Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/214

This page has been validated.


204
XXII
AN PAGUWA

Maribhong an kahimtang han teatro; puno nga puno ngan didto ha entrada heneral ngan ha mga agian damo an tawo nga nagkakatukdaw, nangingikid makaulwa la an ulo o makakita an luyo nga mata dida hin ginkakaultan hin usa nga hog ngan hin usa nga talinga. An mga palko nga nagkabubuksan, an kadak’an puno hin mga senyoras, baga in mga singlot nga puno hin bukad, an mga rahundahon manmalaypakay tungod han harupoy (an karuyag ko sidngon an mga abaniko) diin nanhuhuni in yukot nga mananapay. Lugaring kay may mga bukad nga maghamot, may add man magsungot an baho, may bukdd nga napatay ngan may bukad nga nakakaliaw, didto han mga singlot han aton teatro nasisimhot man liwat in sugad nga mga alimyon, nababati in hiruhimangraw, batunbaton, mga pulong nga natukdb o nadunot. Tutulo kun uupat na la an palko nga waray pa tawo bisan kun tabis na an uras; iginpasangyaw an paguwa para ha takna nga ikawalo may tunga ngan may ada na harani hin ikasiyam ug an telon waray pa bubutunga tungod kay hi S. E. waray pa aabot. An mga tawo didto ha entrada heneral, pinanngingirasan, mag-aringasa, namamagbandok ngan magbundol han salog han ira mga tungkod.

—Bum, bum, bum! Abre telon, bum, bum, bum!

An mga artilyeros1 diri linulupigan hin aringasa. An mga alagad ni Marte, sugad han pulong ni Ben Zayb, diri natunga han sugad nga aringasa; tingali nakakasiring hira nga aadto hira ha Plaza de Toros, tinatapo an mga sen­ yoras nga nanlalabay ha ira atubangan hin mga pulong nga ha Madrid nginangaranan nga "flores" bisan kun usahay baga in namamarag nga sighot. Diri namamagasa han mga siplat nga magpintas han mga bana, ira igin-aasoy hin dako nga tingog an ira binabati ha pakakita han sugad nga kamaghusayan.

Didto han mga butaka nga daw gud kinahahadlukan han mga senyoras kay waray gud didto bisan mausa ha ira, naguop in hurubhurob hin mga tingog, mga pinugngan nga tawa, sakot hin nagdadampog nga aso . . . Ginlalantugi an pagkatakos han mga artistas, nanhihinabi hin mga eskandalo, kun hi S. E. iginkaaway han mga prayles, kun an paghitambong han Heneral dida han su-