Page:Agmoak-Didiwiten-Noli-Pangasinan-nen-Jose-RIzal-1963.pdf/482

This page has been proofread.


iran balot makapanaabet: manpipista met la rad dalem na ayaman da, mangipapaalagey met iray pawayan day ayayam, mansusulat iray anlong, ta, maniapod ag ira met makulang na pakatalus, anggaman isip da no manbibilay ni rad siglon koma-labinlima (XV), natalosan da ya sustoy panagnunot day Jesuita, tan minabang met ni ra ed bilay ya arapen da ray binabangatan dan baley a wala ni rad kalangueran.”

“Diad panagnunot yo sirin, mimila ray Jesuita ed sayan Bolaslas?” kuay tepet nen Don Filipo ya mankelaw; “?Akin sirin et bubusolen tan papagiten da ra ed Europa ey?”

"Ebatan ta kayo ya singa kakaebat na sakey a makabat ya abangonan,” kuanen pildsopon inmebat ya impawil ton indokol tan nengneng na lupa to lamet so makababalaw, "nayari milad Bolaslas ed taloran kipapasen: diad onaan, diad diking, tan diad beneg; saramay inmona itotunton da; sarayay komadua, mimila rad agos; tan sarayay unor igagayugoy iran isasagar, tan diay kawalaan day paparin Jesuita. Sikara balbaleg komoy ibeg dan sikaray mangitunton, et maniapod sankanengneng day biskeg to tan sananey ed gusto ray labay to ran arapen, sinmoko la ran tinmolok, ta mas lablabayen da ni milad agos nen say nagatinan a namekmek odino natilak ed dalan ed pegley na kabilungetan. Natan balet, sikatayo diad Pilipinas karagdaisetan lay talon lasus taon so kaarawi tayo ed beneg to nian karro, ta singa itayo man labat onlilimuas ed tatawagey Edad Media;(l) kaniantin saray Jesuita ya no diad Europa et singa ra manpapasuner a natitilak irad kurang na Bolaslas, say pakanengneng ed sikara dia balet singa ra ilalaman. Utang a linaway Pilipinas ed sikara so inggapo ton pakakaaral, lalo lad saray Ciencias Naturales a nayarin ibagan sikaray bilay na siglo XIX, a singa met impangiter dad sikato ray dominiko na Escolasticismo, ya anggapo lay mangaasikaso natan, anggaman antoni gagaween nen Papa Leon XIII ed agda komon ipaso, ta anggapo met lanti nagawaan na siopaman a Papa ya makapabilay na ayari lan pinatey na maptek a panagnunot. Balet ta, arawi lay nakar tayo amd? ....,” kuanton nansalat na tonoy bosis to. "Ah! sasalitaen tayo manayay kipapasen
________

(1) Say panaon a nanlapod komaliman siglo anggad komalabinlima (4001450).

— 460 —