Page:Agmoak-Didiwiten-Noli-Pangasinan-nen-Jose-RIzal-1963.pdf/131

libro ton “Divina Comedia,” ag nayarin sikatoy gapo tony an pananisia. Anggano saray braman⁽²⁾, saray budhista⁽³⁾ saray egipcio⁽⁴⁾ ya sikaray angiter ed Grecia tan Roma na pananisia ra ed Caronte⁽⁵⁾ tan Averno⁽⁶⁾ anggapo met ed sikaray kaisipan ya mipara ed Purgatorio. Agko la dia salitaen iray religion day totoo ed Baybay na Europa: ya saraya, religion day mibabakal, bomibirso, umaanop ya aliwan religion day mangakabat ya anggaman tua ta awitawit da niray pananisia ra tan ceremonias da ya apasimbalo lan nialig na daiset ed religion kristiana, ag ira akapila ed saray totoo ra ed impandederal tan inpantatakew dad Roma, tan agda met asabi akaletneg ed Capitolio, —religion irayan ag ira nagnayon singa labat ginmapo ra ed kaasewekan tan inmandi ra ed insinag na agew ed kaskasnagan to. — Natan balet, saray Kristiano ed inmona ran siglo ag ira manisiad Purgatorio; ompapatey iran malikeliket a napnoy pananisia tan ilalo ya makapilupaan iran tampol ed Dios. Saray inmonan Papa ya singa akabitla ed Purgatorio sikara di San Clemente ed Alejandria, Origenes tan San Ireneo, ya nainpluinsiaan lara lagi religion Zarathustriana ya diad saraman a panaon et mabulbolaslas ni ya akayatan to lawari amin iray bansa ed Letakan, ta anggan sikatayo dakel ni nababasa tayon taring ed singa impakaalig nen Origenes ed panagnunot irad bandad Letakan. Si San Ireneo iiter ton pamatnagan na kiwalay Purgatorio so inkagawa ya impanayam nen Jesukriston taloy agew ed dalem na dalin, taloy agew ed Purgatorio, ya say pakatalus tod saya so kapag sakey a kamarerua nakaukolan a mayaman diman ya anggad iyolid bilay na laman, ang­ gaman samay Hodie mecum eris in Paradiso⁽⁷⁾ et singa to ya sumlangen. Si San Agustin, sinalita to met so Purgatorio balet ta anggaman agto sekderan a petepeteg so kiwala to, agto met ibagan ag nayari, ta isipen ton nayarin ituloy ed bilay a sakey iray dusan onsabid
___________

(2) Saray totoo ed India ya tinmombok ed religion a say panangingaran dad dios da et Brahma.

(3) Saray tinmombok ed religion ya inletneg nen Buda.

(4) Totoo ed bansa na Egipto.

(5) Unong na amta ray totoon anigsisia ed tilatila ran diosdios, sikatoyan too so manangibaliw ed kakamarerua ray inatey ed ilog a manngaray Styx a nakaukolan a labasan kasakbayay pakasabi ed Inpiemos da.

(6) Panangingaran met ya no arum ed inpiemos.

(7) “Diad sayan agew minabang kad siak ea Paraiso” — salitay Katawan ed matakew a Dimas nen wala rad tagay na krus.

— 107 —