Odiseo

XXV

Elu portis acendita torchi destinota a Telemakhos pro ke el esis elta qua amis ilu admaxime, nam el nutris ed edukis ilu depos lua infanteso. El apertis dil solide konstruktita chambro la pordi. Ed el sideskis sur la lito, prenis de su sua mola tuniko e livris ol a la manui dil oldino donacanta saja konsili. Elu faldis ed aranjis sorgoze la tuniko e suspendigis ol ye klovo apud la skultita lito. Pose, irante ek la chambro , elu atraktis la pordo per arjenta ringo aden olqua elu shovis la riglo helpe di rimeno. E Telemakhos, kovrita per mutonino-lanfelo, meditis, dum la tota nokto, pri la voyajo quan Athene konsilabis a lu.

CXIV

Ma, en la supra chambro, la saja Penelopeia kushabis su, nek manjinte nek drinkinte, ed el questionis su en elua mento kad lua nereprochebla filiulo evitos la morto, o kad lu domtesos dal superba Pretendanti. Quale leono cirkondata da turbo de homi agitas su, timoza, en la perfida cirklo, same la dolca dormo sizis Penelopeia dum ke el pensis profunde pri co. Ed el dormeskis, e lua omna chagreni desaparis. Lore la Deino havanta klara okuli, nome Athene, havis altra penso, ed elu formacis imajo simila ad Iphtime, a la filiino dil grandanma Ikarios, quan Eumelos qua habitis Phere spozigabis. Tale Athene sendis elu a la domo dil deala Odissevs, por pacigar elua chagreni e la lakrimi di Penelopeia qua lamentis e ploris. E l'Imajo eniris la mariajala chambro alonge la rimeno dil riglo, e, stacante super elua kapo, lu dicis ad el : - Tu dormas, ho Penelopeia, afliktata en tua kara kordio ; ma la Dei qui sempre vivas ne volas ke tu plorez, nek ke tu esez trista, nam tua filiulo retrovenos, pro ke il nulatempe ofensis la Dei. Lore la saja Penelopeia, dolce dormante an la pordi dil Sonji, respondis a lu : - Ho fratino, pro quo tu venis adhike, ube tun me ja nulatempe antee vidabis, tante fora esas la domo ube tu habitas ? Pro quo tu imperas a me pacigar la malaji e la chagreni qui tormentas me en la spirito ed en l'anmo ? Me perdis unesme mea brava spozulo havanta leonkordio e omna vertui inter la Danaani, famoza, e di qua la glorio difuzesis tra la granda Hellas e tota Argos ; e, nun, yen ke mea amata filiulo departis sur kava navo, vera deliranto il esas ! nam il ne havas experienco pri la labori e la diskursi. E me ploras pri il plu multe kam pri lua patro ; e me tremas, e me timas ke il sufrez che la populo a qua il iris, o sur la maro. Multanombra enemiki insidias lu e volas ocidar lu ante ke il retrovenez a la sulo di lua patrio.

CXV

E la nepreciza Imajo respondis ad elu : - Divenez kurajoza, e timez nulo en tua mento. Il havas kompanino tala ke la cetera viri dezirus anke volunte havar elu, nam el povas omno. Lo esas Pallas Athene, ed el havas kompato por tua jemi,e, nun el sendas me dicar ico a tu. E la saja Penelopeia respondis a lu : - Se tu esas Deino, e se tu audis la voco dil Deino, parolez a me pri la desfortunoza Odissevs. Ka lu ankore vivas ulaloke, e ka lu vidas la lumo di Helios, o kad il esas mortinto ed en la domi di Aides ? Lore la nepreciza Imajo respondis a lu : - Me dicos a tu nulo pri il . Kad il esas vivanta o mortinta ? Oportas ne dicar vana paroli. Dum dicar ico, lu desaparis alonge la riglo en la suflo dil vento. E la filiino d'Ikarios vekis, e lua kara kordio joyis pro ke verdicanta sonjo vizitabis elu en l'ombro dil nokto. E la Pretendanti navigis sur la humida voyi, dum projetar en lia mento la kruela mortigo di Telemakhos. Ed esas insulo meze dil maro rokajoza, inter Ithake e l'akra Samos, Asteris, olqua ne esas granda, ma ube esas por la navi, portui havanta duopla ekireyo. Lo esas en ita loko ke haltis la embuskita Akhaiani.

CVI

Ilu parolis tale, ed il plunjis aden la spumifanta maro. E me retroiris aden mea navi kun mea deala kompanuli. Mea kordio agitis nombroza pensi dum ke me marchis. Arivinta en mea navo e sur la maro, ni preparis nia repasto, e la nokto solitara eventis, e ni dormeskis sur la rivo di la maro. Kande Eos havanta rozea fingri e naskinta matine aparis, ni tranis nia navi a la deala maro. Pose, erektante la masti e desvolvante la segli dil navi egala, mea kompanuli sideskis sur la benki dil remanti, ed omni, sidanta en ordino, frapis per lia remili la spumifanta maro. Plu tarde, me haltigis itere mea navi en la fluvio Aigyptos falinta de Zevs, e me sakrifikis santa hekatombi. E, pos kalmigir l'iraco dil Dei qui sempre vivas, me erektis tombo por Agamemnon, por ke lua glorio difuzesez adfore. Efektiginte ita kozi, me retroiris, e la Dei sendis a me oportuna vento e retroduktis me rapide en mea kara patrio. Nun, restez en mea domi til la dek-e-unesma o dek-e-duesma dii ; e, lore, me retrosendos tu digne, me ofros a tu splendida donaci, tri kavali e bela charo ; e me donos anke a tu bela kalico en la skopo ke tu libacionez a la nemortiva Dei e ke tu sempre memorez pri me.

CXXVII

Dum ke lu tale pensis en ilua mento ed en ilua kordio, Poseidaon, qua shanceligas la tero, levis ondego nemezurebla, pavoriganta, pezoza ed alta, ed il jetas olu adsur Odissevs. Same kam la vento, qua suflas violentoze, dispersas amaso de palii sika quin lu forportas hike ed ibe, same la maro dispersis la longa trabi, ed Odissevs acensis sur un de li quaze sur kavalo quan onu direktas. Ed il desmetis la vesti quin la deala Kalypso donabis a lu, ed il extensis senfriste sur sua pektoro la bendeto di Leukothee ; pose, jaceskante sur la maro, il extensis ilua brakii, plena de la deziro natar. E la Potento qua shanceligas la tero vidis il, e sukusante sua kapo, il dicis en sua mento:

- Irez ! subisez anke mil malaji, vagante sur la maro, til ke tu kontakteskos ica viri nutrita da Zevs ; ma me esperas ke tu ne plus ridos pri mea punisi.

Parolinte tale, il pulsis ilua kavali havanta bela krinaro ed atingis Aigas, ube esas lua glorioza domi. Ma Athenaie, di Zevs la filiino, havis altra pensi. El ruptis la direciono dil venti, ed el imperis li cesar e dormeskar. Ed el ecitis, nur, la rapida Boreas, ed el retenis la ondi, til ke la deala Odissevs, evitinte la Ker e la morto, mixabis su a la Phaiakiani habila a la labori maral.

E, dum du nokti e du dii, Odissevs vagadis sur l'ondi obskur, e lua kordio vidis ofte la morto ; ma kande Eos havanta bela hari adduktis la triesma dio, la vento kalmeskis, e la sereneso tranquila komencis esar ; e, levante su sur la maro, e regardante ardoroze, il vidis la tero tote proxima. Same kam a filiuli retrodonesas la vivo dezirata di patro, qua, kaptata da Deo enemika, longatempe subisis granda aflikti, ma ke la Dei fine liberigis de lua malajo, itere la tero e la boski aparis joyoze ad Odissevs.

Ed il natis esforcante pede presar ita tero. Ma, kande il esis fora de ol nur de la atingo-povo di homala voco, il audis la sono dil maro kontre la rokaji. E la vast ondi ruptesis, pavoriganta, kontre la litoro sterila, ed omno envolvesis per la spumo dil maro. Ed esis ibe nek portui, nek shirmili por la navi, e la litoro esis herisita per rifi e per rokaji. Lore, la genui e la kara kordio di Odissevs ruptesis, e, jemante, il dicis en ilua mento grandanma :

CXXXII

Ho Nausikaa, pro quo tua matro genitis tu, tu qua esas tante neglijanta ? Nome, tua bela robi jacas neegardita, e la dato di tua mariajo-festo proximeskas t.e. la tempo kande tu mustos vestizesar per le maxim bela ed ofrir altra robi a ti qui duktos tu. La bona famo , inter la homi, venas de la bela vesti, e la veneracinda genitori joyas pri co. Ni irez do por lavar tua robi, ye la debuto dil sunlevo, e me sequos tu ed helpos tu, por ke ni povos rapide finar ico, nam tu ne plus esos virga dum longa tempo. Ja la unesmaranga homi dil populo serchadas tu, inter omna Phaiakiani de ube tua gento havas sua origino. Irez ! demandez a tua glorioza patro, quik de la matino, por ke il preparigez la muli e la charo qui portos la zoni, la "peplos"-i e la bela tegili. Lo esas plu bona ke tu acensez anke sur la charo prefere kam pedirar, nam la laveyi esas tre fora del urbo.

Tale parolinte, Athene havanta okuli klara retroiris al Olympos, ube sempre esas, onu dicas, la solida domi dil Dei, olquin la vento ne shanceligas, ube la pluvo ne fluas, de qui la nivo ne proximeskas, ma ube la sereneso flugas sen nubo e quin brilanta splendideso tegas en olqua la Dei felica joyas senfine. Lo esas ibe ube riacensis la Deino havanta klar okuli, pos ke elu parolabis a la yuna virgino.

CXXXIII

E quik la brilanta Eôs levis su e vekigis Nausikaa havanta bela "peplos", elqua admiris la sonjo, quan el havabis. Ed el hastis irar a la domi, por avertar lua genitori, nome elua kara patro ed elua matro, quin el trovis en la internajo. E lua matro sidis an la herdo kun sua servistini, filifanta la lano tintita per purpuro maral ; e lua patro ekiris kun la reji glorioza , por irar a la konsilantaro ube vokis ilu la nobla Phaiakiani. E, haltante proxim elua kara patro, el dicis ad il : - Ho kara patro , ka tu ne igos preparar larja ed alta charo a me, por ke me portez a la fluvio e ke me lavez nia bela vesti qui jacas ed esas sordidigita ? Nome konvenas a tu, qua sidas che la konsilantaro inter le unesma, surhavar bela vesti. Tu havas kin filiuli en tua domo rejal ; du de li esas mariajita e tri plusa esas ankore sana e prosperanta yunuli. Iti volas irar a la dansi, tegita per vesti neta e fresha , ed ica sorgado rezervesas a me. Elu parolis tale, nam el ne audacis aludar elua florizita mariajfesto ad elua kara patro ; ma il komprenis el ed il respondis : - Me refuzos a tu , ho mea filiino, nek muli nek altra kozi. Forirez, e mea servisti preparos a tu larja ed alta charo apta portar kargajo.

CXXXIV

Tale parolinte, il imperis la servisti e li obediis. Li ekirigis charo rapida e li aranjis lu, e li ligis la muli sub la yugo a la charo. E Nausikaa adportis de elua chambro elua bela robi, ed el depozis oli aden la charo. Ed elua matro inkluzis ecelanta manjaji en korbo, ed el varsis vino aden felto-sako ek kaprinofelo. Ita yuna virgino acensis adsur la charo, e lua matro donis ad elu en ora fialo liquida oleo, por ke el parfumizez su kun elua servistini. E Nausikaa sizis la flogilo e la bela reini ed el flogis la muli por ke li kurez ; ed iti, produktante granda bruiso, springis, forportante la vesti e Nausikaa, ma ne sola, nam la cetera mulieri iris kun elu.

E kande eli parvenis an la fluo limpida dil fluvio, ibe ube esis laveyi plena dum la tota yaro, nam bel aquo abundanta exterfluis en ita loko, apta lavar la kozi sordidigita, eli desligis la muli de la charo ed eli duktis li vers la fluvio vorticanta, por ke li povez manjar la dolca herbi. Pose, eli sizis per elia manui, en la charo, la vesti quin eli plunjigis aden l'aquo profunda, presante oli en la laveyi ed interkonkurencanta pri la rapideso. E lavinte e puriginte oli de omna sordidaji, eli extensis oli ordine sur la rokaji di la litoro quin la maro aquizabis. E pos balnir su ipsa e parfumizir su per oleo brilanta, eli manjis lia repasto an la rivo dil fluvio. E la vesti sikeskis sub la splendideso di Helios.

CXXXV

Pos ke Nausikaa ed elua servistini manjabis, eli ludis per baloneti pos desnodigir la bendeti di lia kapo. E Nausikaa havanta bela brakii intonis melopeo. Tale Artemis marchas sur la monti, joyoza pro lua flechi, e, sur la monto Teygetos eskarpa o l'Erymanthos, el joyas pri apri e rapida cervi. E la nimfi rustika, filiini di Zevs tempestoza, ludas kun elu, e Leto joyas en sua kordio. Artemis superiras eli omna per la kapo e la fronto, ed on rikonocas elu facile, quankam eli omna esas bela. Tale la yuna virgino brilis meze di lua servistini. Ma kande oportis faldar la bela vesti, jungar la muli e retroirar a la domo, lore Athene, la Deino havanta okuli klara, pensis diferante, ed el volis ke Odissevs vekez e videz la virgino havanta bel okuli e ke el duktez il a la urbo dil Phaiakiani. Lore la yuna rejino lansis baloneto ad un de elua servistini, e la baloneto misiris e falis aden la fluvio profunda. Lore omni forte klamis, e la deala Odissevs vekis. E, sideskante, il deliberis kun sua mento e sua kordio.

CXXXVI

- Ve ! a qua homi apartenas ica sulo adube me venis ? Ka li esas insultema, sovaja, neyusta o gastigema, e kad lia mento timas la Dei ? Me audis klami di yunini. Kad ico esas la voco dil Nimfi qui habitas la somito dil monti e la fonti dil fluvii e la marshi herboza o kad me audos balde la voco dil homi ? Me verifikos ico e pose me pensos pri rezolvar ulo. Tale parolinte, la deala Odissevs iris ek la mezo dil arbusti, ed il arachis per lua manuo vigoroza un dika ramo por velizar lua nudeso sub la folii. Ed il hastis, quaze leono dil monti, fidanta a lua forteso, marchas tra la pluvi e la venti. Lua okuli brilas ardoroze, e lu atakas la bovi, la mutonini o la neamansita cervi, nam lua ventro instigas lu asaltar la bestio-trupi ed irar aden lia solida habiteyo. Tale Odissevs aparis meze di la yunini havante bela hari, quankam il esis tote nuda, nam la neceseso koaktis il agar tale. Ed il aparis ad eli hororinda e desnetigita per la spumo dil maro, ed eli fugis hike ed ibe, adsur la altaji di la litoro. E, nur, di Alkinoos la filiino restis, nam Athene pozabis audaco en lua kordio ed ekpulsigis la timo de elua membri. Konseque el restis opoze ad Odissevs.

CXXXVII

Ed ilta deliberis pro ke il ne savis kad il suplikus la virgino havante bel okuli, per sizar elua genui, o kad il pregus el defore, per paroli flatanta, donar vesti ad il e montrar ad il la urbo. Ed il vidis ke esis preferinda suplikar el defore per paroli flatanta, pro timo, ke, se il sizus lua genui, elu iraceskus en elua mento. E, quik, il direktis a la virgino ica diskurso flatera ed habila.

- Me suplikas tu, Ho Rejino, tu esez Deino o mortiva ! Se tu esas Deino, t.e. un de eli qui habitas la larja Ouranos, semblas a me ke tu esas Artemis, filiino dil granda Zevs, per tua beleso, tua staturo e tua gracio ; se tu esas un de la mortivini qui habitas surtere, lore triople esas felica tua patro e tua matro veneracinda, triople esas felica tua frati ! Sen dubito lia anmo esas joyoza opoze a tua gracio, kande li vidas tu mixar su a la dansanta kori ! Ma il esas plu felica inter omni ta qua, dum saturar tu per mariajo-donaci, duktos tu ad ilua domo ! Nulatempe, ya, me vidis per mea okuli viro tante bela, nek muliero tante bela, e me esas kaptita per admiro.

CXXXVIII

Ulafoye en Delos avan l'altaro di Apollon, me vidis yuna stipo di palmiero. Me irabis adibe, ya, e nombroza sequantaro akompanis me en ica voyajo qua esis igonta me desfortunoza. Ed, per vidar ica palmiero, me esis dum longa tempo astonegata en mea anmo pro la fakto ke tante bela arboro kreskabis ek la tero. Tale me admiras tu, ho muliero, e me esas astonegata e me tremas pro sizar tua genui, nam me subisas granda doloro anmala. Hiere, pos duadek dii, me fine eskapis de la maro obskura. Dum ita tempo, la fluxi e la rapida tempesti forduktis me del insulo Ogygie, e yen ke ula Deo pulsis me ad ica loko, por ke me sufrez hike forsan plusa malaji, nam me ne pensas ke ico finis, e la Dei probable opresos me itere per oli. Ma, ho Rejino, kompatez a me, nam lo esas vers tu, kom la unesma persono, ke me venis, pos subisir tanta desfortunaji. Me konocas nulu de la homi qui habitas ica urbo ed ica lando. Montrez a me la urbo e donez a me kelka rago por tegar me, se tu adportis adhike ula envelopilo di vesti. Utinam la Dei grantez a tu tam multa kozi kam tu deziras : spozulo, familio e felica konkordo ; nam nulo esas plu dezirinda e plu bona kam konkordo per qua on guvernas sua familio. La spozulo e la spozino tale charjegas lia enemiki per dolori e lia amiki per joyo, e li ipsa esas felica.

E Nausikaa havanta blanka brakii respondis a lu :

CXXXIX

- Ho stranjero, - nam certe, tu similesas nek poltrono nek deliranto, - Zevs Olimpano disdonas la richeso a la homi, a la benigni ed a la maligni, ad omni quale lu volas. Lo esas lu qua facis a tu ita destino, ed oportas subisar ol paciente. Nun pro ke tu venis a nia lando ed a nia urbo, tu indijos nek vesti, nek omna altra kozi qui konvenas a desfortunozo, qua venas dum suplikar. E me montros a tu la urbo e me dicos a tu la nomo di nia populo. La Phaiakiani habitas ica urbo ed ica lando, e me, me esas la filiino dil grandanma Alkinoos, ilqua esas la unesma inter la Phaiakiani per la povo e la potenteso.

Tale parolis elu ed el imperis elua servistini havanta bela harari.

Venez proxim me, ho servistini. Adube vi fugas pro vidir ica viro ? Kad vu pensas ke il esas ul enemiko ? Ne esas vivanta homulo e ne povas esar mem nur unu tala qua audacez entraprezar milito sur la lando dil Phaiakiani, nam ni esas tre kara a la Dei nemortiva, e ni habitas an la extremajo dil maro ondoza, e ni ne havas relati kun la cetera homi. Ma se ula desfortunozo vaganta venas adhike, ni mustas sokursar il, nam la gasti e la mendikanti venas de Zevs, e la donaco mem negranda, quan on furnisas a li, esas agreabla a lu. Itaque, ho servistini, donez a nia gasto ulo por manjar, e lavez ilu en la fluvio shirmata kontre la vento.

Elu parolis tale, e la servistini haltis ed interexhortis, ed eli duktis Odissevs aden loko shirmata kontre la vento, quale imperabis lo Nausikaa, filiino dil grandanma Alkinoos, ed eli lokizis proxim lu vesti, un mantelo ed un tuniko, ed eli donis a lu liquida oleo en ora fialo, ed eli imperis ilu lavar su en la fluo dil fluvio. Ma lore la deala Odissevs dicis ad eli.

CXL

Ho servistini, vi desproximeskez kelke, por ke me delavez la spumo sur mea shultri e ke me parfumizez me per oleo, nam depos longa tempo mea korpo indijas unciono. Me ne lavos me avan vi, nam me timas pro respekto, montresar nuda meze di yunini havanta bela hari.

Ilu parolis tale, e, pos foririr, eli raportis ita paroli a la virgino Nausikaa.

La deala Odissevs lavis en la fluvio la spumo saloza qua tegis lua dorso, lua flanki e lua shultri ; ed il purigis lua kapo dil sordidaji di la nedomtita maro. E, pos komplete balnesir e parfumizir su per oleo, il tegis su per la vesti quin la yuna virgino donabis a lu. Ed Athene, filiino di Zevs, igis lu aspektar plu granda e faligis de lua kapo lua lokloza hararo simila a la flori di hiacinto. Same kam habila mestieristo, qua varsas oro sur arjento -e quan Hephaistos e Pallas Athene instruktis - parfinas splendida verki per perfekta savo experiencoza, same Athene varsis la gracio sur lua kapo e sur lua shultri. Pose, il sideskis eskarte, an la rivo di la maro, splendidesanta per beleso e gracio. E la virgino, dum admirar ilu, dicis a lua servistini havanta bela hari :

CXLII

- Staceskez, ho Stranjero !por irar a la urbo e por ke me duktos tu a la domo di mea patro prudenta, ube me opinionas ke tu vidos la maxim importanta Phaiakiani. Ma agez segun to quon me dicos a tu, nam tu semblas a me esar plena de sajeso : tam longatempe kam ni iros tra la agri e tra to quo esas la rezulto di la laboro dal homi, marchez rapide kun la servistini, dop la muli e la charo, e, pri me, me montros la irenda voyo ; ma kande ni esos arivata en la urbo, olqua cirkondesas per alta turmi ed olqua dividesas en du parti per bela portuo di qua l'enireyo esas streta, ube konstruktesas la navi, singla esante en sekura staciono, ed avan la portuo esas la bela templo di Poseidaon en l'"agora" pavizita per granda petri taliita ; - ed ibe anke esas la equipuri dil nigra navi, la kordegi e la yardi e la remili quin onu polisas, nam la arki e la flechuyi ne okupas la Phaiakiani, ma nur la masti e la remili dil navi, e la navi egala sur qui li trairas joyoze la maro plena de spumo ; - evitez lore askoltar lia bitra paroli, pro timo ke un de li blamos me dope, nam li esas tre insolenta, e la maxim maligna de li dum renkontrar ni povus forsan dicar : Qua esas ica stranjero altastatura e bela sequanta Nausikaa ? Ube el trovis ilu ? Certe, il esos lua spozulo. Forsan el aceptis ilu kun bonvolo, dum ke il vagadis exter ilua navo, olqua duktesis da stranjera viri, nam nulu de li habitas proxim hike ;