432
Hi Kapitan Tinong iginduruas bin diri harumamay han pakabati han kadam’an nga pulong nga may um; ini nga tunog may dara nga maraot. An asawa nagtakpo han mga kamot, daw an nangangamuyo, ngan nagsiring:
—Ayaw kami anay paglatini, patod; sayod ka man nga diri kami mga pilosopo sugad ha imo," tinag-alugi kami, kun diri man kinatsila, kundi sagduni kami.
—Kanugon na nga diri kamo maaram hin latin, patod an mga kamatuuran ha linatin buwa ha tinag-alog pananglit: contra principia negantem fustibus est arguendum’ (17) ha latin kamatuuran nga daw an Area ni Noe : ginamit ko nakausa ha tinag-alog, ako an gindabal. S’alit kanugon na nga diri kamo maaram hin latin," ha linatin matutubay ini ngatanan.
—Maaram gad man kami hin mga oremus parcenobis ngan hin Agnus Dei Catolis, kundi diri kita magkakasarabot. Tagi na gud hi Tinong hin ilalantugi basi diri pagbitayon!
—Maraot, patod, an imo binubuhat, maraot nga nakigkasangkay ka hito nga batan’on!— nagsiring an makilatin.
—An mga magtinumanon asya in nanunubos han magpakasasala; kun haros angay ka na la ngadaan magsurat han imo testamento . . . Vae illis! Ubi est fumus ibi est ignis! Similis simili guadet; atqui Ibarra ahorcatur, ergo ahorcaberis . .(18)
Ngan magpinilingpiling maraot an buot.
—Saturnino, inaano ka— ginmuliat hi Kapitana Tintsang, nalilisang; —Ay Ginoo! Namatay! Mananambal! Tinong, Tinonggoy!
—Dinmaop an duha nga anak nga daraga ngan magsarabat an tulo pagbat-ad.
—Kalinop gad la ito, patod, kalinop I An baga ha akon, maupay ko daw nga . . . nga . . . kundi an maraot kay usa la nga kalinop. Non timeo mortem in catre sed super espaldonem Bagumbanis.(19) Tubig!
—Ayaw kamatay!— nagtitinangis an asawa, —ayaw kamatay! kay magpapakanhi adi pagdakop ha imo! Hay, kun mamatay ka ngan magpakanhi an mga sundalo, hay! hay!
Ginwigtikan han patod hin tubig dida ha bayhon ngan dayon himagutaw’i.
—Ta, ayaw kamo pagtinangis! Inveni remedium! iini
