Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/476

This page has been validated.


466


dida han nauunop pa nga bata nga iya dapit nagahos ug ginluob hin harok.

Iroy ug anak waray na pamagkiwa.

Han paghimagutaw'i kan Basilio say niya dayon kinita nga hi iya nanay waray pagkikiwa. Iya gintinawag hinmaghinuklugon nga mga pulong kundi han pagsabot la nga waray na pagginginhawa ug waray himagutaw'i, binmuhat, napasingadto han sapa ngan sumarok hin tubig dida hin linikom nga dahon hin saging ngan pagwigtikan an ginduduruas nga bayhon ni iya nanay. Kundi an tuyaw waray gud pagkiwa bisan magutiay, waray na pumukrat han mga mata.

Nalisang hi Basilio; iya pinamatian an kasingkasing. kundi mahagkutay na an dughan ug waray na pagpuputok; idinupo niya an iya im-im dida han im-im ni iya nanay, kundi waray abat hin magutiay la nga pagginhawa. Kinupkupan na la niya an minatay ngan magtinangis hin waray kaluoy.

Masanag kaupay an bulan didto ha langit, mahalayahay an harupoy ngan ha ilaron han mga banwa nanhuhuni an mga budlo.

Adto nga gab-i han kapawa ug kalipay hin kadam'an nga kabataan nga ha sakob han ira mga pagkabalay nagsasaurog han kagab-ihon nga tugob hin magtam-is nga hinumduman, kagab-ihon nga iginhahandom han siyahan nga gugma nga iginawad ha tuna tikang ha langit; adto nga gab-i nga an ngatanan nga binunyagan nga pagkabalay nangangaon, nag-iirignom, nagsasarayaw, namamagkaranta, nagkakatatawa, namamag-urugyag, namamaghigugma, namamagharukay . . . adto nga gab-i nga ha kahagkutan nga tuna usa nga katingalahan han kabataan, nga gin-aandaman han surundanon nga kahoy nga pino nga pinanmimi. tayan hin mga suga, mga batabata, mga karan'on, mga magranggat nga papel nga nakakaburarat han ira huboy nga mga mata, adto nga gab-i waray pakahatag kan Basilio hin bisan ano kundi pagkailo. Ambot man daw! Tingali ha balay han mamud-uton nga P. Salvi nag-uurugyag man an kabataan, tingali gin-aambahan didto inin:

"An Pasko naabot An Pasko nalakat"(4)

Nagtitinangis ug nagnginginuyngoy an bata ngan han paghangad han ulo nakakakita hin tawo nga nagtitinukdaw ha tungod niya ug nagkikinita ha iya. Ginpakianhan hiya