Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/385

This page has been validated.
375

―Asya ito an naluwas han akon amay.― nagpadayon hi Elias. ―Ginluwa han mga tawo an lawas han tulisan ngan iginlubong an lawas, kundi an mga luwa iginpasarang, pinanmitay ha kahoy ha magkalainlain nga bungto. Kun haagi ka makausa tikang ha Calamba ngadto ha Santo Tomas, hikikit'an mo pa in usa nga nagtutuwok nga lomboy nga ginbitayan hin usa nga paa han akon bata tubtob ngada han kadunot: Amo man in binuhat han iba nga luwa kundi an ulo, nga amo an maupay nga bahin han lawas ngan amo an masayon hikilal'an, dida bitaya ha harani han balay han iroy!

Hi Ibarra tinmungok.

―Kinmalagiw an batan'on daw an usa nga makasasala, ―nagpadayon hi Elias; ―ginlakad an mga bungto, mga bukid ug mga siong, ngan han nakakaisip na nga diri na kikilal'on sinmulod kamagburuhat ha balay hin usa nga salapian ha lalawigan han Tayabas. Tungod han iya kabuutan ug kamatam-is hin gawi, ginkaruyag hiya han ngatanan nga diri tukib han iya gin-agian. Dara han kamakugi ug kamahinimuson, nakatirok hin gutiay nga salapi, ngan tungod kay an kasungkuan naagi na ngan batan'on pa hiya, nakaisip hin pag-ukoy hin malipay. An iya maupay nga tindog, an iya kamay-adaada nakabihag hin usa nga daraga dida ha bungto, kundi gin-aalngan niya hin pagmuhang kay nahadlok nga mabukwat an iya kaagi. Kundi an higugma say inmurog ngan hira nga duha nakagtalapas. Dara han pangalinsakob niya han dungog han babayi, iya iginunong ngatanan, pinangasawa, hin-agian an mga kapapilan ngan an lalaki, nga waray pamaribad, igintug-an ngatanan, salit nabilanggo. An babayi nag-anak hin karuha, babayi ngan lalaki, nga ginmangno hin tinago ginsiring la nga an amay namatay ngan waray ini igkuri kay ba man han gutiay pa hira namatyan man hira han ira nanay ngan waray man ito may nag-usisa han ira katulinan. Tungod kay salapjan an apoy, an amon pagkabata tinamo kaupay; magtampo kami ngan han akon bugto nga babayi hin pagtuon, ngan nagsisihigugma kami, kaiya hin magkaruha nga waray na mga kag-anak. Bata pa ako sumulod ha kolehiyo han mga hesuwitas, ngan an akon bugto, basi diri kami magkabulag hin antaw, sinmulod man ha Concordia. Kahuman namon pagtuon, kay karuyag man la namon an pag-uma, nanguli kami ngadto ha amon bung-