Iliado/Rapsodio V
Lore, Pallas Athènè donis la forteso e l’audaco a la Tydéido Diomèdès, por ke il famizez su inter omna Argiani ed obtenez granda glorio. El spricigis de sua kasko e de sua shildo neextingebla fairo, simila a la stelo dil autuno qua brilegas ed esas splendida exter l’Okéanos. Tala esis ica fairo spricanta de elua kapo e de elua shultri. Ed el pulsis olu aden la meleo ube omni precipitis su tumultoze. Inter la Troiani vivis Darès, richa e nereprochebla sakrifisto di Hèphaistos, ed il havis du filiuli, Phègeus ed Idaios, habila ad omna kombati. Ed amba, sur un sama charo, asaltis la Tydéido, qua iris pede. Kande li proximigabis su, Phègeus, kom la unesma, lansis ilua longa piquo, e la pinto froletis la sinistra shultro di Tydéido, ma il ne vundis lu. Ed ilta, luafoye, lansis sua piquo, ed ica lanso ne esis ne-utila, nome departante de lua manuo ol penetris en ilua pektoro, inter la mami e faligis la enemika militisto. Lore, Idaios fugis per abandonar lua bela charo e ne audacante defensar lua mortigita fratulo. Certe, il ne povabus, pro ico, evitar la nigra morto ; ma Hèphaistos, teginte lu per nubo, raptis lu, por ke la oldeso di lia evoza patro ne esez desesperanta. E la filiulo dil grandanma Tydeus sizis lia kavali, quin lu livris a lua kompanuli por duktesor a la kava navi. E la grandanma Troiani, vidante la du filiuli di Darès, la una fuganta e l’altra mortinta proxim lua charo, esis trublita til la fundo di lia kordii. Ma Athènè havanta klar okuli, sizante la furioza Arès per manuo, parolis a lu tale : - Ho Arès, Arès, plago dil homi, tu qua esas tote sangoza, e qua renversas la muregi, ka ni ne lasos interkombatar la Troiani e la Akhaiani ? Utinam* Patro Zevs grantez la glorio a qui lu volos. Ni retroirez ed evitez la iraco di Zevs. Tale parolinte, el duktis la furioza Arès ad-exter la kombato e sidigis ilu sur la supera rivo dil fluo Skamandros. E la Danaani retropulsis la Troiani. Singla de la chefi mortigis un militisto. E, kom la unesmo, rejo Agamemnôn faligis de lua charo la granda Odios, chefo dil Halizôni. Dum ke ilta fugis, il sinkis sua piquo aden lua dorso, inter la shultri, ed ol trapikis lua pektoro, e la armi di Odios sonegis dum lua falo. Ed Idoméneus ocidis Phaistos, filiulo dil Maioniano Bôros, ilqua venabis de la fertila lando Tarnè. La glorioza Idoméneus trapikis lu che la dextra shultro, per ilua longa piquo, ye l’instanto kande ilta acensis adsur sua charo. Ed il falis, ed abomininda ombro tegis lu, e la servisti di Idoméneus spoliis lu. L’Atréido Ménélaos ocidis per lua akuta piquo Skamandrios habila por chasar. Il esis filiulo di Strophios. Lu esis ecelanta chasero quan Artémis ipsa instruktabis por trapikar la falva bestii, e quan elu nutrabis en la boski, sur la monti. Ma nek lua habileso por lansar la flechi, nek Artémis qua joyis pro lua flechi, ne utilesis ad ilu. Dum ke il fugis, la famoza Atréido Ménélaos trapikis lu per sua piquo en la dorso, inter l’amba shultri, e trapenetris lua pektoro. Lore, il falis sur sua facio, e lua armi sonegis. Mèrionès ocidis Phéréklos, filiulo di karpentisto Harmôn, qua fabrikis habile omna kozi per lua manui e quan Pallas Athènè multe amis. E lo esis ilu qua konstruktabis por Alexandros ita horizontala navi qui esis produktonta tanta malaji a la Troiani ed a lu ipsa ; nam dal Dei la oraklin ilu nesavis. Mèrionès, persequanta Phéréklos, frapis ilu ye la dextra gluteo, e la pinto dil armo penetris en l’osto til en la veziko. Ed il falis jemante, e la morto tegis lu. Mégès mortigis Pèdaios, nelegitima filiulo di Antènôr, ma quan la deala Théanô nutrabis sorgoze meze di elua amata filii, por plezar ad elua spozo. E la glorioza Phyléido, proximeskante a lu, frapis il per sua akuta piquo dop la kapo. E la bronzo, tra la denti, tranchis lua lango, ed il falis en la polvo dum klemar per lua denti la kolda bronzo. L’Evaimonido Eurypylos ocidis la deala Hypsènôr, filiulo dil grandanma Dolopiôn, sakrifikisto dil Skamandros, e quan la populo honorizis quaze Deo. E la glorioza filiulo di Evaimôn, Eurypylos, asaltante lu, dum ke il fugis, frapis ilu per espado ye la shultro e tranchis brakio a lu, olqua falis sangoza e pezoza. E la purpurea morto e la violentoza Moire plenigis lua okuli. Dum ke li kombatis tale en la ruda pelmelo, nulu povabus savar kad la Tydéido esis ye la latero dil Troiani o ye la latero dil Akhaiani. Il kuris tra la planajo, simila a furioza ed exterfluanta fluvio qua fluas impetuoze e renversas la ponti. Nek la digi haltigas lu, nek la klozaji dil verdaspketa fruktogardeni, nam di Zevs abundas la pluvo, e la bela laboruri dil yuna viri destruktesas. Tale la dika falangi dil Troiani dispersesis avan la Tydéido, e lia turbo ne povis rezistar lua shoko. E la famoza filiulo di Lykaôn, vidinte lu precipitar su tra la planajo e dispersanta la falangi, tensis kontre lu sua kurvigita arko, e, quale il springis, frapis lu ye la dextra shultro, ye la lakuno dil kuraso. E la acerba flecho flugis siflante e sinkesis, e la kuraso gutifis de sango. Lore la famoza filiulo di Lykaôn klameskis per lauta voco : - Havez kurajo, ho Troiani, grandanma kavalriani ! La maxim brava de la Akhaiani vundesas, e me ne opinionas ke lu povos tolerar longatempe mea violentoza flecho, se lo esas vera ke la Rejo, filiulo di Zevs, koaktis me livar Lykiè. Il parolis tale superbe, ma la flecho rapida ne mortigabis la Tydéido, qua, retromarchante, haltis avan lua kavali e lua charo, ed il dicis a Sthénélos, filiulo di Kapaneus : - Hastez, ho amiko Kapaneido ! Decensez de la charo e fortirez ica bitra flecho. Tale lu parolis, e Sthénélos, saltante adinfre de la charo, arachis de la shultro la rapida flecho. E la sango spricis sur la tuniko, e Diomèdès audacoza lor la kombato tale pregis : - Askoltez me, ho nedomtita filiino di Zevs tempestoza ! Se ulatempe tu protektis ni, mea patro e me, en la kruela milito, ho Athènè ! sokursez me itere. Grantez a me ocidar ica militisto. Adduktez lu renkontre a mea piquo impetuoza, ilu qua esas ita qua vundis me kom la unesma, e qua gloriizas su pri co, e qua opinionas ke me ne vidos dum ankore longa tempo la splendida lumo di Hélios. Il parolis tale pregante, e Pallas Athènè exaucis lu. El igis lua omna membri, e lua pedi e lua manui, plu ajila ; e proximeskante, elu dicis a lu per alizita paroli : - Rihavez kurajo, ho Diomèdès, e kombatez kontre la Troiani, nam me pozis en tua pektoro la senpavora vigoro quan posedis la shildo-portanto, la kavalriano Tydeus. E me dispersis la nubo qua esis sur tua okuli, por ke tu rikonocez la Dei e la homi. Se Nemortivo venus tentar tu, ne luktez kontre la nemortiva Dei ; ma se Aphroditè, la filiino di Zevs, decensus aden la meleo, frapez elu per l’akuta bronzo. Tale parolinte, Athènè havanta klar okuli desproximeskis, e la Tydéido retroiris a l’asalto, luktante en la unesma rangi. E, recente, il esis, ya, ardoroza por kombatar la Troiani, ma lua kurajo esas nun triople plu granda. Il esas quaze leono qua, en agro ube pasturis lanoza mutonini, ye l’instanto kande il saltis vers la stablo, vundesis da pastoro, e ne esis mortigita. Ita vunduro augmentas lua forteso, il eniras la stablo e dispersas la mutonini, quin onu ne plus audacas defensar. Ed elti jacas egorjita, le una sur le altra ; e la leono saltas adexter la klozajo. Tale la brava Diomèdès precipitis su kontre la Troiani. Lore, il ocidis Astynoos ed Hypeinôr, princi dil populi. Ed il perforis la una, per lua bronza piquo, super la mamo ; e, per lua granda espado, il ruptis la klavikulo dil altra e separis la kapo de la shultro e de la dorso. Pose, abandonante li, il asaltis Abas e Polyeidos, filiuli dil olda Eurydamas, interpretanto dil sonji. Ma la dicita oldulo ne konsultabis oli lor la departo di lua filii. E lin ocidis la brava Diomèdès.
Ed il precipitis su adsur Xanthos e Thoôn, filii tarde naskinta di Phainops, qua havabis li dum lua trista oldeso, e qua ne genitabis altra filii a qui il povabus poslasar ilua havaji. Ed ilin ocidis la Tydéido, arachante a li l’anmo e poslasante nur trauro e trista chagreno a lia patro, ilqua ne esis vidonta li kom vivanti lor la retroveno dil kombato, e di qua la heredajo esus dividita segun la lego. Diomèdès sizis la du filii dil Dardanido Priamos, acensinta sur la sama charo, Ekhémmôn e Khromios. Quaze leono, qua, saltante bruske adsur bovi, ruptas la kolo di bovyunino o di tauro pasturanta en la boski, same la filiulo di Tydeus, renversante li amba de lia charo, spoliis li de lia armi, e livris lia kavali a lua kompanuli por ke oli duktesez a la navi. Ma Ainéias, vidante lu dispersar la linei dil militisti, avancis tra la meleo e la bruiso dil piqui, serchante de omna lateri la deala Pandaros. Lore il renkontris la brava e nereprochebla filiulo di Lykaôn, e, proximeskante, il dicis a lu : - Ho Pandaros ! ube esas tua arko e tua flechi ? E tua glorio, qua militisto povus kontestar ol a tu ? Qua povus, en Lykiè, gloriizar su esar tua vinkanto ? Konseque voluntez havar la kurajo prizentar la manui vers Zevs e sendez flecho ad ica militisto. Me ne savas qua il esas, ma il triumfas ed il ja subisigis granda malaji a la Troiani. Ja il flexigis la genui di multeso de bravuli. Forsan lu esas ula Deo iracoza kontre la Troiani pro sakrifiki omisita. E la iraco di Deo esas grava. E la glorioza filiulo di Lykaôn respondis a lu : - Ho Ainéias, tu qua esas konsilanto dil Troiani vestizita per bronzo, me kredas ke ica militisto esas la Tydéido. Me rikonocas lu per lua shildo, per lua kasko havanta tri koni e per lua kavali. Tamen, me ne savas kad lu ne esas ula Deo. Se ica militisto esas la brava filiulo di Tydeus, quale me dicis lo, certe, il ne esas tale furioza sen la susteno da Deo. Probable, un de la Nemortivi, tegita per nubo, standas proxim lu e deviacigas la flechi rapida. Ja me frapis ilu per flecho ye la shultro dextra, en neprotektata loko dil kuraso. Me esis certa sendir lu adche Aidès, e yen ke me ne ocidis lu. Versimile ula Deo esas iracoza kontre ni. Nek mea kavali nek mea charo esas hike. Me havas, en la domi di Lykaôn, dek-e-un bela chari tote nova, kovrita per larja drapiraji. Apud singla de li esas du kavali qui pasturas hordeo ed aveno. Certe, la militema oldulo Lykaôn, kande me departis de mea bela domi, donis a me multanombra konsili. A me il imperis, acensinta sur mea charo e tranita per mea kavali, devancar omna Troiani en la maskulal kombati. Me agabus plu saje per obediar ; ma me ne volis lo, nam me deziris indulgar mea kavali kustuminta manjar abundante, e pro timo ke li indijez nutrivi meze di siejita militisti. Me livis li, e venis pede vers Ilios, me esis certa pri la bona funcionado di mea arko, pri qua tamen me ne esis joyonta. Ja, me tensis ol kontre du chefi, l’Atréido e la Tydéido, e me vundis li, e me fluigis lia sango, ma me nur iracigis li. Certe, lo esis per mala destino ke me separis de la muro ica arko kurvigita, ye la dio funesta kande me venis, en la gaya Ilios, komandar la Troiani por plezar a la deala Hektôr. Se me ulatempe retrovenos adheme, e se me rividos per mea okuli mea patrio e mea spozino e mea alta domo, lore quik enemiko tranchez a me la kapo, se me ne forjetos, ruptita per mea manui, aden la fairo brilanta, ita arko olqua esabos a me ne-utila kompano ! E la chefo dil Troiani, Ainéias, respondis a lu : - Ne parolez tante. Nulo chanjos se ni ne persequas ica viro, sur nia charo e nia kavali, e kovrita per nia armi. Agez nun ! acensez adsur mea charo, e videz qui esas la kavali di Trôs, qui esas habila por persequar o fugar rapide en la planajo. Li retroduktos ni en sekureso a la urbo se Zevs grantos la vinko a la Tydéido Diomèdès. Venez ! sizez la flogilo e la bela reini, e me decensos por kombatar ; o kombatez tu ipsa, e me guidos la kavali. Lore, di Lykaôn la famoza filiulo a lu respondis : - Ho Ainéias, okupez tu pri la reini e la kavali. Li tranos plu bone la charo sub la guidado dil duktanto kustumal, se ni fugus opoze a la filiulo di Tydeus. Forsan pro ke li esus terorizita, li restus inerta e ne plus volus portar ni fore de la kombato, nam li ne plus audus tua voco. Tale parolinte, li acensis adsur la charo brilanta e pulsis la kavali rapida kontre la Tydéido. E la glorioza filiulo di Kapaneus, Sthénélos, vidis li ; e quik lu dicis a la Tydéido ica alizita paroli : - Ho Tydéido Diomèdès, tu qua esas la maxim kara homo a mea anmo, me vidas du brava militisti qui preparas su por kombatar tu. Amba esas fortesoza. La una esas l’arkisto habila Pandaros, ilqua gloriizas su pri esar la filiulo di Lykaôn. L’altra esas Ainéias, ilqua gloriizas su pri esar la filiulo dil grandanma Ankhisès, ed il havas kom matro Aphroditè ipsa. Ni retroirez do, e tu ne precipitez tu adavane, se tu ne volas perdar tua kar anmo. E la brava Diomèdès, dum regardar ilu per okulo deskontentega, respondis a lu : - Ne parolez pri fugo, nam me ne judikas ke tu esas apta por persuadar me. Fugar e tremar ne esas la kustumo di mea raso. Me posedas ankore mea tota forteso. Me iros renkontre ad ita militisti. Pallas Athènè ne permisas a me esar timema. Lia rapida kavali ne povos salvar li amba de nia atako, se, adminime, nur un de li eskapos. Ma me dicas lo a tu, e memorez mea paroli : se la saja Athènè donus a me la glorio ocidar li amba, lore haltigez nia kavali rapida, atachez la reini a la chari, kurez a la kavali di Ainéias e pulsez li meze dil Akhaiani havanta bela ‘knemidi’. Li apartenas a la raso di ti quin la previdanta Zevs donis a Trôs kambie di lua filiulo Ganymèdès, e li esas la maxim bona kavali qui existas sub Eôs ed Hélios. La rejo dil homi, Ankhisès, sen la savo da Laomédôn, gravidigis kavalini da ita kavaluli, ed il obtenis dek kavalyuni de li. Ilu retenis quar de li quin il nutrigas en kripo, ed il donis ica du bestii, rapida por fugar, ad Ainéias. Se ni raptos li, ni obtenos granda glorio. Dum ke li interparolis tale, l’amba Troiani pulsis vers li lia kavali rapida, e kom l’unesma, la glorioza filiulo di Lykaôn, klameskis : - Ho bravega ed ecelantega militisto, tu qua esas filiulo dil famoza Tydeus, mea flecho rapida, mea flecho bitra ne ocidis tu ; ma me quik probos perforar tu per mea piquo. Il parolis, e, lansante ilua longa piquo, lu frapis la shildo dil Tydéido. La bronza pinto sisis e sinkis en la kuraso, lore la famoza filiulo di Lykaôn klamis laute : - Tu esas vundata en la ventro ! Me ne judikas ke tu povos posvivar dum longa tempo, e tu donos granda glorio a me. E la brava Diomèdès respondis kalme a lu : - Men tu ne sucesis atingar ; ma me ne opinionas ke vi repozos ante ke un de vi, adminime, falos e per lua sango saturos Arès, ilqua esas audacoza kombatanto.
Tale lu parolis, ed il lansis sua piquo. Lore Athènè direktis olu super la nazo, proxim l’okulo e la nedomtita bronzo trairis la blanka denti, tranchis l’extremajo di la lango ed ekiris sub la mentono. E Pandaros falis de la charo, e lua armi brilanta havanta diversa kolori sonegis sur lu, e lua kavali havanta pedi rapida fremisis, e la vivo e la forci di ta viro ruptesis. Tainstante, Ainéias springis kun lua shildo e lua longa piquo, pro timo ke la Akhaiani raptez la kadavro. E, cirkum lu, il iris quaze leono fidanta a lua forci, dum brandisar lua piquo e lua shildo konvexigita, il esis pronta ocidar ilta qua audacus proximeskar ed il kriis hororinde. Ma la Tydéido sizis per sua manuo pezoza rokajo quan du viri, de ti qui vivas hodie, ne povus levar. Kom sola persono, il movis ol facile. Ed il frapis per olu Ainéias ye la kruro, ibe ube la femuro turnas en la ‘acetabulo’. E la stono aspera shokis l’acetabulo, ruptis la du supera muskuli e laceris la pelo. La heroulo falanta sur sua genui apogis su per pezoza manuo sur la tero, e nokto nigra kovris lua okuli. E la Rejo dil homi, Ainéias, probable perisabus, se la filiino di Zevs, Aphroditè, ne vidabus il : nam el esis lua matro, konceptinte ilu de Ankhisès, dum ke il pasturigis lua bovi. Elu cirkondis lua amata filiulo per elua blanka brakii e tegis lu per la plisuri di elua brilanta « péplos », en la skopo protektar ilu kontre la flechi, pro timo ke un de la militisti Danaana stekez la bronzo en ilua pektoro ed arachez ad ilu lua anmo. Ed el raptis adexter la meleo elua amata filiulo. Ma la filiulo di Kapaneus ne obliviis l’impero da Diomèdès qua esis audacoza al kombato. Il haltigis bruske la kavali havanta hufi masiva, per atachar li a la charo kun tensita reini ; e dum hastar a la kavali havanta longa krinaro di Ainéias, il pulsis li a la latero dil Akhaiani havanta bela ‘knemidi’. Ed ilu livris li a lua kara kompanulo Dèipylos, quan il honorizis super omno, talgrade lia anmi interkonkordis, en la skopo ke ilca duktez li a la kava navi. Pose la heroulo, riacensante a lua charo, sizis la bela reini, e, tranita da lua kavali havanta hufi masiva, il sequis la Tydéido. Ed ilca, per la bronzo mortigera, presis ardoroze Aphroditè, pro ke il savis ke el esas Deino feblesoza, e ke el ne esas un de ta deaji qui okupas su pri la lukti dil militisti, quale Athènè o quale Enyô, la destruktantino dil citadeli. E, persequante elu en la meleo tumultoza, la filiulo dil grandanma Tydeus saltis bruske, e per ilua piquo akuta vundis elua manuo delikata. E quik la bronzo perforis la pelo deal tra la « péplos » quan la Khariti texabis eli ipsa. E la sango nemortiva dil Deino fluis, ol esis subtila, e tala quale ol ekiras de la Dei fortunoza. Nome, li ne manjas pano, li ne drinkas la vino ardoroza, ed ‘itaque’ li ne havas nia sango e nomizesas Nemortivi. El forte kriis e lasis falar elua filiulo ; ma Phoibos Apollôn rierektis lu per sua manui e tegis ilu per nigra nubo, pro timo ke un de la kavalriani Danaana sinkez la bronzo aden ilua pektoro ed arachez ad ilu l’anmo. E Diomèdès, qua esis audacoza al kombato klamis lautege a la Deino : - Ho filiino di Zevs, fugez la milito e la kombato. Ka ne esas suficanta a tu trompar febla mulieri ? Se tu ulatempe retroiros a la kombato, ya, me opinionas ke la milito e lua nura nomo tremigos tu de nun. Ilu parolis tale, ed Aphroditè flugeskis, el esis afliktesoza e jemis profunde. Iris havanta pedi rapida duktis elu adexter la meleo, nam el esis opresita per sufri, ed elua bela korpo divenabis nigra. Ed elu renkontris l’impetuoza Arès sidanta sinistralatere dil batalio. Lua piquo e lua kavali rapida tegesis per nubo. Ed Aphroditè, falante surgenue, suplikis elua amata fratulo donar ad elu ilua kavali ligita per ora rimeni : - Ho fratulo amata, sokursez me ! Donez a me tua kavali por ke me irez al Olympos, olqua esas la domo di la Nemortivi. Me sufras kruele pro vunduro quan facis a me la mortigera militisto Tydéido, ilqua esus kapabla kombatar nun mem la Patro Zevs ipsa. Tale elu parolis, ed Arès donis ad elu ilua kavali havanta orizita penacheti. E, jemante en elua kar anmo, elu acensis adsur la charo. Iris acensis proxim elu, prenis la reini en sua manui e frapis la kavali per la flogilo, ed iti flugeskis ed atingis quik la alta Olympos, olqua esas dil Dei la domo. E la rapide iranta Iris haltigis la kavali havanta pedi rapida quale la vento, e, saltante de la charo el donis a li lia nutrivi nemortiva. E la deala Aphroditè falis opoze a la genui di Diônè qua esis elua matro ; ed elta cirkondante elua kara filiino per sua brakii, karezis elu ed el dicis ad elu : - Qua Ouranano, mea kara filiino, traktis te tale, quaze tu facabis necelite ago mala ? Ed Aphroditè qua prizas la rideti respondis ad elu : - Lo esas l’audacoza Diomèdès, filiulo di Tydeus, il vundis me pro ke me forportis adexter la meleo mea amata filiulo, Ainéias, ilqua esas a me la maxim kara de omna homi. La furioza batalio ne plus esas nur inter la Troiani e la Akhaiani, ma la Danaani ja kombatas kontre la Nemortivi. Lore, la glorioza Deino Diônè respondis ad elu : - Subisez e suportez tua sufro, ho mea filiino, quankam tu esas afliktita. Ja plura habitanti dil domi Ouranana per lia reciproka deskonkordi multe sufris de la homi. Arès subisis granda malaji kande Otos e la robusta Ephialtès, filiulo di Alôeus, ligis lu per forta kateni. Il restis katenizita dum dek-e-tri monati en bronza karcero. E forsan Arès, nesaturebla per kombati, perisabus, se la bel Euriboia, lia stifmatro, ne avertabus Hermès, qua liberigis furtatre Arès apene respirante, tante la pezoza kateni domtabis ilu. Hèrè anke sufris kande la vigoroza Amphitryônade vundis elu ye la dextra mamo per flecho havanta tri pinti, e neremediebla doloro kaptis elu. E la granda Aidès sufris inter omni kande la sama viro, filiulo di Zevs tempestoza, vundis ilu sur la solio di Hadès, meze di la mortinti, per rapida flecho e charjegis lu per dolori. Ed il venis aden la domo di Zevs, en la granda Olympos, plena de malaji e jemante en lua kordio, nam la flecho fixigesis en lua larja shultro e tormentis lua anmo. E Paièôn, varsanta dolca balzami sur la plago, risanigis Aidès, nam il ne esis mortiva quale homo. E tale esis Hèraklès, despia, nerezistebla, nule sucioza kande il facis mal agi e frapante per lua flechi la Dei qui habitas l’Olympos. Lo esas la deal Athènè havanta klar okuli qua ecitis folo kontre tu. E la filiulo di Tydeus ne savas, en lua anmo, ke ne vivas longatempe ta qua luktas kontre la Nemortivi. Ilua filii, sidanta sur lua genui, ne nomizos ilu kom ilia patro lor la retroveno dil milito e di la ruda batalio. Nun , la Tydèido timez, malgre lua forteso, ke plu timenda ento kam tu fine kombatez lu. Lu timez ke la saja filiino di Adrèstos, Aigialéia, la nobla spozino dil kavaldomtero Diomèdès, balde jemez dum vekar e pose per trublar sua servisti, pro ke el ploros elua unesma spozulo, la maxim brava de la Akhaiani ! Tale elu parolis, e, per lua du manui, elu estanchis la plago, ed olta risaneskis , e la bitra dolori kalmeskis. Ma Hèrè ed Athènè, qui regardis eli, probis iracigar la Kronido Zevs per paroli acerba. E la deala Athènè havanta okuli klar parolis tale kom la unesma :
- Ho Patro Zevs, forsan tu iraceskos
per to quon me dicos a tu ; ma yen ke
Aphroditè, pro probir irigar ula muliero
Akhaiana meze dil Troiani quin elu
tenere amas, e per esforcar seduktar
danke elua karezi un de la Akhaianini
havanta bela „péplos“, laceris sua
manuo delikata an ora agrafo.
Tale elu parolis, e la Patro dil homi e
dil Dei ridetis, e, vokante Aphroditè ora,
il dicis ad elu :
- Ho filiino mea, la labori dil milito ne
konfidesas a tu, ma al impetuoza Arès
ed ad Athènè. Voluntez pensar nur a la
dolca joyi dil Mariaji.
E li tale interparolis. E Diomèdès
audacoza al kombato duris asaltar
Ainéias, quankam il savis ke Apollôn
protektis lu per sua amba manui.Ma il
mem ne plus respektis la granda Deo,
nam il deziris ocidar Ainéias e spoliar lu
de lua famoza armi. E trifoye il
précipitis su, volante ocidar ilu, e trifoye
Apollôn retropulsis lua shildo brilanta.
Ma kande il saltis bruske quaresmafoye,
simila ad ula Deo, Apollôn dicis a lu per
terorinda voco :
- Timeskez, ho Tydéido, e ne
konsiderez tu kom egala a la Dei, nam
la gento dil Dei nemortiva ne esas simila
ad olta dil homi qui marchas sur la tero.
Il parolis tale, e la Tydéido kelkete retroiris, pro timo iracigar l’Arkisto Apollôn. Ed ilta depozis Ainéias fore de la meleo, en la santa Pergamos ube esis konstruktita lua templo. E Lètô ed Artémis qui joyas pri lua flechi sorgis ica militisto ed honorizis ilu en la vasta santuario. Ed Apollôn havanta arjenta arko produktis imajo vana simila ad Ainéias e surhavanta armi simila. E cirkum ica imajo la Troiani e la deala Akhaiani su frapis sur la bovo-feli qui kovris lia pektori, sur la konvexigita shildi e sur la lejera kurasi. Lore, la rejo Phoibos Apollôn dicis al impetuoza Arès : - Ho Arès, Arès, tu qua esas la plago dil homi, tu qua esas sangoza, e qua renversas la muri, ka tu ne balde ekpulsos de la meleo ita militisto, nome la Tydéido, qua, certe, nun mem kombatus kontre la Patro Zevs ? Ja il vundis la manuo di Aphroditè, pose il saltis bruske adsur me, qua esas simila ad un Deo. Tale parolinte, il retroiris por sideskar sur la alta Pergamos, e la kruela Arès, mixante su a la Troiani, instigis li por kombatar, nam il prenabis l’aspekto dil impetuoza Akamas, princo dil Thrèkiani. Ed il exhortis la filiuli di Priamos, alaktiti di Zevs : - Ho filiuli di rejo Priamos, alaktita da Zevs, til kande vu lasos la Akhaiani masakrar via populo ? Kad vi vartos ke li kombatez cirkum nia pordi solida ? Un militisto falis, ilquan ni honorizis tam multe kam la deala Hektôr, nome Ainéias, filiulo dil grandanma Ankhisès. Ni agez ! Ni deprenez nia brava kompanulo adexter la meleo. Parolinte tale, il ecitis la forteso e la kurajo di singlu. E Sarpèdôn dicis ica harda paroli a la deala Hektôr : - Ho Hektôr, quon divenis tua anciena kurajo ? Tu fanfaronis recente esar kapabla salvar tua urbo, sen la helpo dal altra militisti, sola, kun tua fratuli e tua familiani, e me ne ja vidis ulu de li, nam li omna tremas quaze hundi avan la leono. Lo esas ni, via federiti, qui kombatas. Yen me esas, me, qua venis de tre fora loko por sokursar vi. Vere, ol esas ‘lontana’ la lando Lykiè ube fluas la aquo dil Xanthos plena de vortici. Me livis ibe mea amata spozino e mea infanteto, e mea multanombra domeni quin la povri deziras akaparar. Ma, tamen, me ecitas la Lykiani a la kombato, e me ipsa esas pronta luktar kontre la homuli, quankam me havas nulo por timar o perdar koncerne la malaji quin adportas a vi la Akhaiani , o koncerne la havaji quin li volas prenar de vi. E tu restas senmova , e tu mem ne imperas tua militisti rezistar e defensar lia spozini ! Ka tu ne timas ke vi omna tegata quaze en lina reto, vi divenos la kaptajo dil militisti enemika ? Sendubite, la Akhaiani balde abatos via urbo havanta mult habitanti. Lo esas tua devo pensar pri ta kozi dumnokte e dumjorne, e suplikar la federita princi, por ke li rezistez ferme e ke li cesez expresar lia harda reprochi. Tale parolis Sarpèdôn, ed il mordis l’anmo di Hektôr, ed ilta quik saltis de lua charo kun lua armi, e, brandisante du lanci akuta, il kuris ad omna loki tra l’armeani, ecitante li kombatar por ruda kombato. Lore la Troiani retroiris por luktar ed esis pronta afrontar la Akhaiani e la Argiani dum vartar li kurajoze. Same kam en la arei sakra, per la helpo dal fananti e dal venti, la blonda Dèmèter separas la bona grano de la palio, e ke olta, amasigita, kovresas per blanka polvo, same la Akhaiani tegesis per blanka polvo qua acensis meze de li vers l’Ouranos, e quan levis la pedi dil kavali frapanta la tero, dum ke la militisti intermixis itere e ke la charkonduktori riduktis li a la kombato. E la furioza Arès, kovrita per nubego, iris ad omna loki, dum ecitar la Troiani. Tale il obediis la imperi da Phoibos Apollôn qua surhavas ora espado, kande ilta vidabis departar Athènè, protekterino dil Danaani. Pose l’Arkisto Apollôn ekirigis Ainéias de la santuario e plenigis per vigoro la pektoro dil princo di la populi. Ica laste dicita riaparis meze di lua kompanuli, joyoza pro ke li vidis lu vivanta, sana e sekura e posedanta lua omna forci. Ma li dicis nulo ad il, nam la labori quin preparis por li Arès, plago dil homi, Apollôn ed Eris, ne posibligis a li questionar ilu. Ed amba Aias, Odissevs e Diomèdès, exhortis la Danaani a la kombato ; ed iti, sen timar la trupi e la impetuo dil Troiani, dum ke li vartis li esante pronta por la kombato, nam li esis simila ad ita nubi quin la Kroniôn haltigas che la suprajo dil monti, kande la Boréas e la altra venti violentoza kalmeskis, oli di qui la suflo dispersas la nubi densa e senmova. Tale la Danaani vartis la Troiani esante pronta por la kombato. E l’Atréido, kuranta hike ed ibe meze di li, ecitis li tale : - Ho amiki, vi esez viri ! asaltez kurajoze lor la ruda batalio. Lo esas le maxim brava qui eskapas maximgrandanombre la morto ; ma ti qui fugas havas nek forteso nek glorio. Il parolis, e, per lansar lua longa piquo, il perforis, che la unesma rango, la militisto Dèikoôn Pergaside, kompanulo dil grandanma Ainéias, e quan la Troiani honorizis tam multe kam di Priamos la filiuli, pro ke il esis sempre inter le unesma lor la kombato. E la rejo Agamemnôn frapis ilu per lua piquo en la shildo olqua ne haltigis la frapo, nam la piquo trairis lu ed eniris la ventro per lacerar la espado-zono. Konseque il falis bruisoze, e lua armi sonegis sur lua kadavro. Lore, Ainéias mortigis du brava militisti Danaani, filii di Diokleus, Krèthôn ed Orsilokhos. E lia patro habitis Phèrè, olquas esis bone konstruktita urbo, ed il esis richa, ed il decendis de la fluvio Alphéios qua larje fluas sur la lando dil Pyliani.
E l’Alphéios genitabis Orsilokhos, chefo di grandanombra militisti ; ed Orsilokhos genitabis la grandanma Diokleus, e de Diokleus naskabis du jemela filiuli, Krèthôn ed Orsilokhos, habila ad omna kombati. Kande li esis ankore tre yuna, li venis sur lia navi nigra vers Ilios, olqua havas bona kavali, nome li sequis la Argiani pro la skopo e la honoro dil Atréidi, Agamemnôn e Ménélaos, e lo esas ibe ke la morto atingis li. Quale du leonyuni nutrita da lia matro sur la somito dil monti, funde dil dika foresti, e qui raptas la bovi e la mutonini, e qui devastas la stabli til kande li ocidesas per la akuta bronzo manuagita dal manui dil pastori, tale li falis amba, frapita dal manui di Ainéas, simila ad alta pini. E Ménélaos, qua esas sentima al kombato, kompatis a lia falo, ed il avancis che l’unesma rango, vestizita per la bronzo cintilifanta e brandisanta sua piquo. Ilun ecitis Arès por ke il falez sub la manui di Ainéias. Ma Antilokhos, filiulo dil grandanma Nestôr, vidis lu ed avancis che l’unesma rango, nam il timis por la princo dil populi, di qua la morto igabus neutila lia laboro. E li ja krucumis lia piqui akuta, pronta interkombatar, kande Antilokhos venis dum plasizar su apud la princo dil populi. Ed Ainéias, quankam tre kurajoza, retroiris, pro ke il vidis amba militisti pronta atakar ilu. Ed iti forduktis la mortinti a la Akhaiani, e, livrante li a lia kompanuli, li retrovenis pose por kombatar ye l’unesma rango. Lore li mortigis Pylaiménès, egala ad Arès, chefo dil grandanma Paphlagoni, qui esas shildi-portanta. E la famoza Atréido Ménélaos perforis lu per sua piquo an la klavikulo. Ed Antilokhos frapis an la kudo, per stono-frapo, la duktero di lua charo, nome la brava Atymniado Mydôn, kande il retroirigis sua kavali havanta masiva hufi. E la blanka reini ornita per ivoro eskapis de lua manui, ed Antilokhos saltante adsur ilu, perforis lu an la temporo per espado-frapo. E, ne plus respirante, il falis de la bela charo, havante la kapo e la shultri sinkinta en la sablo olqua esis kavigita caloke. Lua kavali pede-presis il ed Antilokhos ekpulsis li vers l’armeo dil Akhaiani. Ma Hektôr, vidinte li amba, precipitis su tra la meleo dum kriegar. E la brava falangi dil Troiani sequis li, ed avan li marchis Arès e la veneracinda Enyô. Elta, laste dicita, guidis la grandega tumulto dil kombato, ed Arès, brandisanta granda piquo, iris lore adavane, lore addope Hektôr. E Diomèdès, qua esis audacoza a la kombato, vidinte Arès, fremisis. Quale perturbata voyajanto haltas, ye l’extremajo di grandega planajo, an la rivo di fluvio impetuoza falanta aden la maro e qua hezitas ye la vidajo dil ebuliant aquo, tale la Tydéido hezitis e dicis a le sua : - Ho amiki, quante ni juste admiris la deala Hektôr, ilqua esas habila por lansar la piquo ed audacoza dum kombatar ! Ula Deo esas sempre apud lu e deturnas la morto de lu. Nun, yen ke Arès akompanas il, simila a militisto. ‘Itaque’ ni retroirez opoze a la Troiani e ne hastez kombatar la Dei. Ilu parolis tale, e la Troiani pluproximeskis. Lore, Hektôr mortigis du militisti habila por la kombato e stacanta sur la sama charo, lia nomi esis Ménesthès ed Ankhialos. E la granda Télamôniano Aias kompatis pro lia falo, e, marchanta adavane, ilu lansis ilua piquo brilanta. Ed il frapis Amphios, filiulo di Sélagos, qua habitis Paisos, e qua esis richega. Ma lua Moire sendabis lu sokursar la Priamidi. E la Télamoniano Aias atingis ilu che la espado-zono, e la longa piquo duris esar sinkita en lua infra ventro. Il falis bruisoze, e la glorioza Aias adkuris por spoliar lu de lua armi. Ma la Troiani kovris ilu per multanombra piqui akuta e brilanta, e lua shildo herisesis pro co. Tamen, per pede-presar la kadavro, il arachis de ol sua piquo ek bronzo ; ma il ne povis deprenar la bel armi, nam il esis charjegata per flechi. Ed il timis vigoroza atako dal brava Troiani qui presis lu per lia piqui e retroirigis lu, quankam il esis granda, forta e famoza. E tale li luktis en la ruda meleo. E yen ke la Moire violentoza adduktis, opoze a la deala Sarpèdon, la granda e vigoroza Hèrakléido Tlèpolémos. E kande li interrenkontris amba, la filiulo e la nepotulo di Zevs qua amasigas la nubi, Tlèpolémos, kom la unesma, parolis tale : - Ho Sarpèdôn, chefo di la Lykiani, qua neceseso instigas tu irar tremanta aden la meleo, tu qua esas nur nehabila militisto . Mentieri dicas, ke tu esas la filiulo di Zevs tempestoza, dum ke tu esas fora egalvalorar la militisti naskinta de Zevs, lor la antiqua tempi di la homi, tala la robusta Hèraklès havanta leonkordio, ilqua esas mea patro. Ed il venis adhike olim, pro la kavali di Laomédon ; ed, kun sis navi nur e poka kompanuli, il subversis Ilios e despopulizis olua stradi. Ma koncerne tu, tu esas nur poltrono, e tua militisti sukombas. E me ne pensas ke, mem esante brava, tu adportis de Lykié granda sokurso a la Troiani, nam, ocidota da me, tu decensos al solio di Aidès. E Sarpèdôn, chefo di la Lykiani, respondis a lu:
-Ho Tlèpolémos, certe, Hèraklès subversis la santa Ilios, danke la temerareso dil famoza Laomédôn, qua dicis a lu neyuste mala paroli e refuzis a lu la kavalini quin il venabis serchar departinte de tante fora loko. Ma, por tu, me predicas a tu la morto e la nigra Kèr, e me sendos tu, ocidita per mea piquo e tale donante a me granda glorio, vers Aidés havanta famoza kavali. Sarpèdôn parolis tale. E Tlèpolémos levis lua piquo ek fraxino-ligno, ed amba longa piqui springis samatempe de lia manui. E Sarpèdôn frapis il meze dil kolo, e la pinto bitra trairis lu de un latero a l’altra. Lore, la nigra nokto envelopis la okuli di Tlèpolémos. Ma ilca perforabis per lua longa piquo la sinistra kruro di Sarpèdôn, e la pinto restabis kaptita en la osto, e la Kronido lua patro deturnabis la morto de il. La brava kompanuli di Sarpèdôn deprenis ilca adexter la meleo. Ed il jemis, pro ke il tranis la longa piquo ek fraxino-ligno restinta en lua vunduro, nam nulu de li pensabis arachar ol de la kruro di ca militisto, por ke il povez acensar adsur ilua charo, tante hastoza li esis. Lialatere, la Akhaiani havanta bela knemidi forportis Tlèpolémos adexter la meleo. E la deala Odissevs havanta ferma kurajo, videskinte ilu, afliktesis en lua anmo; ed il deliberis en lua mento ed en lua kordio kad il persequos la filiulo di Zevs tondranta laute, o kad il arachos lia anmo a turbo de Lykiani. Ma ne esis en la destino dil grandanma Odissevs ocidar per armo bronza la brava filiulo di Zevs. ‘Itaque’ Athènè inspiris a lu su lansar adsur la turbo di la Lykiani. Lore il ocidis Koiranos ed Alastôr, e Khromios e Alkandros e Halios, e Noèmôn e Prytanis. E la deala Odissevs mortigabus plu granda turbo de Lykiani, se la granda Hektôr surhavante kasko movanta ne vidabis ilu. Il springis a la unesma rangi, armizita per la brilanta bronzo, terorizante la Danaani. E Sarpèdôn, filiulo di Zevs, joyis pri lua veno e dicis ad ilu ica paroli lamentinda: -Ho Priamido, ne permisez ke me restez la kaptajo dil Danaani, e venez helpar me, por ke me povez adminime transpasar en via urbo, ‘quoniam’ me ne plus esas rividonta mea kara patrio, neanke mea amata spozino e mea infanteto. Ma Hektôr surhavante kasko movanta a lu ne respondis, ed il springis adavane, tote deziroza retropulsar quik la Argiani ed arachar l’anmo a multi de li. E la kompanuli dil deala Sarpèdôn depozis ilu sub sub la bela fago di Zevs tempestoza, e la brava Pélagôn, qua esis la maxim kara de lua kompanuli, arachis de lu adexter la kruro la piquo ek fraxinoligno. Lore lua anmo febleskis, e dika nubo kovris lua okuli. Ma la suflo di Boréas rivivigis lu, ed il risizis lua anmo qua esis esvananta. La Akhaiani, opoze ad Arès ed Hektôr surhavante kasko bronza, ne fugis vers la nigra navi ed anke ne precipitis su a la meleo, ma sempre retroiris pro ke li videskis Arès inter la Troiani. Lore qua esis la militisto, ilqua, kom la unesma, mortigesis da Hektôr Priamido e da Arès vestizita per bronzo, e qua esis la lasta ? Teuthras, simila ad un Deo, e la habila kavalriano Orestès, e Trèkhos, Aitoliana kombatanto; Oinomacs e l’Oinopido Hélénos, ed Oresbios qua surhavis brilanta mitro.Ed ilta habitis Hylè, ube lu sorgis pri sua richaji, meze di la lago Kèphissido, nefore de la richa tribuo dil Boiotiani. E la deala Hèrè havante blanka brakii, dum vidar ke la Argiani perisis en la ruda meleo, dicis ad Athènè ica alizita paroli: Ha! filiino nedomtebla di Zevs tempestoza, certe, ni promisabus vane a Ménélaos ke lu retroiros a lua patrio pos subversir Ilios havante forta muri, se ni lasos tale la kruela Arès extensar lua furio. Venez, e ni memorez pri nia kurajo impetuoza. Elu parolis tale, e la deala Athènè havanta okuli klara obediis. La veneracinda deino Hèrè, filiino dil granda Kronos, hastis metar a sua kavali lia ora harnesi. Hèbè atachis quik la roti a la charo, an la du extremaji dil rotaxo fera. E la roti esis bronza havante ok radii, e la felgi di olti esis ek nekoruptebla oro, ma, super oli, pozesis bronza bendi splendida por vidar. La du nabi kovresis per arjento, e la sidilo suspendesis a rimeni ek oro ed arjento, e du cirkli lokizesis avane deube ekiris la timono arjenta, e, che l’extremajo dil timono, Hèrè ligis la bela yugo ora e la bela rimeni ora. Pose, avida de deskonkordo e de militoklami , elu submisis a la yugo elua kavali havante rapida pedi. Ed Athènè, filiino di Zevs tempestoza, lasis falar adsur la pavo dil domo patral la “péplos” subtila, surhavante la diversa ornamenti, quin elu facabis e parfinabis per sua propra manui. Ed el vestizis su per la kuraso di Zevs qua amasigas la nubi, e la armaro dil milito lamentinda. El pozis cirkum elua shultri l’Aigido havante longa franji, hororinda, e quan la Fugo cirkondis. Ed ibe esis la Deskonkordo, la Forteso e la teroriganta Persequo, e la kapo abomininda, hororinda e deala dil monstro Gorgô. Ed Athènè pozis sur sua kapo un kasko herisita per penacheti, havanta quar ora koni, e qua povabus parkovrar la habitanti di cent urbi. Ed el acensis adsur la charo splendida, ed el sizis piquo pezoza, granda, solida per qua elu domtis la turbo del viri heroal, kontre qui elu iraceskis, pro ke el esis la filiino di potenta patro. Hèrè flogis la kavali rapida, e, avan li, apertesis per su ipsa la pordi Ouranan quin gardis la Hori. Ed olci, sorgante pri la granda Ouranos e pri l’Olympos, apertis o klozis dika nubo qua flotacis cirkume. E la kavali docila transiris ica pordi, e la Deini trovis la Kroniôn sidanta, fora de la Dei, sur la maxim alta somito dil Olympos havanta nekontebla nombro de somiti. E la deala Hèrè havanta brakii blanka, dum retenar elua kavali, tale parolis a la altega Zevs Kronido: -Ho Zevs, ka tu ne represos la kruela violentaji da Arès, qua produktas senshame tanta devasturi che la populi Akhaiana? Me havas granda chagreno pro co, e yen ke Aphroditè ed Apollôn havanta arko arjenta joyas ecitir ita dementulo qua ignoras omnaspeca yusteso. Ho Patro Zevs ka tu ne iraceskos kontre me, se me ekpulsos de la meleo Arès pos punisir lu severe? E Zevs qua amasigas la nubi respondis ad elu:
- Irez ! Ecitez kontre lu la devastera Athènè, qua kustumas aplikar a lu ruda punisi. Tale ilu parolis, e la deala Hèrè havanta brakii blanka obediis, ed el frapis elua kavali, e li flugeskis inter la Tero e la stelizita Ouranos. Tam multe kam viro, sidanta sur alta roko, e regardanta la maro purpurea, vidas aerala spaco, tam multe la kavali dil Dei transiris tala spaco per nur un salto. E kande amba Deini arivis avan Ilios, ibe ube la flui Skamandros e Simois unioneskas, la deala Hèrè havanta blanka brakii desjungis elua kavali e tegis li per densa nubego. E la fluo Simois kreskigis por li pasturajo ambrozial. Pose, la Deini, simila en lia flugo a yuna kolombi, hastis sokursar la Argiani. E kande li arivis ibe ube la Akhaiani luktis turbatre cirkum la forteso dil kaval-domtero Diomèdès, simila a leoni manjanti di kruda karno, o di neamansita ed obstinema apri, lore la deala Hèrè havanta brakii blanka haltis e forte klamis, nam el prenabis l’aspekto dil grandanma Stentôr havanta voco bronza, e qua klamis tam forte kam kinadek personi : - Shamez, ho Argiani, vi qui fieresas esar bela, ma qui kovresas per infameso ! Tam longatempe kam la deala Akhillevs precipitis su aden la meleo, nulakaze la Troiani audacis transirar la pordi Dardanian ; e, nun, yen ke li kombatas fore de Ilios, avan la kava navi ! Tale parolinte, elu rivivigis la kurajo di singlu. E Deino Athènè havanta klar okuli, serchanta la Tydéido, renkontris ca rejo, apud lua kavali e lua charo. Ed il desvarmigis la vunduro quan facabis a lu la flecho di Pandaros. La sudoro inundis lu sub la larja espado-zono deube pendis lua shildo konvexigita ; e lua manui esis fatigita. Ilu levetis lua espado-zono ed estanchis nigra sango. E la Deino, apud la yugo, parolis a lu tale : - Certe Tydeus ne genitis filiulo simila a lu. Tydeus esis basastatura, ma il esis homulo. Me interdiktis a lu vane kombatar kande il venis sola, sendita a me dal Athinani, meze la nekontebla nombro de Kadméiôni. E me imperis a lu sideskar paceme an lia repasto-tablo, en lia domi. Tamen, pro ke il duris havar kurajo tante ferma, il provokis la yuna Kadméiôni e vinkis li facile, nam me esis lua asidua protektanto. Certe, hodie, me protektas tu, me defensas tu e me instigas tu kombatar ardoroze la Troiani. Ma la fatigeso ruptis tua membri, o la timo sizis tua kordio, e tu ne plus esas la filio dil ecelanta kavalriano Tydeus Oinéido. E la brava Diomèdès respondis ad elu: - Me rikonocas tu, ho Deino, filiino di Zevs tempestoza. Me parolos sincere a tu e celos nulo a tu. Men opresas nek la timo nek la febleso, ma me memoras tua imperi. Tu interdiktis a me kombatar la Dei fortunoza, ma frapar per la bronzo akuta Aphroditè, la filiino di Zevs, se el decensus aden la meleo. ‘Itaque’, me retromarchas nun, e me imperis ad omna Argiani kunvenar hike, nam me rikonocis Arès, qua direktas la kombato. E la deala Athènè, havante okuli klara respondis a lu : - Ho Tydéido Diomèdès, maxim kara a mea kordio, timez nek Arès nek ulu de la cetera Nemortivi, nam me esas a tu protektantino asidua. Venez ! incitez kontre Arès tua kavali havanta hufi masiva ; frapez il, e ne respektez la furioz Arès, ita chanjema e fola deo, qua, recente, promisabis a me ed a Hèrè, kombatar la Troiani e sokursar la Argiani, e qua, nun, adoptis la partiso dil Troiani ed oblivias lua promisi. Tale parolinte, el sizis per la manuo Sthénélos por decensigar lu de la charo, ed ilca saltis quik adsur la sulo. Ed el acensis adapud la deala Diomèdès, e la rotaxo dil charo jemis sub la pezo, nam olu portis Deino potenta e militisto brava. Pallas Athènè, sizanta la flogilo e la reini pulsis vers Arès la kavali havanta hufi masiva. La Deo jus ocidabis la granda Périphas, la maxim brava de la Aitôliani, famoza filiulo di Okhèsios ; e, tote sangoza, il spoliis lu ; ma Athènè metis sur su la kasko di Aidès, por ke la potenta Arès ne rikonocez elu. E quik kande la plago dil homi, Arès, videskis la deala Diomèdès, il abandonis la granda Périphas jacanta en la polvo, ibe ube, pos ocidir lu, il arachabis de lu l’anmo, ed il marchis rekte a la kavalriano habila Diomèdès. E kande li interproximigabis su, Arès, kom la unesma, lansis lua bronza piquo super la yugo e la reini dil kavali, tale volante arachar l’anmo dil Tydéido ; ma la deala Athènè havante klar okuli, kaptante l’armo per un manuo, deviacigis lu de la charo, por igar ol neutila. Pose, Diomèdès audacoza al kombato lansis impetuoze lua bronza piquo, e Pallas Athènè direktis ol aden la infra parto dil ventro, sub la espadozono. E la Deo vundesis, e la piquo retroduktata, laceris lua bela pelo, e la feroca Arès kriis tam forte kam la klamo da dekamil militisti precipitante su aden la meleo. La pavoro kaptis la Akhaiani e la Troiani, tante forte sonegabis la krio da Arès nesaturebla por kombatar. E, quale aparas, sub nubi, nigra vaporo ekpulsata per vento varmega, tale Arès aparis al brava Tydéido Diomèdès, dum ke il trairis la vasta Ouranos meze dil nubi. Ed il arivis a la domo dil Dei en la alta Olympos. Il sideskis proxim Zevs Kroniôn, dum jemar en lua kordio ; e, per montrar a lu la sango nemortiva qua fluis ek lua vunduro, il dicis ad ilu per alizita paroli : - Ho Patro Zevs, ka tu ne indignos vidar ica violentaji ? Sempre, ni, la Dei, ni intersufrigas kruele por la skopo dil homi. Ma lo esas tu, qua esas la fonto di nia disputi, nam tu genitis filiino fola, perversa e neyusta. Ni, la Olimpana Dei, ni obedias tu e ni esas same submisita a tu ; ma nulatempe tu blamas nek represas elca, e tu permisas omno ad elu, pro ke tu genitis sola ica filiino funesta qua instigas la filiulo di Tydeus, la grandanma Diomèdès, precipitar su furioze a la Dei nemortiva. Il vundis unesme la manuo di Aphrodite, pose il asaltis me, quaze lu esus simila ad ula Deo, e se mea rapida pedi ne forportabus me, mil malajin me subisus, jacante vivanta meze dil kadavri, ed abandonata sen forteso a la frapi dil bronz armi.
Traduko da Jean Martignon ye Kuriero Internaciona