Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/314

This page has been validated.


304


didto hinkikit'an in mga benggala nga suga nga nakakatiwak han mga maglipayon nga nagkakaburunyog; an kabataan namamagtiwak dida han banwa pamiling hin mga susuritan nga waray pamagbuto ug iba pa nga salin han ginpabuto nga sadang pa mahagamit, kundi an musika nagpasabot nga magtitikang na an pagguwa ug an ngatanan binmaya han pagsiwak han kabanwaan kay basi mapakadto ha bungto.

An paguruwaan maranggat ug mapawa: may kadam'an nga suga nga nanhihipalibot han mga tuko, mga binitay ha igbaw ug mga pinurupundok ha salog. Usa nga agwasil an magmarangno ngan kun nalagos hiya pag-ayad han nagdadaot nga suga naggugugliat ug naggugugriya an kadam'an ngalaong: "lito na, amo na ito!"

Ha tungod han paguruwaan, ha atubangan, nakada an orkesta nag-iinangay han mga turunggon, nagtitinukar; ha luyo nira nakada an lingkuranan nga hinnanabihan han koresponsal didto ha iya surat. An mga punuan han bungto an kakatsilaan ug an mga salapianon nga mamamatron namagtikang na panlingkod didto han nagtuturupad nga mga lingkuran. An bungto, an mga tawo nga ubos ug waray mga kabantugan asya in naguop han iba nga bahin han plasa; may namagdara hin bangko, diri kay lingkuran, kundi tutungtungan: amo ini an nakakaaringasa kay an waray bangko nasasalipdan, an nanunungtong nagkakalusad dayon, kundi nanmamalik pagtungtong liwat, baga sugad hin waray la hira pagsawaya.

An mga surusulapot, gugriya, aringasa, katatawa, an usa nga kuwitis nga suhutsuhot ha mga tiil, an buto hin usa nga rebentador, asya an nakakadugang han kamangulinguli. Dinhi dapit may bangko nga nabarian hin tiil ngan nagkahulog ha tuna an mga tawo dungan han katatawa han iba, ngan an mga tawo nga nakadto pagkita nagiginkiritaon; didto may namamagbalingkutay, namamag-aragaw hin tukdawan; ngarungadto ha unhan may hinbatian nga harag-ing hin mga kopa ngan botelya nga nagkabubuong amo hi Andeng nga nagdadara hin mga irinmon ug mga karan'on, ngaduha an mga kamot ikinakapot han bandeha pagdara, kundi iginkita han iya itos nga nagpahimulos hadto nga higayon...

An tenyente mayor, hi D. Filipo, amo an nangungulo han paguwa, hay ba man an gobernadorsilyo sugal an na-