I gCinn Mhara bhíos nuair chuireas aithne ar m’asal beag dubh i dtosach. Lá aonaigh bhí ann, agus bhí sé n‑a sheasamh annsin cois claidhe agus a thóin le gaoith, gan áird aige ar an saoghal ná ag an saoghal air. Acht chuir mé féin suim ann ó tús. Bhí asal uaim, bhíos tuirseach de’n tsiubhlóid—nach n‑iomchróchadh seisean mé féin, agus mo mhála agus mo chóta mór, agus gach aon tsórt? Agus cárbh fhios nach bhfuighfinn saor go leór é?
Chuireas tuairisg an t‑é ar leis é, acht b’éigin dom an baile a chuartú sul má fuaireas é. Taobh amuigh de theach ósta bhí sé, agus é ag gabháil fhuinn ar phingheachaibh.
Dar príosta! Dhíolfadh sé an t‑asal. ’Tuige nach ndíolfadh dá bhfuigheadh sé a luach? Seadh, a luach; dheamhan thumanta pighinn bhí uaidh acht a luach; agus ar ndóigh, marach chomh cráidhte is bí an saoghal aige, ní sgarfadh sé leis go deó— diabhal sgaradh! Asal breágh óg d’fhéadfadh fiche míle chur de go réidh sa ló! Dá bhfuigheadh sé glac coirce, uair sa mí, ní bhéadh capall-rása sa tír d’fhéadfadh choinneál suas leis—dheamhan capall!
Chuadhmar beirt ag féachaint ar an asal.
An moladh thug an fear siubhail dhó! Ní raibh asal ann ariamh, ó tháinic an chéad asal go hÉirinn, bhí chomh sgofánta leis, chomh ciallmhar leis, chomh fad-bhreathnuigheach leis——
