Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/147

This page has been validated.


137


nga ngaran han gobyerno nga amo an siyahan nga sinasarigan han pamunuan nga nagsasakop.

Ngan an tigurang nga abogado, nga nakasiring nga hadto nga iya iginpabati nalurong niya hi Isagani, sin- mandig ha iya lingkuran nahimuot bisan kun nagtiti- nawa ha sakób.

Kundi hi Isagani nagbaton:

-Hunahuna ko nga an mga gobyerno nabiling hin madirudig-on nga sariganan labi na kun gindudumtan... An maupay nga ngaran maluya kaupay nga sariganan han mga gobyerno nga nagsasakop kay diri aadá ha ira an kadig-on kundi aadto han kaburut'on han mga tawo nga ginsasakop hamtang naruruyag pa pagpasakop.. An pagkamatadong o an katadungan amo an bagá ha akon labi nga masarig.

An abogado dinmangág han ulo: Anó? Adto nga batan'on nagpapasipara pagbatón ngan pakigbalingkot ha iya, kan Sr. Pasta? Waray kalurong han iya dagko nga mga pulong?

-Batan'on, ayaw pagpadayon hini nga mga panhu- nahuna kay may kahihirutan, nagsaway an abogado nga kinmilos. Iton akon sinisiring ha imo, nga pa- bay'an mo an gobyerno nga say kumiwá.

-An mga gobyerno gintukod basi ha kaupayan han mga bungto, ngan basi makagtuman hin angay han iya katungdanan angay magsunód han gintutukod han mga bungtuhanon kay amo an nakilala hin tukib han ira mga kinahanglanon.

-An nan-gagawi dida ha gobyerno mga bungtuha- non man liwát ngan amo an mag-aruarám.

-Kundi, kay tawo man gihapon, saki ha pagsa- yóp, salit diri angay sumikway han ibá nga panhuna- huna.

-Kinahanglan tumapod ha ira; hira mahatag han ngatalán.

-May kasiringanon nga kinatsila nga nasiring nga "an diri nagtutuók diri nakakasusó." Itón diri inaaro diri ihinahatag.

-Suhi lugód! -binmaton an abogado nga nagtiti- nawá hin badyangás; -nasusuhi ka lugód kun bahin na ha gobyerno...

Kundi inmukóy hin tigda daw sugad hin nalabis an iya ginyiyinakan, ngan nagtuyo pag-ayád han iya sayóp: