Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/134

This page has not been proofread.


124

kalugaringon nga dungog nga amo an ikinabubuhi ha kalibutan, salit nawawara man an kaalo nga makuri na bumalik. Kinita ko liwat nga kun in usa ginlalamba, nahakakalipay nga paglalambahon man adton iba ngan natunga kun nakakabati han tangis hadton iya igkasi; ngan adton tinatapuran hin paglamba, bisan kun ha siyahan nagkukuri pagsugot, ha urhi nahaaara ngan hinmamaruyagan unina hiton iya makasasakit nga turumanon. An nag-agi nakapangirhat ha akon, salit naghunahuna ako hin pagbawi han mga adlaw nga akon inaatubang, pagbalhin han una nga mga agi. Nagtalinguha ako nga magmalipayon ug magmahimyangon an pagtuon, gintuyo ko nga an kartilya diri na magin-usa nga maitom nga basahan nga binaribhan hin mga luha han bata, kundi usa nga sangkay nga magpapakita ha iya hin mga katingalahan nga diri pa dayag; nga an liburan diri hungkuan han mga kasakitan, kundi kaliliawan han panhunahuna. Sanglit ginkuha ko ha hinayhinay an mga lamba, gindara ko ha balay an mga rabingki ngan liniwanan ko han pagpaisan-isan ug pagsaho ha ira ngahaw. Kun pananglit may ada pagturun’an nga waray hibarui akon la pinakakasiring nga waray pa karuyagi pagtuon, diri kay kawaray ipinakakatakos; ginpapatuod ko nga, diri kay kulang, kundi sangkap hira hin pagsabot han pagturun’an, ngan ini nga ira tinutuuran kay ira gintatalinguha nga magmatuod nakakaaghat ha ira hin panagtuon, kay an pagsarig nakakaaaghat han tawo pagsantop han kakurian. Ha si­ yahan baga sugad hin diri mahihimo adto nga paagi: damo in nagpangiwas; kundi akon la iginpadayon ngan inmabat ako nga ha hinayhinay hinmataw an mga kaburut’on, darudamo na nga bata an nabutho ngan masurusukot na; ngan an bata nga gindadayaw ha kadam’an, han kabubuwas duduha na kapilo an gin-aadman. Ha gilayon nahabantog ha bug-os nga bungto nga diri ako nalamba; ipinatawag ako han padi, ngan tungod han paghirot ko nga hanabo in su­ gad han una, ginhatagan ko la hin mamara nga katalahuran ha tinag-alog. Dida hini nga amon pagkakita waray hiya tawatawa. Ginsiring ako nga iginsusulsog ko an kabataan ha maraot nga dalan ngan ginkakaragan ko an panahon, nga diri ako nagtutuman han akon katungdanan, nga an amay nga nagpapasibaya han lamba nangingibaiba han iya anak, siring han pulong han Espiritu Santo, nga diri nasulod an hibaro kun diri padug’an an panit(8) ug iba pa, nga mga