Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/348

This page has been validated.


338


liwát susunod paglinakat, nagtitinangis bagá in bata ngan igintatampalas an uras nga ha iya iginpanamkon.

An tinuhog nga mga tawo danay umukóy kun an mga magdadara ha ira nanginginóm, ug katima nagpapadayon han kalakat mamará an mga baba, masiróm an panhunahuna ngan an kasingkasing tugób hin mga tampalas. An uhaw diri na iginbabali hadto nga mga magpakaluluoy.

-Halá, kalakat, mga anák hin p----!-naguliat in usá nga sundalo nga hinpahuwayán na, pinasundan han buyayaw nga hin-aaraan luwasón han mga ubós nga iháp han mga pilipino.

-Ngan dagos pagharapas han sanga ha bungkog han bisan la hino, an nakadá ha harani, usahay ha bayhon, ngan nabilin hin labod nga siyahan mabuság, unina mapulá, nga ha urhi mahugaw tungód han taputapó han dalan.

-Kalakat, mga tal-agán!- danay iguliat in kinatsilá pinagagarhob hin duro an tingog.

-Tal-agán! nasubád an aningal han bukid.

Ngan an mga tal-agán nagdadagmit han kalakat ha sirong han langit nga binangga nga puthaw, ha dalan nga nasunog liwát, gin-aagda hin bukhon nga sangá nga nagkakautu-utod didá han pilaspilás nga panit. Tingali an hagkot ha Siberia magarugaán pa pagdad'on han sirak ha Mayo ha Pilipinas!

Kundi didá han mga sundalo may uusá nga nadiri hadto nga duro nga kamabangis nga kawang nga pagdará: naglalakát waray aringasa, nagkukuriot daw diri hin-aayunán.

Waray kaiha, han pakakitá nga an usa nga sundalo, diri natungá han sangá, nagbanyak han natumba, waráy na pakailob ginuliatan hin tigda:

-Oy, Mautang, bay'i daw iton asahi!

Hi Mautang linmingat kinalasan.

-Ano in im labot, Carolino?- nagpakianá.

-Waray, kundi inuul-ulán ako!- binmatón an Carolino; -mga tawo man liwát sugad ha aton!

-Sinasabót gud man nga bag-o ka pa!- sinmumpay hi Mautang, pinmaid, nagtitinawa; --inuunano niyo in pagdará han nanhihidakóp didto ha away?

Hi Mautang inmukóy nadaliay, katima daw sugad hin nakaagi hin ibaraton nagsiring hin mahinay: