Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/138

This page has been validated.


128


han pamulong; -hamtang diri ta masayuran nga may ada didá maraot, ayaw kita panhimaraot; ayaw kita pag-among, pagpanahap hin maraot han kanan gobyerno pagburut'an hin waray ginsasaritan...

Ngan magdinayáw ha maghusay nga mga pamulong han kanan gobyerno mag-upay nga katuyuanan, nga hi Pecson tungód hiní waray pag-aringasá.

-An gobyerno espanyol, nagsiring ha lain nga pamulong, waray ha iyo iginhalót. Ha España namay-adá kami panahón hin mga magburuot nga ma- piriton, namay-adá man kamo; an mga prayle nakaluob han amon tuna hin panindog han ira mga kombento, ngan mga kombento man in naguóp han usa han ikatuló kabahin hinin Manila; ha España naghadi an garrote, ngan dinhi an garrote amo an sirot nga pagpatay; mga katoliko kami ngan pinanhimo man kamo namon nga mga katolikos; nagmakihibabruanon kami ngan an hibaró nasirang didá han iyo mga ruwáng han pag-aradman; ha katapusan, senyores, natangis kami kun kamó nagtatangís, nasasakit kami kun kamo nasasakit, magusá la an aton mga arampuan, an aton mga hukmanan, an aton mga sirot, ngan angay na man nga kamo tagan han amon mga katadungan ngan han amon mga kalipayan.

Ngan tungod kay waray man ha iya nasagbang, nagtubó an iya kasindak ngan nagtikadakó nga gilayón nahanabi han kabubwason han Pilipinas.

-Nasiring ako, senyores, nga an kaagahon diri na harayo; an España nagbubukás han sidlangan para han iya hinigugma nga Pilipinas, ngan an mga panahón nagtitikabalhin ngan maaram ako nga nabubuhat in darudakó han aton nahuhunahunaan. Ito nga gobyerno nga, sugad han iyo siring, nag-aaláng ngan waray kaburut'on, maupay aton pag-aghatón han aton pagtapod, pakitaon ta nga naglalaom kitá ha iya; pahanumdumón ta ha aton pamatasan (kun pananglit nahangangalimót, bisan diri sadang ini tuuron), nga kitá may pagtoo han iya magupay nga mga tuyo, nga diri angay magsunod hin ibá nga dalan kundi an ha pagkamatadong la ngan an kaupayan han mga ginpapasugót. Diri senyores, — nagpadayon, ginmamit hin tingog nga kanan nagluluwa, ―diri ngani kita angay tumugot didá hini nga bagay nga pumakiana, ha ibá nga kaduwás iginkakatipa hin panhunahuna, kun ano an angay buhaton, kay bi-