Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/285

This page has been validated.


275


hiton mga kumpisalan kun waray na makakasala? Ngatanan nawawara kun iginsusumat ha padi!

Inmabot na gihapon hi Kapitan Tiyago. An kababayin'an nanmiling ha iya bayhon han baton han kadam'an nga pakiana; kundi an bayhon ni Kapitan Tiyago nagpakita hin pagturaw. Iginpapamamalhas intawon, naghihinapyod han iya agtang ngan waray pakakayakan.

—Ano kuno, Santiago? ―nagpinakiana hi Dada Isabel.

Usa nga haroy an ibinaton ngan namahid hin usa nga luha.

—Tungod sa Dios, pagyakan pa! Ano kuno?

—An akon nahahadlukan nga hanabo!— nakasiring dapit nagtatangis. —Karag ngatanan! Hi P. Damaso nagsusugo nga bungkagon an sarabot kay kun diri magdadaot ako, dinhi hini nga kinabuhi sugad man didto ha lain! Ngatanan nasagdon ha akon hin sugad, pati hi P. Sibyla! Kinahanglan nga diri ko na dinhi ha balay pasak'on, ta . . . hinuutangan ko hin kapin hin kalim'an kayukot kapisos! Iginsumat ko ini han kapadian kundi waray ha akon may nag-asa ano, kuno, in akon gagapilan, an kakalim'an kayukot kapisos o an akon kinabuhi ngan kalag? Pastilan S. Antonio! Kun nasabot la ako, kun nasabot la ako!

Hi Maria Clara nagnginginuyngoy.

—Ayaw pagtinuok, iday,— sinmiring, liningi an iya anak; diri ka sugad hadton imo nanay nga diri gud nagtutuok... hadto gud la pagtuok han nagpipinangipa... Nasiring hi P. Damaso nga inmabot kuno tikang ha Espana in usa niya nga urupod... amo in itutungod ha imo nga mangarasawa...

Hi Maria Clara nanarop han talinga.

—Oy, Santiago, natutuyaw ka?― sinaway ni Dada Isabel.— Ano in panhinabihi han bag-o na liwat nga mangarasawa? Nakakasiring ka nga iton imo anak nagliliwan hin mangarasawa sugad hin pagliwan hin bado?

—Nakahunahuna gad ako hito, Isabel; hi D. Crisostomo salapian... inin kakatsilaan nangangasawa la tungod hin salapi... kundi, ano in mahihimo ta? Gintarhog ako hin eskomunyon . . . nagsiring pa nga dako nga kahihirutan an inaatubang, diri la hinin akon kalag, kundi pati hinin akon lawas . . . inin lawas, nasasayod ka? inin lawas!

—Kundi, ano inin buhat mo kun diri pagbinido la