an uair a cheapas-sa ná raibh sé i bhfad ó aimsir a bheith ag dul abhaile ní hé sin a cheap an chuileachta.
Insa deire nuair a bhí an lá mall agus é i margadh na h‑olla—sin é an margadh is déanaighe a bhíonn ar siubhal—agus é i n‑am a bheith ag ciorrú chun a’ tighe, bhí Diarmaid an uair sin ag dul sa ghréin agus gan aon mhachtnamh ar an mbothán aige ná ní bheadh go Nodlaig an fhaid is bheadh beoir ar siubhal.
Do labhras go feargach leis agus dubhart gur chóir go raibh sé i n‑am dúinn a bheith ag tarrac ar an mbothán tar éis dúinn a bheith dhá lá agus dhá oidhche as. Is amhlaidh a rith sé chugham ag baint plasbadh póige dhíom. Do labhras le bean na h‑Inise agus do chuireas an rud céadna i n‑iúl di.
“Dhera mhuise!” ar sise liom, “lá d’ár saoghal iseadh é agus ní i gcomhnuidhe a bheimíd i dtreo le n‑a leithéid de lá.”
Do thuigfinn go maith do sna freagraí sin anois nuair atáim aosta, is dócha, ach bhíos aidhmiúil, óg an uair sin. Mise ag tabhairt m’úncail abhaile agus lán an tighe de pháistí ’n‑a dhiaidh agus gan bolg cuid aca ró lán nó go dtabharfadh airgead na muice rud éigin chúcha. Bean na h‑Inise nár fhág ’n‑a diaidh i n‑oileán mhara ach dhá chloich mine buidhe, agus aon phioc de thinneas an tighe ná an bhaile ní raibh uirthi féin ná ar Dhiarmaid. An uair a dheineas machtnamh mar seo do chaitheas anáirde liom féin an scéal agus dubhart im’ aigne go mbeadh deire órdaithe agam le cur ortha ach do réir mar déarfaidís féin do bheith leo; agus is sin mar do bhí.
Do bhí a lán bailithe amach as tigh an óil san am so ach ní raibh an fear mór. Do bhí bean na h‑Inise ag cainnt leis agus sa chainnt dóibh dubhairt sí go mbeadh uirthi capall ó’n mbaile mór do bhreith léi go Dúnchaoin amáireach a bhí chúichi, “agus,” ar sise, “dá bhfairfinn capaill na tuaithe ó mhaidean do bheadh mo chuid ualaighe thiar anocht.”
“A’ bhfuil ualach agat-sa?” arsan fear mór liom-sa.
