56
VIII. MGA HINUMDUMAN An kotse ni Ibarra nagtatara han labi kamaribhong nga arrabal han Manila; an nakasamdong ha iya kagab-i yana, ha kapaw’an han adlaw, nakakalipay ha iya bisan diri niya tinutuyo. An kamarugyaw nga inaabat bisan diin, diri la an magkalainlain nga sarakyan nga tikadto-tikanhi, namamagdalagan, an mga karromata/0 mga kalesa, mga taga Eu ropa, kainsikan, mga didaanon, sul-ot han tagsatagsa an lugaringon nga pamanapton, an kababayin’an nga magbaraligya hin prutas, an mga corredores, an lubas nga kargador, an mga tindahan hin karan’on, mga karihan, mga restawran, mga pamaraligyaan, pati an mga karreton nga dinanas han mahinay ug masugot nga karabaw(2) nga ham tang nagpipinanhunahuna han iya kamutangan nahalalangkag pagsinaog han dagko nga karga, an ngatanan didto nga nagkakatarampo, an aringasa, an kinaralkadal, pati an sirak ngahaw han adlaw, an pamarag hin usa nga kinaiya nga baho, an magkadilain nga mga tina, nakakasangpit ha iya panumduman hin kadam’an nga mga hinganduyan nga pinanhihingalimtan na. Adto nga mga dalan diri pa hadto bato. Kun nasirak ha sulod hin duha kaadlaw naluluob hin taputapo nga say naguop han ngatanan, nakakapuno ug nakakasarop han mga mata han mga maglalakat; kun umuran hin kanan usa kaadlaw, nahihimo nga lam-aw ngan kun gab-i say inaaninuhan han mga suga han mga sarakyan nga nagsasablig hin lagay tubtob ha lima kametros kaharayo han mga mag lalakat dida han higligot nga ligid han kabalayan. Pira la nga babayi in nakabaya didto hadto nga kalutakan han ira binurdahan nga mga sinilas!(3) Hadto ginliligis na adto nga kadalanan han mga binilanggo nga nagtuturupad, mga kiniskisan an ulo, may mga sul-ot nga pugot ngan hupapang, mga binadlisan an mga bungkog hin mga ihap ug mga kurit nga tagumon; an ira mga bitiis hinigtan hin mga talikara nga pinanmutos hin dugnit agod diri makapilas ug makasaping han panit an mahagkot nga puthaw; kinatinkatin hira tigduha, mga uga han adlaw, mga guol han paso ug han magbug-at nga buruhaton, ginsusunod ug gindadabal hin usa nga igkasi bilanggo nga may dara nga pudlos nga naliliaw tingali hin pagdarahog han iya mga igkasi.
