Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/277

This page has been validated.


267

upay nga binunyagan; unob an iya pagbuhat han lunlon maupay ngan waray gud pagtalumpigos han mga kablas ug waray pagpuoy han nagkukuri... Ini pinasaka ha iya balay, pinasaro ha iya pagkaon ngan iya tinawag nga sangkay. Ano an iginbalos? Ginbutangbutangan, gindumtan, igintagsot han mga tawo nga waray sarabutan nga gin-idugidugan kay nasarig han pagkasantos han iya katungdanan, ginpasiparahan an iya linubngan, gindum-itan an iya ngaran ngan waray pahuwayi hin pagduyag bisan nakadto na ha pagpahuway ha kamatayon. Ngan diri pa hini natunga, an anak na man in karuyag pagdarahugan! Akon hiya ginlinikayan, naghirot ako hin pakighiamlang ha iya... Nakabati kamo kanina han aga han paglamid'i han walihan, han pagtutduan ha akon han kadam'an nga magdiniwatahon, ako waray la pagtingol. Yana iini napakanhi pagbiling ha akon hin kasamukan; gin-antos ko, waray batunbaton, an iya mga pulong, bisan duro an iyo panhipausa, kundi binalik pagpasipadi an gimamahali nga ngaran ha ngatanan nga anak... Kamo nga nanhihitambong, kapadian, mga hukom, kinita niyo an iyo amay nga naginagma hin pagpakabuhi tungod ha iyo, pinmabaya ha iyo tungod han iyo kaupayan ngahaw, namatay hin kabido ha usa nga bilangguan ha paghiningyap nga makahangkop unta ha iyo dughan, ha pagbiniling hin sadang makagliaw, nag-uusaan, masakit, ug kamo aadto ha lain nga tuna... Unina binati niyo nga ginpapakaraot an iya ngaran, nga inulpot niyo an iya lubnganan waray na sulod, han karuyag na niyo mag-ampo tungod ha iya? Waray? Diri kamo nagtitingol, kun sugad, iyo ini ginhuhukman nga salaan!

Binakyaw an butkon; kundi usa nga daraga nga malaksi daw an silaw pinmabutnga ngan say sinmagang han kamot nga karuyag manimulos: amo hi Maria Clara.

Siniplatan ni Ibarra hin kasiplat nga daw an kanan katuyaw. Ha hinayhinay nagtibuklad an iya mga kamot ngan hinbuhian niya an pransiskano pati an sipol, ngan tumabon han bayhon, namalagiw, nagtara han kadam'an.