166639Stóries e chiánties ladines — Ai Ladins1895Jan Batista Alton

VI. La Fedelté.

Bun orô Tarejia al pros Vighil da mac,
A degügn zënza nöt y de ne ponsâra;
Da fá spavënt por chësc fô sü vic y ac,
Chʼ ëra fajô n de pro dʼ ël dlungia stala.

Capí nʼ orôra dʼ ester so Vighil soldá
Y döt chësc por na teʼ ria numera bassa;
De chësc fajôra n baudiamënt tremendo ia y ca,
Che düc dijô iló, che teʼ stragi é massa.

“Mi bun Vighil, mi cör, dijôra dlunʼ pitan,
“Mi döt, mia vita, mi su pinsier dagnora,
Sce tö te nʼ vas, chʼ i nʼ aldi plü tüa usc rajonan,
Me tëmi dër, chʼ al sî por me l’ ultima ora.

Vighil conësc so gran dovêr y tol comié;
Ingert vál, ion ne vá degügn te caserma;
Che so cör i crëpes, i parôl dal pité,
Che fajô ëra a odëi, chʼ ël jô sot alʼ erma.

La vita da soldá fô sigü ria assá:
Fá eserzizi, salté de vigni vers, sö y jö,
Lapró da caporai groi y ri tres blastemá,
Spo nia te gofa, canchʼ i dënz ess ion mordü.

Mo le bun Vighil patî düc chisc strabac dër ion:
De gran confort les lëtres i ê de süa bela,
Scrites cun le sanch dl cör ad ël, so bun chestian,
Plënes de füch, dʼ amur dla poverela.

Do agn y agn finalmënter se röia i strabac;
Dl ri sorvisc la fin vëgn dejidrada;
Lascé pó sëgn Vighil caserma y i bur palac
Y jí se nʼ pól a ciasa, la bëgn amada.

La strada, oh, tan saurida ti savôra sëgn!
Cënt otes plü dʼ aurela cörta y morjela,
Che canchʼ ël do ël lasciâ döt, sʼ amur y so bëgn,
So bel tesur cun döta süa parentela.

Chʼ ël vëgn, degügn ne le sá, degügn ne le dess savëi;
Inaspeté rové ól, che sî la ligrëza
Plü grana y ʼci plü bel le gran momënt de sʼ odëi;
A chësc bel momënt pënsel cun contentëza.

Oh, le bel soldá, co chʼ ël se spaza de rové!
Gran prescia ál dʼ abracé süa bona chestiana,
Ejëmpl a düc de castité, de fedelté,
De dötes les terzianes la plü terziana.

La ciasa sëgn dalunc vëighel, fata sö n col,
Bela blancia, danü defora smaltada;
Jí vare a vare da dër soldá sëgn plü ne pól,
So iade sfadius finësc cun na gran saltada.

Degügn ne lʼ á odü gnon sö por stiga te n salt;
N sbalz amez portʼ, spo spalanchëiel lʼ üsc debota,
Vëiga süa möta dlungia ‒ n chestian megher, alt!
Oh, pür Vighil, al vëgn blanch sciöche na cota!

“Oh, ciara,” dij Tarejia bel snel, “chi chʼ al é!
Vighil soldá! degügn sëgn ne tʼ aspetâ;

pagina:30
Mo bun bun che tʼ es gnü! Chiló él döt mudé;
Chësc chiló ái tut por om, che düc me le laldâ.”

“Ah, insciö? düc te le laldâ?” barbotâ le soldá.
Döt so ce i sál, che rodes y cijidëies y sënes;
N momënt pënsel, ci chʼ ël te chësc bojëgn dess fá
Y ci chʼ al foss, chʼ a chëra podess plü incëne.

Mo ma n momënt dorâ pro Vighil chi pinsiers;
Ël sá le castich, che toca a persona tara.
“Credede düc mi augüri de noza sinziers!
Mo la ciasa ái falé, al nʼ é sovënz che se fala.”

Ater ne dijel. Jí se nʼ vál cun le ce bel bas,
Bëgn pür de cör, mo rich gnü de gran speriënza:
De bisca falsité conëscel, cör de sas,
La crudelté de n ce zënza inteligënza.