ejenon-li, o söl oba!“ No stadol-li beniko?“
Dokan ‚Hausenstein‛ idoseidom oki lefeniko sui stul: logod oma äbinon paelik e natemam äträton fäkädi vemik oma. „O! el Sinkah!“ ävokädom töbiko.
Nu ob ästeifülob ad plänön pla om dinädi at ma mög gudikün. „O söl ‚Melling‛!“ äsagob, „dokan ‚Hausenstein‛ ekolkömom pos yels mödik eli Sinkah at in Lindän. Dub kolköm at egetom sevi dö pats doma olik e dö mot olik. Dub kods semik, kelis no vilob mäniotön is, no äkanom sagön pläni suemovik“.
„Ömna dins vemo bisariks jenons in vol,“ el ‚Melling‛ ävokädom stunölo. „E zuo leno kanob suemön, das söl ‚Hausenstein‛ ekipedom in mem oka igo soelotis mu pülikünis“.
Spikot päropon dub geköm jikonömana, kel älüblinof vini e zigaris. Vütimo dokan Hausenstein dönu igetom boso süeni oka, ed älülogom obi danöfiko. Täno äsagom: „Bi dinäd at etuvedon oki so gudiko, kludo no fovo spikobsös dö dins paseta!“
Jikonöman äfulükof väris e söl ‚Melling‛ älöpükom väri oka, sagölo pö atos: „Danob olis, o söls oba pro visit at! „E danob oli, o söl dokan pro vin gudik at! Drinobsös ad saun gudik obas!“
Äfredob vemo, bi spikot nu ätefon dinädis nutima. Ibä sek visita leno äbaiädon ko vips oba. Ab is, komü söl ‚Melling‛ ämutobs jonön koteni tefü benosek jinik at.
Ven fino äplödiovegobs, e ven poso ästanobs in fagot bosik de dom, el ‚Hausenstein‛ no äfägom fagikön de dom e de lusüt. Ai dönu älielob, das in balspikot pläo nesuemovik oka ämäniotom nemi Lindänana. Ädulos dü minuts anik, jüs dönu igetom süeni.
Ägleipom fimiko bradis oba ed äsagom me vög lafalaodik: „Nu, ven ebo dinäd rätöfik bal petuvedon, sunädo rätöf nulik dönu edavedon. Lio plän ola dö dinäd at tonon-li?“
„Igo jäfüdisevan hüpnoda kanomöv nunön ole pläni te diliki,“ ägespikob. „Ob, as nesevan tefü jäfüd at, kanob sagön te sökölosi: El ‚Sinkah‛ ililom ettimo in zif ‚Kalkuta‛ noe smili kofik ola, abi vödis lukrütik ola, kels isökons smili at. Äsenälom leskani vemik dub bit nekösömik ola. Pö xam tefü pötöf ola ad dium äbitom käfiko, bi pas pos rätam folnaik änemom verätiko tatareigäbami olik. Käf oma id äjenükon osi, das pas latikumo, pos jäfs oma ko votikans anik, äbegom ole kömi sui boedaskaf. Ed us löpo, jäfs omik ko kap ola leno äbinons neskiliks, ven ädesumom dinis valasotik se herem ola, de flom e de tämeps ola. Dun at äjenon te näio, ibä dub gleip at, dub kontags e lülogam laidik ihüpnodom oli lölöfiko. Ini spik nelaodik nesuemovik äninükom büdülis omik, kelis äloveükom ole me mod at. Jü stadäd at kanob plänön ole dinädi at. Täno ye utos valik oneodos jäfüdisevani pro plän nemu dilik. Liokodo vobed hüpnoda äkanon-li dulön dü yels so mödiks? Üfo, sotül hüpnoda komädon-li, kel ofövon oki bai sökaleod, äsvo so, äsä lims jäna sökons odis. Buk et fa ol pemäniotöl no ejonon ole zifi isik asä top jenas in drims olik, ab el ‚Sinkah‛ ito idunom atosi; tefü atos dot nonik kanon davedön. Nu pas, su plad kilid, jen klänöfik, jen neplänovik sökon. Cedob osi dini neplänovik, das el ‚Sinkah‛ ifägom-la, ad stadükön oli so gudiko ini süfüls soelik, äsva ol ito ibelifol jenotis valik, das äsvo idavedükom ole vobedi, kel ägevon ole sevi kuratik stadädas e jenotas valikas, igo pülikünas. Din at üfo neodonöv nog pläni. Ab kikodo-li mögädo? Valemo dinäd lölik etuvon tuvedi oka. Mobob, das nu lomiovegobsös!“
„I cens in drims obik, e leigo drim dö lefail lusüta e dö lefog gretik sus on, dutons lü dil neplänovik at,“ el ‚Hausenstein‛ äsagom laidäliko.
„Nö! nö!“ ävokädob smilölo. „Zilogolös ga! Is dins valik stadons in leod gudikün; is lusüt binon, us dom binon. Vö! in tef at magäl tuik reigon pö ol. Säkusadolös blami at oba! Taspik at äbinon voiko zesüdik.“
Lä sütagul balidfovik gol kobädik obas äfinikon.
Tost söla ‚Melling‛ no äblinom dokane ‚Hausenstein‛ benoseki seimik. Posä ünü dels deg no nog dönu ivisitom obi, ävegob lü lödöp oma. Us jidalaban doma änunof obi, das el ‚Hausenstein‛ ideadom ya bü dels mäl dub paopläg, e das sepül büfik oma ätopon in ledeadanöp zifa isik. Pas pos sepülam dokana ituvof päkili fa el ‚Hausenstein‛ päsnilöli, keli ägivof obe.
Deadam dokana ‚Hausenstein‛ bo binon suemovik, kodü bäld vemik oma. Yumedü dinäds bisarik at cedob oni ye jenoti vemo bisariki, kel äblinon obe kofudi nulik.
Kredob, das dub ladälod nuik oba no stunoböv, if nu, pos jenots valik at, i dom in Klerätalusüt podrefonöv ünü brefüp fa fät neveda. Mög gudik (ü mög badik) binädonöv bo me fätots ut, das dom u reafonöv ini nosikam dub lefil, u, das kodü bäld e stad badik ona failonöv sekü nämäd tepa u mistoma. Pos jenots valik at, stebedob igo bali mögas at. Bedotob ye go vemo, das Klerätalusüt, kel labon jenotemi mö yels plu lultums, ösötonöv -la finükön dabini oka as kludod blufa voätik jenotas neplänovik at. Kludo, id in diläd at jenotas tefü el ‚Hausenstein‛, dins neplänovik e dins ni siiks, jenots no xamoviks, veräts e neveräts komädons a lafo.
Pospenäd ün yel 1955
Yels mödik epasetikons sis jen at, ed ai no nog eriskob, ad loseitön reidanefe jenotemi nekredabik at. Ibä pianiko dins bisarik at tefü dokan ‚Hausenstein‛ iperons pö ob dili gretik veüta. Ya pö visit balid ettimik dokana idasevob, das ädalabom täleni plödakösömik kombinatora, e das äkanom tuvedön dinis ömik utis, kelis votikans äcedons dinis no tuvedovikis. Dub atos bisars anik ba go reafons ini stad ze suemovik.
Tefü ret (pas pos dönuxam kuratik jenotas ädasevob, das ret at binon nog vemo gretik), plän alik defon pö ob. To atos, to dins klänöfik neplänovik valik ituvob dönu takedi oba, lediniko dub jenöfot, das tefü dins veütikün drimamagotas dokana Hausenstein misek valodik ijonon oki. Dom labü nüm: 11 in Klerätalusüt älaibinon, ai nog ätopon us sa lusüt oka. E yel bal pos votik siso ipasetikon.
Jüs fino (dido idulon mö yels vel) ün yel: 1944 Klerätalusüt lölik e kludo i dom bäldik at in on, pänosükons ün krig gretik dub boums pötü lutaotatak; änepubons laidio. Us, kö ettimo lusüt izugon, us nu yebafeleds grünik sa florabets e luvegs binons, kels yümons domakedis jönik nulik haratasüta pedönuöl ko doms sütazuga votik visoik. Ab igo cen at topa büäto glumidika ad top natedik löfidik no kanon moükön de ob memi dö pat glumälik oka. Güö! Jenots at ün krig ekodons, das fätots bisarik et dönu elifikons in ob nen läsikam pülikün. Vütimo ebäldikob, e dabinob nog as men balik ut, kel pö visit topa at labom sevi dö dins ut, kels is äjenons. E sis dels boumatataka sevob, das mem tomik at ai odugädon obi jüi fin lifa obik.
NOETS (Vükifonät).
Se Volapükagased (Zänagased pro Volapükanef) 1960, Nüm: 3, Pads: 9-11, Nüm: 4, Pads: 13-15, Nüm: 5, Pads: 17-19, Nüm: 6, Pads: 21-23; 1961, Nüm: 1, Pads: 2-4, Nüm: 2, Pads: 5-7, Nüm: 3, Pads: 9-11, Nüm: 4, Pad: 13.