La parobola del Figliol Prodigo LMO/25
La parabola del Fioeu Trason edit
Dialett de Coni edit
Un òm a l'ha avù doi fieui.
E 'l pì giovo ëd costi a l'ha dit al pare: "Pare, dème la mia part!" e chiel j'ha dàje lo ch'a-j tocava.
Passà quàich dì, radunàsse tut, ël fieul pì giovo s'è partìsne dë cà pr'ëd paìs lontan, e a l'ha mangià ël fèit sò ant le ribòte.
Quand l'ha avù consumà tut, j'è vnùje 'nt col paìs 'na carestìa, e chiel l'ha comensà patì la fam.
E l'è andàsne e s'è giustàsse con 'n sitadin ch'a l'ha mandàlo a soa campagna a governè i pòrs.
E l'avrìa vorsùsse parè la fam con d'agian ch'i crin mangiavo, e podìa gnanch avèine.
Tornà 'nt sè stèss, a l'ha dit: "Quante përsòne 'd servissi ant la cà ëd mè pare l'han ëd pan fin ch'a veulo, menter ch'mi sì i meuro ëd fam!"
Ah! I partireu, j'andreu dë mè pare e-j direu: Pare mi i l'heu mancà contra ël ciel e contra ëd voi;
i son pì nen degn d'essi ciamà vòst fieul; pième com 'na vòsta përsòna ëd servissi".
E, ausandse, s'è andàsne dë sò pare. E mentre ch'a l'era 'ncó lontan, sò pare l'ha conossùlo, e-j ha fàje compassion e, corendije 'ncontra, l'ha 'mbrassàlo e basàlo.
E 'l fieul a l'ha dìje: "Pare, mi i l'heu mancà contra ël ciel e contra ëd voi; mèrito pì nen d'essi ciamà vòst fieul".
E 'l pare l'ha dit aj domestich: "Prèst, tirè fòra ël vestì pì bèl e butèilo; dèje l'anèl ant ël dì e caussélo ëdcò bin!
Peui piè 'n vitèl bin grass e massèlo; veuj ch'i stago alegher.
Përchè 'sto fieul l'era mòrt e l'è arsussità; j'era pì nen e l'è tornà" e a s'è fàsse un bon past, e s'è mangiàsse.
Ël fieul pì vèj l'era 'n campagna; tornand a cà, quand l'è stàje vsin, a l'ha sentì ël tapage.
E l'ha ciamà un servitor '"còsa ch'a l'era lò?"
E chiel a l'ha dìje: "Vòst frèl a l'è tornà e vòst pare l'ha fèit massè 'n bèl vitèl grass përchè ch'l'è tornà san e salv".
Alora 'sto-sì l'è 'ndèit in còlera, e volìa pì nen ëntrè. Ma ël pare a l'è sortì e l'ha comensà a preghèlo.
E l'àut a l'ha dit a sò pare: "Mi, l'è tanti agn ch'i 'v servo sensa mai avéj mancà 'n èt, e j'éve mai dàme 'n cravòt dë mangèmlo con i mè amis;
Mentre ch'apena vnù 'sto vòst fieul, ch'a l'ha mangià tut ël fèit sò con dë bagasse, j'éve subit fèit massè 'n vitèl grass".
E 'l pare a-j ha dìje: "Oh, mè fieul, ti 't ses sempre con mi, e lò ch'i heu mi l'è tò;
Ma bsognava bin tratè fèsta, përchè 'sto tò frèl a l'era mòrt e l'è arsussità; s'era përdùsse, e a l'è tornà".
Bernardino Biondelli, Saggio sui dialetti gallo-italici, 1853, pag. 508
Dialett de Ceva edit
A-j era un òm ch'a l'avìa doi fieui.
Ël pì giovo un dì a-j ha dìje: "Mè pare, dème tut lò ch'a 'm ven ëd mia part!" e 'l pare a-j ha dàje mèss ël sò patrimòni.
Dë lì a pòchi dì, dòp avèj dà ël bondì a tuti, a l'é partì e l'é 'ndàsse a fermé 'nt un paìs lontan dov, a fòrsa ëd désse al bel temp, a l'ha sgairà tut ël fàit sò.
E dòp d'avèj consumà tutcòss a l'avìa, a-j è sopragiont ënt col paìs una tal carestìa che 'sto fieul a comensava a conossi còss'l'era ël bisogno.
A l'é andà al servissi d'un paisan ch'a lo mandava a goardé ij animaj.
A 's sentìa desideri d'ampìsse la pansa dlë giand ch'i crin mangiavo, ma a trovava nsun ch'a-j në dèissa.
Tornand ënt chiel istèss, a l'ha dit: "Quanti servitor a stan bin a cà ëd mè pari, a mangio fin ch'a veulo e mi, pòvr disgrassià, i son condanà a murì sì ëd fame!
i veui partì, j'andreu a trové mè pare e-j direu: Mè pare, j'heu mancà contra ël ciel e contra ëd voi;
i son pì degn d'essi ciamà vòstr fieul, considerémi mach pì com un dij vòstri servitor".
A l'é partì e a l'é tornà dë sò pare. Quand a l'ha vist dë lontan sò pare, pià dë la compassion, a s'è nen podùsse tnì d'andéje ancontra, ëd sautéje al còl e 'd basélo.
Sò fieul a-j ha dicc: "Mè pare, j'heu mancà contra ël ciel e vers ëd voi, i son pì nen degn d'essi ciamà vòstr fieul".
Ma ël pare a l'ha dit aj sò domestich: "Su, portéje un vëstì neuv, déje un anèl a un pàira ëd scarpe;
e peui mné sì un vitèl bin grass, massélo, mangiomslo;
përché cost mè fieul a l'era mòrt e a l'é rescuscità, s'era përdùsse e i l'oma trovàlo" e a 's son butàsse a fé festa.
Ël pì grand dij doi fratèj, ch'a l'era 'n campagna, quand a l'é tornà e ch'a l'ha sentì tanta alegrìa,
a l'ha fàit vnì un servitor e a-j ha ciamàje còss a-j era ëd neuv;
chiel a-j ha rispòst: "Tò fratèl a l'é tornà e tò pare ëd tanta giòja l'ha fàit massé un vitèl grass përché a l'é tornà san e salv".
A l'é vnù la bile al primigenit, e a volìa pì nen entré an cà. Ma sò pare l'é surtì s'la pòrta e a l'ha pregàlo.
Chiel a-j ha rispòst: "Mè pare, a l'é già tanti ani ch'i 'v servo sensa trasgredì nsun dij vòstri ordini e i m'avì mai dàme solament un cravèt dë mangiélo con i mè amis.
Ma përché mè fratèl, ch'a l'ha sgairà tutcòss a l'avìa con ëd fomne dël bèl temp, a l'é tornà, voi 'j fèi subit massé un vitèl grass".
"Mè car fieul" a-j ha rispòst ël pare "ti t'é stà sempre con mi, e tutcòss a l'é mè, a l'é tò;
Absognava ben ch'i 'm ralegrèissa, përché tò fratèl l'era mòrt e a l'é resucscità; s'era përdùsse e i l'avoma tornàlo a trové".
Chabrol de Volvic, Statistique des provinces de Savone, d'Oneille, d'Acqui et de partie de la province de Mondovi, formant l'ancien département de Montenotte, 1824 pag. 342-343
Alter variant edit
- Fossano: Un òm a l'avìa doi fieui. E 'l pì giovo a-j ha dìje: "Pare, dème la mia part ch'a 'm ven!" e 'l pare a l'ha fàit le part. Quàich dì dòp a s'è andàsne 'nt un paìs ben lontan, e a-j è pa 'ndàje vàire, ch'a l'ha fàit sauté tut, abandonandse a ògni sòrt ëd piasì.
- Caraglio: Un òm a l'avìa doi fieui. Ël pì giovo dij doi l'ha dit al pare: "Pare, dème lo ch'a 'm ven ëd mia part!" e 'l pare l'ha divis e-j ha dàje lò ch'a-j tocava. E dë lì a quàich dì, butà 'nsèm tut ël fàit sò, ël fieul pì giovo së 'n partìsne pr'un paìs lontan, dov l'ha fàit prà nèt ëd tut con vive dë spensierà.
- Torre Pellice: Un òm avìa dui fì. E lo pì giovo dì a sò pare: "Pare, doneme la part de ben che me ven!" e a-li ha partagià seui ben. E un pòch apreu, quand lo fì pì giovo ha agù tut rabastà, a se n'è anà fòra ent un paìs leugn, e là l'ha dessipà sò ben en vivand ent la desbàucia.
- Mondovì: Un òm o r'aìva dò fì. Ër pì zovo dij doe o r'ha dicc a sò pare: "Papà, dème 'r mè tòch dër facc mè!" e chel o r'ha spartì tra ëd chei ra ròba chë 'j vnàiva. Dë lì a pòci dì, rabarà tut, ër fì pì zovo o 's n'è andà 'nt un paìs dë lons e là o r'ha facc balè 'r facc sò vivend a boca ch'veutu.