Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/121

This page has been validated.


111


nete ginhimo basi may ipakita han mga tagá lain nga tuna ngan han mga hagtaas in katungdanan nga nagkakaabot tikang ha Peninsula, basi kun magpakakitá maghinpiling han mga ulo dará han panagmatuod hamtang an upud- upod nga nagtututdo nahapapahiyóm, daw sugad hin nasiring:

-Ehé! An iyo hunahuna nga igkikita kamo hin mga monghe nga nagkakauurhi? Nahatutupád kami han lakat han panahón; may ada kamí Gabinete!

Ngan an mga tagá lain-tuna ngan han dagko in katungdanan nga gin-aamuma hin maupay, nagsusurát uni- na dida han ira Mga Hinumduman ha Pagsakayón (Viajes o Memorias) nga "An Real ug Pontifica Universidad ha Santo Tomas ha Manila, nga ginmamangṇuan han hibabruanon nga Orden Dominicana, may makaruruyag nga Gabinete ha Fisica nga andam ha pagturun'an han mga batan'on... Nag-aaram hini nga pagturun'an, ikinatuig, in mga duha kagatos kalim-an nga mga magturuon, ngan bangin dará han kawaray karuyag hin pagtuon, pagpasibaya, kawaray pagkatakós han indiyo o iba la nga hinpapatungdan bahin ha pagkalain nga tulin han tawo o mga gintutuuhan... ngada yana waray pa may linmandaw ng Lavoisier, usá nga Secchi o usa nga Tyndal, bisan na man la gutiay, dida han tulin nga malayo- pilipino!!!"

Matuod man gud, ha tul-id nga sumat, masiring ka- mi nga dida hiní nga Gabinete nagkaklase an kakatluán o kakap'atán nga mga magturuon ha Ampliacion nga aada ha pagmarangnuan hin usa nga propesor nga nagtutu- man hin tukib han iya katungdanan; kundi, tungod kay an kadam'an han klase didto pagtikang ha Ateneo han mga hesiwitas diin an kinaadman igintututdo ha pagbu- hat didto gud ha Gabinete, an iya kahimurulsan diri sing- anó, sugad pananglit kun say magpulós an kakaruhaán kaglimá nga nagbabayad han ira matrikula, napalit han ira basahán, nagtutuon ngan nag-iilob hin usa katuig nga kagul'anan ngan katima waray hinbabaruán nga nagawás dinhi. Sapayán hin talagsa nga capista o suruguon nga say natapuran hin pagmangno han mga museo ha sakob hin kamaihaan nga mga tuig, waray pa gud may kinilala nga linmandaw ha bibaró tungód han mga sinaulo nga leksiyon nga gin-adman ha dako nga kabudlay.

Kundi balika ta an aton klase.