Maren/Kapittel Dörtein

De Dag weer gries un grau un dakig, as Maren na Ilenbeck föör, en echten Novemberdag. Keen Sünnstraal von Morgen bet Abend, keen Lufttog feeg den Nebel weg, de as en finen Regen allens klamm un natt maak. An de toplusten Druben von Ellhorn un Quitschen, an Slöön un de naakten Twigen von Spillbööm, Sprickeln, Barken un Ellern hungen grote Droppens. De Daak weer so dick, dat man em lepeln kunn, keen tein Schritt kunn man vörut seen. Darbi rundüm allens dodenstill, ni mal en ool Krei leet sik seen un hören, un wenn se op den langen Weg ni mal dörch en Dörp kamen weren, wo Hunnen bellen un Minschen eer en goden Dag tonücken, so kunn Maren op den Gedanken kamen hebben, de Welt weer utstorben un se un de Foormann Klaas Lamack weren mit de beiden Vöß alleen nableben.

So 'n Novemberdag is grulich, un mennich Minschenhart, dat vör enige Weken noch flegen un singen müch as en Heidlerch, warrt an so 'n Dag starbenstrurig un fraagt bang in de Tokunft un süüt dar nix as Ies un Snee un Küll un Krankheit.

Maren weer ut en hart Holt sneden, so licht harr se keen Angst un Bangen, se fööl sik seker. Aver se weer eernst un nadenkern; wat eer durch de Seel gung, seeg graad ni veel leevlicher ut as en dakigen Novemberdag. De een Broder ganz vertöörnt, un bi den annern harr dat Künst kost, em so wiet to bringen, dat he eer man verstunn. Un wat waar ut Maria, de bestörrt ut 'n Droom kamen weer? Sterlau meen dat eerlich, aver waar he fastholen? Wenn de lütt Deern unglücklich waar, so harr se mit en jung Gemööt en böös Spill dreben. Un waar eer dat glücken mit Paul Struck? Se neem em üm sien Geld, rein üm sien Geld, de Mann weer eer doch garto trurig: weer 't nich en grulich Leben, Jaar in un ut rümtohöden un to husen mit en Mann, de spattlaam is in Willen un Doon – kunn se em to Been bringen?

»Föör doch en beetjen to!« reep se eenmal över 't anner den Knecht to, de sien Peer bi den slechten Weg ni draben laten müch. Schritt fören bi so 'n hitte Gedanken weer nix för Maren, överhaupt weer eer en lang Besinnen un Gruveln toweddern – Gruveln maakt Grillen un Grappen. Angripen wull se, torecht stüren un stucken, un wo dat ni gang, fööl se sik överflödig. Dat weer gewiß: brach se Paul ni darhin, wo se em hebben wull, un glück eer dat ni mit Maria un Sterlau, – so weer se klaar un harr ganz verspeelt, denn weer 't Tiet de Flünk hangen to laten.

Dat weer al schummerig, as wedder Hunnen anslogen. »Sünd wi noch ni bald dar, Klaas?« froog Maren un rück mal ungedüllig op 'n Stool.

»Düt is Ilenbeck«, see de Knecht, »dar is al de Schoolkaat.«

»Gottloff!«

Un gottloff! see ok Paul, as he Maren von den Wagen holp. He harr veel to klagen un schull op de Wiver. »Wat nützt dat, wenn man eer verklagen deit, dat kost en Barg Geld un dar kommt nix bi rut – wat meenst Du, lütt Maren?«

»Mit Wiebn hest verkeert ümgaan, Paul – aver laat man, ik will bald allens wedder in 't rechte Spoor bringen!«

»Dat wüß ik jo, Maren, dat wüß ik, darüm leet ik Di jo halen!« reep he un strakel eer.

Dat weer noch över veertein Daag hin bet to de Hochtiet, un darüm gung se röver na Doortjn Holm un beed eer, as Bruutmoder so lang bi eer to wanen, wat de ool Fru geern dree. Maren quarteer sik mit eer in de beste Stuuv in, de mal Leutnant Sterlau hatt harr.

Nu geev dat veel totorüsten un intorichten, ok hier un dar en lütten Verdruß. Maren kreeg nüms to seen as de Lüüd in Huus, aver Paul bröch allerlei mit von buten, wat verdreetlich maken kunn; denn harr de een düt seggt, de anner dat – Maren leet sik geruig vertellen, lach em aver ut un see: »Man mutt sik ni na jeden Hund ümseen, de een nabellt.«

As se mal froog, wokeen to de Hochtied inlaadt warrn schull, maak Paul en heel verwunnert Gesicht: »Lüüd inladen? woto? woto? dat maakt man Kosten.«

»Wosaken denkst Du Di de Saak egentlich, Paul? Wullt Du Dien Fru in 't Huus opnemen as Maidag de Grootdeern? wullt Du vellicht ok in Alldagstüüch Di truun laten, in Smeersteveln, Haar flusig un mit rugen Baart?«

»O, o, Maren!«

»Un wüllt wi uns naher to Disch setten un bi Puulkantüffeln un solten Heern uns' Leben as Mann un Fru anfangen? wullt Du denn na de Maaltiet den Kostall misten, un schall ik in de Köök rümpüstern?«

»So höör doch, Maren!«

»Ik mark al, dat wullt Du all nich, un ik will 't ok nich. Na mien Menung schall eerstmal uns' Hochtiet en Fierdag ween, un Dien Frünnen schüllt...«

»Frünnen? heff keen Frünnen!« see he hart.

»Ok keen Bröder, Swestern un sünst Verwandschop?«

»Nee – ja doch, en olen Oom von Moderwegen, aver de süüt mi nich an, is en riken Koopmann in Hamborg.«

»Kommt he nich, denn dankt he för de Inladung, Paul. Also denn en paar Bekannte: wo is't mit Dinen Persepter Kruuskopp? bi den büst Du jo sach ok to School gaan.«

»Ja ja, aver denn schall man sien Oolsch ok mit inladen, un de is en ool Snackfatt, de veel över Di un mi sludert hett.«

»Desto beter, denn süüt se uns mal neeg bi un warrt wies, dat wi keen Kinner freet. Un wosaken denkst Du över den Buurvaagt un sien Fru?«

»De ok noch? wullt Du ni lever dat ganze Dörp inladen?«

»Wenn ik kunn, ja – aver nu segg mi mal, wo schall 't denn ween?«

»Nu ja, so eenfach as mööglich. Wi last so üm Klock ölben – twölf anspannen un föört na Kark...«

»Ik föör aver ni mit, Paul!«

»Wa – wat?«

»Nee, partu nich! Du seggst, in Kellnhusen häkelt de Lüüd uns op en gresige Aart durch – meenst Du, dat ik an mien Erendag dat anseen un anhören will, dat de Lüüd uns naspitakelt? Fallt mi garnich in!«

Paul seeg eer verbaast an. »Maren, wat – wat wullt Du egentlich?«

»Ik will de Köst hier in Huus fiern. De Paster warrt haalt, un hier op de Grootdeel warrt wi truut, en lütt Gesellschaft sett sik naher mit uns to Disch, uns' Lüüd darto.«

Paul höör eer mit apen Mund an, denn stött he rut: »Uns in Huus truun laten? dat is jo ganz keen Mood! in 't ganze Kaspel nich! schüllt de Lüüd uns för unklook holen?«

»Worüm nich? laat eer seggen: wi sünd ni bi Troost, översnappt, appeldwatsch, verrückt, op 'n Puckel ni klook, laat eer den Dag seggen, wat se wüllt, wenn ik dat man ni anhören schall! Sü mal, lütt Paul, Kaspel Kellnhusen is ni de Welt; wat hier ni gellt, is annerwärts eerste Mood; un fangt wi darmit an, uns in Huus tosamen geben to laten, so kaamt anner Lüüd na. Du büst de eerst in Dörp, wenn 't darop ankommt« – se speel mal mit 'n Dumen – »nu ja, denn ga mal vörop!«

»Ja, ja, dat warrt man veel dürer!« klaag he.

»Wat schull 't woll! De Wagen mutt ut de Schüün, ob wi nu hinföört oder den Paster halen laat, un eten un drinken wüllt wi doch op jeden Fall.«

»Jawoll, un denn wullt Du all uns' Lüüd mit an Disch hebben!«

»Dat versteit sik doch von sülben! Se arbeidt mit uns, denn mööt se ok mit uns fiern, so 'n Hochtiet geit dat ganze Huus an. Un nu laat mi man tofreden, ik will dat woll maken.«

»Worüm nich in de hoge Stuuv uns truun laten?« begeer he noch mal op, »worüm nich? Op de Deel, oha! Dat waar jo en Judenschool warrn! De Haan kreit, un de Heen kakelt uns wat för, de Ko gluupt uns an un edderkaut, de Peer rament in 'n Stall...«

»Schaamst Du Di vör Dien Kö, wenn Du Hochtiet maakst? lat eer doch toseen, wenn eer dat gefallt! Un Dien Peer sünd beter as Du, Paul: se sünd still un tofreden, wenn de Krüpp voll is. Un schull de Haan an unsen Hochtietsdag krein? Dat waar slecht Weder bedüden, un ik denk, wenn ik minen Togang hool, denn schall Freud un Freden intrecken. Kakelt de Heen, so weet wi, dat se uns wedder en frisch Ei leggt hett, un sowat versteit Köster un Paster un verdarvt kenen Minsch de Luun. Ok de Armoot schall darbi ween un schall eer Maaltiet hebben.«

»Wat?« reep Paul kort un krötig.

»Jawoll, Paul, mit Dien Verlööv. De Lüüd schüllt weten, wenn Paul Struck mal de Hand apen deit, so warrt mennich Mund satt. All Daag schüüt dat nich, aver de Hochtietsdag is keen Alldag...«

»Nee, dat is en Streidag!« reep Paul gnatterig.

»Du meenst, en Maidag un en Seidag, lütt Paul, denn so 'n Gaben bringt Segen in 't Huus.«

»Dat heff ik noch mien Daag ni funnen!«

»Nee, dat hest ok nich, Paul Struck!« see Maren drang. »An Dien Döör prachert de Armoot sik to Schann! Daglöner, Schoster un Snider hebbt en lütt Gaav för den Handwarksburßen, de riekste Buur in 't Kaspel knippt beide Hannen to un röppt: mi von de Döör, Du Snorrer! De Armoot haßt Di, Paul Struck, un wenn se Di bestelen kann, denn hollt se dat för en goot Wark!«

»Ja ja! un Du wullt noch gar seggen, dat se recht daran deit. Ik betaal mien Armengeld un denn bün ik nüms wat schüllig, weetst dat!«

»Is en dummen Snack, Paul Struck!« reep Maren kortfarig. »De rike Mann is alle Welt schüllig! Wokeen schall bi Noot un Elend wat doon, wenn de Riekdoom de Dören slutt? Nüms wat schüllig is blot de naakte Armoot.«

»Na, dat sünd nette Ansichten un Utsichten! Ik see al en Tümp fremde Schaap ut mien Rööp freten, un wenn dat de Fuulheit rüükt, denn kann 't nett warrn!«

»Ik will de Fuulheit ni fodern«, see Maren op 'n mal ganz geruig. »Aver wenn Du denkst, dat Du mi de Hand ganz tobinnen kannst, so büst Du op 'n Holtweg. Wi mööt daröver ganz klaar ween, Paul, eer de Paster den Segen sprickt. Du weetst, dat ik en Huus ünner Ogen holen un regeren kann, Müüs un Spitzboben hebbt bi mi en slecht Quarteer. Wenn ik nu dat Halbe, wat Di bet herto stalen un verdorben is, an de Armen geev, büst Du denn tofreden?«

»Ja, Maren; aver woveel is mi denn stalen un verdorben? segg mi dat mal, wenn Du kannst!« reep he spöttsch.

»Wenn Du dat sülben ni weetst, büst Du en trurigen Huusvader! Reek Di mal vör: tein Tonnen Haver stalen Di in 't letzte Jaar de Dregunners, Speck un Mettwüst dat Footvolk, de Lüttdeern vermolk Di dre Kö, Lena Lopen...«

»Verdori, dat Beest müß egentlich to Lock!«

»Jawoll, un Du betaalst Afkaat un Gerichtskosten! Ik kunn Di noch veel meer optellen. Wo hooch wullt Du dat anslaan? Ik denk, dat löppt sach na 4-500 Mark hin, un denn hebbt wi noch garni mitreekt, wat Di in Schüün, Koornböön, Köök un Spieskamer verdorben un verschimmelt is.«

Paul seeg eer mal unseker un bisterig an: »Do, wat Du wullt, mi is nagraad allens egaal!« Darmit wull he rutgaan.

»Hollt stopp, lütt Jung, so hebbt wi ni wett! Du büst Herr von Huus un Kluus un schallst bestimmen, aver geruig, as sik dat höört von en Mann. Is Di dat würklich so recht, as ik dat maken will, Paul Struck?«

»Nu seggst Du al wedder Paul Struck...«

»Keen krumme Sprüng! Wenn Du Di noch daröver besinnen mußt, so köönt wi de Hochtiet noch en paar Weken opschuben.«

»Nee, nee, Maren, wat en Infall! Opschuben nee! denn geist Du wedder weg, un ik sitt hier alleen mit de verdreiten Wiver!«

»Nu ja, denn maak ik dat so, as ik Di andüüdt heff, un dat will ik Di vörher seggen: so 'n vergnöögten Dag hest Du noch ni beleevt, un kosten schall he Di ok ni veel, Du warrst mi noch löben.«

Mit en suursööt Gesicht gung Paul ut de Döör. –

En ool herrlich Leed vertellt uns von König Gunther un sien Fru Brunhild. An den Hochtietsabend versöch se noch mal, ob he würklich so stark weer un eer dwungen harr, se kunn dat garni glöben. Dat weer en harden Kampf in de Slaapkamer, un dat Enn von 't Leed weer, dat König Gunther mit eren Görtel an Hannen un Fööt bunnen un an en dennigen Nagel hungen waar. He kunn sik ni rippen un rögen, un so lang de Welt steit, hett woll keen jung Mann so 'n gresige Hochtietsnacht dörchmaakt as König Gunther. Eerst an 'n annern Morgen bedel he so lang, bet se em losmaak un gaan leet. –

Paul Struck weer sach keen König Gunther, un Maren kunn sik mit Brunhild ni meten, aver in een Stück weer Maren eer över: se hett eren Paul bunnen an Hannen un Fööt un em ok an den Nagel hungen, aan dat he dat recht markt hett, ja, dat gefull em toletzt so goot, dat he eer op Hannen droog un ni mööd waar, jedereen vörtosingen, wat Maren för en basige Fru weer.