Page:Agmoak-Didiwiten-Noli-Pangasinan-nen-Jose-RIzal-1963.pdf/454

This page has been proofread.


sia ed nambabangil ya andi katuaan a nipapaakar ed religion abayag lan wala, say makulang labat say kaapiger to tan pangitagey na bili ray ilalako. Ibaga yo lagi ya anggan anto ni kakulangay Religion tayo natan, mas maong ni nen say Religion tayo nen saman; manisia ak tan miabobon ak ed sikayo, balet ta agay lay bili to ta nisesengeg ed sikato et intalirak tayoy pibabaley tayo, tan say kawayangan tayo; nisesengeg ed sikato et inter tayod saray papari so sankaabigan iran baley tayo, saray kaumaan tayo, tan pati sarani tipon tayo, ta isasaliw tayo lanti bengabengat lan sasaliwen a nipaakar ed Religion. Singa ra bilang ankiakar ya an.giloob diad sikatayoy sakey a kagawaan a ginawa ed arum a bansa, binayaran tayoy maong a prisio, kanian anggapo la sirin so maumli No ibaga yod siak bilang ya inlaban ono inagel da itayo ed saray encomenderosII) nayarian ta ka yon ebatan a sikaray akasengeg na inkaplag tayo ed silong na pakauley day encomenderos. Akoen ko met balet a saramay inmOnan papari ya akasakbit ira diad sikatayo napno ray mabilay a Pananisia tan matuan Aro ed talbay katoowan; birbiren koy utang tayon linawa ed saraman a masurin puso; amtak a say Espana ed saraman a panaon dakel iray totoo ton mabayani tan makapangitandoro ed sikato ed amin a pamaakaran — religion, may politica, pibabakal may panangikurang na Uley. Et lapod maong tan masuri ray akauna, abuloyan ti la ra sinn a paulian a manlames so makapoy iran manontumbck? Lapod walay agawad sikatayon kaabigan nen inmona, mankasalanan itayo kasi no baaten tayo ra na­ tan a manggawad sikatayoy kaugsan? Say baley agto met kekerewey kaandi ono kaekal da dia, say tatakpanen to labat so pamasimbalo ed pakayari tan pakauley
________

(1) Nen kayari impakala ray kakastila ed Pilipinas, saramay sondalo ono opiciales a maong so impansirbi ra ed Ari, iniitdan to ran nia na dalin iran tinatawag na “encomienda” ya akilan pati saray pilipino a wadman iran manaayam a sakey angankon sanlibo kapag sakey ya encomienda, tan say akankien tinawag na “encomendero” ya kanepegan da nia so mangasikaso tan mangiagel ed saray totoo ra tan manbangat met ed sikara na religion ono pa­nanisia tan takut ed Dios. Saray totoon manaayam ed sakey ya encomien­ da manbabayar iray buis ed encomendero ya akankien. Walaray encomendero a maasikaso tan maaro ed saray totoo ra, ya agla ra dia inmalis, dia ra ang asawa, dia ra nanboleg tan dia lara inatey a pinatawiran da ni ray totoo ra. Dakel met ira balet so masiadoy impanduksa tan impamespes dad saray totoo ra, tan saramay akaonan papari ya sinmasabi diad Pilipinas ginmanpi rad sa­ray pilipino ya insangsang day yaliguas na kipapasen da.

— 430 —