nagtitikalagas na hiya ngan kaangayan diri na anay man- hunahuna han iba nga tawo kundi an kalugaringon na nga kabubwason; usa nga gutiay nga hotel ha Madrid, usa nga balay ha gawas han siyudad ngan hin maupay nga sasaluron ha ikinabulan basi mamay-takos iukoy ha Corte, (6) asya ini an iya angay bilngon dinhi ha Pilipinas. Ayaw kita pangaro hin mga pangasa, ayaw kita pag-ungara nga ma- ngalinsakob ha aton in usa nga dumuruong nga nakanhi pamiling hin manggad ngan unina malakat liwat. Ano in iya han mga pagdayaw o mga panampalas hin usa nga bungto nga diri niya kinikilala ngan waray niya didto mga hinumduman ug mga hinigugma? An himaya, basi magma- tam-is, kinahanglan nga hidudunggan han mga talinga han aton hinihigugma, didto ha aton pagkabalay o didto ha aton tuna nga kamamatyan; kay karuyag ta nga an himaya aba- ton ta ha bawbaw han aton linubngan basi an kamahagkot han kamatayon dangdangon hadton iya mapaso nga alisbo, basi kita diri mapapas nga totoo ngadto ha kawaray, kundi nga mamay-ada naton gutiay nga kabilin. Waray sugad hini nga aton mahipapagsaad han bisan hino nga kumanhi pa- nimangno ha aton. An maraot pa hito kay dida lalakat kun nagtitikang na pagsabot han ira turumanon. (7) Kundi nahaaantaw kita han aton ginhihimangraw.
- Diri, ugsa kita bumalik ngadto, karuyag ko anay hisayuran in mga talagudti, nagsiring an batan'on ha gi- layon. Matugot ako nga an Gobyerno diri nakilala han bungto, kundi, sabuot ko, labi na an bungto nga diri naki- lala han Gobyerno. May mga punuan nga waray mga ga- mit, magraot, kun asya man, kundi may ada man liwat mag-upay, ngan kun ini nga mga tawo diri nagpapakahimo hin kaupayan, ito tungod kay iginkikita ada hin bungto nga patay: an bungto an tuman la nga natambong dida han mga higayon nga nahatutungod ha iya. Kundi diri ko say kinakanhi an pakiglantugi ha imo mahatungod hini: na- kanhi ako pangaro hin sagdon, ngan nagsasagdon ka nga umubo ako ha atubangan hiton mga diri hiro nga mga di- yusdiyos...
- Oo, ngan liliwaton ko pagsiring, kay dinhi duduha la an dalan: maubo ka o mapautod han ulo.
- Maubo, o mapautod, han ulo? --sinubay ni Ibarra. - Maping-it nga ginpipilian! Kundi, kay ano? Magkaka- away ba an paghigugma ko han akon tuna ngan han paghi-
