Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/240

This page has been validated.


230

Ngan say nasulód ha iya panhunahuna adto nga mga tagá didto ha puró nga yaná inaaway han iya tuna, nga ha kamatuuran waray nira salá nga ibá kundi an kawaray sadáng ipakaato. An mga magsarakay sinmulong man liwát hin mga baybayon han ibá nga mga bungto; kundi nangato kay may ira kusóg, an sinmulang waray pagpadayon han ira talinguha. Bisan la kun magluya iya pinakakamahusay an ira kasugad, ngan an mga ngaran han mga kaaway nga diri gud an mga pahayagán nalilipát hin pagngaran nga mga magtalaw ngan maglingo, pinakakasiring niya nga maghimayaon, nagkakamamatáy tugób hin himaya ha bawbaw han ira mga gubá nga panalipdanan labáw pa hin kamaghimayaon han mga bayani ha Troya; adto nga mga tagá didto ha puró waray pagbihag hin usa nga Helena nga pilipinhon. Ngan dará han iya kasindak ha kamagsiriday, say niya nahunahunaan an mga batan'on didto hadto nga mga puró nga mahihimo maputós hin mga himaya ha mga matá han ira kababayin'an, ngan tungod kay nahagugugma nga nawad'an hin paglaom, iya ikinaaawa kay adto nga mga batan'on may higayón hin pakagpakamatay ha dako nga kabantugan. Ngan nasiring hiya:

-Ah! karuyag ko mamatay, mawará dinhi ha tuna, bumilin ha tuna ko nga natawhan hin ngaran nga mahimayaon, mamatáy tungód ha iya, ha pangaway pag-ugop ha iya patok han pagsulang han tagá ibá nga tuna, ngan unina an adlaw lumambrag han akon lawas nga patay daw an bantay nga waray pagkiwá ha bawbaw han mga bató didá ha dagat!

Ngan an samok patok han mga alemán nadangóp ha iya panumduman ngan haros iya ikinabubudlay nga natuháy; namamatay unta hiyá hadto ha dako nga kalipay ha nagaran han bandera español-filipino, ugsa umampo ha mga estranghero.

Kay ha tuhaytuhay, naiisip niya, iginkakausá kitá han España ha magdig-on nga mga butók, an nag-agi, an kaasoy, an tuluuhan, an pinulungan…...

An pinulungan, oo, an pinulungan! Usá nga badya- ngás nga hiyom hinmataw ha iya mga im-im; hadto nga gab-i may-adá nira bangkete didto ha pansiteriya ha "pag-saurog" han kamatayon han Academia de Castellano.

-Hay!-nanhayhay; -kun itón mga liberales ha España masugad hinin dinhi ha aton, ha sakób hin halipot