Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/387

This page has been validated.
377

han minatay, waray may ibinantog nga nawara nga daraga. Tungod han sumat na ha akon unina, an iya panapton, an mga alahas, an kamahusay han bayhon ngan an kamarabong han buhok, amo in kinilal'an ko han akon bugto. Tikang hadto naglinayawlayaw ako ha mga lalawigan; an akon bantog ug an akon kaagi aada ha ngatanan nga baba, usahay iginpapaangkon ha akon in mga hinabo, usahay ginbubutangbutangan ako, kundi diri ako nag-aasa hinin mga tawo ngan nagpapadayon la ako han akon turon. Asya ini, ha laktod nga sumat an akon kaagi ngan an kaagi nga inaabutan han paghukom han tawo."

―Nagtitikahilig ako hin pagmatuod nga may ada ka katadungan, ― nagsiring hin hamubo nga tingog hi Crisostomo; ―nga an Pamunuan angay magtalinguha han kaupayan ha paghatag hin pahimulos han mag-upay nga buhat ngan papag-aram man han mga magtinalapasnon. An maraot la kay . . . diri ini mahihimo, irimpon pa; diin kita kukuha hin damo nga salapi, hin damo nga tawo nga pagtutungdan?

―Kay ano man in gamit hito nga kapadian nga nagpapabantog nga magpasarangyaw han pagkadait ug paghigugma? Mauruupay ada an pagtakbo hin tubig ha ulo hin usa nga bata, paghungit hin asin kay han pagsangpit dida han gindudulman nga kasingkasing han usa nga matinalapasnon hadton silaw nga ihinatag ha iya sa Dios basi hiyal makagbiling han iya kaupayan? Mauruupay ba nga katadungan an pagbunyog hin usa nga paratayon ngadto ha bitayan kay han pagtugway han tawo tikang ha magraot nga hilig ngadto ha magtadong nga buhat? Diri ginbabaydan man an mga tiktik, mga berdugo ngan mga sibil? Ini, labot han kamahugaw nga turumanon, ginagamitan man hin salapi.

―Sangkay ko, bisan ta pa karuyagon, nimo ngan nakon, diri naton mahihimo.

―Kun kita la, matuod, kay pipira na man kita; kundi atubanga an kanan bungto hinnunugaran, tampo han bungto, ayaw pakabungli an ira pangaraba, paghatag hin susgaranan han iba, ipakita kun tipaunano an pagsaho han tuna nga natawhan!

―An inaaro han bungto makuri mahimo; kinahanglan maghulat.

―Maghulat, an paghulat pag-antos!