64
■—Diri pamamatian! —Kundi, kun pananglit, dara han kahako, say ungaraon an aton ginpapahimulusan? . . . Kun pananglit mamay-mapasiparahon ug diri hadlukon . . . ? Kun amo, kairo niya! Nangukoy hira ngaduha. —lini pa; — nagpadayon an masakit, —kinahanglan nga kita say atubangon, say kita tadungon, basi kita mahamangno: kay ito nakakatutdo ha aton han atpn kaluyahan ug nakakapagtalinguha ha aton hin pagpakaupay. An waray sukol nga mga dayaw nakakalimbong, nakakapakaturog ha aton, kundi ha gawas gintatawaan kita, ngan ha adlaw nga kita matarawaan na la amo in paglupigi ha aton, sugad han paglupigi ha aton didto ha Europa. An salapi diri na masulod ha aton mga singbahan, waray na mapalit hin mga eskapularyo ug mga kurriya ngan bisan ano pa, ngan mawaray na ngani kita salapi diri na kita makakakabig han mga kaburut’on. —Kundi habibilin gihapon an aton mga tuna, an aton mga karaanan. . . —Ngatanan ito mawawara, sugad han pagkawawad’i ha aton han ngatanan nga manggad didto ha Europa! Ngan an maraot pa hito kay kita la ngahaw an naghihimo han aton kapirdihan. Pananglitan: iton waray sukol nga aton la tinuhatuha papangigbaw ikinatuig han mga bayad han aton mga tuna, ito nga mga pangahas nga akon riniwa hin nakadamo na ha mga kapitulos,(j) asya an makakadaot ha aton! An indiyo napipirit hin pagpalit hin tuna ha iba nga sugad hinin aton o mauruupay pa ngani. Nahadlok ako bangin kita magtikang na hin pagtiubos: Quos vult perdere Jupiter dementant prius(4). Salit ayaw kita pagpinadugang hinin aton bug-at, kay nangurutob na an bungto. Nakahunahuna ka hin maupay: pabay’i ta nga an iba managtuhay han ira mga ginawi, hawiri ta an gutiay nga bantog nga ha aton nahabibilin, ngan, tungod kay diri na kita maiha umatubang sa Dios, maupay kita manhunaw nga daan . . . Pumaid unta ha aton kamasinalaypon an Dios han mga kaluoy! —Kun amo hi V. R. nasiring nga an buhis o mga kabaraydan . . . —Ayaw na kita paghimangraw mahatungod hin salapi! — inutod han tigurang dapit may kauyam. —Nasiring ka nga an tenyente nagtarhog kan P. Damaso . . . ?
