Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/308

This page has been validated.


298


ngutingo na an mga ngipon, an kabo ginmuliat, hinbuhian hiya, nangaro hin pasaylo, may pinmigsot nga dugo, may mata nga nagpamulapula hin duro, may bado nga nawakay. may mga ikinatawo nga nagkabubukasan, kundi an Filipinas waray gumawas.

Masukot hanabo in sugad hini nga kaagi kun say hinnanabihan an yinaknan. An kabo nga naabat han lakat han yinaknan han iya babayi nag-iinisip-isip nga ha sulod hin napulo katuig diri na hababaro pagyakan. Matuod man gud asya ini an lakat. Han bag-o pa hira nga kinasal, maaram magtinag-alog ngan nakakayakanyakan hin kinatsila; yana, ha panahon nga amon iginsusumat ini nga mga kaagi, waray na hinbabaruan nga yinaknan: nahaara kaupay han himangraw nga ha kiwa la, ngan say man ngani niya ayon an maaringasa ngan maul-ol, nga linulupigan pa niya an nagtuha han Volapuk. (8)

Iginkapalad hi Sisa hin diri ha iya pagsabot. An ginang nagkuriot ngan inabat ha iya bayhon in hiyom nga kanan pagtunga: waray ruhaduha, diri na maaram magtinag-alog kay orofea na.

—Katabang, tinag-alugi, sidnga nga magkanta! Diri ha akon nasabot. diri maaram magkinatsila!

An tuyaw sinmabot han katabang ngan nagkanta han "Kagab-ihon"

Ha siyahan nga pamati ni Da. Consolacion nagtinawa, kundi an iya tawa nagtikawara, namati hin maupay, binmuot ngan manhunahuna. An tingog, an kahulugan han mga pulong ngan an mao nga kanta nadulot ha iya kasing-kasing: adto nga nagmamamara nga kasingkasing inuuhaw na ada hin baribi. Nasasalad niya hin maupay: "An kasamdong, an hagkot ug an tun-og nga nalusad tikang ha langit ha butnga han masirom nga gab-i", pulong han kundiman, baga nalusad man liwat ngadto ha iya kasingkasing; "An bukad nga uga ug laya na, nga han adlaw pinmarayaw han iya katahom kay buot nga dayawon, han katunod han adlaw nagbabasol ug nawawad'an hin paglaom, nangangahas pagbakyaw ha langit han iya mga laya nga rahundahon pangaro hin gutiay nga lambong nga sisirungan ug kamamatyan nga diri pagtiawan han silaw nga nakakita han iya katahuman, kundi waray mahabaro ha iya pagdayaw, ngan hin gutiay man nga tun-og nga magtatangis ha iya. An tamsi nga lumulupad ha gab-i nagawas didto ha iya