Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/296

This page has been validated.


386


namag-iban. An kapawa nakahatag hin mga paglaom. Kundi an mga sumat nga namaglakát han pagkakulóp magpakalilisang; kunó may pinamagpusil ngan an gab-i naginmakalilisang nga uraura ni Juli. Tungód han iya mga kakurian nga waray paglauman nagsaad hiyá hin pagtubyan ha iya ngahaw magpawa la an adlaw ngan unina magpakamatay: ngatanán na la, bisan anó, diri la hiya mag-agi hadto nga mga kakurian!

Kundi an kaagahon na may dará nga mga bag-o nga paglaom ngan an batan'on waray gud maruyag paglusad ha baláy, bisan pagsingba. Nahadlok nga makatubyan hiyá.

Ngan nahagos in pirá kaadlaw: pagpinangadi ngan panampalas, pangaraba sa Dios ngan paghingyap hin kamatayon. An adlaw usá nga pagpahuway, hi Julí naglalaom hin usa nga milagro; an mga notisya nga nagpapangabót tikang ha Manila, bisan kun duro kamagtambok, nag-aasoy nga didá han mga preso may adá pinanmuhian na tungód han mga padrinos ngan hin mga gahóm han mga ngaran.... Kundi may adá gihapon mahasasalin nga say hauunong. Hino daw la? Hi Julí kinukulba, nauli ngadto ha ira baláy nagkikinagat han iya mga kuló han tudlo ha kamót. Didá hiní naabót an gab-i ngan an mga kahadlok nga haros nagduduhá kapiló an pagtubo nagiginsugád hin mga kamatuuran. Hi Juli nahadlok han inóp, nahadlok pagkaturog kay an iya inóp nahihimo nga ngarat nga diri matabanos. Mga siplat hin pag-uba natahós han iya mga lakuplakóp uras han pagpiyong han mga matá, mga ngurutob ngan mga pagharóy nagkikirikot han iya mga durunggan. Nakikita niya hi iya tatay nga naglilinakat, gutom, waray hingan ngan waray pahuway; nakikita niya hi Basilio nga naghihingutás didá ha dalan. kay sinamad hin duhá nga balá, sugad han iya pakakitá han namatay nga ira kaamyaw nga pinatay hamtang igindudulong han Guardia Civil. Iya nakikita an gapós nga dinmulót ha unód, nakikita niya an dugó nga nagawás ha baba ngan nababati niya an tingog ni Basilio nga nasiring ha iya:-"Bawia ako! ikaw la an makakatubós ha akon!" Ngan unina iva nababati in usa nga harahara, nalingi hivá ngan nakikita niva hi iya tatay nga nasinlat ha iya hin mga matá nga tugób hin pag-uba. Nøan nahamamangno hi Julí, nabuhát didá han iva banig nahapyod han iya agtang pagsapó han iya buhók: nahu-