- 121
kailila, kag wala’y sapayan nagkadto sia sa buluthban nga pilit sa iya kabubut-on kag nagtulok nga may kalas-ay sa iya mga tulon-an.
Sa Taytay sang Espana2 amo lamang ang taytay nga may ngalan nga Espana, kay pati ang mga salsaion nga gingamit sa amo nga taytay naghalin sa Dumoluong, nasumalang niya ang m;alawig nga katay sang mga pamatan-on nga nagkaladto sa Intramuros nga masulod sa tagsa nila ka kolehiyo. Ang iban nagpalanapot nga daw mga europanhon, naglalakat nga masakb, nagdalala sing mga tulon-an kag mga kwaderno, nga nagpalalibog, nga nagpanumdom sang ila mga leksyon kag sang ila mga sinulatan, yadto mga bumoluthb sa Ateneo. Ang mga taga-Letran nakilala nga nagpalanapot sang mga panapton nga pilipinhon, nga labi kadamb kag diutay lamang ang mga tulon-an nga ila gindala. Ang mga taga-Unibersidad nagpalanapot nga labi kahipid kag kaanyban, naglalakat sing mahinay kag, sa baylo sang mga tulon-an, masunson nagbitbit sing baston. Ang mga pamatan-on nga palatuon sang Filipinas indi tama kagahod kag kagamo; naglalakat nga daw nagpalibog; ang makakita sa ila makasiling nga sa atubangan sang ila mga mata wala nagbadlak ang maskin ano nga pag laum, ukon ano man nga handum sang palaabuton. Bisan nga diri kag didto naghatag kasadya sa katay ang makagalanyat kag napun-an sing mga duag nga mga babaeng’ bumo luthb sa Buluthoan Munisipal nga may mga sintas sa ila mga abaga kag may mga tulon-an sa ila mga kamot, nga ginsunod sang ila mga suluguon, wala’y sapayan halos mabatian sa ila ang isa ka kadlaw, halos mabatian ang isa ka lahog: wala sing mga amba, wala sing maalikaya nga sinugilanon; labi na gid ang mga lahuglahog nga masakit, inaway sang kabataan nga magagmay. Ang mga dalagkb naglalakat nga halos dalayon nga maligdong kag sa maayo nga mga pamayhon subong sang mga tumoluon nga aleman.
Pinadayon ni Placido ang iya paglakat sa Pasco de Magallanes sa pagsulod sa ganhaan — sang una gawang-sang Sto.
3Taytay sang Espana — Amo ang Taytay Jones karon. Ini nga taytay nahamtang sa ibabaw sang suba sang Pasig nga nagaangot sang duha ka bahin sang daku nga siudad sang Manila subong sang Taytay Sena sa siudad sang Paris. Sa natuo nga pangpang sang Pasig, sa gibwangan nayon, yara ang puok sang Binondo; sa pihak nga pangpang yara ang dumaan nga siudad nga natalutogan sang Manila, nga ginatawag nga Intramuros.
