Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/114

This page has been proofread.


104

kaupay an kan Basilio; mahinay ngan diri sarama an kan Crispin.

An kalaw(l2) nakakaduha o nakakatulo na ba adto sisiyabaw didto ha bukid tikang nahuraw, kundi waray pa gihapon aabot an iya mga anak.

Isinulod niya an mga bulad nga tamban didto han tiko basi diri humagkot ngan mapasingadto ha purtahan han payag basi makatan-aw ngadto ha antaw. Dapit niya pagpalibanglibang, naglaylay hiya hin usa nga kundiman ha gutiay la nga tingog.(13)

Hinmunong hiya hin paglaylay ngan magsiniplaton ngadto han kasisidman. Waray gud may naglalakat tikang ha bungto, kundi an hangin la nga nakakapapanuro han biaw nga tubig dida han mga dahon han saging.

Waray pag-iha, baga tinmigda la, makasiplat hiya hin usa nga itom nga ayam dida ha iya atubangan; may ada han mananap ginpapamaho dida ha dalan. Hi Sisa nahadlok; pinmurot hiya hin bato ngan iya budkon. An ayam dinmalagan ngan mag-inuwang hin makaharadlok.

Hi Sisa diri diwatahan, kundi nakadamo na niya hibatii in mga paabat ug mga itom nga ayam nga an kahadlok dinmangop ha iya. Sinadhan niya hin tigda an purtahan ngan linmingkod dida han harani han suga. An gab-i nakakaaghat han mga tuluuhan nga naguop han mga panhunahuna ngan nakakapapangulpot hin mga makaharadlok.

Naghunahuna hiya pangadi, pangaraba han Birhen, han Dios, basi bantayan an iya mga anak, labi na an iya puto, hi Crispin. Kundi waray la hiya sabot nga hinngalimtan na la niya an pangadi kay say na la niya liwat ginpinanumdom an iya mga anak, pagpinanumdon han tabas han ira tagsa nga nawong, adto nga mga nawong nga unob an paghiyom ha iya, ha mga inop, ha mga pagagma. Kundi ha gilayon nanmarat an iya mga barahibo ngan naburararat an iya mga mata: ambot kun limbong la ha pagkita, kun kamatuuran ba adto: nakikita niya hi Crispin nga natukdaw ha may gid-angan, didto han iya kanunay lingkuran hin pakihimangraw ha iya. Yana diri nagtitingol, nagsisiniplaton la ha iya, hadton mga mata nga dagko ngan diri sadang matugkad, ngan nagtitinawa.

—Inay, buksi ako, buksi ako, inay!— hindunggan niya an tingog ni Basilio tikang didto ha gawas.

Kinalasan hi Sisa ngan an iya ginkikinita nga lambong ha mata nawara.