Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/287

This page has been validated.


277


han padi ngan an kalisang ni iya itay nga yana naungara nga iya ig-unong an iya higugma. Yana pa la niya babatia nga masakit na ngayan niya talikdan adto nga paghigugma, nga hadto anay waray la niya aabata. Hadto anay daw uusa nga salog nga mahinay an pag-anod;(2) may maghamot nga mga bukad nga nanunubo ha ligid ngan ha salad may mahumok nga baras. An iya sulog an tuman nga nagbabalod bisan hinaharupoy; kun pagkit'on daw in usa nga linaw. Kundi ha gidali nagtitihiligot an gin-aagian, magtarom nga bato nga nagpapakaulang, dagko nga gaod nagkakabalabag ha butnga nga asya an nagsasagpo han tubig, salit dida hini, naghahagubuhob an salog, naambak, nagbabalod, ngbubura, naghahagawak nga nabulos ngadto ha umpas!

Buot hiya mangadi, kundi hino in makakapangadi ha butnga han mga pagturaw? Nangangadi kun may ada paglaom; kun waray, naatubang la kita sa Dios pagluwas hin mga sumbong. "Dios ko," naguliat an iya kasingkasing, "kay ano nga linalain mo in usa katawo hin sugad hini? Kay ano nga igdidiri mo ha iya an paghigugma han iba? Diri mo ha iya igindidiri an imo adlaw, an imo hangin, diri mo sinasalipdan an imo langit, kay ano nga pagdidid'an mo han gugma: mawaray la adlaw, langit ug hangin mahihimo hin kabuhi, kundi kun waray higugma kamatayan in naabot?

Umabot ba ngadto ha ginhadian sa Dios ini nga mga pagharoy nga diri nababati han mga tawo?

Ay an makaluluoy nga daraga nga waray kilala hin iroy diri nagpapasipara pagtapod han iya mga kasakit nga dara han higugma nga tunan'on, hadton giuurayi nga kasingkasing nga nagin-anak la ug nagin-iroy, ngadto hiya hinuyusoy pagdangop han iya magburuhat, hiya nga ha talagudti nga kasakit say niya dinadangop adto nga ladawan hin babayi nga ginpakadiyusnon, an gimahusayi nga kahimuan han gihamilii nga babayi nga ginhingyap han tawo: adton maanyag nga buliw han Tuluuhan ni Kristo nga ginkakatig-uban han duduha nga makaruruyag nga kahimtangan han babayi: an pagkauray ug pagkairoy,(3) kundi waray kasakitan ngan ginngangaranan ta nga Maria.

Hi Dada Isabel say napakadto pagkuha ha iya didto ha kabiduan. Nagkaabot in kadaragan'an nga iya kasangkayan ngan an Capitan General karuyag makighimangraw ha iya.