Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/309

This page has been validated.


299


puy anan, an kalungagan hin usa nga dako nga kahoy, ngan say nakakahukaw han kasamdong han kakahuyan...

—Ayaw, igo na! —nagsiring an alperesa hin tuhay nga tinagalog, binmuhat, iniirasan; —ayaw na pagkanta! Nakakaraot ha akon ito nga mga balak!

Inmukoy an tuyaw; an katabang nakasiring nga: "Aba, maaram man ngayan(9) magtinag-alog!" ngan magkinita han ginang, nahapapausa.

An ginang kinmita nga hinsabutan hiya; nahakaalo ngan, tungod kay iya kinaiya an pagtundog han diri kanan babayi pamatasan, an iya kaalo naginkapungot ug kasina. Itinudlok han hagdan an waray batasan nga katabang ngan banyakan an sada han purtahan paghigawas hini. Linmibot nakapira ha sakob han ruwang ginlubag ha iya mga kamot an lapdos ngan tumigda pagtukdaw ha tungod han tuyaw, nagyakan hin kinatsila: sayaw!

Hi Sisa waray pagkiwa.

—Sayaw, sayaw! nagsiring liwat hin makaharadlok nga tingog.

An tuyaw naniplat ha iya hin waray kahulugan; binikyaw han alperesa in usa nga butkon sunod usa liwat, ngan ngaduha igharuhagyo: kundi kawang la, hi Sisa waray gud sasabot.

Nagluksulukso hiya, inmisid-isid, pag-aghat han usa nga sumubad. Nadudungog tikang ha hirayo an musika nga bunyog han prosesyon nga nagtutuktok hin usa nga mahinay ngan makatarag-ob nga martsa, kundi an ginang ha iya paglukso may ginsusunod la nga lain nga kumpas, lain nga musika, an nagtitinuktok didto ha sakob han iya hunahuna. Hi Sisa nagkikinita ha iya hin waray kiwakiwa: usa nga dapit paghitingala inaabat dida han iya mga mata ngan in usa nga dalikyat nga hiyom nakabantad han iya mga im-im: iya kinaliliawan an sayaw han ginang.

Inmukoy ini sugad hin nahakaalo, tinigbaw an latigo, adto nga latigo nga ulango(10) nga kilala na han mga tikasan ug mga sundalo, nga ginhingayaran han alperes hin linubag nga kawad, ngan sumiring:

—Yana ikaw na man in masayaw... sayaw!

Ngan tikangan pagpinuspos hin hinayhinay an mga tiil han tuyaw nga nagtikang pagkusmod tungod han kasakit ngan nalugos panagang han iya mga kamot.