Page:A dictionary of Islam.djvu/103

This page has been proofread.

AKWỤKWỌ

AKWỤKWỌ 
87 
gbara ha alụkwaghịm n’oge pụrụ iche.  Na 
Nọdụ ala n'oge ndị ahụ kpọmkwem, na-atụkwa egwu Chineke gị 
Onyenweanyị.  Ewepụla ha n'ụlọ ha; 
ekwe-kwa-la ka ha la, ma-ọbughi na ha nwere 
kwara iko a nwapụtara anwapụta.  Nke a bụ 
iwu nke Chineke;  na onye na-agafe agafe 
iwu-nsọ nke Chineke, n'ezie nēmebi nke ya 
onwe ya.  Ị maghị ma, emechaa 
nke a, Chineke nwere ike ọ gaghị eme ka ihe ọhụrụ mee 
oecm'ichich nwere ike bute gi ozo. 
"Ma mgbe ha rutere n'usoro ha 
oge, mgbe ahụ, ma na-edebe ha na obiọma, ma ọ bụ 
n'obiọma so na ha.  ^Vnd were- 
ndi-àmà ziri ezi sitere n'etiti unu, b͕a-kwa-nu 
na-agbara Chineke àmà.  Nke a bụ ịkpachara anya maka 
onye kwere na Chineke na n'ikpe-azu 
ụbọchị.  Ma onye nātu egwu Chineke, onye ahu ka Ọ gābu 
nyenụ okwu na-agara nke ọma, ma ga-enye ya 
ya ebe ọ nāgughi ya. 
"Na onye na-atụkwasị obi 
Ya ka Chineke ga-ezu oke.  Chineke ga-eme n'ezie 
mezuo nzube ya.  Ruo mgbe ebighị ebi ka Chineke nwere 
ekenyere oge. 
"N'ihe banyere ndị yom- nwunye ndị na-enweghị olileanya 
nke i-omume nke oge ha, ọbụrụ na unu nwere 
obi abụọ banyere ha, wee gụọ atọ 
ọnwa, ka otu ihe ahụ bụrụ okwu nke 
ndị na-enwebeghị ha.  Na dị ka 
nye ndi di ime, oge ha gādi 
ruo mgbe a ga-anapụta ha site na bm-den ha. 
Chineke ga-eme ka iwu ya dịrị onye 
nātu egwu Ya. 
"Nabata ndị a gbara alụkwaghịm n'ebe ọ bụla unu na-ebi, 
na-emeziwanye ego gị;  na-akpagbukwa ha 
ọ bụghị site n'itinye ha nsogbu.  Ma ọ bụrụ na ha 
dị ime, mgbe ahụ, na-akwụ ụgwọ maka ha ruo mgbe 
a napụtara ha site na bm-den ha;  ma ọ bụrụ 
ha na-aṅụ ụmụ yom, wee kwụọ ha ụgwọ 
ụgwọ-ọlu-ha, b͕a kwa izu n'etiti onwe-unu, ma 
mee ihe n'ụba : Ma ọ buru na unu ezute nime ya 
ihe mgbochi, ka nwanyị ọzọ na-aṅụ ara maka 
ya." 
n.  Ozizi Muhammad na 
Isi okwu izugbe nke ịgba alụkwaghịm ka ekwuru na 
Omenala dị ka ndị a: - 
"Ihe nke iwu kwadoro ma ọ dịghị amasị ya 
Chineke bụ ịgba alụkwaghịm." 
"Nwanyị nke jụrụ di ya 
gbara ya alụkwaghịm n'enweghị ihe kpatara ya, isi nke 
Paradaịs a machibidoro ya iwu."

"E nwere ihe atọ, ma

eme ya na njakịrị ma ọ bụ n'ike, a ga-echeba- 
dereed serious and eii'actual, ya bụ, alụmdi na nwunye, 
ịgba alụkwaghịm, na-alụkwa nwunye." 
"Ịgba alụkwaghịm ọ bụla bụ ihe ọjọọ ma e wezụga onye ara. 
onye." 
“Onye anābu ọnu ka di nke-abua bu nke nēme 
nwunye (gbara alụkwaghịm) kwadoro maka di mbụ ya- 
ìgwè, na onye anābu ọnu buru di nke mbu 
onye e mere ka iwu kwadoro ya.”—JMishkdt, xii. 
C. XV) 
ni.  Sunni Muhammadan Dọkịta abụghị 
kwekọrịtara dị ka ọnọdụ omume nke ịgba alụkwaghịm. 
Imam ash-Shafi'i, na-ezo aka na 
ụdị ịgba alụkwaghịm atọ (nke ga-abụ ma- 
wards kọwara), na-ekwu, sị: " Ha bụ ihe ewezuga- 
tionable na iwu n'ihi na ịgba alụkwaghịm bụ n'onwe ya 
omume ziri ezi, ebe o sitere na iwu ụfọdụ 
e guzobela nkwanye ùgwù ya;  na nke a 
iwu na-egbochi anj' echiche nke ize ndụ ịbụ 
aimexed ya.  Ma, n'aka nke ọzọ, ndị 
Imam Abu Hanlfah na ndị na-eso ụzọ ya kwuru 
na ịgba alụkwaghịm n'onwe ya bụ ihe dị ize ndụ na nsogbu. 
usoro a kwadoro, ka ọ na-agbari alụmdi na nwunye, 
ụlọ ọrụ na-enye ọtụtụ nhọrọ 
stances ma nke ime mmụọ yana nke a 
ọdịdị oge.  Ma ọ bụ na ya kwesịrị ekwesị ma ọlị 
kwetara, ma na ala nke ngwa ngwa nke 
ntọhapụ n'aka nwunye na-ekwesịghị ekwesị.  Na nzaghachi 
ka ash-Shafi'i, ha na-ekwu na legality nke 
ịgba alụkwaghịm anaghị egbochi echiche ya 
dị ize ndụ, n'ihi na ọ gụnyere ihe abụọ 
agwa nke mmụọ na nke anụ ahụ. 
Onye edemede nke Sharhu '/- Wiquyah, p.  108, 
na-ekwu: - '• Ịgba alụkwaghịm bụ transac arụrụ arụ- 
tion n'anya Chineke, ya mere dị otú ahụ 
omume kwesịrị ime naanị site na mkpa, 
na ọ kacha mma ka naanị otu ahịrịokwu 
nke ịgba alụkwaghịm (ya bụ taldqu l-ahsan). 
IV.  Iwu nke ndị Sunni nke ịgba alụkwaghịm: - ịgba alụkwaghịm 
nwere ike inye ma n'oge ugbu a ma ọ bụ 
enwere ike ịtu aka na ụfọdụ oge futui-e.  Ọ 
di nwekwara ike ịkpọ ya 
tupu ma ọ bụ mgbe emechara nke mar- 
riage.  Enwere ike ịnye ya na ederede ma ọ bụ 
n'ọnụ. 
Okwu ndị a pụrụ iji gbaa alụkwaghịm 
bụ ụdị abụọ: - Sarih, ma ọ bụ "kwupụta," dị ka 
mgbe di na-asị, "Ị gbara alụkwaghịm"; 
na kindyah, ma ọ bụ "ihe atụ," dị ka mgbe ọ 
na-asị, "Ị nwere onwe gị; ebipụwo gị; mkpuchi 
onwe gi!  Bilie !  chọọ onye ọlụlụ,"&c.&c. 
A na-ekewa ịgba alụkwaghịm na taldqu 's-sunnah, ma ọ bụ 
nke ahụ dị ka Kur'an na nke 
Omenala, na taldqu 'l-badi^, ma ọ bụ akwụkwọ akụkọ ma ọ bụ 
heterodox ịgba alụkwaghịm, nke, n'agbanyeghị na ọ na-emetụta. 
sidered dị ka iwu kwadoro, anaghị ewere okpukpe. 
Taldqu's-sunnah bụ ahsan, ma ọ bụ "nke ahụ 
kasị mma," ma ọ bụ hasun, "ịja mma" m- 
thod.  TilU'I 't.-ahsan, ma ọ bụ •' kacha mma " 
usoro ịgba alụkwaghịm, bụ mgbe di otu ugboro 
na-ekwupụta nke ọma na ọ masịrị ya mana ọ bụghị. 
Nwunye dị ime okwu ahụ, "Ị bụ di- 
gbara !  "Mgbe ọ nọ na tuhr ma ọ bụ ọnọdụ nke 
pm-ity, nke ọ na-enwebeghị anụ arụ 
njikọ na ya, wee hapụ ya ka 
mezue '■ iddah, ma ọ bụ " oge edebere 
ọnwa atọ." Ruo mgbe ngafe nke 
• iddah, ịgba alụkwaghịm a ga-ewepụ, ma mgbe nke ahụ gasịrị 
oge zuru ezu, ọ bụ irreversible, ma ọ bụrụ 
di na-achọ ịkpọrọ nwunye ya azụ; 
ha ga-agarịrị site na emume nke mar- 
riage.  Ma ọ ga-hụrụ na mgbe 
taldqu 'l-ah.san, nwanyi adighi, dika n'ime 
ụdị ịgba alụkwaghịm ndị ọzọ, nke a manyere ịlụ 
nwoke ọzọ, ka arapu kwa ya tupu ya enwee ike 
laghachikwuru di ya.  Ihe niile bụ 
achọrọ bụ ndọghachi azụ.  Onye edemede nke 
Hiddyah kwuru na a na-akpọ ụdị ịgba alụkwaghịm a 
ahsan, ma ọ bụ "kasị ekele," n'ihi na ọ bụ 
anabatakarị ndị enyi nke 
Amụma, na kwa n'ihi na ọ na-ahapụ ya na 
ike di nara nwunye ya, 
ma otu a ọ na-anọgide na-abụ isiokwu nke iwu kwadoro maka ọzọ. 
ịhụnanya nye ya.  Ụfọdụ ndị edemede Europe na 
Muhammadanism elegharala eziokwu a anya 
n'ịkatọ usoro ịgba alụkwaghịm nke Musm. 
The taldqu 'l-liasan, ma ọ bụ "ịgba alụkwaghịm dị mma,"