é an t‑easaontas do bhí idir Pharóiste Dhúnchaoin agus Paróiste an Fhirtéaraigh do lean i bhfad an uair úd.”
“Ó!” arsa Tomás Maol, “nár chualais mar gheall ar Bhád na nGort nDubh?”
“Do-chuala go maith,” arsa m’athair, “ach is olc is cuimhin liom anois é.”
“Bhí an long raice lastuaidh de Bheiginis agus do chuaidh bád ó Dhúnchaoin go dtí í. Do chuadar ar bórd na luinge agus do chuireadar anuas go dtí an bád gach ní ba mhéinn leo. Do ghluais bád ó sna Gorta Dubha agus do bhí fear agus fiche insa bhád san agus iad ar mhaithibh an pharóiste. Níor stadadar nó gur shroicheadar an long bháithte. B’eo ar bórd innte iad ag lorg, agus ag tabhairt fogha fé rudaí a bhí piocaithe cheana age dream Dhúnchaoin. D’éirigh eatartha agus bhuaileadar a chéile agus tiomáineadh muinntir Dhúnchaoin ó’n luing. Bhí muinntir Pharóiste an Fhirtéaraigh ag caitheamh anuas nó go raibh a mbád féin ró dhoimhin agus chuaidh sí fé loch agus do cailleadh gach aenne riamh a bhí innti agus an bheirt dheire a bhí insa luing ag caitheamh anuas d’fhanadar innti ó shin.”
“B’fhéidir go bhfuil an bheirt sin beo fós innti,” arsa mise le Tomás Maol.
“Éist, a dhailtín,” ar seisean, “deineadh cipíní beaga de’n árthach úd an tráthnóna céadna age Fiach an Fhirtéaraigh.
“Agus,” arsa m’athair le Tomás arís, “conus go raibh an gomh ag an ndream thuaidh chun muinntir Dhúnchaoin ar feadh i bhfad ’n‑a dhiaidh sin?”
“Dhera, a dhuine!” arsa Tomás, “mar nár thógadar aenne aca as an muir agus iad ag cainnt leo agus beirthe ar bhasa na maidí rámha aca—iad ag cainnt leo agus ’á rádh leo iad a thógaint isteach—ach is amhlaidh a dheinidís na maidí do tharrac uatha agus iad a leigean leis an dtaoide.”
“Agus nár mhór an t‑iongnadh nár dheineadar fóirithint