Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/108

This page has been validated.


98

hinbaruán nga piho gud kontra hito nga mga batan'on; iton ira pinangangaro uraura hin kamatadong, ngan waray ta katadungan hin diri pagtugot tungód la hin mga hinungdan nga dará han mga tahaptahap. An bagá ha akon, nga an gobyerno, ha pagpakita han iya pagsarig han bungto ngan han kamadig-on han iya tinitindugán, angay tumugot han pinangangaro; ngan unina kuhaan hini nga ira kaupayan kun kitaon nga nagpapahusa han iya kamaupay. Diri kukulangon hin mga hinungdan, mahihimo nga pagbantayán ta... Ano in pulós hin pagtagi ta hin mga disgusto in pipira nga mga batan'on nga unina mabibido, ba man inin ira pinangangaro tugot man han mga reales decretos?

Hira P. Irene, D. Custodio ngan hi P. Fernandez nauyon kay nagtatangotango han ira mga ulo.

-Kundi an mga indiyo diri angay habaró han kinatsila, sayod ka kay ano?- sinminggaak hi P. Camorra. Diri angay manhibaró kay unina nan-gagagad hin pakiglantugi ha aton; an mga indiyo diri angay makiglantugi kundi magsugót la ngan magbayad... diri angay gumagad han kahulugán han mga balaod sugad man han mga basahán, uraura ini nga mga tawo hin kamanga-lingá ngan kamangamagpakikustiyunon! Han panhihibaró han kinatsila maginkaaway sa Dios ngan han España... Basaha daw itón Tandang Basio Makunat kun diri ka matuod; amo ito in basahán! May mga kamatuuran nga tigsugad hini!-ngan ipinakikita an iya ligpurók nga kamaoo.

Hi P. Sibyla kinmaraham han iya kuruna tigaman nga inuuyamán na.

-Mausá la kapulong!- nagsiring hin tingog nga pangaram-aram bisan kun nauurit... Diri ini mahatungód la han pagtutdo han kinatsila; dinhi may hilom la nga away han mga magturuon ngan han Universidad ha Santo Tomas. Kun an mga magturuon say magdaóg, an aton maupay nga ngaran maharuruasag, magpapakasiring nga linupigan kita ngan manhihikalipay, ngan dida hini waray na naton gahóm, waray na bisan ano! Pakalakbay han siyahan nga barál, hino in makakasagpo hito nga mga batan'on? Matumba ngani kami waray na namon iba nga mabubuhat kundi pagpasabót nga hi kamo an masunód! Sunód ha amon an Gobyerno!

-Punyales, diri ito mahihimo!- sinminggaak hi P.