Ok ’ne lütte Gaw’ för Dütschland
| Ok ’ne lütte Gaw’ för Dütschland. | |
|---|---|
| Author: | Fritz Reuter |
| Text type: | Gedicht |
| Comment: |
from: Fritz Reuter: Sämmtliche Werke Band IV, Hinstorff'sche Hofbuchhandlung 1903
|
| : | |
I.
»Hann Jochen, hest 't nich raupen hürt?
Kumm 'rut! uns' oll Herr König wir 't;
Hei röppt uns All tau Strid un Kiw',
Den Franzmann sæl'n wi drang' tau Liw'.«
Un hei kümmt 'rute up de Strat:
»»Ick, Brauder, bün all lang' parat;
Wenn de uns röppt, denn kümmt Jedwedder.
Denn 'rup, up dat Franzosen-Ledder!««
Un as dat Dörp entlang wi gahn,
Dunn seihn wi 't ganze Dörp dor stahn,
Dunn drückt ein Jeder uns de Hand:
»Hurrah, Ji Beid', för 't Vaderland!«
Un ganz voran, dor steiht 'ne Fru
Mit wittes Hor un Ogen tru,
De fött Hann Jochen üm un küßt;
»Du büst min Letzt, min Einzigst büst.
Wenn 't æwer up den Franzmann geiht,
Denn weg mit all de Trurigkeit!
Sei heww'n hir stahlen, as de Rawen,
Sei heww'n min Öllern ehr Graww eins grawen.«
Un hinnenwarts, so in de Firn,
Dor steiht 'ne grote, ranke Dirn,
De ward de Ogen nedder slahn
Un heimlich wischt s' sick af de Thran. – –
II.
Ick heww kein Kegel un kein Kind,
Min Öllern lang' all storben sünd,
Ick heww kein Brud, de um mi klagt,
Ick heww kein Seel, de nah mi fragt,
Un doch würd'n mi de Ogen natt;
De einzigst Fründ, den ick mal hatt,
Dat was Hann Jochen. »Hann Jochen! furt!
Wi heww'n hir vel tau lang' all lurt.« –
»»Ja woll, dat is woll höchste Tid. –
Na, denn lewt woll, Ji leiwen Lüd'!««
Un an den Schulten geiht hei 'ran:
»»Schult, nehm Hei sick min Mutter an.«« –
»Dat daun wi All!« roppt All'ns tausamen,
»Gew Gott, dat Ji taurügg eins kamen,
Taurügg ut desen heil'gen Krieg,
In helle Freud' un hellen Sieg!« – –
III.
So trecken wi Beid' de Strat entlang;
Mi was 't egal, doch hei was krank. –
»Hann Jochen, na, denn helpt dat nich,
Nah vörwarts kik, kik nich taurügg!« –
Un as wi uns halwmäud all gahn,
Dunn kam wi an de Iserbahn;
Dor röppt dat ut den Wagen 'rut:
»Hann Jochen is 't un Fridrich Snut!
Hir 'rin mit Jug un Jugen Kram,
Hir sitt de Kumpani tausam! –
Hir, Brauder, hir!« – »»Ne, Brauder, hir!«« –
»Dit 's Bittern« – »»Je, dit 's Kirschlakür«« –
Un as wi hir en Beting seten,
Dunn hadd Hann Jochen sin Leid vergeten.
Dat beste Middel för Truer un Leid
Dat is Kameraden ehr Hartlichkeit. – –
IV.
Un as tau Berlin nu All'ns was parat,
Dunn was ut den Buren mal wedder 'n Soldat;
Doch dit is kein Spaß nich, ne! ditmal geiht 't los. –
Nu wohr Dine Knaken, entfahmte Franzos'! –
Un up de Bahnhæw' drängt 't sick 'ran:
Hir junge Fru, hir olle Mann,
Hir vornehm Lüd' un hir gering'n;
Ein Jeder will sin Gawen bring'n.
Un de lütten Mamsellings, wo grelling tau Bein!
»Nu segg mal, Hann Jochen, hest so wat all seihn?«
Sei hüppen herümmer mit Tass' un mit Teller
Un bringen dat Beste ut Kæk un ut Keller.
»Ne, hür mal, Hann Jochen, dat hadd 'ck mi nich dacht,
Dat uns' dütschen, jungen Mätens so nüdlich getacht.
So nimm doch! – Lang tau doch! – Wat willst Di schaniren?
Sei weiten, dat wi for ehr Unschuld marschiren.« –
V.
Un as wi in den Wagen sünd,
Dunn sitt dor 'n olles Minschenkind
Mit grises Hor, mit grisen Bort;
»Na, Olling, wat? Wohen de Fohrt?«
»»Ick weit nich, wat mi einer kennt;
De Kriegsminister-Excellent
Hett allergnädigst mi vergünnt,
Tau stahn, wo all min Kinner sünd.
All sæben min braven Jungs sünd mit,
Un ick nu ok; – min Nam is Smidt.««
Dunn krawwelt wat an mine Bein,
Ick lang' dorhen, mal nah tau seihn.
Wat 's dit? En Jung' von föftein Johr
Mit rode Back un geles Hor!
Un makt en ganz verdutzt Gesicht,
Un stunn, as wir hei heil taunicht.
»Wo willst Du hen? Wat deihst Du hir?« –
»»Oh, Herr, o schellen S' nich tau sihr;
Ick slek mi 'rinne in den Wagen,
Wull Kugeln un wull Water dragen.««
»So 's 't recht,« seggt Smidt, »min Sæhn, kumm her!
So is ganz Dütschland in de Wehr;
En glatt Gesicht, en grisen Bort,
So hürt sick dat, so hett dat Ort;
So steiht ganz Dütschland in sin Macht,
Dat hett sick de Franzos' nich dacht.« –
Un »Hurrah!« röppt dat ut den Wagen,
»So, König Wilhelm, kannst Du slagen!
Wenn Olt un Jung tausamen stahn,
Denn ward de olle Kar woll gahn –«
Von Thranen blänkert männig Og' –
»Hoch, König Wilhelm! Dütschland, hoch!«
VI.
So trecken wi nu nah Frankrik herin;
Je, dor ward nicks as Elend sin:
Verkamene Öllern, verkamene Gören,
De Hunger, de kickt ut alle Dören.
Ringsum is nicks as Jammer tau seihn,
Un up de Feller kein Halm tau meihn,
De einzigst, de Aust höllt, dat is de Dod,
Kein Eten, kein Drinken, kein Water, kein Brod;
Hir hängt jo de Hunger woll æwer den Tun.
Man wider, man wider! Hir ward uns jo gru'n,
Wi sünd woll de Letzten, so as mi dat schint,
Uns' Volk liggt bi Metz jo all lang' vör den Find.
»Oh, Du, Deutschland, Du mußt marschiren!«
Na, wat dat heit, dat deden s' hir uns lihren:
Von Nachtens Klock Ein, mal Hül un mal Hott,
Bet 's Abends in 'n Schummern gung 't nah grawe Lott.
Un 'ne grawe Lott was 't, un ehr Kuß, de smeckt sur.
Von unnen up strakt s' un strakt as de Bur,
Un de, den sei nödigt up Lager un Bett,
För ümmer, för ümmer dat Upstahn vergett.
VII.
Un seiner Excellent, de königliche General von Franzky kamm heran
Un höll uns 'ne Red' un redte uns an:
»Der König läßt Euch grüßen, Ihr Pommern,« sär 'e.
»Und daß seine Pflicht thut heut ein Jere,« sär 'e.
»Den Berg hir vorn greift an mit das Bangenett
Un das Dorf dorachter, wo der Feind sich hett sett't,
Und smeißt mir den Feind hendal in die Slucht,
Und jagt mir den verdammten Franzosen in die Flucht.«
So, nu geiht dat los! »Hann Jochen, kumm hir,
Nu vörwarts, Hann Jochen, herin in dat Für!
Un nu olle Jung', wat kümmt, dat mag kamen;
Wi Beiden, wi stahn jo as ümmer tausamen.«
Un nu vöran mit Sang un Klang,
Von Busch tau Busch den Barg entlang.
»Ümmer höger, ümmer höger! Man 'rup, mau 'rup!«
So röppt dat dörch den ganzen Trupp.
Hurrah! gewunnen is de Barg;
Hir simmt un summt dat gruglich arg,
Dat klætert an dat Bangenett,
As wenn Einer mit Arwten smeten het;
Un vörwarts, 'ran an dat Gehöft! –
»Hann Jochen, dit 's en bös Geschäft;
Doch komm, Lawise, wisch ab Dein Gesicht,
Eine jegliche Kugel, die trifft ja nicht.« –
Dat Dörp is uns'; hoch unsre Fahn!
So hewwen wi de Franzosen slahn.
Dat Dörp is uns', wi heww'n gewunnen.
Hoch unsre Fahn! de Find liggt unnen.
»Hann Jochen, kumm hir! – Hann Jochen, wo büst?
Ick seih Di nich, so düster is 't. –
Wo is hei blewen? – Seggt! weit dat Kein?
Hett Keiner minen Hann Jochen seihn?«
VIII.
Dor up den Barg, dor up den Rand,
Dor drückt ick em tauletzt de Hand,
Dor giwwt mi en Krankendräger 'ne Lücht,
Wo de Doden liggen so drang'n un dicht.
Ick lücht herup, ick lücht hendal:
Oh, wat för Jammer, oh, wat för Qual!
In 'n Dod noch raupen sei: »Wi heww'n wunn'n!« –
Dor heww ick denn ok Hann Jochen funn'n.
Dor liggt hei still un likenblaß,
Dat drüppt, dat drüppt so rod in 't Gras;
Noch kennt hei mi, noch grüßt hei mi. –
En deipen Athen – dunn is 't vörbi!
Nu heww ick Keinen mihr up de Welt,
Nu bün ick allein up mi bestellt;
Min einzigste Fründ, Hann Jochen, is gahn;
Ick möt nu för em mit för Dütschland slahn.. – –
IX.
Dat lütte Dörp, dat liggt in stille Rauh,
Blot 's Sünndagsnahmiddags einmal
Röppt hastig Ein den Annern tau:
»Kamt All, kamt All! nah 'n Schultenhus' hendal!
Stin, Dirn, so mak! Korlin un Dürt!
De Schult is ut Barlin taurügg,
Un wat hei seihn hett, wat hei hürt,
Vertellt hei nu; 't is fürchterlich!
Doch wohr sall 't sin, knapp glöwt dat Ein,
Un wohr is 't, wat uns' Schulten-Vader seggt;
Hett ok de swarten Apen seihn,
De Polium ut Afrika hett bröcht.« –
»»Na, Mutter, kumm! – Ji Gören all!
Dat Jeder mal in ollen Dagen
Mit helle Freud' d'ran denken sall,
Wo sick uns' Volk för Dütschland slagen.««
Dor sitt de Schult, un hei vertellt
Von desen groten heil'gen Krieg. –
»Wo is dat mæglich, wo in alle Welt?
Dat is jo nicks as Sieg un wedder Sieg!« –
»»So wid,«« seggt Schulten-Vader, »»wir dat gaud,
Doch Männig hett dorför sin Lewen laten,
Un seiht ok up dat Blaud, dat vele Blaud,
Dat för den Sieg un 't Vaderland is flaten.
Uns' lüttes Dörp hett ok sin Schärflein bröcht,
Uns' brav Hann Jochen is nich mihr;
Sin Unteroffzire hett 't mi sülwen seggt,
– Un dat hei mannhaft för uns storben wir.«« –
'Ne olle Fru wankt in de Dör herin,
En bleikes Mäten höllt sei in den Arm:
Dat ward Hann Jochen sin oll Mutter sin,
Un dat 's sin Brud, dat Gott erbarm!
Un lising seggt de Schult: »»Sei weiten 't al,««
Steiht up un küßt de Mutter up de Stirn,
Un All'ns steiht up un drängen All
Sick um de Mutter un de junge Dirn.
»»Dit 's sin Vermächtniß,«« seggt de Schult,
»»Wat hei bi 'n Afschid uns hett hinnerlaten;
Ick nehm min Deil, ick tahl min Schuld:
Ji wahnt von jitzt in minen nigen Kathen.««
De Red' geiht rund, de Red' geiht 'rümmer:
»Wi will'n in eine Karw 'rin hau'n.« –
»»Ja,«« seggt de grise Vader Brümmer,
»»Wi will'n an Jug dat Unsre dauhn;
Doch Fridrich Snut? Wo is hei blewen?
Schult, hest Du nicks von Snuten hürt?«« –
»De Unteroffzire säd, hei wir an 'n Lewen,
Doch einen snurr'gen Bengel wir 't;
Hei dæs'te so för sick herüm,
Hei säd nich Witt, hei säd nich Swart,
Dat wir, as fret en scharpen Grimm
Em an de Lewer un an 't Hart.« –
»Ja, Vatter, 't was en rugen Gast.«« –
»Nich richtig, Vatter! blot von buten –
Sin Sinn is tru, sin Hart is fast –
Taxir von binnen Fridrich Snuten.«
»»So 's 't recht,«« antwurt't 'ne deipe Stimm,
»»Hei kamm Jug man so anners vör;««
Un as de Schult sick dornah dreihte üm,
Dunn stunn de oll Herr Paster in de Dör.
»»Ick heww em woll am Besten kennt;
Vor Allen was mi dese leiw.
De Oberst von sin Regiment,
De schickt uns hüt hir desen Breiw.
Uns' Sæhn is dod, stolz is hei follen,
De sösteinst Kugel smet em üm,
Hei hett allein dat Feld noch hollen,
As All'ns all t'rügg was rings herüm.
De findlich Offzire hett 't sülwen seggt:
›Hir an den Doden, dor rühr mi Kein,‹
Un hett up em den Degen leggt:
›Nu heww ick mal en Helden seihn!‹
Und, Kinder, hört nun auf mein Wort:
Zwei Gaben sind von uns gekommen,
Zwei blut'ge Gaben aus unserm Ort,
Gott hat in Gnaden sie genommen;
Die Beiden fielen für Deutschlands Ehr.
Es schweigt für immer der Hohn und Spott:
Deutschland ist einig; kein Zwiespalt mehr!
Und nun stimmt an: Nun danket Alle Gott!«