Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/303

This page has been validated.


293


ngayan in usa nga suruguon, pagsumbong kontra ha akon, ha mga hukmanan, ngan pangaruan ako nga magbatón han mga kasalakban? Bah! Ngan bisan pa mamay-adá niya katadungan, maagi anay didto ha Ministerio, ngan an Ministro....

Ngan iwaklit an kamót ngan hakatawá.

—An Ministro nga nagtungod ha akon, ambot kun hain it yaná nga panuláy ngan idadako pa niya hin buót an pakalamano ha akon unina kun magkita kamí ha akon pag-uli! Iton nalingkod yaná, gagaran ko man hiyá!... ngan mahahawas itó liwát... An sumaliwan ha iya magagamó hiton iya bag-o nga katungdanan ngan diri matatagan hin panahón pakaatubang hin mga tinalagudti nga hilangkag. Ako, señor mio, waray ko iba nga ginsusugót kundi an akon conciencia, nagbubuhat ako sugad han laráng han akon conciencia, an akon conciencia waray iniiliw ha akon, ngan waray bali para ha akon an mga yawyaw ni fulano o ni zutano. An akon la conciencia, señor mio, an akon la conciencia!

—Oo, gad, Senyor Heneral, kundi ini nga tuna...

—Ta, ta, ta, ta, ta! Ini nga tuna? Ano in labot ko hini nga tuna? May adá ko saad ha iya nga sadáng ko kabarak'an? Inutang ko ha iya inín akon katungdanan? Hiyá ngayan ha akon in nagpili?

Na may adá dalikyat nga pagmingaw. An hataas in katungdanan nagtitinungók han ulo. Katima, sugad hin may adá tinurunan nga panhunahnua, inmalsa han ulo, sinmiplat hin tutok han Heneral ngan, nanmumuság ngan nakurog, nagsiring hin makuri mapugngan nga isog:

—Waray sapayán, Senyor Heneral, waray sapayán hitó ngatanán! Diri an bungto nga pilipinhon an say nagpili kan V. E., kundi an España, labí na nga hi V. E. angay magdará hin maupay han mga pilipinos basi mawaray isusón unina kontra han España! Labí na, Senyor Heneral! Hi V. E. han pagpakanhi nagsaad hin pagpasugót ha sakób han katadungan, hin pagbiling han kaupayan....

—Kay diri amo na iton akon binubuhat? —nagpakiana hi S. E., nagtidaóp, nahahangit na; —diri ba nagsi ring ako ha imo nga kinukuha ko ha usa katawo an kaupayan han kadam'an? Imo pa ako yaná pagtututduán? Kun diri ka nasabót hitón akon binubuhat, ano in akon