Hanne Nüte un de lütte Pudel/Kapittel 11

    Bi Sparlings is hüt Kindelbir.
Uns' Jochen steit in vullen Stat,
In brunen Snipel glatt un schir
Vör sine Husdör all parat.
Hei swenzelirt dor up un dal
Un fläut't sik wat un kickt denn mal
Nah Lotting in dat Finster rin,
Ob s' noch nich ball süll farig sin:
»Na, Lotting, spaud Di doch ok ball,
Du sallst mal seihn, sei kamen all.« -
»»Wat hest Du hüt denn für en Driwwel?««
Fohrt Lotting up: »»Stü'r Dinen Giwwel!
Ik möt mi irst dat Hor doch maken,
Un nahsten sall 'k noch Koffe kaken.«« -
Spatz seggt hüt nicks un swenzelt wedder los,
Doch wohrt nich lang', dunn kickt hei wedder rin:
»Na, Lotting, ik bün niglich blos,
Ob hei woll sülwsten hir ward sin?« -
»»Wer,«« fröggt sin Fru. - »Nu, hei,« seggt Spatz.
»Du weißt jo, Lotting, wen ik mein.
Ik will doch äwer'n Barg mal sein.« -
Doch wohrt nich lang', dunn kümmt hei t'rügg:
»Ne, Lotting, ne, noch kümmt hei nich;
Ruhrsparlingsch kümmt blot, uns' Kesin.« -
»»Ja woll,«« röppt Lott, »»de darw nich fehlen,
De möt de Irst jo ümmer sin,
Mi mit ehr Zaustern dod tau quälen.«« -
Ruhrsparlingsch kümmt. All in de Firn
Röppt s': »Wat 's't för Wirthschaft, Wirthschaft, Vedder!
Gotts! Kindelbir'n un Kindelbir'n!
In'n März tauirst un nu all wedder?
Na, dat mag 'k liden!
Un wer steit Vadder, Vedder? -
Täuw, ik kam rinne, Lotting, Lotting,
Ik smer Di Botting.
Wat hest, wat hest denn uptausniden?
Wat hest für Gäst
Up Dine Köst
Wer döfft?
Herr Paster Raw' is't bi mi west,
Un Wedhopp Köster,
Un bi de Gelgaus was't Herr Paster Krei
Un Köster Hester.
An den is wedder nu de Reih.« -
Doch Lotting hölt nich länger an:
»»Du weißt jo All'ns verdeuwelt wiß!
Wenn't för de Gelgaus gaud naug is,
Ik un min Jochen sünd nich Jedermann.
Bi uns, dor kümmt hei sülwst, min Kind,
Un wenn w' ok rike Lüd' nich sünd,
Hei weit, wat hei bi uns förfin'nt,
Hei acht't de Bildung, leiwes Kind.«« -
»Wat?« röppt de Plätertasch dor mang,
»De Kunsterjalrath sülwst in eigene Person?« -
»»Verrichtet selbst,«« seggt Spatz, »»die Action,
Un Kanter Hahn, der leitet den Gesang.
Un Vadder steit de Aderbor
Un Kiwitt un de Nachtigal.
Ik wull mi irsten ok en por
Von'n hogen Adel infentiren,
Wat Häwk un Wih un Uhl so wiren,
Doch Lotting meint: en anner Mal.
Un sei hett recht; de Nachtigal
Is utgesöcht 'ne Demokrätin.
Un süh, Kesin, wo lang' würd't duren,
Denn hadd s' sik mit de Fru Geheime-Räthin
Von Schuhut wegen n' Lanndag bi de Uhren.
Ne, wat tausamen hürt, dat hürt tausamen.
Ik bün süs sihr för adeliche Damen,
Doch unner Ümstän'n hett't sin Nücken,
Mit de Ort is slicht Kirschen plücken.««
»Je, äwerst,« seggt Kesin, »Vörnehmigkeit...« -
»»Vörnehmigkeit?«« röppt Spatz. »»Na dit wir nett!
Mi dücht, de Aderbor, de hett
Vörnehmigkeiten naug, so vel ik weit;
Un denn de Gaus - wat seggst von ehr?
Mi dücht, de hett sei doch von'n Besten.«« -
»De hett so vel,« röppt Lotting ut de Dör,
»So vel, dor kann Ein Swin mit mästen.«
Un as sei noch doräwer reden,
Kümmt Aderbor herannetreden
Un grüßt sei fein von baben dal.
Un Draußel kümmt un Nachtigal
Un Kukuk, Kiwitt, Fink un Stiglitzsch
Un Lewark, Wepstart, Swälk un Irditzsch
Un Rabhaun, Wachtel, Snartendart
Un Hester, Schacker, Specht un Sprein,
Kort, all de Vägel, witt un swart
Un roth un gel un blag un gräun.
Blot Gelgaus fehlt, de is nich beden,
Denn dat hett Lott abslut nich leden. -
Un as sei all in'n Kreis rüm sitten,
Dunn wis't denn Lott herüm ehr Lütten;
Un All'ns bekickt de säuten Gören.
Ruhrsparlingsch ward de Sak erklären
Un giwwt 'ne lütte Äwersicht
Von Lotting ehre annern Kinner,
Wovel sünd dod, wovel noch lewen;
Un Jochen trett nu in den Kreis herinner
Un up sin glücklich Angesicht
Steit grot un breit »Papa« upschrewen.
Un Stiglitz-Unkel un Lewark-Tanten
Un all de Gäst un de Bekannten,
De raupen all: »Wo ähnlich, Jochen!
Dat is Din Näs, dat sünd Din Ogen!«
Un Aderbor steit up den einen Bein -
Up de Ort kann hei beter seihn -
Un kickt de Näs' so langs: »Wahrhaftig, ja!
Ganz liksterwelt der Herr Papa!« -
Spatz will sik all vernemen laten
Un will as Vader sinen vullen Glanz
In fine Würd' vull Bildung faten,
Dunn kümmt de Wepstart uter Athen
Un grüßt irst zirlich mit den Swanz:
»Hei kümmt! - Paßt up! - Hei is glik hir!
Hei höllt wohrhaftig sülwst de Kindelbir!«
Un Allens stellt sik nu in Positur,
Un äwer'n Barg kümmt stramm un stur,
Schön rod un bläustrig antauseihn,
Den swarten Rock un den Tolor
Wat upgepust't, utwarts de Bein,
Demäudig fram un glatt dat Hor,
De Kunsterjalrath sülwst in eigene Person,
Den süs de Lüd' för Kuhnhahn schellen.
Linksch geit bi em de Gaus un ward vertellen
Von ehr Verdeinst üm inn're Mission
Un kickt denn af un an so fram tau Höcht,
Wat woll Hochwürden dortau seggt;
De is dormit denn sihr taufreden.

    Un as sei beid so gahn tausam,
Let't ehr von vörn gefährlich fram.
Von achter mag't ehr so nich kleden,
Denn Kanter Hahn, de achter geit,
Süht, wo Fru Gaus mit't leiwe Achterdeil
Gefährlich affectiren deit,
Un wo de Kuhnhahn in sin fram Gefäul
Stolz Rad up Rad von achter sleit.
De Kanter Hahn, en Mann von Welterfohrung,
Seggt still tau sik: »Wat kümmert't mi?
De Spruch, de gelt: Mundus vult decipi.
Na, denn man tau! De Hauptsak bliwwt de Nohrung.«
Un dreit sik üm nah sin Mariken,
De folgt em mit sin föftein Küken:
»Du! Kopp hendal so as de Gaus!
De Lütten sälen porwis gahn
Un säl'n de Ogen nedder slahn;
Doch kam wi nahsten tau den Smauß,
Denn paßt up minen Wink genau;
Raup ik Jug, denn langt düchtig tau!« -

    Un as sei nu heranne kemen,
Dunn dinert' All'ns twei breid, zwei lang,
Un Spatz un sin leiw Lotting nemen
De fram Gesellschaft in Empfang.
De Kunsterjalrath makt nah allen Siden
En gottgefällig Kumpelment;
Blot Fink un Stiglitzsch kann hei nich recht liden,
Un deit, as wenn hei Nachtigal nich kennt;
Ok för de Draußel is tau stiw sin Nack,
Denn mit ehr Kirchengahn is't ok man swack.
Na, äwerst Gaus! - Wat för'n Gemäuth!
Wo raut ehr Blick so zuckersäut,
As Sünnenstahl ut Sommerwolk,
So halw verdeckt up dat verlurne Volk;
So'n Hümpel Sünner is ehr Leben!
Sei set't sik also preislich neben
De Nachtigal un Draußel dal
Un süfzt recht deip un süfzt noch mal.
Un Kanter Hahn? - Je, Kanter Hahn,
Hett just as Gaus un Kuhnhahn dahn;
Hei trett mit Fru un föftein Kinner
Sihr fram in de Gesellschaft rinner
Un kickt up de verlurnen Sünner
Mit't eine Og sihr streng un fast,
Mit't anner äwer plinkt de saubre Gast
Sin lütt Kesin, dat Rabhaun, tau:
»Kesining, sett Di hir bet ran,
Dat mit lütt Ort ankamen kann.«

    Un as sei All nu dal sünd nödigt
Un in en Kreis herümme seten,
Dunn höllt de Kuhnhahn denn sin Predigt;
Sin Text was ut de lütten Propheten,
Sihr stark verbrämt mit Chronikon.
Un as sei All gerührt dorvon,
Will Kuhnhahn denn de Namen weiten,
Woans de Gören sölen heiten.
Dat hadd nu Spatz sik lang' bedacht -
Sin Gören wiren fein getacht,
Hei wull nu ok, dat s' mit en feinen Namen
Süll'n ut de Döp herute kamen;
Hei antwurt't also frank un fri:
Wat sin drei Jungs hir deden sin,
Dor wünscht hei: Oskar, Arthur, Balduin,
Un för de Mätens: Olga, Melani.
»»Wat?«« fohrt de Kuhnhahn up un schull,
»»Herr, sünd Sei dull?
Wat? Bün ik unner Türken, Heiden?
Dor ward ik nich min Hand tau beiden!
De Nam', de nich in den Kalenner steit,
In den Kalenner nich von Adlers Arben,
De führt för ümmer in't Verdarben
Up Irden hir un in de Ewigkeit.«« -
Nu geit en Munkeln dörch de Reih'n;
»Ih, dat wir snurrig,« seggt de Ein.
»»Ih, dat wir würklich sonderbor,
Dat wir doch nahrschen!«« seggt de Anner.
Dunn tretten hervör de Aderbor
Un stellt sik up den einen Bein,
Un kickt de Näs' so langs - up de Ort kann 'e
Taum Besten sin Gedanken reih'n:
De Aderbor is Philosoph -
»Herr,« seggt hei, »die Philosophie...« -
»»Was?«« röppt de Kunsterjalrath grow,
»»Philosophie? Herr, schweigen Sie!««
Un de oll Gaus verkihrt ehr Ogen
So gruglich fram, erbärmlich kindlich:
»Philosophie! Herr Je! Wo sündlich!«
Ruhrsparlingsch un oll Hestersch slogen
De Hän'n sik äwer'n Kopp tausamen:
»»Herr Je! Wat sünd dat ok för Namen!««
Un wat was't En'n von dat Geschäft?
Wull Spatz sin Kinner hewwen döfft,
Denn müßt hei man de Segel striken,
Süs wir dat mit de Döp vörbi,
Un stats sin vörnehm Melani
Kreg hei en lüttes Ann'meriken,
Un stats den feinen Balduin
Würd't nu en lütten Krischan sin.

    De Döp was ut, nu kamm de Klats.
Hir makt de Kanter sinen Fats,
Hei winkt un winkt un tuckt un tuckt
Sin Ollsch hertau, de kluckt un kluckt,
Un all de föftein leiwen Gören,
De dräng'n sik an den Disch nah vören
Un sihr bescheiden, dal den Kopp,
Versorgen s' ehr'n unschüll'gen Kropp.
Un Gaus, de freu't sik äw're framen Kinner
Un nimmt sik all de drüdd Potschon
Von Lott ehr'n Koffe. Negst de leiwen Sünner
Hürt Koffe sihr tau ehre Mission;
Hei glidd so fram de Seel hendalen
Un schafft de bösen Dünsten furt.
Un wenn't sik an Fru Nachtigalen
Un günnt de Draußel ok dat Wurt.
De äwer sitten ganz geslagen
Un süfzen: wir de Klats tau End!
Denn nicks liggt swönner in den Magen
As so'n recht kirchlich Regiment.
Un wat nich kaut mit villen Backen,
Dat finnt de Köst langwilig man;
Ruhrsparlingsch blot un Hestersch snacken
Sik Likdürn an de Tung' noch an.
Na, endlich stellt sik Spatz tau Höcht,
Treckt sik de Vadermürder un den Frack taurecht,
Makt rechtsch un linksch sin Kumpelment,
Riwwt sik verlegen irst de Händ',
Fat't sik un höllt 'ne Red' un seggt:
»Anwesende, insbesondere Hochverehrteste,
Und Sie, Hochwürden, der der allerwertheste
In uns'rer sünd'gen Mitte sind,
Ich hoff', Sie haben nichts dagegen« -
Hir hackt hei fast, hir kamm hei in de Tint,
Un rew de Hän'n sik sihr verlegen,
Dunn schüwwt em Lotting fix bi Sid:
»»Ih, drähn un drähn vör minentwegen,
Doch spor Di't up 'ne anner Tid!
De Sak is des': de lütte Pudel hett
Mi mal ut Angst un Nöthen redd't,
Nu wull ik Dankborkeit utäuwen.
Ik weit, sei ded sik stark verleiwen
In Hanne Nüten, in den Snuten-Sähn,
Nu wull'k jug fragen, ob wi den
Un ok ehr sülwst nich wullen häuden
Vör Untru, Unglück un Gefohr,
Un dornah trachten, dat de Beiden
Tausamen kemen as en Por? -
Wer steit ehr bi in ehre Nod?««
Un all de Vägel lütt un grot,
De schrigen all in einen Athen:
»»Wi will'n de Beiden nich verlaten! -
Ja, Lotting, ja, wi helpen Di!«« -
»Dat ward en Por!« röppt Vadder Sprein. -
»»Ja,«« röppt de Wachtel, »»sallst mal sein
Wi stahn Di bi! Wi stahn Di bi!«« -
Un Kukuk, Kiwitt, Fink un Specht,
De raupen all: »So's't recht! so's't recht!« -
Un Nachtigal un Draußel singen
Vör helle Lust un warme Leiw:
»»Wi will'n de Grüß' un de Küß' ehr bringen,
Wi bringen un dragen de Leiwesbreiw.««
Dat ward den Kunsterjalrath doch tau dull,
Hei nimmt sin leiwes Mul recht vull
Un kullert los in helle Wuth:
»Was? Die Gesellschaft ist ja roth, wie Blut,
Ist demokratisch; ja, noch mehr!
Ist anarchistisch, revolutionär.
Dies ist kein Bündniß nicht, dies ist Verschwörung!
Die Landsgesetze hindern klüglich
Die allzugroße menschliche Vermehrung,
Und das mit Recht; denn da vorzüglich,
Wo ungehindert Menschen-Massen
Sich können frei'n und niederlassen
Da herrscht in uns'rer bösen Zeit
Die Sünde und Gottlosigkeit.
Un dazu biet' ich nie die Hand.
Erst dann, wenn sich die Sittlichkeit
So'n vierzig, funfzig Jahr erprobt,
Das Paar so'n zwanzig Jahr verlobt,
Ist Segen in dem Ehestand
Und Heil für's liebe Vaterland.
Und ich sollt' hier an diesen Kindern,
An diesen unerfahrnen Sündern,
An ihren unerprobten Trieben
'Ne unbedachte Großmuth üben,
Blos weil sie lieben? nur sich lieben?
Nie nicht! Nich nicht! Nie nicht!
Und euch, euch warne ich, leichtsinnig Volk,
Laßt euch von diesem Bösewicht« -
Hier wis't hei streng up Jochen hen -
»Den ich als Frevler lange kenn',
Und der dies angezettelt hat,
Um Gotteswillen nicht verführen:
Ich werd' ihn heut noch denunciren.«
Un dreit sik üm un slog en Rad
Un pust't sik up un fläuten ging hei. -
Un nu den Gaus! - Herr Je! wo sprung sei
Tau Höcht', as wenn s' up Nadeln satt:
»»Von »Lieben«,«« seggt s', »»is hir die Red'? von »Lieben«?
Denn kann ik länger ok nich bliwen.
Hochwürden, täuwen S'! ik kam mit!««
Un Kanter Hahn? - Je, Kanter Hahn
Würd nolens volens ok mit gahn,
Un mit em gung sin leiw Mariken
Un achter her de föftein Küken.
Un Hestersch un Ruhrsparlingsch rüsten
Taum Afmarsch angelegentlich:
Sei wiren Christen, so vel sei wüßten,
Sei hürten tau de Annern nich;
Dor künn en Strafgericht mal kamen,
Denn wiren s' em doch ut de Finger -
Un wickeln ehre Knütt tausamen,
Un dor gahn s' hen, de snöden Dinger! - -
»Lat sei gahn! Lat sei gahn!« röppt Snartendart,
»Irst nu ward uns wedder mal fri üm't Hart.« -
»»Ji Spillverlöper!«« schellt Jochen Fink.
Un Jochen, de röppt: »Nu Lotting, nu bring'
Herup ut den Keller den besten Win

    Herun von den Bähn uns de prächtigste Wust;
Nu ward dat 'ne Köst irst, nu ward dat 'ne Lust!
Nu sall't irst 'ne richtige Kindelbir sin!« -
Rundgesang singt nu en Jeder;
All de ollen leiwen Leder,
De sei ut de Jugendtid
Her noch wüßten, singen s' hüt:
»Nachtigal, ich hör dir laufen,
Aus das Bächlein thust du saufen.« -
»Ich hab' einen Schatz über Berg und Thal,
Da singt die schöne Nachtigal.« -
»Kukuk an'n Heben,
Wo lang' sall ik leben?«
»Kiwitt,
Wo bliw ik?
In'n Brummelbeerbusch,
Dor sing ik,
Dor spring ik,
Dor heww ik min Lust.« -
Un All'ns is Lust un All'ns is Freud'!
De würdig Aderbor, de steit
Vergnäuglich up den einen Bein -
Up de Ort kann hei beter hüren
Un beter ok philosophiren -
Un ward sik so recht häglich freu'n:
»Hier bin ich Mensch, hier darf ich's sein!« - -
De Sünn, de schint, Mailüfting weih't,
De Bom, de gräunt, de Blaum, de bläut,
Dat lütte Vagelvolk, dat singt,
Dat't hell herup taum Heben klingt.
Uns' Herrgott kickt von baben dal:
»Na, singt man tau, man noch en Mal!«
Un Allens wat dor lewt un wewt,
Wat mäuhsam krüppt, wat lustig swewt,
Dat fäuhlt dat an de sel'ge Rau
Dat Gottes Sünnenangesicht
Herunne lacht, herunne lücht.
Mit einmal sleit hei't Finster tau,
Un wen'nt sik af von sine Ird;
In'n Ümseihn swart un düster wir't.
Bligrage Wulken trecken swer
An'n Heben up; de Stormwind quücht
Un stähnt up swarte Flüchten her
Un höllt mal Pust, höllt an un swiggt,
Bet hei in vullen Tog un Athen,
As de Posaun von't Weltgericht,
Brus't dörch den Wald un äw're Saten,
Un blinnlings sleit 'ne fale Lüchtung
Von'n Heben dal nah jede Richtung.
De Dunner rullt dörch Wald un Feld
Un eine Stimm röppt dörch de Welt:
»Ik bün en iwrig un en zornig Herr!« -
De Vägel hürn't un süs noch wer. -
Dat lütte Vagelvolk, dat swiggt
Un hängt in Demaud sine Flücht,
Doch achter'n Durnbusch steit en Mann,
De Gotteswurt woll hüren kann,
Un de dat hürt mit Angst un Bangen,
Un doch mit Trotz. Hett sin Verlangen
Nah snödes Geld, nah frömdes Gaud
Mal döfft mit rodes Minschenblaud;
Nu kickt hei mit sin bleik Gesicht
So frech un doch so bang' in En'n
Un kann doch nich de Ogen wen'n
Dor von dat Flag, wo Abel liggt.
De Blitz fohrt dal mit falen Glast:
Ja, in de Eck, dor was't, dor was't.
»Hei is't, hei is't!« krischt hell de Spatz,
»Kikt, wo hei kickt dor nah den Platz,
Wo nu verfult sin bläudig Wark;
Hei is dat sülwst, de Bäcker von den Mark!«
Un Kiwitt swingt sik in de Luft,
Un ward sin Kreisen üm em tein:
»»Ik weit't, ik weit't, ik heww dat sein!
Dor liggt hei, liggt hei in sin Gruft.«« -
»Verfluchtes Dirt!« röppt wild de Mürder,
»Holt't Mul mit Din verdammt Geschri!
Kein Minsch, kein lewig Wesen wir 'e;
Un Satan blot, de stunn dorbi.« -
»»Ik, ik, ik ok, ik heww dat sein!
Dor in de Eck, Eck, Eck is't west,
Dicht bi min Nest.«« -
Dunn grippt de Bäcker nah en Stein
Un smitt: »Dat Di de Düwel hal!«
Un Dunnerslag un Lüchtung slan
Tausamen von den Heben dal:
De stolze Eik, de dusend Johr

    In Pracht un Herrlichkeit hett stahn,
Liggt as en braken Ruhr nu dor.
Uns' Herrgott red't sin zornig Würd
Mit Dunnerstimm un schriwwt sin Teiken
Mit fürig Schriwwt up Fels un Eiken.
De Mürder tummelt dal tau Ird
Un liggt un stähnt, en gruglich Bild,
Un richt't sik up un kickt so wild
Un stört't denn furt,
Furt von den Urt,
Dörch Nacht un Storm, man furt, man furt! -
De Dunner rullt, de Blitz, de lücht't,
De Vagel ümmer üm em flüggt
Un röppt döcht Mark em un Gebein:
» Hei ok, hei ok, hei hett dat sein!«